Źródło: Bankier.pl

Bankowy Fundusz Gwarancyjny w praktyce

Siedziba Bankowego Funduszu Gwarancyjnego przy ul. Ks. Skorupki w Warszawie foto: PAP/Paweł Kula

Przed placówkami banku ustawiają się kolejki. Każdy chce zabrać z banku swój depozyt, zerwać lokatę i odzyskać oszczędności. Kasjerki wydają depozyty w 20 złotowych banknotach, bo wyższe nominały już się skończyły. Chwilę później robi się zamieszanie i drzwi do banku zostają zamknięte. Bank stracił płynność, w prasie pojawia się komunikat, że jego działalność zostaje zawieszona. Czy ludzie, którzy nie zdarzyli odzyskać swoich pieniędzy stracili je bezpowrotnie? Nie, ich oszczędność zwróci Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Tak mógłby teoretycznie wyglądać upadek banku. Jego klienci nie stracą jednak swoich pieniędzy, ponieważ większość banków w Polsce objęta jest działaniem Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG), który dla klientów banku działa jak ubezpieczenie ich wkładów bankowych. Jak funkcjonuje w praktyce?

W razie upadku banku Fundusz wypłaci jego klientom zobowiązania pozostawione przez bankowego bankruta. Swoje pieniądze odzyskają m.in. wszystkie osoby fizyczne, a także firmy pod warunkiem, że te drugie są uprawnione do sporządzania uproszczonego bilansu oraz rachunku zysków i strat.

Gwarancją objęte są zobowiązania banku wobec deponenta, a więc m.in. depozyty bankowe na rachunkach zwykłych, oszczędnościowych, lokaty i odsetki od wyżej wymienionych, które powstały do dnia ogłoszenia zawieszenia działalności banku, do górnej granicy równowartości 22 500 euro.


Środki gwarantowane są niezależnie od tego w jakiej walucie były zapisane, wypłaty z Funduszu odbywają się w złotych polskich, a kursem właściwym dla wszystkich przeliczeń jest kurs NBP z dnia zawieszenia działalności banku. Sposób obliczania kwoty gwarantowanej jest prosty i odbywa się wg wzoru: do kwoty 1 000 euro Fundusz gwarantuje 100 proc. wkładu. Powyżej tej kwoty, jednak do kwoty nie wyższej niż 22 500 euro Fundusz gwarantuje 90 proc. kwoty. Kwoty liczone są łącznie dla wszystkich zobowiązań banku wobec deponenta, niezależnie od ilości podpisanych umów, prowadzonych rachunków czy otwartych lokat.

Zakładając hipotetyczny kurs euro na 3.5 zł można wyliczyć, że BFG gwarantuje nam depozyty do kwoty 78 750 zł z czego odzyskamy co najmniej 71 225 zł. Nie oznacza to, że środki powyżej 71 225 zł powierzone wcześniej bankowi w razie jego upadku przepadają. Jest szansa na ich odzyskanie w drodze postępowania upadłościowego.

W praktyce Fundusz Gwarancyjny wchodzi do akcji, po tym jak Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję o zawieszeniu działalności banku. Dzieje się tak, gdy aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań, a upadający bank nie zostanie przejęty przez inną instytucję. Cała procedura wypłat powinna zamknąć się w 3 miesiącach od daty zawieszenia działalności banku, a na pewno nie może przekroczyć 9 miesięcy.

O wypłatach z BFG dowiedzieć się można z prasy, w której będą w razie potrzeby pojawiać się komunikaty. Do osób, które nie zgłoszą się po swoje pieniądze rozsyłane będą imienne zawiadomienia drogą pocztową. Na odebrania pieniędzy deponenci upadłego banku mają aż 5 lat. Mogą to zrobić osobiście, lub zlecając przelew na wskazany przez siebie rachunek bankowy.

Pieniądze, które w razie kłopotów, któregoś z banków objętych ochroną funduszu będą wypłacane, pochodzić będą ze środków pozostałych banków działających w ramach BFG. Obecnie w ramach Funduszu działają 53 banki komercyjne oraz 579 banków spółdzielczych.

Lista wszystkich banków posiadających gwarancję BFG

Od powstania funduszu do tej pory zrealizował on gwarancje depozytów bankowych dla deponentów 94 banków postawionych w stan upadłości (5 banków komercyjnych i 89 banków spółdzielczych). Ogółem środki z BFG otrzymało 315 tys. deponentów, a łączna wypłacona kwota środków gwarantowanych przekroczyła 812 mln złotych. Obecnie Fundusz dysponuje budżetem na ewentualne wypłaty w wysokości około 5 mld zł.

W czwartek Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjny. Pojawiają się tam ważna dla klientów banków zmiana. Zwiększona ma zostać kwota gwarantowana, która objęłyby 100 proc. depozytów do równowartości 50 tys. euro.

Ministerstwo Finansów chce doprecyzowania przepisów, tak aby gwarancja dotyczyła depozytów jednego podmiotu, do 50 tys. euro w jednym banku niezależnie od ilości złożonych tam depozytów. Równocześnie taka gwarancja dotyczyłaby każdego banku z osobna. Zmiany wejdą w życie po podpisaniu ustawy przez prezydenta oraz ogłoszeniu jej w Monitorze Sejmowym.

Komentarz autora: nasze depozyty są bezpieczne

Więcej szczegółów na temat Bankowego Funduszu Gwarancyjnego znaleźć można w:

* Ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym z dn. z dnia 14 grudnia 1994 r.
* Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 lutego 1995 r. w sprawie nadania statutu Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu
* Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 października 1999 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
* Ustawie z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających
* Dyrektywie 94/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 1994r. w sprawie systemów gwarancji depozytów
* Poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (wpłynął do Sejmu 7 października 2008 r.)
* na stronie internetowej www.bfg.pl

Jarosław Ryba / Bankier.pl