Zagadnienia – pytania na anatomię

Zestaw I

1. Co to jest hormon => Hormony to substancje chemiczne => najczęściej białka lub sterydy – wydzielane bezpośrednio do krwi i występują w niej w bardzo niskich stężeniach. Oddziałują tylko na określone tkanki lub narządy (jest to ich specyfika). Receptory dla hormonów znajdują sie w cytoplazmie lub w błonie komórkowej.

2. Co to jest akomodacja oka => Akomodacja oka => przystosowanie się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w rożnych odległościach, zachodzi dzięki zmianie krzywizny soczewki, która dokonuje się przez mięśnie rzęskowe = więzadła rzęskowe.

3. Wymień co wchodzi w skład obwodowego układu nerwowego => obwodowy układ nerwowy, składa się z: 12-stu par nerwów czaszkowych i nerwów rdzeniowych (np.: koń ma ok. 42 par, człowiek 21 par)

Zestaw II

1. Co jest adaptacja => Adaptacja oka => dostosowanie się oka do warunków świetlnych, zachodzi przy zwężaniu i rozszerzaniu się źrenicy.

2. Za co odpowiada tyroksyna => tyroksyna (T4) hormon wydzielany przez tarczyce, odpowiada za zużycie tlenu w komórkach oraz wzmaga przeminę materii w organizmie (przemiany mineralne, cukrowe, białkowe, tłuszczowe) [ogólnie hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowej przemiany materii oraz do prawidłowej czynności gruczołów płciowych zwierząt]

3. Co to są odruchy bezwarunkowe => Odruchy bezwarunkowe => to odruchy wrodzone, uwarunkowane genetycznie, odbywają się bez naszej woli i świadomości; zaliczamy do nich:

• odruch kaszlu

• wykrztuśny

• wymiotny

• ślinienie

Zestaw III

1. Za co odpowiadają pręciki => pręciki => widzenie barw czarnych, białych i szarych – widzenie w nocy

2. Za co odpowiada hormon glukagon => produkcja cukru

3. Co to jest katabolizm + podać jeden przykład: oddychanie jest przykładem, rozpad białek do aminokwasów => Katabolizm => to rozkład związków złożonych na związki proste

Zestaw IV

1. Za co odpowiadają czopki => czopki => widzenie barw kolorowych – komórki światłoczułe zawierają tzw. czerwień wzrokową = widzenie przy dobrym oświetleniu – widzenie w ciągu dnia

2. Za co odpowiada insulina => obniża poziom cukru we krwi.

3. Co to jest anabolizm => Anabolizm => reakcja syntezy => powstanie związków złożonych ze związków prostych – np.: powstawanie białek

Zestaw V

1. Wymienić elementy budujące mózgowe i scharakteryzować wybraną przez siebie część mózgowia => Mózgowie znajduje się w czaszce i składa się z 5-ciu części:

~ kresomózgowie

~ międzymózgowie określone mianem mózgu

~ śródmózgowie

~ tyłomózgowie

określone zamózgowiem lub pniem mózgu

~ rdzeń przedłużony

Ad. 1 Kresomózgowie – składa się z:

• węchomózgowia

• tzw. płaszcza, który składa się z istoty szarej (kora mózgowa), istoty białej oraz jąder podkorowych

Kora mózgowa => istota szara jest silnie pofałdowana, dzięki temu może się tu pomieścić olbrzymia liczba neuronów. Jest ośrodkiem nadrzędnym w stosunku do innych ośrodków mózgowia, wyróżnia się w niej obszary odpowiedzialne za:

~ wzrok

~ węch

~ słuch

~ czucie skórne

~ ruch

Kresomózgowie osiągnęło u ssaków najwyższy stopień rozwoju. Tworzą go dwie półkule mózgowe połączone ze sobą spoidłem.

Ad. 2 Międzymózgowie – znajdują się tu ośrodki ucieczki i agresji, głodu i sytości, pragnienia, ośrodek termoregulacji oraz ośrodek rozrodczy – hamuje popęd seksualny.

