Środowisko Windows – historia i popularność.
Koncepcja interfejsu graficznego, z oknami, w których będą uruchamiane programy, narodziła się już w latach siedemdziesiątych w laboratoriach firmy Xerox w Palo Alto w Kalifornii. W 1977 roku powstał komputer Xerox Star, w którym posługiwano się myszką do pracy z oknami i ikonami na ekranie, nie wszedł jednak do masowej produkcji. W połowie 1993 roku w zespole przygotowującym Windows znalazł się jeden z pracowników ośrodka PARC. Później pojawił się komputer o nazwie Lisa, stworzony przez Apple, z oknami i myszką jako urządzeniem wejściowym.
Lisa nie sprzedawała się jednak dobrze i dopiero następny produkt Apple - komputer Macintosh - pokazał, jak wygodne w użyciu może być środowisko graficzne sterowane myszką. Na komputerach PC panował wtedy DOS; firma Digital Research pojęła próbę stworzenia podobnego środowiska - projektując GEM (Graphics Environment Manager). GEM również nie zdobył rynku, pojawił się w kilku programach, między innymi w popularnym swojego czasu w Polsce programie do składu Ventura Publisher.
Microsoft tworząc Windows nie wymyślił więc ani środowiska graficznego, ani myszki ani okien - potrafił jednak skorzystać z doświadczeń swoich poprzedników, tworząc swoje środowisko graficzne Microsoft Windows, a później rozwijając je w systemy operacyjne Windows NT i Windows 98.
O istnieniu Microsoft Windows świat dowiedział się 10 listopada 1983 roku, ale dopiero dwa lata później, 18 listopada 1985 roku, można było obejrzeć gotowy produkt. Dwa miesiące wcześniej odbyło się coś w rodzaju prapremiery Windows - pojawił się program graficzny firmy Micrografx o nazwie In.a.Vision, który zawierał wersję Windows działającą tylko z nim.
Pierwsza wersja Windows, co może się dzisiaj wydawać niewiarygodne, nie była specjalnie popularna. Konkurencja ze strony komputerów Apple Macintosh i ich graficznego systemu operacyjnego była jeszcze wtedy zbyt silna. Dopiero od czasu pojawienia się wersji 3.0 w 1990 roku Windows zyskują na popularności. Sukces przypieczętowała jeszcze wersja Windows 3.1. Do czasu ukazania się Windows 95 w sierpniu 1995 ocenia się, że na świecie używano ponad pięćdziesiąt milionów egzemplarzy Windows.
Użytkownicy mieli z początku sporo zastrzeżeń do Windows, dysponowali jeszcze za słabym sprzętem i małą ilością pamięci operacyjnej, pierwsze wersje na Windows znanego oprogramowania miały wiele problemów, ale i tak środowisko to było wykorzystywane przez coraz więcej osób. Podkreślano przydatność takich cech jak:
• multitasking (wielozadaniowość),
• przenoszenie danych przez pamięć podręczną,
• graficzna komunikacja z użytkownikiem.
Popularyzacji Windows pomagało ogromne zainteresowanie prasy komputerowej, pojawienie się setek artykułów i książek na ich temat, stanowiących dobre źródło informacji dla użytkowników.
Wraz z Windows 3.1 pojawiły się programy komercyjne i freeware (płatne i darmowe) stanowiące uzupełnienie dla Windows, takie jak edytory ikon, programy zarządzające skalowalnymi fontami takie jak Adobe Type Manager, wygaszacze ekranu jak AfterDark, programy do zarządzania aplikacjami jak New Wave czy Dashboard. Problemy techniczne z Windows zaczęły rozwiązywać narzędzia z pakietu Norton Utilities.
Istotną rolę w poszerzaniu liczby użytkowników Windows miało pojawienie się dobrej klasy programów użytkowych. Sam Microsoft już w listopadzie 1989 roku zaproponował Word for Windows, z czasem jeden z najpopularniejszych edytorów tekstu. Konkuruje z nim Lotus AmiPro, a później WordPerfect for Windows. Jednak WordPerfect nie uzyskał na graficznej platformie tak wielkiej dominacji jak w DOS i z czasem to Microsoft Word zdobyl rynek. Podobnie było z arkuszami kalkulacyjnymi - Microsoft Excel zdobył już po kilku latach przewagę nad Lotus 1-2-3 czy Borland Quattro Pro, znanymi programami w DOS. W programach graficznym pionierem był Micrografix, z programem grafiki wektorowej Designer i grafiki prezentacyjnej Charisma, tu jednak istotną pozycję zdobył kanadyjski Corel ze swym CorelDraw, bardzo znanym także w Polsce. Programy do składu do PageMaker i QuarkXpress znane operatorom składu pracującym na komputerach Macintosh oraz przeniesiona ze środowiska GEM - Ventura Publisher.
Wersja Windows for Workgroups 3.1 to ostatnia wersja Windows jako środowiska graficznego, nakładki. Następnym produktem był produkt początkowo znany jako Windows 4.0 czy pod nazwą kodową Chicago ukazał się już jako system operacyjny Windows 95, by po kilku latach przejść w Windows 98.
W 1995 roku podczas premiery Windows 95 wykorzystywana była piosenka Start Me Up zespołu Rolling Stones, za którą Microsoft zapłacił 2 miliony dolarów. W dniu premiery na całym świecie już od północy przed sklepami komputerowymi ustawiały się kolejki.
Premiera Windows 98 odbyła się 25 czerwca 1998 roku, była już nieco spokojniejsza, jako że i sam produkt nie jest tak rewolucyjną zmianą jak Windows 95 w stosunku do Windows 3.1. Windows 98 mają podobny interfejs użytkownika jak Windows 95, są nieco bardziej multimedialne i lepiej służą użytkownikom Internetu. Polska wersja tego systemu istnieje od września 1998 roku.
Dzięki Windows, a także dzięki programom biurowym i multimedialnym Microsoft stał się największym producentem programów komputerowych na świecie. Założyli go Bill Gates i Paul Allen, którzy dziś należą do jednych z najbogatszych ludzi na świecie. Microsoft zawdzięcza swój sukces rewolucji komputerów osobistych, w której ma jednak też spory udział.
Interfejs graficzny Windows zmienia się z wersji na wersję, co zmusza producentów oprogramowania do zmian w ich programach, ale istnieje wiele programów, które proponują własne rozwiązania w wyglądzie i w porozumiewaniu się z użytkownikiem. Znany program Lotus Organizer ma wygląd otwartego notesu. W programie graficznym Visio wprowadzono po raz pierwszy rozwijalne opisy (pop-up tips) do ikon; dopiero później pojawiły się w Wordzie czy Excelu. Jednak zasady pracy z programami, użycie myszki, obsługa pól dialogowych pozostają podobne - i w tym leży siła Windows.
MS DOS
Mówiąc o systemach Windows nie sposób nie wspomnieć o MS DOS. Nie zaawansowanemu użytkownikowi kojarzy się zapewne z mało efektownym tekstowym środowiskiem pozwalającym wykonywać podstawowe operacje. MS DOS trudno nazwać systemem operacyjnym w pełnym tego słowa znaczeniu, jego istotę bada się prawie zawsze w kontekście środowiska Windows. Jednak budowa i ograniczenia tego systemu są istotne dla założeń Windows’a. DOS jest systemem jednozadaniowym, nie wykorzystywanym w systemach równoległych i rozproszonych. Mechanizmy DOS nie zapewniały ochrony i sprawnego zarządzania zasobami maszyny. DOS posiada między innymi własności
• zajmuje się obsługą systemu plików (stąd nazwa: Disk Operating System),
• wsparciem dla programów rezydentnych (np. sterowników urządzeń),
• aplikacja systemu DOS ma bezpośredni dostęp do sprzętu i tylko 640 kB dostępnej pamięci.
