Cele edukacji polonistycznej

1.edukacja językowa -dziecko raz jest odbiorcą a raz nadawcą informacji w procesie komunikowania się Jako nadawca musi mówić i pisać , jako odbiorca słuchać i czytać. Aby zrozumieć nadawcę i odbiorcą powinno respektować system znaków danego języka, znać obowiązujące w języku reguły oraz je przekształcać. Muszą mieć pewien zasób słów, wyrażeń, wypowiedzi i zasady ich budowania

2.edukacja literacka- przygotowanie dziecka do odbioru dzieła literackiego. Z pomocą nauczyciela dziecko wyodrębni strukturę dzieła, elementy składowe dzieła, rozpozna kompozycję , podejmie próbę rozszyfrowania znaczenia dzieła- myśli przewodniej, spróbuje odszukać w utworze coś oryginalnego.

3.edukacja językowa i literacka- realizowane są jednocześnie i wzajemnie się uzupełniają, terminy językowe powinny poruszać wrażliwość uczuciową i moralną. Wiedza o języku i literaturze przydaje się i rozwija emocjonalnie.

Nadrzędną wartością edukacji polonistycznej w kl. I-III jest nauka prawidłowego komunikowania się w języku ojczystym w mowie i piśmie. Język, mowa i myślenie są ściśle ze sobą powiązane.

Kształcenie języka

-pobudza miłość do języka ojczystego –budzi wewnętrzną wrażliwość –kształtuje wartości społeczne, postawy

-rozwija uczucia patriotyczne –Zaznajamia z literatura dziecięcą – przygotowuje do odbioru dzieł sztuki teatralnej, filmowej , radiowej, telewizyjnej orz innych form kultury –przygotowuje do samokształcenia i korzystania ze środków upowszechnienia informacji i nauki.

CECHY DOBREGO CZYTANIA

Czytanie – polega na rozpoznawaniu drukowanych lub pisanych symboli, służących do przywoływania znaczeń z wcześniejszych doświadczeń życiowych. Na czytanie składają się :-wrażenia wzrokowe, -zrozumienie wyrazów i zdań,-funkcje mięśni oczu, - zapamiętywanie przeczytanego tekstu, -treść tego co się czyta oparta na doświadczeniach i zainteresowaniach.

4 CECHY DOBREGO CZYTANIA

a)płynność-to czytanie całościowe, bez literowania

b)poprawność- staranne i poprawne wymawianie wszystkich głosek , bez opuszczania i przekręcania liter, sylab, wyrazów w zdaniu oraz bez zbytecznego dodawania liter, wyrazów ze zwróceniem uwagi na znaki przystankowe.

c)biegłość -indywidualne tempo czytania , odpowiadające mowie ustnej, umożliwiające słuchającemu i czytającemu wychwycić sens czytanego tekstu oraz aby przeczytać następny wyraz zanim się go głośno wypowie.

d)wrażliwość – czytanie z uczuciem z zachowaniem pauz gramatycznych , logicznych, czytanie z intonacją, modelowanie głosu, właściwe tempo i rytm

6 ETAPÓW WPROWADZANIA NOWEJ LITERY

1. Tworzenie sytuacji dydaktycznej do ćw, w mówieniu i wyodrębnienie wyrazu podstawowego

Pokaz ilustracji , historyjek obrazkowych , audycji, filmu, wysłuchanie fragmentu tekstu, opowiadania.

Wypowiedzi dzieci na temat stworzonej sytuacji dydaktycznej.

Wyodrębnienie przedmiotu, obrazu, wyrazu podstawowego.

1. Analiza słuchowo- wzrokowa wyrazu podstawowego.

Wybrzmiewanie wyrazu sylabami i w całości.

Literowanie, sylabizowanie .

Wyróżnianie w wyrazie podstawowym samogłosek i spółgłosek (spółgłoski broda w miejscu– czerwony, samogłoski- niebieski- broda opada)

Zbuduj model wyrazu m a m a- spółgłoska, samogłoska , spółgłoska, samogłoska

Nieb, czerw ,nieb, czerw.