Ad. 3 Śródmózgowie – znajdują się w nim ośrodki związane z narządem słuchu i równowagi.

Ad. 4 Tyłomózgowie – u ssaków silnie rozwinięte, składa się z móżdżku i mostu.

Móżdżek ma postać kuli, leży ponad rdzeniem przedłużonym, pokryty dużą warstwą istoty szarej (kory móżdżku), pośrodkowo leży robak, po obu stronach robaka układają się półkule móżdżku, istota biała leży głęboko i tworzy tam liczne rozgałęzienia => tzw. drzewo życia.

Móżdżek odpowiedzialny jest za prawidłowe utrzymanie równowagi i postawy oraz utrzymuje stały tonus.

Ad. 5 Rdzeń przedłużony – łączy się z tyłomózgowiem z jednej strony a rdzeniem kręgowym z drugiej. Znajdują się w nim ośrodki odpowiedzialne za podstawowe funkcje życiowe:

~ oddychanie

~ częściowo praca serca

~ połykanie

~ żucie

~ ssanie

Uszkodzenie (przerwanie) rdzenia przedłużonego równoważy ze śmiercią.

1. Co to są odruchy warunkowe => Odruchy warunkowe powstają na podłożu istniejących już odruchów skojarzonych z określonym bodźcem obojętnym, oparte są na treningu, a wyuczone i nietrenowane zanikają.

2. Jakie hormony wydziela rdzeń nadnerczy => rdzeń nadnerczy => wydziela dwa hormony : adrenalinę i noradrenalinę, które mobilizują do działania, wydzielane są w sytuacjach stresowych. => adrenalina zwana hormonem walki – podnosi poziom glukozy we krwi

Zestaw VI

1. Wymień hormony wydzielane przez podwzgórze => Podwzgórze jest częścią anatomiczna regulującą układ hormonalny. Hamuje lub pobudza przysadkę mózgową:

• pobudza poprzez liberyny

• hamuje poprzez statyny

W podwzgórzu magazynowane są jeszcze dwa hormony:

• wazopresyna => hormon anty-diuretyczny – zatrzymuje wodę w organizmie

• oksytocyna – wywołuje skurcze macicy w trakcie porodu oraz rozpoczyna laktacje.

1. Jakie cechy ma obraz powstający na siatkówce => pomniejszony, odwrócony => nierzeczywisty

2. Wymienić elementy wchodzące w skład ucha środkowego => Ucho środkowe => kosteczki słuchowe => młoteczek, kowadełko i strzemiączko – przylegają bezpośrednio do błony bębenkowej. Ucho środkowe połączone jest z gardłem za pomocą trąbki słuchowej. Błona bębenkowa może drgać swobodnie dzięki właściwemu ciśnieniu (ciśnienie atmosferyczne), wyrównanie ciśnień u uchu środkowym zachodzi w trąbce słuchowej (odbywa się dzięki niej). Zadaniem kostek słuchowych jest przenoszenie drgań z błony bębenkowej do ucha wewnętrznego.

Zestaw VII

1. Na czym polegał eksperyment Pawłowa => Chodziło o wydzielanie śliny pod wpływem pokarmu. Stwierdził on, że podanie psu pokarmu do pyska wywołuje u niego wydzielanie śliny. Reakcję tę Pawłow nazwał odruchem (reakcją) bezwarunkowym, ponieważ występuje ona bez uczenia się, w sposób niezmienny, utrwalony dziedzicznie; pokarm z kolei jest bezwarunkowym bodźcem dla tej reakcji. Dzięki warunkowaniu klasycznemu można uzyskać reakcję wydzielania śliny na dowolny sygnał obojętny, wystarczy tylko regularnie go powtarzać w towarzystwie bodźca bezwarunkowego.