Architektura DOS złożona jest z trzech warstw:
• BIOS-u, warstwy komunikacji ze sprzętem,
• jądra systemu (zawierającego system obsługi plików),
• interfejsu użytkownika command.com, który jak pamiętamy tworzył mało efektowną powłokę tekstową
Architektura DOS stała się ograniczeniem z chwilą wejścia na rynek coraz to szybszych komputerów i złożonych aplikacji. Jednocześnie decyzja o utrzymywaniu kompatybilności utrudniała „odcięcie” się od ograniczeń DOS. Powstały więc próby udoskonalenia systemu w postaci różnego rodzaju nakładek, umożliwienie uruchamiania w systemie DOS aplikacji działających w trybie rozszerzonym (286) lub programów extender, 32-bitowych. Zastosowanie procesorów pracujących w trybie chronionym stało się motorem do dalszych prac rozwojowych, w efekcie których powstały systemy Windows.
Windows 3.1x [ do góry ]
Systemy Windows 3.1x wśród których można wyróżnić Windows 3.1, Windows 3.11, Windows for Workgroups (pierwszy Sieciowy System Operacyjny Microsoftu) bazowały w sposób znaczący na DOS. Można nazwać je nakładkami graficznymi na DOS wykorzystującymi tę samą technologię dostępu do dysku. Windows 3.x jednak wykorzystuje rozszerzone możliwości procesora 386 i późniejszych w sposób, w jaki DOS nie potrafi.
Windows potrafi wykorzystać unikatowe możliwości sprzętu zainstalowanego w komputerze, poprzez możliwość zainstalowania dedykowanych sterowników do konkretnej karty graficznej, dźwiękowej czy drukarki wykorzystujące wszystkie możliwości sprzętu.
Historia
Pierwszy Windows (v. 1.0 ) pojawił się oficjalnie w listopadzie 1985 roku. Pozwalał uruchomić kilka aplikacji jednocześnie (oczywiście działała tylko jedna - aktywna), lecz był bardzo niestabilny.
Wersja 2.0 pojawiła się i wprowadzała obsługę trybu chronionego procesora 286 i trochę łatwiejszą obsługę "Okienek" (mogły zachodzić na siebie).
Windows 3.0 zadebiutował w 1990 r. i był systemem na którym dało już się pracować. Dodano do niego menadżera plików i wprowadzono wielozadaniowość, która była możliwa na procesorze 386.
Win 3.1 pojawił się 2 lata później i oprócz tego, że był bardziej stabilny, zawierał jedynie kosmetyczne poprawki.
W 1994 pojawiła się wersja 3.11 i zawierała aktualizacje kluczowych plików Windows:
• COMMDLG.DLL
• GDI.EXE
• KRNL386.EXE
• PSCRIPT.DRV
• SHELL.DLL
• UNIDRV.DLL
• USER.EXE
Aktualizacja do wersji 3.11 powodowała delikatny wzrost wydajności, ale mimo to była często ignorowana przez wielu użytkowników.
Zarówno Windows 3.1 jak i 3.11 nie posiadały wbudowanej obsługi sieci. W czasie, gdy zostały wydane dominującą platformą sieciową był Novell NetWare, który zapewniał oprogramowanie potrzebne do połączenia systemów DOS i Windows.
Poniższa tabelka opisuje uproszczoną konfigurację komputera, na którym można zainstalować wydajnie działający system Windows 3.x
Windows 3.x | |
---|---|
Procesor | 286 |
HDD (zajętość) | 15 MB |
RAM | 4 MB |
Zastosowanie | Wykorzystanie istniejącego sprzętu/ programowanie w C, Pascalu/ |
Windows 3.1 [ do góry]
Windows 3.1 powstał w sierpniu 1992r. Wersja przyniosła nie tylko poprawki błędów (bug fixes) i usprawnienia działania. Wprowadzone zostały między innymi technika współpracy aplikacji OLE, skalowalne kroje pisma TrueType czy rozszerzenia multimedialne, a także... gra MineSweeper.
Windows 3.1 powstał jako nakładka na system DOS, był więc z góry ograniczony przez możliwości DOS. Windows 3.1 ma jednak wiele cech systemu operacyjnego:
• wykorzystywanie dodatkowej pamięci,
• pełnosprawne sterowniki odsuwające od programisty szczegóły sprzętowe,
• emulacja wielozadaniowości – można było uruchomić wiele zadań, symbolizowanych przez okienka, chociaż i tak ich realizacja odbywała się potokowo, czyli następne zadanie po skończeniu pierwszego.
• tworzenie i korzystanie z bibliotek wspólnych, używanych przez kilka programów jednocześnie co zwiększało elastyczność systemu wiążące się z uaktualnianiem bibliotek bez konieczności uaktualniania korzystających z niej aplikacji, oraz wiązało się z oszczędnością pamięci – wspólne biblioteki, funkcje funkcjonowały w pamięci jako jedna kopia.
Architektura środowiska Windows 3.1 składa się z kilku niezależnych komponentów:
• jądra systemu – będącego de facto jądrem DOS, umożliwiającego jednak przełączanie zadań, większe wykorzystanie procesora, obsługa bibliotek DLL,
• modułu GDI, interfejsu użytkownika udostępniającego programom zbiór funkcji wykonujących podstawowe operacje graficzne.
• moduł USER obsługuje klawiaturę, mysz oraz wysokopoziomowe operacje graficzne – wysyłanie narysowanych przez funkcje GDI wzorów na ekran lub drukarkę, ramki okien, kontrolki itd.
• interfejs programisty (API) gwarantujący aplikacjom dostęp do modułów Windows.
Środowisko Windows 3.1 może działać w trzech trybach pracy:
- rzeczywistym,
- rozszerzonym,
- w trybie 386.
W trybie rzeczywistym stanowi jedynie graficzną nakładkę na MS-DOS. W okienkach obowiązują wówczas takie same ograniczenia, jak w systemie MS-DOS. Tryb rozszerzony i 386 wykorzystują dodatkowe możliwości procesorów (odpowiednio 286 i 386). W trybie rozszerzonym uzyskujemy dostęp do całej obecnej w systemie pamięci RAM, w trybie 386 uzyskujemy ponadto bardzo użyteczną w przypadku dużych zadań możliwość wykorzystania pamięci wirtualnej (poprzez tzw. plik wymiany – Swap File) oraz uruchamiania wielu zadań DOS.
Windows 3.1 w porównaniu z DOS stanowiły już prawie prawdziwy system operacyjny. Najbardziej rzucającym się w oczy elementem był GUI – Graphic User Interface, czyli graficzny interfejs użytkownika.
Natomiast z punktu widzenia architektury oprogramowania głównym osiągnięciem w pierwszych wersjach Windows była implementacja interfejsów aplikacyjnych API (Application Programming Interface) oraz oddzielenie systemu od sprzętu przez warstwę sterowników. Ważnym krokiem było również wprowadzenie modułu komunikacji z siecią w Windows 3.11.
