Paulina Lipska gr. III - POPRAWA

Zadanie analityczne – sylwetka (Tycner Adam, Zlekceważone świadectwo Jana Karskiego. „Do Rzeczy” 2014, nr 16/064, s. 82-83.)

Sylwetka to gatunek dziennikarski mający na celu przedstawienie oraz zarekomendowanie danej osoby. Ważne jest, by wszystkie informacje w niej zawarte były wiarygodne i rzetelne. Analizowana przeze mnie przykładowa sylwetka Jana Karskiego zamyka się w formie artykułu publicystycznego, a informacje dotyczące postaci historycznej są jak najbardziej prawdziwe.

Autor tekstu w lidzie zawarł cytat bohatera zaciekawiający i jednocześnie ukazujący jego bohaterską postawę. Tytuł również przyciąga wzrok, ponieważ mowa jest o zlekceważeniu spostrzeżeń Karskiego, które mogły odmienić bieg historii i przyczynić się do uratowania ludności żydowskiej od eksterminacji.

Sylwetka ta ma bardzo wyraźne znamiona swojego gatunku. Korpus tekstu jest rozbudowany – składa się z dziewięciu segmentów wydzielonych akapitami. Pierwszy z nich ma za zadanie nakreślenie obrazu oraz sposobu, w jaki postrzegany był bohater. Autor w tym celu umieszcza cytat Feliksa Frankfutera – sędziego Sądu Najwyższego USA, który zwraca się do bohatera z należytym szacunkiem. W poszczególnych częściach sylwetki odnajdujemy inne informacje np. dotyczące miejsca urodzenia, edukacji, aż po śmierć i miejsce pochówku. Choć zawarte w tekście dane mają charakter biograficzny, to szablonowość biogramu przezwyciężona jest poprzez dodanie wielu anegdot na temat Jana Karskiego, cytatów jego i osób, które miały z nim kontakt. Do tego autor wkomponowuje swoje komentarze oraz refleksje.

Należy zwrócić uwagę na perswazję, którą odnaleźć można w tej sylwetce. Pierwszym aspektem są formy leksykalne, takie jak słownictwo wartościujące w odniesieniu do cech charakteru postaci. Zawarte w artykule jest również słownictwo fachowe, które odnosi się do rzeczywistości II Wojny Światowej oraz pracy, jaką wykonywał Karski.

Poza elementami tekstowymi artykuł wzbogacony jest o fotografie bohatera z czasów dzieciństwa oraz z lat późniejszych, które zaczerpnięte zostały z Muzeum Miasta w Łodzi.

Podsumowując, tekst ten jest sylwetką wspomnieniem adaptującym formę artykułu publicystycznego. Ma cechy podobne do sylwetek dotyczących osób żyjących, ponieważ wartościuje przedstawianą postać pozytywnie. Jak też udało się zauważyć, posiada wiele cech innych gatunków, między innymi biogramu, wiadomości, notatki. Dlatego też, określając pole gatunkowe sylwetki, należy zaznaczyć, że nie jest ono koncentryczne*.

* używając słowa koncentryczne miałam na myśli, że sylwetka zaczerpuje wiele cech od innych gatunków, dlatego może przybierać bardzo różne postaci (sylwetka-biogram, sylwetka-notatka itd.). Niestety, źle zbudowałam w pierwszej wersji to zdanie, przez co było zupełnie niezrozumiałe.