Krzysztof Nowak prawo semestr 7

Pojęcie i rodzaje orzeczeń wydawanych przez Wojewódzkie Sądy Administracyjne.

Orzeczenie to rozstrzygnięcie konkretnej sprawy przez organ państwa działający w ramach swej kompetencji. Orzeczenia sądowe w prawie są wydawane w postaci wyroków lub postanowień. Wyroki zapadają z reguły na rozprawie sądowej i zawierają rozstrzygnięcie co do istoty sprawy oraz podlegają zaskarżeniu. Postanowienia zapadają na posiedzeniu i dotyczą wszystkich kwestii, dla których ustawa nie zastrzegła formy i podlegają zaskarżeniu gdy zamykają drogę do wydania wyroku oraz w przypadkach przewidzianych w ustawie. Orzeczenia sądu administracyjnego są podejmowane w różnych stadiach postępowania w zależności od tego, co jest przedmiotem ich rozstrzygnięcia, a zatem będą to orzeczenia dotyczące: 1) toku postępowania, 2) kwestii wypadkowych, 3) rozstrzygnięcie sprawy sądowo administracyjnej. Oprócz wyroków i postanowień należy zwrócić uwagę na zarządzenia wydawane przez sąd, przewodniczącego lub wyznaczonego sędziego oraz zarządzenia referendarza sądowego.

Rodzaje wyroków

Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przyjmują jednolitego podziału wyroków a wyróżnia się je ze względu na rodzaj skarg i zastosowanie zróżnicowanego rodzaju sankcji w zależności od typów skarg. Wyróżniamy następujące typy skarg:

1. wyroki w sprawach skarg na decyzje lub postanowienie. Dotyczą one zaskarżalnych decyzji i postanowień wydawanych na gruncie prawa materialnego. WSA uwzględniając skargę może wydać np. wyrok o uchyleniu decyzji jeżeli w wyniku rozpoznania sąd ustali że została ona wydana: z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, z naruszeniem innych przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć nieco istotny wpływ na wynik sprawy. Innym przykładem wyroku ws. skarg jest ustalenie, że decyzja jest dotknięta jedną z wad wyliczonych art. 156 par. 1 Kpa lub w innych przepisach. Sąd może też wydać wyrok stwierdzający o niezgodności z prawem decyzji lub postanowienia. Dotyczy to przypadków, gdy występują negatywne przesłanki uregulowane w Kpa lub przepisach szczególnych, które wyłączają uchylenie decyzji lub postanowienia.

2. wyroki w sprawie skarg na inne niż decyzje i postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

3. wyroki w sprawach skarg na bezczynność organów wykonujących administracje publiczną.

4. wyroki w sprawie skarg na uchwałę lub zarządzenie organów jednostek samorządu terytorialnego, albo związku jednostki samorządu terytorialnego oraz przepisy prawa miejscowego organów administracji rządowej. Sąd uwzględniając skargę na przepis prawa miejscowego organu administracji rządowej, stwierdza jego nieważność w całości lub części.

5. wyroki w sprawie skarg na akty nadzoru. Sąd, uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru, uchyla ten akt. Nie jest zatem dopuszczalne zastosowanie sankcji nieważności wobec aktu nadzoru nawet w razie podjęcia go z rażącym naruszeniem prawa.

6. wyroki w sprawie skarg na inne nie wymienione wyżej akty lub czynności (np. na odmowę udzielenia na podstawie prawa procesowego informacji). Sąd uwzględniając, skargę uchyla lub stwierdza bezskuteczność aktu lub czynności.

Wydawanie wyroku

Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca wydanie wyroku. Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. W czasie narady może być obecny tylko protokolant. Przebieg narady i głosowanie nad orzeczeniem jest tajne. Narada składa się z dyskusji, głosowaniem nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia oraz spisanie sentencji wyroku. Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu. Ogłoszenie niepodpisanego wyroku wiąże się z naruszeniem przepisów postępowania. Głosowanie nad orzeczeniem odbywa się w następujący sposób: przewodniczący zbiera głosy sędziów rozpoczynając od najmłodszego stażem sędziego. Natomiast on sam (przewodniczący) głosuje ostatni. Jeżeli został wyznaczony sprawozdawca to on głosuje pierwszy. Wyrok zostaje przesądzony większością głosów. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością może przy podpisaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne, które musi obligatoryjnie uzasadnić. Zdanie takie może również dotyczyć uzasadnienia.

Elementy składowe wyroku

Wyrok składa się z następujących części:

1. sentencja ( Art. 138 Ppsa):

1. część wstępna: oznaczenie sądu, imiona i nazwiska sędziów, imię i nazwisko protokolanta, imię i nazwisko prokuratora (jeśli brał udział), data i miejsce rozpoznania sprawy, data i miejsce wydania wyroku, imię i nazwisko lub nazwa skarżącego, przedmiot zaskarżenia, rozstrzygnięcie sądu

2. rozstrzygnięcie o żądaniach strony

3. podpisy wszystkich sędziów.

1. Uzasadnienie (Art. 141 par. 4 Ppsa):

1. zwięzłe przedstawienie stronom sprawy

2. zwięzłe przedstawienie zarzutów przedstawianych w skardze

3. przedstawienie stanowisk pozostałych stron

4. podstawa prawna rozstrzygnięcia

5. wyjaśnienia podstawy prawnej rozstrzygnięcia

6. wskazania co do dalszego postępowania – jeżeli sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracyjny

7. podpisy sędziów, którzy brali udział w wydaniu uzasadnienia (Art. 143 Ppsa) – gdy sędzia nie może podpisać uzasadnienia, przewodniczący lub inny sędzia ze składu orzekającego zaznacza przyczynę braku podpisu.

Ogłoszenie wyroku

Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym po zamknięciu rozprawy. Nieobecność stron nie wstrzymuje ogłoszenia. Ogłoszenie dokonuje się przez odczytanie sentencji. Po jej odczytaniu przewodniczący lub sędzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia.

Postanowienia

Jeżeli ustawa nie przewiduje wydania wyroku, sąd wydaje postanowienie. Postanowienia można podzielić na: 1) kończące postępowanie lub 2) wydawane w toku postępowania np. w sprawie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, zawieszenia postępowania. Postanowienia mogą być wydawane na posiedzeniach jawnych i nie jawnych.

Forma, struktura postanowień. Doręczanie i ogłaszanie postanowień.

Rozstrzygnięcia zawarte w postanowieniach niekończących postępowania w sprawie, wydanych na posiedzeniach jawnych, wpisuje się do protokołu bez spisywania odrębnej sentencji, jeże linie przysługuje na nie zażalenie. Postanowienia są uzasadniane i podlegają zaskarżeniu.

Postanowienia wydawane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu stronom. Gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, postanowienie należy doręczyć z uzasadnieniem. Uzasadnienie postanowienia należy sporządzić terminie 7 dni od dnia wydania postanowienia. Do postanowień stosuje się odpowiednia przepisy o wyrokach, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Bibliografia:

Barbara Adamiak i Janusz Borkowski „Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne”.

Monika Susałko „Prawo w diagramach- Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne”.

Akty prawne:

Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego;

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Wykaz skrótów:

Kpa – Kodeks postępowania administracyjnego

Ppsa – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.