System Widnows 3.1 jest systemem 16-bitowym, pracującym na 16 bitowych rejestrach procesora. Wielkość rejestru determinuje wielkość zmiennych na których wykonywane są operacje, a co za tym idzie ograniczenia wielkości partycji dyskowych, a w późniejszym okresie – również pojemności całych dysków. Także sposób zarządzania innymi zasobami, przede wszystkim pamięcią RAM, zależy od długości słowa procesora. Jest to ograniczenie wynikające z architektury Dos i przekazane Windows 3.1
Windows for Workgroups 3.1 [ do góry ]
Powstał w październiku 1992 roku. Jest wersją Windows z wbudowaną obsługą sieci dla grupy roboczej, sieci bezpośrednich połączeń miedzy komputerami (peer-to-peer). Jest to środowisko pomyślane dla połączenia małych grup komputerów, udostępnienia w sieci ludziom pracującym obok siebie dysków i drukarek, możliwości wymiany poczty, bez stawiania specjalnych serwerów. Zawiera ona między innymi okrojoną wersję programu poczty elektronicznej Microsoft Mail, terminarz Microsoft Schedule+ oraz sieciową grę karcianą Hearts. Poprawiona wersja tej odmiany Windows - Windows for Workgroups 3.11 - zawiera oprogramowanie do wysyłania i odbierania faksów, 32-bitowy dostęp do plików
Windows 9x [ do góry ]
Przedstawiony poprzednio DOS trudno nazwać systemem operacyjnym z prawdziwego zdarzenia. Był to właściwie system zarządzania plikami z zalążkami systemu operacyjnego, a głównie jego powłoką (shell) w postaci interpretera poleceń operatorskich command.com. Windows 3.xx stanowiły znaczny krok naprzód. Zlikwidowały niedorzeczne ograniczenia, jakim podlegała objętość programów wykonywanych w środowisku DOS, stworzyły pozory wielozadaniowości, wystarczające wielu użytkownikom do dziś, a przede wszystkim wprowadziły skutecznie estetyczny i wygodny graficzny interfejs użytkownika. Ale Windows 3.xx były wciąż jedynie nakładką na DOS. Przełom przyniosły Windows 95.
Windows 95 [ do góry ]
Windows 95 to, w porównaniu z wersją 3.1, kolejny duży krok w rozwoju tej rodziny systemów. Jest to system stosujący 32-bitowy system plików. Jego ograniczeniem jest podstawa - trudno bowiem rozwijać 32-bitowy system operacyjny na podstawie jego 16-bitowych przodków, a produkty Microsoft, podobnie jak wcześniej Intel, są „kompatybilne wstecz”. Próba połączenia idei kompatybilności i nowoczesności zaowocowała powstaniem systemu o bardzo złożonej strukturze.
Architektura systemu Windows 95 przedstawia się następująco:
• Tak jak poprzednio występuje KERNEL – jądro sytemu
• GDI- interfejs użytkownika,
• Moduł USER
• Virtual Machine Manager. W porównaniu z poprzednią wersją, system został wzbogacony o dodatkową warstwę pośredniczącą między „rdzeniem” systemu (KERNEL, GDI, USER) a sterownikami. W warstwie tej znajduje się kluczowy dla całego systemu nowy moduł.
Virtual Machine Manager. Moduł ten wprowadza nowy sposób zarządzania pamięcią stronicowanie, oraz pełną wielozadaniowość (z wywłaszczeniem – preemptive multitasking. Przy projektowaniu tego modułu założono: dla każdego zadania DOS przewidziano odrębną maszynę wirtualną, zadania Windows (zarówno 16- jak i 32-bitowye) obsługuje je jedna, wspólna wirtualna maszyna Windows. Mechanizm ten nie jest więc tak wydajny jak można się było tego spodziewać. Dlatego uruchomienie zbyt wielu aplikacji zawiesza system – jedne aplikacje wpływają na inne, zmieniając stan maszyny wirtualnej Windows. Wadę tę usunięto w następnych wersjach.
System Windows 95 może obsługiwać wiele systemów plików – odpowiedzialny moduł (Installable Filesystem Manager) można rozszerzyć, dodając obsługę nowych formatów. Sterowniki urządzeń (w porównaniu z wersją 3.1) są prostsze i łatwiejsze do napisania. Dodatkową zaletą nowego modelu sterowników jest możliwość ich dynamicznego ładowania podczas pracy systemu – są ładowane dopiero w momencie, kiedy są potrzebne, co zmniejsza zużycie pamięci. Aby zachować zgodność ze starymi wersjami Windows, niektóre biblioteki zostały zdublowane – istnieją wersje 16- i 32-bitowe podstawowych bibliotek wchodzących w skład rdzenia systemu (KERNEL, GDI, USER, inne). Również od strony aplikacji system jest bardzo przyjazny – API (Application Programming Interface) pozwala na dość wygodne łączenie funkcji aplikacji z systemem. Zintegrowane ze środowiskiem Windows narzędzia developerskie dopełniają „przyjaznego” obrazu Windows.
Ostatnim, wartym uwagi elementem systemu jest rejestr i Menedżer konfiguracji. Menedżer konfiguracji przechowuje informacje o zainstalowanych urządzeniach i konfiguracje (profile sprzętowe) zdefiniowane w systemie. Przydaje się również podczas automatycznego wykrywania urządzeń typu plug & play.
Część kodu Windows 95 to nadal kod 16-bitowy, co może utrudnić optymalną pracę przy użyciu 32-bitowych procesorów. Jest to system dla komputerów klasy Pentium, wykorzystywanych do użytku domowego i doskonale spełnia swoje zadanie. I oczywiście można uruchomić wszystkie gry, które pod Windows NT zazwyczaj nie działają.
Windows 95 można zainstalować na komputerze o poniższej konfiguracji:
Windows 95 | |
---|---|
Procesor | 486 DX33 |
HDD (zajętość) | 50 MB |
RAM | 8 MB |
Zastosowanie | Biuro/dom |
Windows 98 [ do góry ]
Cechami jest
• FAT32 - System operacyjny Windows ma 32-bitową tablicę alokacji plików FAT (File Allocation Table). Ten system plików eliminuje problemy z formatowaniem dużych twardych dysków i efektywniej wykorzystuje ich przestrzeń zapisu. Po pierwsze, pozwala formatować pojedyncze woluminy o pojemnościach 64 terabajtów - poprzedni limit 2 GB. Po drugie, redukuje rozmiar klastrów. Konweter FAT16/FAT32 jest wbudowany w Windows.
• Defragmentacja dysków – To narzędzie już występowało w Windows 95 w Windows 98 zostało ulepszone narzędzie do defragmentacji dysków śledzi wykorzystanie programów, w wyniku czego najczęściej używane programy są magazynawane na ciągłej przestrzeni dyskowej, co przyspiesza ich działanie. Narzędzie to potrafi uporządkować dysk, a także optymalizuje fizyczne rozmieszczanie plików.
• Wbudowany język skryptowy - System został wyposażony w powłokę skryptową Windows Scripting Host. Dzięki niej użytkownicy mogą bezpośrednio z powłoki lub linii poleceń korzystać z zalet ActiveX scripting. Jest to przydatny mechanizm szczególnie przy automatyzowaniu prostych, lecz pracochłonnych czynności związanych z systemem.
• Zarządzanie energią ACPI - Windows 98 jest wyposażony w system zaawansowanego zarządzania energią ACPI (Advanced Configuration and Power Interface). Komputera pracującego w tym trybie nie trzeba będzie wyłączać. Sam będzie wyłączał nieużywane aktualnie urządzenia zewnętrzne Czuwający w uśpieniu system automatycznie zareaguje na poruszenie myszy lub transmisję danych.
• Jednakowe sterowniki - W Windows 98 zmieniono podejście do sterowników instalowanych w systemie. Zaproponowano uniwersalny model sterowników urządzeń opierający się na technologii Win32 Driver Model, który będzie ujednolicony dla systemów Windows 98, Windows NT i ich następców. Zapewniono przy tym zgodność ze starszymi wersjami sterowników w Windows 95.
• Nowy sprzęt - Windows 98 obsługuje nowe technologie sprzętowe - w tym: UBS, DVD-ROM, HID (Human Interface Devices) przeznaczone dla manipulatorów, AGP, komunikację z urządzeniami peryferyjnymi IEEE 1394 oraz technologię komunikacji na podczerwień IrDA.
• Pulpit uzyskał internetowy charakter - do uruchomienia programu lub otwarcia foldera wystarcza jedno kliknięcie,
• Pasek zadań - daje się przesuwać do dowolnego boku ekranu, a ponadto składa się z kilku pasków narzędziowych
• Na pasku "Szybki start" umieszcza się najczęściej używane aplikacje
• Okno każdego foldera można dostosować umieszczając w tle grafikę lub stronę WWW
• Użytkownik ma też łatwy dostęp do kanałów w technologii "przeciągnij i upuść" .
