„Wojna -powiada Sun Tzu- ma potężne znaczenie dla narodu, jest ona sprawą życia i śmierci; decyduje o jego istnieniu, tak więc zgłębianie wiedzy na jej temat jest absolutną koniecznością.”
Elementy, które należy bezwzględnie rozpatrzeć przed przystąpieniem do działań wojennych:
Filozofia (więź łącząca lud i władcę, czy ludzie są gotowi dla niego umierać)
Warunki pogodowe (widność, temperatura, pory dnia i roku)
Warunki terenowe (odległość, dostępność, rozłożystość)
Generalicja (wiedza, zaufanie, wyrozumiałość, odwaga, stanowczość)
System (pogrupowanie, zarządzanie, żołd)
Trzeba dodatkowo rozważyć jeszcze kilka kwestii:
Który generał mądrzejszy, który władca popularniejszy, komu sprzyja pogoda i teren, czyje lepsze uzbrojenie itp.
Rozważenie powyższych czynników jest warunkiem zwycięstwa
Należy dostosowywać działanie do zmieniającej się sytuacji
„Wojna polega na wprowadzaniu w błąd.”
Oszukiwanie przeciwnika, zwodzenie go, wabienie, stwarzanie wrażenia
„Jeśli możesz udawaj, że nie możesz, jeśli dasz znać, że chcesz wykonać ruch, nie wykonuj go, jeśli jesteś blisko udawaj, żeś daleko.”
Wojna to ciągła gra oparta na logicznym myśleniu, zmaganie się z własnymi emocjami, powściąganie swoich nerwów i przeciwnie- próba sprowokowania przeciwnika, osłabienia go grając na jego emocjach
„Jeśli jest cholerykiem rozwścieczaj go, jeśli jest nieśmiały spraw, by nabrał pychy.”
Kolejne rozdziały odnoszą się do poszczególnych zagadnień związanych z wojną.
Sun Tzu zwraca uwagę na to, że wojna musi trwać jak najkrócej z kilku powodów: osłabia finansowo państwo, spada morale żołnierzy, straty w uzbrojeniu armii, wyniszcza tereny, powoduje zubożenie ludności.
„Podczas wojny istotne jest zwycięstwo a nie długotrwałe bitwy.”
Rozdział STRATEGIE
„Najlepiej jest pojmać armię przeciwnika bez bitwy, tak jak zdobyć kraj bez zniszczeń.”
1.Najważniejsze jest krzyżowanie planów strategicznych przeciwnika
2. Burzenie jego sojuszy
3.pokonywanie go w walce
4. obleganie miast
„Dobry wojskowy zdobywa wroga bez walki, zajmuje zamieszkane miasta bez oblężenia i w krótkim czasie zdobywa kraj.”
Jest 5 sposobów na zwycięstwo:
Wiedzieć kiedy walczyć a kiedy nie
Umieć wykorzystać różnicę w liczebności wojsk
Sprawić, by od szeregowca po władcę wszyscy mieli wspólny cel
Być gotowym na zaatakowanie nieprzygotowanego wroga
Posiadać generała, który jest zdolny oraz władcę, który się nie wtrąca
Należy dodatkowo znać siebie i przeciwnika
Rozdział ARMIA W DZIAŁANIU
Jeśli nie można zwyciężyć, należy się schować
Sztuka polega na tym, żeby zwyciężać z łatwością- czyli nie popełniać błędu, zajmować pozycję dającą gwarancję wygranej i nie przepuszczać okazji do pokonania wroga
Rozdział IMPET UDERZENIA
Zarządzanie wielką czy małą armią niczym się nie różni, kwestią jest tylko zarządzanie i hierarchia
Uderzenie z zaskoczenia daje duże szanse na sukces
Można korzystać z pozornie negatywnych okoliczności: z chaosu, zamieszania, by oszukać wroga
Atakować tak, by wróg uciekał, uderzać w słabe punkty, atakować tam, gdzie obrona jest niemożliwa, rozproszyć armię wroga, zmusić go do ujawnienia swoich sił
Analizować poczynania wroga oraz poprzez obserwację próbować przewidzieć jego strategię
Nie ujawniać swoich sił, ciągle zmieniać strategię, żeby być nieprzewidywalnym, nie wtajemniczać nikogo w swoje plany (żołnierzy)
Wykorzystywać ukształtowanie terenu, wyciągać wnioski z położenia wroga, brać pod uwagę porę dnia i pogodę, dostosowywać taktykę do możliwości
Wady generałów: jeśli się śmierci nie boi, jeśli się boi o swe życie, wybuchowy, dumny z siebie, zbyt pobłażliwy
Relacje z wojskiem: liczy się dyscyplina, posłuch, karność
„Częste wydawanie rozkazów uczy posłuszeństwa, rzadkie wydawanie rozkazów też uczy- ale nieposłuszeństwa.”
Rozdział WYWIAD
Szpiegów dzieli na: miejscowych (autochtoni), wtajemniczonych (urzędnicy wroga), nawróconych (służyli wrogowi, teraz służą nam), martwi (przekazują fałszywe informacje, by nasi ich zdemaskowali i przekazali wrogowi) i żywi (powracający z informacjami o wrogu).
Potrzeba wielkiej rozwagi i bystrości, by móc korzystać ze szpiegów, trzeba ich oczywiście szczodrze opłacać.
„Wywiad to podstawa działań wojennych, dzięki niemu armia może posuwać się naprzód.”