To znaczy, że jeśli bezpośrednio przed podaniem psu pokarmu zadzwoni dzwonek, to po kilku próbach na sam dźwięk dzwonka pies zaczyna wydzielać ślinę. Przed eksperymentem dzwonek nigdy nie wywoływał u psa reakcji ślinienia, a więc nauczył się on, że bodziec, który zawsze pojawia się przed jedzeniem, jest sygnałem karmienia. Tego typu bodziec (sygnał) Pawłow nazwał bodźcem warunkowym, a efekt wywołany przez niego — reakcją warunkową lub odruchem warunkowym. Odruch taki wytwarza się dzięki wielokrotnemu kojarzeniu się bodźca z podawaniem pokarmu, co Pawłow określił jako wzmocnienie bodźca warunkowego. Dowiódł, że odruch warunkowy jest także odruchem niestałym i bez odpowiedniego treningu odruch ten zanika, to znaczy, że jeśli przez pewien okres będziemy dzwonić dzwonkiem (lub działając innym bodźcem) nie podając psu pokarmu, ślinienie przestanie występować.

1. Wymień hormony produkowane przez korę nadnerczy => kora nadnerczy => produkuje / wydziela 3 typy hormonów:

• glikokortykoidy => kortyzol, który ma działanie globalne ~ przemiana materii = cukrów, białek, tłuszczów, bierze udział w reakcjach odpornościowych i stresowych, zmniejsza stany zapalne

• mineralokortykoidy => aldosteron, który bierze udział w gospodarce wodno – elektrolitowej

• androgeny => męskie hormony płciowe => testosteron i androsteron

1. Scharakteryzuj międzymózgowie => Międzymózgowie – znajdują się tu ośrodki ucieczki i agresji, głodu i sytości, pragnienia, ośrodek termoregulacji oraz ośrodek rozrodczy – hamuje popęd seksualny.

Zestaw VIII

1. Co to znaczy że hormony tarczycy kalcytoina i horom przytarczyc parathormon działają antagonistycznie

2. Za co odpowiada układ nerwowy współczulny => Jego zadaniem jest unerwianie wszystkich narządów i układów znajdujących się w organizmie – trzewia => układ współczulny (sympatyczny) – działa za pomocą noradrenaliny. Przyspiesza akcje serca, oddech, rozszerza źrenice, zwiększa wydzielanie potu, zwiększa ciśnienie krwi, powoduje jeżenie się włosów, w sytuacjach stresowych zwalnia / wręcz hamuje perystaltykę jelit i wytwarzanie soków trawiennych.

3. Wymień opony mózgowo rdzeniowe => opony mózgowo – rdzeniowe – są to błony łączno – tkankowe, których jest 3:

• opona twarda – to silna błona łącznotkankowa, która spełnia role okostnej, zrastają się z kośćmi czaszki, przechodzi do kanału kręgowego – jest dwu-blaszkowa a przestrzeń miedzy tymi blaszkami wypełnia tkanka łączna luźna i tkanka tłuszczowa

• opona pajęcza => pajęczynówka – to bardzo cienka, pozbawiona naczyń tkanka, która okrywa mózgowie i rdzeń kręgowy, nie wciskając się w ich szczeliny i zagłębienia.

• opona miękka => właściwa – to najbardziej wewnętrzna opona, która bezpośrednio przylega do mózgowia i rdzenia kręgowego. Równie cienka, ale bogato unaczyniona – wciska się we wszystkie bruzdy i szczeliny mózgowia i rdzenia, a w komorach mózgowia tworzy sploty naczyniówkowe, które produkują płyn mózgowo – rdzeniowy (płyn rdzeniowy wypełnia przestrzeń miedzy pajęczynówką a oponą miękką oraz komory mózgowia i kanał ośrodkowy rdzenia).

Zestaw IX

1. Za co odpowiada układ nerwowy przywspółczulny => Jego zadaniem jest unerwianie wszystkich narządów i układów znajdujących się w organizmie – trzewia. układ przywspółczulny => parasympatyczny – działa odwrotnie niż współczulny czyli spowalnia akcje serca, oddech, zwęża źrenice, zmniejsza ciśnienie krwi + w sytuacjach relaksacyjnych np. po najedzeniu; działa przy udziale acetylocholiny.