• Na pulpicie można osadzać swoje ulubione strony
• Pulpit systemu Windows 98 nosi nazwę Active Desktop. Oprócz dotychczasowych funkcji ma on możliwość pełnej obsługi środowiska Internetu.
• Windows 98 obsługuje mechanizm Multilink Channel Aggregation. Pozwala on łączyć fizyczne kanały w celu zwiększenia pasma przenoszenia.
W porównaniu do swego poprzednika Win98 jest nieco szybszy. Efekt szybszego otwierania się programów osiągnięty został dzięki wykorzystywaniu tych informacji przez program do defragmentacji dysku - "Disk Defragmenter". Program ten podczas optymalizacji dysku nie poprzestaje na ustawianiu plików potrzebnych danej aplikacji w taki sposób, aby przyspieszyć jej ładowanie, ale także analizuje, jak często użytkownik uruchamia dany program i w zależności od tego ustawia upakowane w jednym miejscu na dysku pliki danej aplikacji bądź na początku dysku (szybsze ładowanie), bądź w dalszej kolejności (wolniejsze ładowanie)
Warto tu wspomnieć o WinAlign efektem działania jest szybsze uruchamianie programów poprzez zapis do pamięci cache gotowych do użycia modułów kodu programu, a program dzięki temu może wykorzystać więcej
Drugą ważną cechą jest większa stabilność systemu - Windows 98 zawiera programy narzędziowe pozwalające - jeśli nie ustrzec się problemów z systemem podczas dodawania nowego sprzętu, sterowników czy nowych aplikacji - przynajmniej na obszerną diagnostykę wielu możliwych problemów.
Nowe oraz ulepszone aplikacje systemu Windows 98:
Automatic Skip Driver Agent
W wypadku wadliwie działających sterowników uniemożliwiających prawidłowe działanie systemu program ten zapamiętuje potencjalnie niebezpieczne programy obsługi pomijając ich ładowanie podczas startu systemu.
Chdoscp (DOS Code Page Changer)
Narzędzie umożliwiające ustawienie wybranej strony kodowej dla DOS-u.
Disk Cleanup
Automatycznie wykrywa, a następnie pozwala na usunięcie niepotrzebnych plików (np. plików tymczasowych) z dysku twardego.
Disk Defragmenter
Program ten występował już w poprzedniej wersji Windows, lecz teraz został wzbogacony o możliwość śledzenia uruchamianych aplikacji i optymalizacji dysku na podstawie informacji o aplikacjach.
Drive Converter (FAT32)
Konwerter z systemu plików FAT (FAT16) na nowszy FAT32, przyspiesza to czas ładowania i pracy innych aplikacji, a także pozwala lepiej wykorzystać przestrzeń dysku twardego.
DVD Player
Odtwarzacz dysków DVD-ROM; wymaga obecności napędu DVD w systemie.
FAT32 Conversion Information
Narzędzie wyliczające potencjalny zysk pojemności na wybranym dysku używającym systemu FAT, przed jego konwersją na FAT32.
FileWise
Generuje informacje o plikach. Pozwala zapisać uzyskane dane do pliku tekstowego (tab-delimited text).
Link Check Wizard
Skanuje właściwości skrótów do programów. Program informuje o skrótach odnoszących się do nie-istniejących na dysku aplikacji i pozwala je usunąć.
Magnifier
Powiększa wybrany przez użytkownika fragment ekranu. Narzędzie przydatne nie tylko dla gorzej widzących użytkowników nowego systemu.
Scheduled Tasks
Opis: Pozwala na ustawienie automatycznego uruchamiania wybranych aplikacji w określonym przez użytkownika czasie
System Configuration Utility
Narzędzie pozwalające na analizę i edycję ustawień startowych systemów, ma wiele funkcji pomocnych podczas usuwania problemów z systemem. Oprócz tego daje możliwość archiwizacji newralgicznych elementów systemu.
System File Checker
Opis: Analizuje stan plików systemowych, pozwala zachować ich kopie bezpieczeństwa, a w razie niezgodności umożliwia odzyskanie uszkodzonych plików z archiwum lub z płyty instalacyjnej Windows 98.
System Information
Narzędzie wyświetlające szczegółowe informacje o konfiguracji całego systemu (zarówno sprzętu jak i oprogramowania). Program ten jest także bazą startową dla innych, podrzędnych aplikacji konfiguracyjnych.
Tweak UI
Moduł (biblioteka) Panelu Sterowania, udostępnia zaawansowane opcje dotyczące konfiguracji interfejsu użytkownika.
USB View
Wyświetla dane urządzeń aktualnie podłączonych do istniejących portów USB w komputerze.
Version Conflict Manager
Program wykrywający konflikty sterowników (niewłaściwe wersje sterowników). Umożliwia przywrócenie właściwych sterowników dla Windows 98.
WinAlign
Sprawdza pliki uruchamialne aplikacji znajdujących się na dysku użytkownika i optymalizuje ich kod w celu lepszego wykorzystania pamięci.
Windows Registry Checker
Sprawdza poprawność Rejestru, w razie nieprawidłowości odtwarza Rejestr na podstawie wykonanej przez ten program kopii bezpieczeństwa. Przechowuje do pięciu ostatnich kopii bezpieczeństwa.
Windows Tune-Up
Ustawia automatyczne uruchamianie aplikacji optymalizujących pracę systemu.
Poniższa tabelka opisuje minimalną konfiguracje komputera zdolnego do pracy z tym systemem
Windows 98 | |
---|---|
Procesor | Pentium 100 |
HDD (zajętość) | 150 MB |
RAM | 16 MB |
Zastosowanie | Biuro/dom |
Windows NT [ do góry ]
Windows NT wygląda podobnie jak Windows9x, co znacznie upraszcza prace przeciętnemu użytkownikowi systemów. System ten różni się całkowicie od swoich 16-bitowych kuzynów. Wewnętrzną budową bardziej przypomina systemy z rodziny UNIX niż poprzednie produkty Microsoftu. Windows NT „narodził” się w DEC, jako uniwersalny pod względem platformy sprzętowej system operacyjny dla stacji roboczych i komputerów osobistych, a pierwszą platformą sprzętową, na której zostały zaimplementowane, był DEC Alpha PC., Silicon Graphics testowany był na procesorach MIPS czy powstającym właśnie Power PC.
Cechy ogólne systemu Windows NT:
• jest 32- bitowym systemem operacyjnym,
• realizuje mechanizm wielozadaniowści i to z wywłaszczeniem,
• spełnia warunki dotyczące przenośności oraz bezpieczeństwa, zgodnie z normą IEEE 1003,
• daje możliwość korzystania z wielu procesorów,
• zgodność aplikacji z MS-Windows
Dzięki nowemu podejściu otrzymano stabilny system. W NT każda aplikacja działa całkowicie niezależnie od pozostałych (jeśli pominąć zasoby wspólne, np. pliki) i nie może wpływać na stan innych programów. W Windows NT, podobnie jak w systemach klasy UNIX, każda uruchomiona aplikacja staje się procesem. W systemie może działać wiele równolegle pracujących procesów i jeśli któryś przestanie funkcjonować prawidłowo, zostanie przez system usunięty bez szkody dla pozostałych. Usunięto więc „wąskie gardło maszyny pseudo-wirtualnej” o którym mowa była we wcześniejszej części referatu.
Architektura Windows NT
W Windows NT istnieje wyraźny podział systemu na części pracujące w trybie jądra systemu oraz takie, które działają w trybie użytkownika. Obydwie części komunikują się ze sobą za pomocą wywołań systemowych. W trybie jądra pracuje mikrojądro oraz moduły zarządzające zasobami maszyny oraz zasobami systemu, czyli tzw. usługi systemowe.
