Aparat cyfrowy, skanowanie

Jedyna różnica pomiędzy aparatem cyfrowym a klasycznym jest w formie rejestracji obrazu, aparat klasyczny rejestruje go na błonie światłoczułej, natomiast aparat cyrowy za pomocą zer i jedynek na nośniku magnetycznym. Jesli ktoś do Zenita zamontuje przetwornik, matrycę światłoczułą oraz pamięć to w ten sposób uzyska aparat cyfrowy, czy zmieni się sposób wykonywania nim zdjęć? Nie, zmieni się tylko sposób zapisu danych rejestrowanego obrazu. Konkludując, jeśli wykonuje zdjęcia aparatem cyfrowym to traktuje go jak każdy inny aparat, ustawiam czas, przysłone i stosuje całą posiadaną wiedzę, prawdę mówiąc zapominajac, że jest to "cyfrówka", bo praktycznie nie ma to żadnego znaczenia, na wykonanej w labolatorium odbitce nie widać czy zdjęcie wykonane było aparatem cyfrowym czy analogowym.

Kompakt

Jego sterowanie i możliwości są identyczne z tymi z klasycznych kompaktów ponieważ kierowany jest do tej samej grupy użytkowników. Podstawowe zalety to jednoprzyciskowe sterowanie, my kierujemy aparat w stronę fotografowanego obiektu i naciskamy przycisk (taki wyraźny, znajdujący się na górnej powierzchni) a aparat myśli za nas i ustawia wszystkie parametry tak by uzyskać jak najlepsze zdjęcie. Aparaty te świetnie nadają się do wykonywania zdjęć pamiatkowych, prezentowanych później na komputerze lub w formie odbitek 10x15 cm, stąd wystarczająca wielkość matrycy w takim aparacie to 2,1 milionów pikseli.

Lustrzanka

Jest to klasyczna lustrzanka z zamontowaną w miejscu filmu matrycą światłoczułą, wzbogacona o funkcje cyfrowe. Ma wszystkie zalety lustrzanki, czyli pełną kontrolę nad warunkami ekspozycji oraz możliwość wymiany obiektywów. Jedyną wadą aparatów tej kategorii to cena która zaczyna się od kilku tysięcy złotych (Canon EOS 300D).

Pozostałe

Jest to szeroka grupa aparatów którą można porównać do Olimusów serii IS tzw. "brigde", czyli aparatów o dużych możliwościach z dobrym niewymiennym obiektywem. Ceny ich kształtują się w przedziale od trzech do dzieisięciu tysięcy złotych. Aparaty te kierowane sa do zaawansowanych amatorów których nie stać na cyfrową lustrzankę, choć spotkałem zawodowców posługujacych sie takimi aparatami.

Funkcje aparatów

Funkcje zdjęciowe

Są identyczne jak w każdym aparacie fotograficznym. Może to być możliwość regulacji czasu i przysłony, programy automatyczne i półautomatyczne, autofocus, sterowanie lampą błyskową.

Funkcje cyfrowe

Funkcje cyfrowe możemy podzielić na związane z zapisem zdjęć oraz na związane z edycją zdjęć.

Funkcje zwiazane z zapisem:

- korekcja balansu bieli, może być automatyczna lub ręczna. Służy do korekcji temperatury barwy.
- wybór formatu zapisu oraz stopnia kompresji zdjęc.

Funkce zwiazane z edycją:

