23.Liść –boczne organy pędu osadzone na łodydze. Ulistnienie to sposób, w jaki liście rozmieszczone są na łodydze. Gdy z węzła wyrasta jeden liść mówi się o skrętoległym(wierzba) ustawieniu liści(dzięki temu liście rosnące niżej mają dostęp do światła). Naprzemianległe(pokrzywa)-liście ustawione są parami i są po przeciwnych stronach łodygi. Okółkowe(skrzyp)- jeśli liście wyrastają na jednej wysokości dookoła łodygi. Ze względu na podział liścia i wykształcanie różnej liczby blaszek liściowych wyróżnia się: liście pojedyncze (proste) – z jedną blaszką liściową; liście złożone – mają wiele blaszek liściowych (listków) osadzonych na wspólnej osi. Listki opadają osobno. Charakterystyczne roślin naczyniowych (np. dla bobowatych) i paproci. Wśród liści złożonych wyróżnia się: dłoniaste – z nasady liścia wybiega kilka wiązek pierwszego rzędu, które rozchodzą się promieniście ku obwodowi liścia; pierzaste – z nasady blaszki liściowej wybiega nerw główny jako przedłużenie ogonka liściowego, od którego w lewo i w prawo odchodzą nerwy boczne; Modyfikacje: -liście pułapkowe-rośliny owadożerne, są zdolne do fotosyntezy, lepiej rosną dzięki składnikom pochodzenia zwierzęcego, liście przypominają dzbany, wnętrze ścian pokryte gruczołami wydzielającymi enzymy trawienne, na dnie płyn, w który topią się owady, zwabiane są barwą i zapachem. -liście czepne- służą do przytwierdzenia wiotkiej łodygi do najbliższej rośliny np. groszek -liście wabiące- wabienie zwierzą zapylających kwiat np. gwiazda betlejemska(poinsecja) -ciernie- odstraszają zwierzęta, ograniczają parowanie wody np. kaktusy -żywe kamienie- Afryka Pł, magazynują wodę, upodobniają się do podłoża -liście spichrzowe- magazynują wodę i substancje odżywcze np. cebula Budowa wewnętrzna liścia
- skórka górna (brak aparatów szparkowych), pokryta kutykulą, nie przepuszczalna ani dla gazów ani dla cieczy, pochłania światło
- miękisz palisadowy, komórki cylindryczne, dużo ciałek zieleni, miejsce fotosyntezy
- miękisz gąbczasty, komórki owalne, mało chloroplastów, miejsce oddychania
- wiązki łykowo- drewniane, przewodzą wodę z solami mineralnymi, produkty fotosyntezy
- skórka dolna- aparaty szparkowe-miejsce wyparowywania wody i wymiany gazowej
Igła-ogranicza transpiracje, pokrywa je wosk, który nie przepuszcza wody, komórki miękiszu mają pofałdowanie ściany co zwiększa powierzchnię asymilacyjną rośliny. Rola liścia: - fotosynteza - -wymiana gazowa - wyparowywanie wody = transpiracja (dolna skórka)
Aparaty szparkowe-zbudowanie z 2 komórek, ściany mogą zmieniać kształt bo są niejednakowej grubości.