Najważniejszym elementem systemu Windows NT jest mikrojądro. Jest ono odpowiedzialne za przełączanie zadań, przekazywanie komunikatów, synchronizację zadań oraz (jeśli maszyna jest wieloprocesorowa) za synchronizację procesorów. Jądro komunikuje się ze sprzętem za pomocą specjalnej warstwy, zwanej warstwą abstrakcji sprzętowej (HAL, Hardware Abstraction Layer). Warstwa ta uniezależnia kod mikrojądra oraz sterowników od sprzętu, na którym system pracuje (np. sterownik karty sieciowej, komunikujący się ze sprzętem za pomocą HAL będzie tak samo działać na PC, jak na maszynie wyposażonej np. w procesor Alpha, MIPS czy Power PC).
Z usług mikrojądra korzystają pozostałe moduły jądra, takie jak I/O Manager (wejście/wyjście, obsługa urządzeń), Object Manager (zarządzanie obiektami takimi jak: pliki, katalogi, porty, procesy itd.), Process Manager – zarządzanie procesami i wątkami), Local Procedure Call Facility (komunikacja między modułami) i Virtual Memory Manager (zarządzenie pamięcią).
W Windows NT zastosowano obiektowe podejście do obsługi zasobów systemowych. Wszystkie elementy systemu (procesy, pliki, urządzenia, porty itd.) są zarządzane przez Object Manager, który udostępnia hierarchiczną strukturę podobną do drzewa katalogów. Każdy obiekt w systemie ma swoją nazwę i znajduje się w tej strukturze, co ułatwia aplikacjom korzystanie z obiektów. Widziane przez użytkownika dyski są również częścią tej struktury.
Windows NT, podobnie jak 95, jest w stanie obsługiwać różne systemy plików. Moduły obsługujące nowe systemy plików można instalować w trakcie eksploatacji systemu. Wraz z systemem opracowano specjalny system plików zwany NTFS. W pierwszych implementacjach systemu przewidziano również obsługę naprawdę profesjonalnego systemu plików – HPFS stosowanego w uniksowych serwerach HP. Niestety, w późniejszych wersjach NT zrezygnowano z HPFS, pozostawiając jedynie NTFS jako alternatywę – wywodzącego się jeszcze z czasów 9-bitowego CPM – systemu FAT. W porównaniu z FAT system NTFS wprowadza wiele udogodnień – długie nazwy, małe (512-bajtowe) klastry, co pozwala zaoszczędzić miejsce na twardym dysku, nowoczesny system praw dostępu oparty na listach kontroli dostępu oraz możliwość kompresowania plików „w locie”, co także umożliwia zaoszczędzenie przestrzeni dyskowej.
Na rysunku przedstawiona jest architektura systemu NT. Głównymi warstwami są tu:
• warstwa abstrakcji sprzętu HAL (hardware abstraction layer) jest oprogramowaniem, które ukrywa różnice sprzętowe przed górnymi warstwami systemu operacyjnego.
• jądro – podstawa systemu. Ma za zadanie:
- planować procesy,
- obsługiwać przerwania i wyjątki,
- synchronizować na niskim poziomie procesor,
- podejmować działania naprawcze po awarii zasilania.
Można mówić o zorientowaniu obiektowym jądra, ta dość nowa teoria pozwala wyodrębnić „obiekty” – cechujące się metodami i zmiennymi na których to abstrakcyjnych obiektach jądro operuje. Klasami tych obiektów są :
- obiekty ekspedytora (dispatcher objects) np. umożliwiające synchronizację procesów (semafory, muteksy), wątki i eventy (zdarzenia) itp.,
- obiekty sterujące – asynchroniczne wywołania procedur, przerwania, sygnały dotyczące zasilania, procesy i obiekty profilujące.
• egzekutor wykonuje zbiór usług, -(blok odpowiedzialny za bezpieczeństwo, zarządzanie obiektami, pamięcią, procesami)
te warstwy działają w trybie chronionym.
• tryb użytkownika
- emulacja MS-Dos i Win32 nazywany „Maszyną Wirtualną DOS” jest w istocie procesem użytkowym pozwalającym kontynuować ideę kompatybilności. Emuluje on bowiem listę rozkazów procesora Intel 486 , ROM BIOS systemu MS DOS, oraz usług osiąganych przez przerwanie 21.
- podsystem OS/2, system NT jako sieciowy, odporny na awarie, miał być oparty także na OS/2, można w pewnym stopniu uruchamiać aplikacje znakowe systemu OS/2.
- podsystem Win32 – główny podsystem. Wykonuje aplikacje Win32 i zarządza funkcjami urządzeń we/wy. W skrócie jest środowiskiem nadzorczym. W odróżnieniu od Win16 każdy proces ma własną kolejkę wejściową. Jest zarządcą przydzielającym wszystkie działania we (wejściowe) systemu do odpowiednich procesów .
- podsystem POSIX, zaprojektowano, aby wykonywać aplikacje normy POSIX, spełniające standardy UNIX.
Warto wspomnieć o podsystemach rejestracji i bezpieczeństwa, najważniejszych w głównym zastosowaniu NT –sieci. Użytkownik NT zanim uzyska dostęp do plików NT , musi uwierzytelnić swą tożsamość za pomocą rejestracji -jest to tak zwany proces autentykacji. W celu uwierzytelnienia użytkownik musi mieć konto w systemie i podać hasło. Następnie uruchamiane są pakiety uwierzytelniania w celu sprawdzenia tożsamości. Do plików zapewnione są prawa dostępu w zależności od użytkownika - proces ten nazywa się autoryzacją.
Inną ważną cechą wynikającą z budowy Windows NT jest jego system plików – NTFS. Dotychczasowe systemy plików to znany Fat32 i Fat16. System NT nie ma do czynienia z poszczególnymi sektorami dysku. Zamiast nich używa się pojęcia gron – będących liczba przyległych sektorów dyskowych , których liczba jest potęga 2. Podstawą jednostka systemu NT jest tom (volue). Może zajmować część lub cały kilka dysków. W charakterze adresów dyskowych używa się logicznych numerów gron. Zwykły plik nie jest rozpatrywany jako strumień bajtów jest obiektem strukturalnym złożonym z atrybutów. Każdy atrybut pliku jest niezależnym strumieniem bajtów. Niektóre atrybuty są standardowe dla wszystkich plików, są to nazwa pliku, lub tej nazwy synonimy (odpowiednik linkowania miękkiego), czas utworzenia, deskryptor bezpieczeństwa. Każdy plik jest opisany w tablicy MFT. Istnieje również hierarchia katalogów zwana drzewem. Ponadto system NTFS umożliwia kompresje danych w poszczególnych plikach katalogu.
Praca w sieci. Jak wspomniałem wcześniej NT to typowo sieciowy system operacyjny. Pracuje niezależnie od topologii sieci w sieciach peer-to peer i klient-serwer. Ma udogodnienia do zarządzania siecią. Sieciowe części systemu NT obejmują transport danych, komunikacje międzyprocesową, wspólne użytkowanie plików przez sieć oraz możliwość wysyłania zadań drukowania do odległych drukarek. System ten zawiera wiele protokołów sieciowych. System NT implementuje protokoły transportowe w postaci modułów sterujących. Można je tez dynamicznie usuwać. Przykałdowo są to :
• SMB (server message block) p. bloku komunikatów serwera,
• NetBIOS – podstawowy sieciowy system we-wy, będący interfejsem abstrakcji sprzętu,
• NetBEUI – rozszerzony interfejs użytkownika,
• Komplet protokołów stosu TCT/IP w tym SNMP i DHCP,
• PPTP tunelowy protokół point -to- point,
• Protokoły systemu Novell NetWare (IPX, SPX)
• DLC – protokół sterowania łączem danych
• AppleTalk protokol.
Inne ciekawe mechanizmy sieciowe NT to :
• Redirector (zwrotnica) – mozliwość ujednolicenia interfejsu plików odległych i lokalnych
• Domain (podział na domeny) grupa maszyn usługowych o wspólnej gospodarce adresowej, stosujących wspólne zasady bezpieczeństwa itp.