2. Omów działanie trzustki => Trzustka => to gruczoł mieszany ~ wydziela hormony dokrewne oraz soki trzustkowe.

W trzustce znajdują się tzw. wysepki Langerhansa, które produkują dwa typy komórek wytwarzających hormony – α i β:

α => produkują glukagon => produkcja cukru

β => produkują insulinę, która obniża poziom cukru we krwi.

1. Wymień elementy budujące ucho => ucho – odbiera bodźce mechaniczne – dzielimy go na:

• ucho wewnętrzne

• ucho środkowe

• ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne to małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny i błona bębenkowa. Narząd ten wysłany jest skórą, która zawiera liczne gruczoły łojowe i woskowe => gruczoły te wytwarzają substancje bakteriobójcze. Małżowina wychwytuje dźwięki a przewód słuchowy prowadzi je do błony bębenkowej

Ucho środkowe => kosteczki słuchowe => młoteczek, kowadełko i strzemiączko – przylegają bezpośrednio do błony bębenkowej. Ucho środkowe połączone jest z gardłem za pomocą trąbki słuchowej. Błona bębenkowa może drgać swobodnie dzięki właściwemu ciśnieniu (ciśnienie atmosferyczne), wyrównanie ciśnień u uchu środkowym zachodzi w trąbce słuchowej (odbywa się dzięki niej). Zadaniem kostek słuchowych jest przenoszenie drgań z błony bębenkowej do ucha wewnętrznego.

Ucho wewnętrzne => okienko owalne, które prowadzi do ślimaka, czyli do właściwego narządu słuchu – jest to narząd spiralny Cortiego. Wypełniony on jest śródchłonką (endolimfa) i wyścielony jest nabłonkiem urzęsionym zmysłowym. Ucho wewnętrzne znajduje się w skalistej części kości skroniowej => w tzw. błędniku kostnym, w którego wnętrzu znajduje się błędnik błoniasty => miedzy nimi znajduje się płyn, który odgrywa dużą role w przenoszeniu podniet dźwiękowych i przestrzennych (śródchłonka = endolimfa).

Zestaw X

1. Co to jest synapsa => Synapsa to miejsce, w którym impuls nerwowy przeskakuje z jednej komórki nerwowej na inną lub na komórkę mięśniową bądź gruczołową, czyli na komórkę docelową.

2. Omów funkcje wydzielnicze przysadki mózgowej => Przysadka mózgowa => kontroluje prace wszystkich gruczołów poprzez tzw. hormony tropowe. Jest to najważniejszy gruczoł, wydziela hormon wzrostu (somatotropina), który odpowiedzialny jest za wzrost zwierzęcia.

Niedoczynność przysadki mózgowej w okresie młodocianym powoduje karłowatość.

Nadczynność => w okresie młodocianym (wzrostu) powoduje gigantyzm, a w okresie dojrzałości => akromegalie – jest to przerost kości długich i/lub płaskich (kości kończyn, twarzy, głowy, żeber).

1. Co to jest metabolizm => Metabolizm => przemiana materii to wszystkie procesy chemiczne zachodzące w organizmach żywych.

Zestaw XI

1. Podaj przykład interoreceptora i eksteroreceptora

2. Omów funkcjonowanie narządu równowagi => Woreczki okrągły i owalny => wypełnione są endolimfą, znajdują się w nich otolity => kamyczki błędnikowe (słuchowe), które pod wpływem siły grawitacji naciskają na odpowiednie komórki receptorowe informując o zmianie położenia ciała.

3 kanały półkuliste => wypełnione endolimfą – związane są z ruchami głowy (położeniem głowy) => czyli ruch głowy w jakimkolwiek kierunku powoduje ruch śródchłonki w przynajmniej jednym z 3-ch kanałów półkulistych co powoduje powstanie wrażeń: zwrotu i rotacji.

1. Wymień hormony wydzielane przez gonady => Gonady:

• żeńskie ~ jajniki – produkują estrogeny, które regulują cykl rujowy oraz kształtują I i II rzędowe cechy płciowe

• męskie ~ jądra – produkują testosteron – kształtuje I i II rzędowe cechy płciowe

Zestaw XII

1. Wymień hormony wydzielane przez grasicę i szyszynkę => Grasica => wytwarza tymozynę i tymopoetynę bierze udział w obronie organizmu (odporność) u młodych zwierząt => później zanika. Szyszynka => produkuje melatoninę, która odpowiada za regulacje rytmu dobowego – snu i czuwania, oraz reguluje układ rozrodczy.