- przegladanie i kasowanie
- kadrowanie i korekcja
- przesyłanie

Matryca

Najważniejszym parametrem matrycy jest jej rozdzielczość, ogólnie czym wiecej tym lepiej. W kompakcie powinno to być przynajmniej 2,1 milionów pikseli, uzyskamy wtedy bardzo dobre zdjecie 10 x 15 cm a dobre 15 x 20 cm, w aparacie bardziej zawansowanym matryca powinna mieć rordzielczość 5 - 7 milonów pikseli. Dzięki takiej rozdzielczości można uzyskać dobre zdjęcie nawet wielkości 30 x 40 cm. Oczywiście mówimy o rozdzielczości optycznej a nie interpolowanej. Interpolacja polega na programowym zwiekszeniu gęstości pikseli poprzez dodanie do istniejących pikseli dodatkowych o parametrach uśrednionych z pikseli sąsiednich. Skąplikowane - to jest tak jakby ktoś przekroił kromkę chleba ją na pół i powiedział, że są dwie kromki chleba, niby są dwie ale czy zjem dwie takie czy jedną przed przekrojeniem to i tak będę jednakowo głodny. Dlatego należy dokładnie sprawdzić jakią rozdzielczość producent ma na myśli pisząc na opakowaniu 6 milionów pikseli.

	Rozdzielczość matrycy (MB) Rozdzielczość obrazu Wielkość odbitki przy 300 dpi Wielkość odbitki przy 150 dpi 1,2 960 x1280 8,1 x 10,8 16,2 x 21,6 2,1 1200 x1600 10,1 x 13,5 20,3 x 27,1 3,2 1536 x 2048 13 x 17,3 20,3 x 30,5 4 1600 x 2400 13,5 x 20,3 27,1 x 40,6 5 1920 x 2560 16,3 x 21,7 35,5 x 43,3 8       11           Odbitka ta nie powinna odbiegać jakoscią od odbitki klasycznej Odbitka będzie słabsza niż kalsyczna ale jeszcze do zaakceplowania

To jakiej jakości uzyskamy odbitkę po powiekszeniu zależy nie tylko od wielkości matrycy ale i od jej jakości, od użytych algorytmów kompresji i oczywiście od obiektywu aparatu. Można zauwazyć, że zdjęcia wykonane z aparatów o obiektywach o mniejszej zmiane ogniskawych (około 3 x) są lepsze jakościowo od zdjęć wykonanych obiektywami o dużej zmianie ogniskowych ( 10 x).

Formaty zapisu i kompresja

Jakość wykonanych odbitek zależy nie tylko od rozdzielczości matrycy lecz w dużym stopniu również od formatu zapisu obrazu oraz jego stopnia kompresji. Podstawowym formatem zapisu zdjec w aparatach cyfrowych jest standard JPEG, o różnych stopniach kompresji, jest to format stratny, co oznacza, że w celu zmniejszenia objetości pliku część informacji, teoretycznie niepotrzebnej, zostaje trwale usunięta. Aby uzyskać dobrą odbitkę w większym formacie nie możemy kompresować obrazu, powinnismy zapisać go w bezstratnym standarcie TIFF, wadą jego jest to, że zajmuje dużo miejsca w pamięci, przykładowo zapis z matrycy 3 magapikselowej w standarcie TIFF zajmie 8 MB, natomiast w JPEG o jakosci 80% - 940 kB, 50% - 420 kB, 30% - 270 kB. Ostatnio ustalił się nowy standard zapisu plików graficznych, jest to RAW, system gdzie zapisywane są czyste, nieprzetworzone dane. Plik jest mniejszy od anaalogiczne pliku TIFF, a jakość jest maksymalnie dobra, system tem stosowany jest jedynie w bardzo zaawansowanych aparatach..

	Rozdzielczość matrycy (MB) Wielkość pliku TIFF Wielkość pliku JPEG 80% Wielkość pliku JPEG 50% Wielkość pliku JPEG 30% 1,2 3,5 MB 510 kB 220 kB 135 kB 2,1 5,5 MB 680 kB 370 kB 195 kB 3,3 9,0 MB 955 kB 430 kB 280 kB 4 10,8 MB 1,3 MB 600 kB 350 kB 5 13,6 MB 1,6 MB 700 kB 450 kB 6 17,2 MB 2,0 MB 800 kB 550 kB

Wielkości plików podane w tabelkach są jedynie orientacyjne, gdyż każde zdjecie optymalizowane jest osobno i wielkość pliku zależy w dużym stopniu od ilosci i wielkości plam tworzacych obraz oraz od algorytmu używanego przez program kodujacy. Proszę porownać wyniki testu kodowania najpopularniejszych programów do obróbki zdjęć.