• Network Device Interface Specification – specyfikacja interfejsu urządzen sieciowych i podobna specyfikacja dla modułu obsługi transportu Transport Driver Interface.
Windows NT operuje również mechanizmy przetwarzania rozproszonego, pozwalające efektywnie pracować w sieci. Można także stosować mechanizm gniazdek sockets.
Omówię teraz wersje systemu NT:
• Stacja robocza Windows NT (NT Workstation)
• Serwer Windows NT (NT Server).
Obie korzystają z tego samego jądra i kodu systemu, lecz oprogramowanie serwera NT jest przeznaczone, do innych celów- głównie pracy z aplikacjami sieciowymi typu „klient- serwer”.
Windows NT Serwer
Cechy Severa NT 4
Pracuje na różnorodnych platformach sprzętowych (MIPS, INTEL, PowerPC).
W pełni 32-bitowy system operacyjny
Wielozadaniowość z wywłaszczeniem (kontrola nad komputerem zachowana przez mikrojądro. Procesy mają przedziały czasowe. Po upływie przydzielonego czasu - kwantu - proces jest wywłaszczany. Mikrojądro przekazuje kontrolę następnemu procesowi)
Skalowalność – możliwość wykorzystania układów wieloprocesorowych – wieloprzetwarzanie symetryczne (SMP) – do 32 procesorów i 4 GB RAM.
Udoskonalone usługi serwera TCP/IP DHCP, WINS, DNS
Wbudowany serwer informacyjny Internetu (www,ftp, gopher)
Administrator klientów sieci
Usługi dla Macintosha: plikowe, drukowania
Narzędzia monitorowania sieci (Network Monitor Agent)
Narzędzia zarządzania GUI:User Manager, Server Manager, Disk Manager, Performance Monitor, Event Viewer, RAS Admin, DHCP manager, WINS manager
Narzędzia zintegrowania z NetWare (usługa:Client Services for NetWare)
Zabezpieczenie na poziomie normy C2 w/g Narodowej Agencji Bezpieczeństwa USA: dostęp po podaniu ważnego username i password (zakodowanych) działania użytkowników są zliczane. Użytkownicy mają zróżnicowane uprawnienia do ich danych.
Administrative Wizard
Intuicyjna obsługa
Obszerna literatura
Od wersji Terminal Edition - możliwość pracy w trybie terminalowym.
System jest zoptymalizowany dla potrzeb organizacji obejmujących zarówno grupy robocze jak i duże sieci korporacyjne. Może być serwerem plików, drukarek i aplikacji.
Cecha | Korzyści |
---|---|
Wydajność serwera | Dostrojony dla potrzeb serwera plików, drukarek i aplikacji. Handlowa wersja Windows NT Serwer wspiera do 4 mikroprocesorów w symetrycznym środowisku wieloprocesowym. Niektórzy producenci OEM oferują zarządzanie do 32 mikroprocesorów. |
256 sesji zdalnego dostępu | Zawiera obsługę 256 sesji zdalnego dostępu (Remote Access Service) |
Tolerancja uszkodzeń | Zawiera technologię RAID (Redundant Array of Inexpensive Disks)zabezpieczania danych |
Microsoft Internet Information Server | Integracja IIS z Windows NT Serwer oznacza, że instalacja i zarządzanie Web serwerem jest po prostu jeszcze jedną częścią systemu operacyjnego. Używając IIS 2.0 lub nowszego możliwe jest zdalne zarządzanie siecią Web z dowolnego komputera zawierającego przeglądarkę Web i dostarcza szybką i bezpieczną platformę dla serwisów HTTP, FTP i Gopher. |
Wizards | Zawiera "czarodzieje" aby wspomóc wydajność administracji systemem. |
Obsługa klientów Macintosh | Zawiera dzielenie plików i drukarek dla użytkowników Macintoshy. |
Dodatkowe protokoły sieciowe | Zawiera dodatkowe protokoły sieciowe, łącznie z serwerem DNS, DHCP i WINS. |
Windows NT Directory Services (NTDS) | Zarządza dystrybucją katalogów dla użytkowników końcowych i administratorów sieciowych. |
Windows NT Workstation
Podstawowa różnica pomiędzy Windows NT Workstation a Windows NT Server polega na tym, że Server zawiera dodatkowe i rozszerzone możliwości systemu dla obsługi aplikacji typu serwer, takich jak np. SQL Server, Microsoft Exchange Server itp.
Windows NT Workstation ma ograniczenie do 10 równoczesnych sesji. W przypadku Windows NT Server ich liczba jest ograniczona tylko liczbą licencji.
Porównanie Windows NT Workstation z Windows NT Server. Cechy wspólne:
Cecha | Opis |
---|---|
Wiele platform | Możliwość instalacji na komputerach opartych na procesorach Intela 80486, Pentium, Pentium Pro, czy też RISC-owych takich jak MIPS R4x00, DEC Alpha AXP jak i systemach opartych na Power PC. Dodatkowo obydwa systemy obsługują systemy wieloprocesorowe. |
Multitasking i operacje wielowątkowe | Różne aplikacje mogą być uruchomione w tym samym czasie. Aplikacje mogą pracować, kiedy użytkownik pracuje nad innym zagadnieniem. Różne wątki w aplikacji mogą pracować równolegle. |
Zabezpieczenia | Procedury zabezpieczające chronią zasoby sieciowe i lokalne Obejmują one obowiązkowe logowanie, ograniczenia w dostępie, zabezpieczenia pamięci, auditing. |
Wsparcie dla aplikacji MS-DOS, Win16-, Win 32-, OS/2 | Większość aplikacji chodzi pod Windows NT. Użytkownicy mogą pracować na aplikacjach pisanych dla innych systemów operacyjnych |
Wbudowana obsługa sieci | Obydwa systemy przeznaczone są do pracy w sieci. Dołączone są wszelkie potrzebne narzędzia. Zawierają też wbudowaną przeglądarkę Web. |
Wsparcie dla 4 GB RAM i 16 exabajtów (EB) HDD | Biorąc pod uwagę obecny hardware, nie ma praktycznie ograniczeń zasobów. |
Systemy plików | Windows NT zawiera obsługę systemów FAT, NTFS i CDFS |
Niezawodność | Windows NT uruchamia aplikacje w oddzielnych przestrzeniach adresowych. Powoduje to, że błąd jednej aplikacji nie ma wpływu na inne aplikacje czy też system operacyjny. Co więcej, architektura Windows NT zabezpiecza system przed aplikacjami które są w stanie użyć zbyt dużo czasu procesora, lub pamięci. |
O tym, która wersja jest bardziej przydatna decyduje oczywiście zastosowanie.