2. Dlaczego układ autonomiczny działa na zasadzie antagonizmu

3. Co to jest enzym i jakie pełni funkcje => Enzymy to specyficzne białka katalizujące reakcje chemiczne i biochemiczne. Budowa enzymu => enzym składa się z części białkowej – APOENZYMU i części niebiałkowej – KOENZYMU. Apoenzym odpowiedzialny jest z wybór reakcji. Koenzym odpowiada za katalizowanie reakcji. Oba działają w temperaturze 35 ^oC ~ 45 ^oC. powyżej 45 ^oC dochodzi do denaturyzacji białek, natomiast poniżej 35 ^oC do dezaktywacji białek (m.in. enzymów). Enzymy podczas reakcji chemicznych i biochemicznych nie ulęgają zużyciu. pH działania enzymów od kwasowego do zasadowego.

Zestaw XIII

1. Wymień najważniejsze gruczoły wydzielania u zwierząt => Najważniejsze gruczoły:

• przysadka mózgowa

• tarczyca + przytarczyce

• grasica => u młodych zwierząt

• szyszynka

• nadnercza

• gonady _{są to tak zwane gruczoły mieszane}

• trzustka

1. Co to jest teoria membranowa => Teoria membranowa jest koncepcja wyjaśniająca przewodnictwo we włóknach nerwowych.

2. Omów proces słyszenia => Schemat przebiegu bodźca dźwiękowego:

Odbiór dźwięku przez małżowinę uszną przewodem słuchowym zewnętrznym na błonę bębenkową, która zaczyna drgać kostki słuchowe odbierają drgania, wzmacniają je i przekazują ze strzemiączka na okienko owalne na ślimaka, gdzie zaczyna drgać śródchłonka i w zależności od amplitudy dźwięków następuje „przerobienie” bodźca akustycznego na bodziec nerwowy (elektryczny) i nerwem słuchowym przechodzi do części skroniowej kory mózgowej.

Zestaw XIV

1. Wymień elementy budujące gałkę oczną => + plamka ślepa

1. Co to jest odruch i omówić przy tym prosty łuk odruchowy => Odruch to prosta reakcja, która jest odpowiedzią na działający bodziec. Np.: zastrzyk bodziec bólowy = igła skóra = receptor neuronem czuciowym do rdzenia kręgowego z rdzenia neuronem ruchowym do mięśnia = efektor (i z powrotem)

2. Scharakteryzuj narząd powonienia => NARZĄD POWONIENIA = węch => znajduje się w okolicy kości sitowej w jamie nosowej. Błona śluzowa okolicy węchowej pokryta jest nabłonkiem wielorzędowym węchowym, ale wyróżnia się tu także komórki podporowe i podstawowe. Znajdują się tu również liczne gruczoły, których wydzielina powleka cienka warstwa powierzchnie nabłonka węchowego – wydzielina ta uczestniczy w rozpuszczaniu substancji wonnych. Liczba komórek węchowych psa to ok. 200 milionów (człowieka tylko 8 milionów). Narząd powonienie po pewnym czasie przestaje odczuwać określoną woń ale zachowuje wrażliwość na inne zapachy. Rola: u zwierząt pomaga znaleźć i ocenić jakość pokarmu, ma duże znaczenie w prawidłowym przebiegu odruchów płciowych w okresie rui, ostrzega przed zbliżającym się niebezpieczeństwem – zapach drapieżnika.