Określenie miejsca podanych głosek w wyrazie i wybrzmiewanie ich

Wyodrębnianie w wyrazie podstawowym nowej głoski np. wybrzmiewanie „m” bo dzieci znają już „a”

Podawanie wyrazów z nową głoską : w środku wyrazu , na początku wyrazu

Pokaz nowej litery drukowanej- wielkiej i małej i opis do czego ta litera jest podobna

Rozpoznawanie małej i dużej nowej litery drukowanej n. z pośród innych liter dzieci wybierają nową literę, może być ta litera ukryta na obrazku lub inaczej drukowana

Układanie pod wyrazem podstawowym z nowa literą innych wyrazów

Wymiana liter drukowanych na pisane

*z historyjki , obrazka wyodrębnienie wyrazu podstawowego

* schemat wyrazu- białe nakrywki

* model wyrazu – nakrywki czerwone i niebieskie

* litery drukowane

* litery pisane

3.Nauka pisania litery małej i wielkiej oraz łączenia jej z innymi literami

Pokaz wzoru litery małej i dużej pisanej

Analiza kształtów liter ich konstrukcja , porównywanie do innych liter

Omówienie sposobu pisania litery na tablicy w liniaturze

Pisanie litery w powietrzu i na ławce

Próby pisania litery w liniaturze najpierw powiększonej , później normalnej

Nauka połączeń litery z innymi literami

4.Nauka pisania wyrazu podstawowego i innych nowopowstałych wyrazów

O,a.m

T, i, k

Pokaz pisania wyrazu podstawowego przez nauczyciela na tablicy ze zwróceniem uwagi na sposób łączenia liter

Pisanie wyrazu podstawowego w liniaturze

Układanie i pisanie zdań z wyrazem podstawowym i innymi

5.Czytanie tekstu z elementarza

Rozmowa na temat ilustracji w elementarzu

Układanie wyrazów z alfabetu ruchomego

Wyszukiwanie w tekście i odczytanie wyrazów z nową literą

Wyszukiwanie i odczytywanie zdań z wyrazami z noną literą, wyszukiwanie zdań pytających lub najdłuższych, najkrótszych

Wzorowe czytanie tekstu przez nauczyciela, wiązanie treści tekstu z ilustracją

Wyszukanie zdań będących odpowiedzią na pytanie postawione przez nauczyciela.

Czytanie tekstu w całości przez dzieci

6.Ćwiczenia w pisaniu i czytaniu nowych wyrazów i zdań z nowopoznaną literą

Czytanie i pisanie wyrazów i zdań w zeszycie

Wycinanie, układanie, dobieranie wyrazów i zdań do obrazków

Układanie porządkowanie i przepisywanie zdań z rozsypanek wyrazowych

Uzupełnienie tekstu brakującymi wyrazami

Rozwiązywanie krzyżówek i rebusów

ETAPY PISANIA NOWEJ LITERY

Pokaz wzoru litery pisanej małej i wielkiej

Analiza kształtu litery, konstrukcja, porównanie kształtu do innych liter

Omówienie sposobu pisania litery na tablicy w liniaturze

Pisanie litery w powietrzu i na ławce

Pisanie litery w liniaturze powiększonej a potem normalnej

Nauka połączeń litery z innymi literami

ETAPY PRACY Z TEKSTEM LITERACKIM

1. Etap -Przygotowanie uczniów do pracy z tekstem

-uświadomienie tematu i celu zajęć

-ćw. przygotowujące do odbioru tekstu np. swobodne wypowiedzi dzieci, rozmowa kierowana, wytłumaczenie niezrozumiałych wyrazów i związków frazeologicznych, obejrzenie filmu ,opowiadanie wprowadzenie dziecka w analogiczną sytuację aby pobudzić ośrodek skojarzeniowy, porównywania i wnioskowania., wycieczka w celu bezpośredniego poznania zjawisk , przedmiotów, obiektów, sytuacji.

2. etap - Ukierunkowane czytanie

-zapoznanie z treścią tekstu, ukierunkowane pytania ,wzorowe czytanie nauczyciela ,słuchanie z nagrania, lektora -czytanie tekstu z podziałem na role - indywidualne czytanie tekstu -samodzielne zapoznanie się z tekstem w toku cichego czytania

-Wypowiedzi dzieci w związku z pytaniami ( przed przeczytanie m 2 pytania do zastanowienia się – o czym jest teks? Co was zaciekawiło?