NT 3.5 i 4.0
Wersje 3.5 i 4.0 różnią się nieco budową – w wersji 3.5 obsługa grafiki (sterowanie grafiką, rysowanie okienek itd.) działa w trybie użytkownika, zaś w wersji 4.0 – w trybie jądra. Dzięki temu system działa nieco szybciej, ale może być mniej stabilny
Przed zastosowaniem Windows NT warto trzeba pamiętać że wraz z jego zaletami rośnie stopień skomplikowania systemu, oraz koszt, o czym świadczy poniższa tabelka:
Poniżej przedstawiono porównanie obydwu systemów:
Windows 95 | Windows NT | |
---|---|---|
Minimalny zalecany standard sprzętowy | Niższy:486 z 8-16 MB | Wyższy:Pentium z 16-32 MB |
Kompatybilność programowa | Bardzo wysoka:Uruchamiana jest większość aplikacji dla Windows i MS-DOS | Wysoka:Nie da się uruchomić aplikacji które naruszają bezpieczeństwo Windows NT (aplikacje które mają bezpośrednie odwołania sprzętowe). |
Kompatybilność sprzętowa | Bardzo wysoka:Zawiera więcej zalegalizowanych urządzeń. | Wysoka:Można korzystać z większości obecnych urządzeń. |
APM i Plug and Play | Wbudowane:APM używane dla sprzętu przenośnego, a Plug and Play zarówno dla przenośnych i stacjonarnych komputerów. | Nie wbudowane:Jednakże częściowo jest dostępne od OEM (Original Equipment Manufacturers). |
Wydajność | Wysoka:Multitasking dla aplikacji 32 bitowych. | Bardzo wysoka:Multitasking dla wszelkich aplikacji. |
Niezawodność/ stabilność |
Wysoka:Wyższa niż dla Windows 3.1 i Windows for Workgroups. | Bardzo wysoka:Wszystkie aplikacje uruchamiane są w osobnym obszarze pamięci. |
Bezpieczeństwo | Wysokie:Wsparcie dla procesów logowania opartych na serwerach . | Bardzo wysokie:Kompletne zabezpieczenia, aż do poziomu plików. |
Następna tabelka opisuje uproszczoną minimalną konfigurację komputera, na którym można zainstalować wydajnie działający system Windows Nt
Windows Nt | |
---|---|
Procesor | 166 Mhz |
HDD (zajętość) | 100 kB |
RAM | 32 MB |
Zastosowanie | Sieci lokalne i rozległe / średnie/duże firmy |
Windows Millenium Edition [ do góry ]
Windows 98 Second Edition miał być ostatnią wersją systemu operacyjnego opartego na jądrze Windows 9x i DOS-ie. Względy komercyjne przeważyły jednak i powstał Win Me – oceniany jako "konsumencka" wersja Windows 2000 - odchudzona w stosunku do W2K Professional i wzbogacona o funkcje typowe dla zastosowań domowych, szczególnie obsługę gier i starszego sprzętu. Jest to ostatni Windows z linii 9x, który jest równie uniwersalny, co poprzednicy, a zarazem wprowadza jak najwięcej rozwiązań Windows 2000, by ostatecznie zerwać z dosowym rodowodem i przygotować grunt pod przyszłościowy system o kodowej nazwie Whistler
Windows Me pomija przy starcie przetwarzanie dosowych plików AUTOEXEC. BAT i CONFIG.SYS. W Millennium nie możliwe jest wywołanie menu uruchomieniowego Windows (klawisz [F8]), dzięki któremu zmuszałeś komputer do pracy w trybie awaryjnym lub wierszu poleceń DOS-u. Taki zabieg powinien przyczynić się do uzyskania większej stabilności systemu, któremu nie będą grozić programy trybu rzeczywistego. Usunięcie DOS-u nie jest całkowite: to, że został pominięty przy uruchamianiu okien nie oznacza jego zupełnej nieobecności w rdzeniu systemu. Dla zachowania zgodności z istniejącymi aplikacjami kod DOS-u został zachowany, choć programy wymagające pełnego trybu rzeczywistego - zwłaszcza narzędziowe - nie będą działały w WME. Wyrzucenie trybu rzeczywistego DOS-u z WME zwiększa znacząco jego bezpieczeństwo. W Windows Me zaimplementowano protokół TCP/IP z Windows 2000, toteż poziom zabezpieczeń podczas połączeń sieciowych powinien być znacznie wyższy niż w Windows 98. Zmieniło się też narzędzie Dial-Up Networking: po wybraniu ikony Dial-Up mamy możliwość wybrania połączenia z rozwijanej listy, a po zaznaczeniu opcji automatycznego połączenia kliknięcie ikony Dial-Up powoduje natychmiastowe wybieranie numeru (bez pytania o hasło itp.).
Zgodnie z polityką Microsoftu, każdy nowy system operacyjny wyposażany jest w kolejną wersję pakietu Internet Explorer. WME zawiera przeglądarkę oraz klienta poczty e-mail Outlook Express w wersji 5.5, telekonferencyjny NetMeeting 3.1 i - po raz pierwszy - program do wiadomości "natychmiastowych" - MSN Messenger Service 2.2 . Wiele poprawiono w kodzie przeglądarki, szczególnie w dziedzinie zabezpieczeń i stabilnej pracy.
Millennium jest pierwszym systemem operacyjnym Microsoftu z tak rozbudowaną sferą zabezpieczeń przed awariami, systemem pomocy oraz narzędziami diagnostycznymi i naprawczymi. Całość nazwano PCHealth.
Dwa ważne elementy PCHealth zaczerpnięto z Windows 2000:
- weryfikację podpisów sterowników (sprawdza, czy instalowany sterownik ma certyfikat Microsoftu),
- zabezpieczenie plików systemowych SFP (chroni Windows przed usunięciem przez użytkownika lub aplikację ważnych plików systemowych).
Funkcja System Restore. Umożliwia tworzenie "zdjęcia" systemu - rodzaj kopii zapasowej, zawierającej informacje o ustawieniach oraz najważniejsze pliki Windows – przydatne w przypadku awarii.
Poniższa tabelka opisuje uproszczoną konfigurację komputera, na którym można zainstalować wydajnie działający system Windows Me
Windows Me | |
---|---|
Procesor | 200 Mhz |
HDD (zajętość) | 300 kB |
RAM | 32 MB |
Zastosowanie | Dom / biuro |
Windows 2000 [ do góry ]
Zgodnie z informacjami rozgłaszanymi przez producenta systemu, Windows 2000 to systeme integrujący dotychczasowe dwie ścieżki systemów dla różnych użytkowników: z jednej strony systemy dla użytkowników domowych (Windows 95 i 98), z drugiej zaś systemy przeznaczone dla komputerów korporacyjnych (Windows NT 4.0, wersje Workstation oraz Server).
Jest 32-bitowy systemem operacyjny firmy Microsoft. Windows 2000 Professional obsługuje trzy systemy plików: FAT, FAT32 i unowocześniony NTFS, nazwany NTFS2000.
Windows 2000, inaczej niż poprzednie wersje Windows, obsługuje standardy Plug and Play , USB oraz umożliwia instalację pakietu DirectX. Współpracuje również z systemem plików FAT32 . Windows 2000 wydawany jest w czterech odmianach: Professional, Server, Advanced Server i Datacenter Server. Jest systemem, który łączy zalety Windows NT (niezawodność i dobrą pracę w sieci) oraz Windows 9x.
Cechami jakie wyróżniają ten system są :
• Zalety systemu sieciowego, który umożliwia:
- system ten zawiera więcej protokołów internetowych niż poprzednie wersje. Dołączenie komputera do Sieci jest tym samym znacznie prostsze.
- tworzenie Wirtualnych Sieci Prywatnych (Virtual Private Network),
- łatwiejsze zarządzanie użytkownikami w sieciach Active Directory,
prowadzenie polityki bezpieczeństwa np. logowanie do Windows 2000 za pomocą narzędzia Kerberos Authentical, zabezpieczenie danych na dyskach podczas transmisji (Encryption - szyfrowanie danych wybranych katalogów lub plików typu NTFS 2000)
- nowy Internet Information Services ,
- wbudowana technologia COM+,
• Zwiększenie wydajności pracy,
• Większa niezawodność, którą umożliwiają narzędzia:
- Disk Quota Management – zapewnienie miejsca na dysku możliwość wprowadzenia ograniczeń przestrzeni dyskowej,
- Hierarchical Storange Management – automatyczna archiwizacja danych,
- Disk Defragmentation – zwiększenie wydajności dysku,
- Dynamic Volume Management – zwiększenie rozmiaru wolumenu „online”,
- Recovery Console – ułatwiona reperacja systemu,
• Łatwiejsza administracja
- narzędzia typu Wizard do konfiguracji,
- automatyczna rejestracja nazw Dynamic DNS,
- zdalne zarządzanie serwerem (Terminal Services,)
• Efektywniejsza obsługa sprzętu – łatwiejsza konfiguracja i rozwiązywanie problemów sprzętowych
- możliwość wymiany sprzętu bez konieczności restartowania systemu,
- obsługa USB,
- obsługa standardu IEEE 1394 (inna nazwa – FireWIRE (fajerłajer) – używane np. do połączenia kamery cyfrowej DV z komputerem – umożliwia bardzo szybką transmisję danych),
- obsługa sieci ATM & Gigabit,
• Możliwość pracy w klastrach .