Zestaw XV

1. Co to jest widzenie dwu i jedno oczne => Widzenie dwuoczne => charakterystyczne dla człowieka, małp i większości mięsożernych – umożliwia precyzyjną ocenę odległości, lepszą orientacje przestrzenną oraz umożliwia precyzyjne ruchy kończyn. Ogranicza jednak pole widzenia. Widzenie jednooczne => charakterystyczne dla wszystkich roślinożernych => czyli występuje u wszystkich zwierząt, których oczy umiejscowione są po obu stronach głowy a ich pola widzenie praktycznie się nie pokrywają => zwierze widzi cały horyzont, zwiększa się pole widzenia, gałki oczne mogą poruszać się niezależnie od siebie.

2. Omów przemianę tłuszczowców

3. Podział układu nerwowego i funkcje => Anatomiczne układ nerwowy dzielimy na:

1. ośrodkowy układ nerwowy => centralny, w którego skład wchodzi:

• mózgowie

• rdzeń kręgowy

1. obwodowy układ nerwowy, który składa się z:

• 12-stu par nerwów czaszkowych

• nerwów rdzeniowych (np.: koń ma ok. 42 par, człowiek 21 par)

Fizjologicznie układ nerwowy dzielimy na:

1. somatyczny układ nerwowy, w którego skład wchodzą:

• mózgowie

• rdzeń kręgowy

• nerwy rdzeniowe

• nerwy czaszkowe (12 par)

Można o nim powiedzieć, że „obsługuje” ruchowo i czuciowo mięsnie, kościec i powłoki skórne.

1. wegetatywny układ nerwowy => autonomiczny, który dzielimy na:

• układ współczulny => sympatyczny

• układ przywspółczulny => parasympatyczny

Jego zadaniem jest unerwianie wszystkich narządów i układów znajdujących się w organizmie – trzewia.

Zestaw XVI

1. Omów przemianę białek

2. Co to znaczy że układ hormonalny działa na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego

3. Co to są makro i mikroelementy wymień po dwa => Makroelementy:

• Ca => wapń ~ buduje kościec, bierze udział przy krzepnięciu krwi, niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego

• Na => sod

• K => potas

• P => fosfor ~ kościec

• S => siarka ~ wytwory naskórka

Występują w organizmie zwierzęcym w dużych ilościach i w równie dużych musza być dostarczane wraz z pożywieniem.

Mikroelementy:

• I => jod ~ funkcjonowanie tarczycy, przemiana materii

• Fe => żelazo ~ wytwarzanie hemoglobiny i mioglobiny

• F => fluor ~ kości, mineralizacja zębów

• Co i Cu => kobalt i miedz ~ wytwarzanie hemoglobiny i mioglobiny

Występują w organizmie zwierzęcym w niewielkich ilościach i w równie niewielkich musza być dostarczane wraz z pożywieniem.

Zestaw XVII

1. Omów przemianę cukrów

2. Wymień witaminy rozpuszczalne w wodzie i omów jedną => Witaminy z grupy B + Wit. C:

• B₁ – układ nerwowy

• B₆ – to kwas foliowy – układ nerwowy

• B₁₂ – niedobór = anemia – bierze udział w wytwarzaniu hemoglobiny => szpik kostny

• C – odporność, zrastanie się kości, gojenie się ran, uszczelnia naczynia krwionośne

1. Opisz proces widzenia (jak przechodzi i gdzie idzie – cześć mózgu) => przedmioty odbijają światło, którego promienie wpadają przesz szparę źrenicy na receptory światłoczule (fotoreceptory => czopki, pręciki) umiejscowione na siatkówce. Powstałe na siatkówce impulsy przenoszone są nerwami wzrokowymi (II para => nerwy wzrokowe) do ośrodków wzrokowych kory mózgowej => kresomózgowie.

Zestaw XVIII

1. Co to jest zmysł smaku => budują go kubki smakowe (drobne twory rozmieszczone na powierzchni języka), które znajdują się w zagłębieniach brodawek języka => brodawki okolone, liściaste i grzybowate

2. Omówić nadczynność i niedoczynność przysadki mózgowej => Przysadka mózgowa => kontroluje prace wszystkich gruczołów poprzez tzw. hormony tropowe. Jest to najważniejszy gruczoł, wydziela hormon wzrostu (somatotropina), który odpowiedzialny jest za wzrost zwierzęcia.