3. etap – Analiza i interpretacja tekstu

-Sprawdzenie zrozumienia treści

-Analiza treści tekstu

Zestawienie treści tekstu z własnymi przeżyciami i doświadczeniami, Ustalenie czasu i miejsca akcji, wyodrębnienie postaci, wyodrębnienie wydarzeń, próby własnego sądu o zdarzeniach i postaciach, ustalenie kolejności zdarzeń, wysłuchanie charakterystycznych fragmentów tekstu, wyszukanie argumentów uzasadniających, czytanie z podziałem na role, zestawienie tekstu z ilustracją

-Synteza treści

Ustalenie myśli przewodniej, inna nazwa tekstu, zilustrowanie tekstu, streszczenie tekstu, układanie planu wydarzeń

1. Etap –Wykorzystanie treści tekstu do działalności uczniów

Ekspresja słowna, ruchowa, plastyczna

FORMY PRACY Z TEKSTEM

Przewidywanie dalszych losów, układanie innego zakończenia, ilustrowanie jakiegoś zdarzenia z tekstu, inscenizacja czytanego tekstu, mini-sąd nad bohaterami, Pisanie listów lub życzeń –Organizacja gier i zabaw literackich, związanych z tekstem.

RODZAJE ĆW. W MÓWIENIU , CZYTANIU I PISANIU

1.ćw. w pisaniu

-odwzorowywanie –przepisywanie wyrazów i zdań -pisanie z pamięci - pisanie ze słuchu, - pisanie samodzielne

-pisanie z komentowaniem

2.ćw w czytaniu

Wzorowe czytanie nauczyciela kl.I, -indywidualne czytanie dzieci -czytanie z podziałem na role -czytanie zbiorowe

czytanie ze zrozumieniem

3.Ćw.w mówieniu

Ćw. Gramatyczno-ortograficzne ćw, związane z czytaniem ćw .ortograficzno-słownikowe ćw, ortograficzno- stylistyczne

RODZAJE ĆW, SŁOWNIKOWO-FRAZEOLOGICZNYCH

Poszerzanie słownika uczniowskiego polega nie tylko na zapoznawaniu uczniów ze znaczeniem nowych wyrazów , ale także na wyjaśnianiu ich odcieni znaczeniowych i powiązań z innymi wyrazami w zdaniu. Są to ćwiczenia frazeologiczne. Ćwiczenia frazeologiczne w nauczaniu zintegrowanym łączą się ściśle z ćwiczeniami słownikowymi i występują pod wspólną nazwą ćwiczeń słownikowo - frazeologicznych.

W nauczaniu zintegrowanym można wprowadzić następujące rodzaje ćwiczeń frazeologicznych:

1. Układanie zdań z użyciem nowo wprowadzonego wyrazu.

2. Układanie zdań połączone z doborem odpowiednich wyrazów spośród uprzednio zgromadzonych podczas tworzenia dłuższych wypowiedzi pisemnych.

3. Tworzenie zastępczych zwrotów i wyrażeń w związku ze wspólnym redagowaniem dłuższych wypowiedzi pisemnych, lub ich wspólnym poprawianiem.

4. Układanie zdań z podanymi zwrotami i wyrażeniami.

5. Rozwijanie podanych zdań przez dodawanie do nich części zdania w formie stałych związków frazeologicznych.

6. Układanie odpowiedzi na pytania stawiane przez nauczyciela w celu zastosowania w nich określonych zwrotów i wyrażeń.

7. Wypisywanie przez uczniów odpowiednich zwrotów lub wyrażeń z omawianych tekstów w celu wykorzystania ich w samodzielnej wypowiedzi np. w opisie bohatera.

8. Uczenie się przez uczniów na pamięć wierszy, zagadek, przysłów wartościowych pod względem językowym.

9. Sporządzanie słowniczków frazeologicznych. Mogą one mieć rożną formę np. zapisków w zeszycie przedmiotowym, ilustracji na dużym arkuszu papieru zawieszonym na ścianie, fiszek.

FORMY WYPOWIEDZI PISEMNEJ

-opis -opowiadanie - list -zaproszenie -życzenie