WNIOSKI
Celem ćwiczenia laboratoryjnego było zapoznanie się z podstawowymi parametrami i metodami pomiarowymi nadajnika oraz odbiornika radiotelefonu z modulacją częstotliwości. Do badań użyto radiotelefonu "TON".
Pierwszymi pomiarami były pomiary mocy wyjściowej nadajnika oraz jego częstotliwości roboczej. Otrzymane wyniki: 937 mW i 30 MHz, znacznie odbiegają od danych katalogowych badanego nadajnika (odpowiednio: moc wyjściowa w zakresie 0,2-0,4W oraz częstotliwość robocza 171,425 MHz). Mogło być to spowodowane niepoprawną metodą pomiaru, błędną kalibracją urządzeń pomiarowych lub ich awarią.
Po uporaniu się z problemami sprzętowymi oraz zmianie ustawień przyrządów pomiarowych przystąpiono do pomiaru charakterystyki modulacji nadajnika. Pomiar ten wykonano oddzielnie dla pasma użytecznego (0,3-3 kHz) i poza pasmem użytecznym (3-4 kHz). Na podstawie pomiarów charakterystyka została wykreślona i porównana z charakterystyką zamieszczoną w danych katalogowych (wraz z uwzględnieniem założonej tolerancji). Jak widać na wykresie, wartości dewiacji częstotliwości (odniesione do dewiacji przy częstotliwości modulującej F=1 kHz) mieszczą się w danym zakresie tolerancji w paśmie 0,3-2,2 kHz. Powyżej wartości częstotliwości modulującej równej 2,4 kHz, charakterystyka zaczyna opadać. Jest to sprzeczne z założeniem teoretycznym, według którego charakterystyka ta powinna narastać 6 dB/oktawę w całym zakresie 0,3-3 kHz. Jako że można utożsamiać ją z charakterystyką preemfazy nadajnika, oznacza to, iż w zakresie częstotliwości 2,4-3 kHz nadajnik nieco gorzej radzi sobie z podbiciem poziomu sygnału. Pomiary poza pasmem użytecznym są zgodne z teorią – charakterystyka gwałtownie opada.
Ostatnim pomiarem przy badaniu nadajnika był pomiar charakterystyki ograniczenia modulacji w paśmie 0,3-3 kHz. Zarówno na wynikach pomiaru, jak i na wykresie widać, że dewiacja częstotliwości w żadnym przypadku nie przekracza wartości dewiacji maksymalnej 5 kHz załączonej w danych katalogowych.
Badanie odbiornika zaczęto od pomiaru czułości odbiornika przy określonym stosunku SINAD na jego wyjściu (wcześniej zmierzonym). Czułość użytkowa określa zdolność odbiornika do odbierania możliwie słabych sygnałów i wiernego ich odtwarzania z określoną mocą wyjściową. Wartość 0,4 μV uzyskana z pomiaru potwierdza notę katalogową odbiornika.
Kolejnym pomiarem był pomiar selektywności sąsiedniokanałowej odbiornika, czyli określenie tłumienia sygnałów zakłócających o częstotliwościach sąsiedniego kanału w stosunku do sygnału pożądanego o częstotliwości środkowej kanału pracy odbiornika. Wyznaczona wartość tłumienia wynosi 72,96 dB (mniejsza z dwóch wartości), co jest zgodne z danymi technicznymi.
Następnym punktem ćwiczenia było zbadanie układu blokady szumów służącego do tłumienia sygnałów akustycznych na wyjściu odbiornika w czasie, gdy na jego wejście nie jest doprowadzony sygnał użyteczny. Jest on bardzo ważny w odbiorniku FM, posiadającym dużą moc szumów przy braku sygnału użytecznego. Zmierzone zostały poziomu napięć odpowiadające czułości blokady szumów, jej opóźnieniu i odporności na zakłócenia pochodzące z sąsiedniego kanału. Wartości wszystkich tych parametrów były w normie.
Ostatnim pomiarem był pomiar charakterystyki deemfazy odbiornika w paśmie użytecznym 0,3-3 kHz. Układ deemfazy jest niezbędny dla poprawnego odtworzenia sygnału i ma za zadanie obniżenie poziomu sygnału wraz ze wzrostem częstotliwości, co kompensuje preemfazę zastosowaną w nadajniku. Pozwala to uzyskać lepszą jakość transmisji między nadajnikiem a odbiornikiem. Charakterystyka powinna opadać 6 db/oktawę i na podstawie pomiarów można stwierdzić, że wszystkie wartości poziomu sygnału (odniesione do poziomu sygnału na częstotliwości 1 kHz) mieszczą się w zadanym przedziale tolerancji. Deemfaza jest więc poprawnie zrealizowana w tym odbiorniku.
Podsumowując, ćwiczenie laboratoryjne przebiegło pomyślnie, a jego cel został osiągnięty. Dzięki dokonanym pomiarom i wykreślonym charakterystykom można poznać podstawowe właściwości i parametry zarówno nadajnika, jak i odbiornika radiotelefonu z modulacją częstotliwości.