Niedoczynność przysadki mózgowej w okresie młodocianym powoduje karłowatość.

Nadczynność => w okresie młodocianym (wzrostu) powoduje gigantyzm, a w okresie dojrzałości => akromegalie – jest to przerost kości długich i/lub płaskich (kości kończyn, twarzy, głowy, żeber).

1. Wymień 4 pary nerwów =>

I para => nerwy węchowe

II para => nerwy wzrokowe

V para => nerwy trójdzielne – unerwiają skórę głowy oraz mięsnie poruszające żuchwą

VIII para => nerwy statyczno – słuchowe: unerwiają ucho wewnętrzne – najistotniejsza część narządu słuchu i równowagi

X para => nerwy błędne: unerwiają klatkę piersiowa, jamę brzuszna i wszystkie narządy wewnętrzne.

Zestaw XIX

1. Omów budowę rdzenia kręgowego => Rdzeń kręgowy – przypomina długi, spłaszczony sznur. Można go podzielić tak jak odcinki kręgosłupa, znajduje się w kanale kręgowym kręgosłupa. !!! w rdzeniu kręgowym istota biała na zewnątrz, a istota szara w środku, która na przekroju poprzecznym wyglądem przypomina literę H

2. Wymień elementy budujące neuron =>

• ciało neuronu (część cytoplazmy neuronu, zawiera jądro komórkowe z jąderkiem, liczne mitochondria, aparaty Golgiego, siateczkę śródplazmatyczną oraz twory specyficzne tylko dla neuronów = ciałka Nissla oraz b. dużą liczbę rybosomów)

• dendryty (wypustki protoplazmatyczne przewodzące impulsy z obwodu do ciała neuronu)

• akson (włókno osiowe = neuryt, przewodzi impulsy od ciała neuronu do komórek docelowych)

• osłonka rdzenna

• przewężenia Ranviera

• zakończenie neuronu (liczne rozgałęzienia aksonu za pomocą których dany neuron łączy się z inna komórka neuronowa bądź efektorem )

1. Nadczynność i niedoczynność tarczycy => produkuje tyroksynę T4 i 3- jodotropinę T3. Jest to jedyny gruczoł, który do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje składnika z zewnątrz =>

jodu ( I ). Tarczyca odpowiada za prawidłową przemianę materii i wzrost.

Nadczynność tarczycy:

• niepokój

• przyspieszone trawienie

• kołatanie serca

• wyrzuty ciepła

• nadmierne pocenie się

• wzmożone pragnienie

• nadmierne chudniecie

• wyczuwalne powiększenie tarczycy – u psów

Niedoczynność:

• ospałość, osowiałość, otępienie

• skłonność do tycia

• bradykardia

Zestaw XX

1. Scharakteryzuj kresomózgowie => Kresomózgowie osiągnęło u ssaków najwyższy stopień rozwoju. Tworzą go dwie półkule mózgowe połączone ze sobą spoidłem. – składa się z:

• węchomózgowia

• tzw. płaszcza, który składa się z istoty szarej (kora mózgowa), istoty białej oraz jąder podkorowych

Kora mózgowa => istota szara jest silnie pofałdowana, dzięki temu może się tu pomieścić olbrzymia liczba neuronów. Jest ośrodkiem nadrzędnym w stosunku do innych ośrodków mózgowia, wyróżnia się w niej obszary odpowiedzialne za:

~ wzrok

~ węch

~ słuch

~ czucie skórne

~ ruch

1. Scharakteryzuj narząd czucia skórnego => NARZĄD CZUCIA SKÓRNEGO – rozmieszczony jest równomiernie na całej powierzchni ciała; wyróżniamy:

• receptory czucia dotyku

• receptory termiczne => czucie ciepła i zimna

• receptory bólowe => czyli odczuwanie bólu

RECEPTORY

EKSTERORECEPTORY INTERORECEPTORY

(receptory czucia zewnętrznego) (receptory czucia wewnętrznego)

1. Podaj przykład sprzężenia zwrotnego dodatniego => np.: częste ssanie pobudza organizm do laktacji.