Poniższa tabelka opisuje uproszczoną konfigurację komputera, na którym można zainstalować wydajnie działający system Windows 2000
Windows 2000 | |
---|---|
Procesor | Pentium II |
HDD (zalecany) | ok 1 GB |
RAM | 64 MB |
Zastosowanie | Małe/średnie/duże firmy line-of-line bussiness/ e-comerce |
Windows XP [ do góry ]
Microsoft Windows XP (nazwa robocza "Whistler") ma zupełnie nową szatę graficzną. Jest zbudowany na pewniejszym niż kiedykolwiek jądrze. Windows XP to następca Windows 2000 Professional w przypadku zastosowań profesjonalnych oraz następca Windows Millennium Edition (Windows Me) w przypadku zastosowań domowych. Jednym z celów wydania Windows XP jest udostępnienie klientom zarówno wersji 32-bitowej, jak i 64-bitowej. Prace nad 64-bitowym systemem Windows XP są prowadzone równolegle z pracami Intela nad 64-bitowym procesorem (nazwa robocza Itanium). Można się spodziewać, że premiera Windows XP zbiegnie się w czasie z premierą procesora.
Windows XP stanowi również ważny krok w kierunku urzeczywistnienia wizji Microsoftu o nazwie Microsoft .NET. Komputer z systemem Windows XP znajdzie się w centrum możliwości .NET, umożliwiając klientom przejście ze środowiska odrębnych aplikacji, usług i urządzeń do całkowicie sieciowego środowiska komputerowego. Platforma .NET wykorzystuje język XML, rozszerzając swój zasięg z jednego komputera PC na inne komputery PC, serwery, urządzenia inteligentne i usługi sieci WWW.
Nowy Windows XP ma zapewnić użytkownikom komputerów zarówno w domu jak i biurze nowe możliwości, a mają nimi być:
• Bogatsza komunikacja. Udostępnianie aplikacji oraz transmisja głosu i wideo w czasie rzeczywistym pozwalająca użytkownikom na efektywniejszą komunikację.
• Zwiększona mobilność. Jeszcze bardziej udoskonalona możliwość dostępu do informacji w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca przez użytkowników mobilnych.
• Lepsza pomoc i obsługa serwisowa. Użytkownicy będą mogli łatwo łączyć się z osobami i zasobami zapewniającymi pomoc, gdziekolwiek by jej potrzebowali.
• Proste wykonywanie fotografii cyfrowych i filmów wideo. Windows XP ułatwia tworzenie cyfrowych albumów pamiątkowych.
• Świetna muzyka i rozrywka. Windows XP zapewnia najlepsze możliwości wyszukiwania, pobierania, personalizacji i odtwarzania wysokiej jakości nagrań audio i wideo.
• „Podłączony dom”. Windows XP pozwala użytkownikom indywidualnym w prosty sposób udostępniać informacje, urządzenia i połączenia internetowe w domu.
Klient system Windows XP będzie dostępny w dwóch wersjach: Windows XP Professional dla użytkowników biznesowych oraz Windows XP Home Edition dla użytkowników indywidualnych. Wersja Beta 2 systemu Windows XP, została już przekazana wybranej grupie klientów i partnerów Microsoftu oraz beta testerów.
Podsumowanie cech systemów Windows. [ do góry ]
Wymagania | Windows 3.x | Windows 95 | Windows 95 OSR2 | Windows 98 | Windows 98 SE | Windows Millenium | Windows NT | Windows 2000 | Windows XP |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Procesor | 286 | 486 DX33 | 486 DX33 | Pentium 100 | Pentium 100 | Pentium 200 | Pentium 166 | Pentium II | Pentium II |
Pamięć RAM | 4 MB | 8 MB | 8 MB | 16 MB | 16 MB | 32 MB | 32 MB | 64 MB | 64 MB i więcej... |
Miejsce na dysku | 15 MB | 50 MB | 50 MB | 150 MB | 150 MB | 300 MB | 100 MB | 500 MB | 500 MB |
Grafika | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza | VGA lub lepsza |
Napęd | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM | CD-ROM lub DVD-ROM |
Urządzenia wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące | Mysz Microsoft lub inne zgodne urządzenie wskazujące |
Obsługa Plug & Play | nie | tak | tak | tak | tak | tak | nie | tak | tak |
System plików | FAT 16 | FAT 16 | FAT 16 FAT 32 | FAT 16 FAT 32 | FAT 16 FAT 32 | FAT 16 FAT 32 | FAT 16 NTFS | FAT 16 FAT 32 NTFS | FAT 32 FAT 64 |
Procent użytkowników:
System | Procent użytkowników |
---|---|
Windows 98 | 60,6 |
Windows ME | 11,6 |
Windows 95 | 10,6 |
Windows 3.1x/2000/NT | 15,93 |
MacOS | 0,6 |
Linux | 0,5 |
SunOS | 0,17 |
We dług badań niezależnej firmy GeM, liczba osób łączących się z internetem z komputerów z zainstalowanym innym systemem niż Windows stanowi niewielki – 1,27% procent użytkowników. Pozwala to wyciągnąć wnioski:
• Systemy Windows jako intuicyjne, proste w obsłudze zdobyły sobie rzeszę zwolenników wśród internautów,
• Są to systemy umożliwiające sprawne korzystanie z sieci, co doceniają zarówno firmy jak i osoby prywatne.
Powyższe badanie można znaleźć w 24 numerze czasopisma Chip.
Testy wydajnościowe 98:
System operacyjny | Linux | BeOS | Windows 98 | OS/2 Warp 4 | Warp Server |
---|---|---|---|---|---|
Systemy plików | Reiser FS | BeFS | FAT32 | HPFS | Journaled FS |
Kopiowanie- 1 duży plik (38,9 MB) | |||||
Z CD na HDD | 19 | 22 | 19 | 18 | 17 |
Z HDD na HDD | 14 | 28 | 32 | 19 | 19 |
Kopiowanie - 3500 małych plików (61,6 MB) | |||||
Z CD na HDD | 180 | 118 | 149 | 236 | 217 |
Z HDD na HDD | 87 | 145 | 74 | 138 | 143 |
Testy wydajnościowe wykazały, że w przypadku kopiowania pliku o znacznych rozmiarach wyniki porównywalne są do Linux’a jeżeli chodzi o kopiowanie z CD-ROM na dysk twardy, nieco gorsze w przypadku kopiowania miedzydyskowego. Natomiast podczas kopiowania szeregu małych plików Windows ma przewagę nad Linuxem, szybciej wykonuje kopiowanie i to zarówno miedzy dyskami jak i z CD-ROM. Osiągi systemów są podobne, i to jak widać nie jest cecha decydująca w wyborze systemu.
O popularności „Okienek” świadczy m.in. fakt, że środowiska Unix’owe np. Linuks Meandrake coraz bardziej przypomina wyglądem popularnego Windows’a. Trwają również prace nad systemem operacyjnym, który pozwoli na uruchamianie oprogramowania przeznaczonego zarówno dla Windows, jak i Linuksa. indows.com to nowe dziecko Michaela Robertsona, założyciela i byłego dyrektora MP3.com. Lindows - jego cena to 100 dolarów (trzykrotnie niższa, niż Windows XP), w dodatku nabywca może na własny użytek zainstalować jedną kopię na kilku komputerach. Wymagania sprzętowe są nader skromne: procesor klasy Pentium, 64 MB pamięci RAM i 1 GB wolnego miejsca na dysku twardym....