Specyfika fotografowania aparatami cyfrowymi

Różnica pomiedzy aparaatami cyfrowymi a analogowymi polega na różnicy wielkosci pomiedzy matrycą swiatłoczułą a klatką filmu fotografiicznego - matryca jest mniejsza. Zgodnie z prawami fizyki czym mniejszy element rejestrujacy tym większą głebię ostrości można uzyskać fotografujac przy tej samym otworze przysłony. Czyli w skrócie - zdjecia z aparatów cyfrowych maja wiekszą (dużo większą) głebie ostrości. Jest to zaleta przy zdjeciach pejzażowych czy pamiątkowych, lecz jednocześnie jest to prawdziwa udreką gdy chcemy wykonać ładny portret lub zdjecie artystyczne z rozmytym tłem. Praktycznie jedynym sposobem na zmniejszenie głębi ostrości jest wydłużanie ogniskowej obiektywu. Na przykład przy fotografii tradycyjnej (analogowej) do portretu używam obiektywu o ogniskowej około 80 mm to fotografując aparatem cyfrowym portrety wykonuje obiektywem o ogniskowej (ekwiwalent) 200 - 250 mm.

Balans bieli

Balans bieli służy do ustawiania odpowiedniej filtracji kolorystycznej zdjęcia dla potrzeb temperatury barwnej oświetlenia fotografowanej sceny. Inną temperaturę barwy ma światło żarowe, inną słoneczne a jeszcze inną światło świetlówki. W tradycyjnej fotografii balans bieli wykonujemy poprzez założenie na obiektyw odpowiedniego filtru korekcyjnego, w fotografii cyfrowej zmieniajac parametry matrycy. Jeżeli skonfigurujemy aparat do fotografowania w słońcu a wykonamy zdjęcie przy oświetleniu żarowym - obraz wyjdzie zażółcony. Jeżeli zrobimy na odwrót - zdjęcia będą miały niebieska dominantę. Generalnie aparat powinien ustawiać balans automatycznie, jednak powinien tez mieć ręczna korekcje - przydaje się ona, gdy aparat nie radzi sobie z rozróżnieniem typu światła. Wybór balansu zazwyczaj odbywa się przez odpowiednie, intuicyjne symbole (np. chmurka, słońce, żarówka) dostępne w menu głównym aparatu.

Skanowanie

Jeśli wykonaliśmy zdjęcia tradycyjnym aparatem to zanim będziemy mogli cokolwiek zrobić w programie graficznym musimy przetworzyć je do formy cyfrowej, zdigitalizować je czyli zeskanować. Potrzebny jest do tego skaner, najlepiej własny (najtańsze, wystarczające do użytku domowego zaczynają się już od 250 zł), może to być skaner kolegi, można zlecić zeskanowanie zdjęć w zakładzie fotograficznym. Tu drobna uwaga - należy zapytać do jakiego formatu da się wykonać zdjęcie z danego skanu bo można się niemile zdziwić. Zakładam, że będzie to skaner własny lub pożyczony, zajdzie wtedy potrzeba samodzielnego zeskanowania zdjęć.
Niektórzy twierdzą, że skanowanie zdjęć jest trudne inni, że dziecinnie łatwe, prawda jak zwykle leży po środku. Nie należy się nastawiać na to, że za pierwszym razem wyjdzie nam wszystko dobrze, jednak wystarczy parę prób, kilka eksperymentów i efekt będzie na pewno zadawalający. Zawsze możemy powtórzyć skanowanie zdjęcia, a stracony czas? - cóż, w końcu fotografia to nasza pasja, fakt, że po czterech godzinach mamy jedno zeskanowane zdjęcie się nie liczy i tak robimy to dla przyjemności.

Najważniejsze przed rozpoczęciem skanowania jest ustalenie do czego zdjęcie jest nam potrzebne i jaka wyjściowo będzie wielkość zdjęcia, od tego zależy rozdzielczość z jaką zeskanujemy zdjęcie. Przykładowe wyjściowe rozdzielczości w zależności od zastosowania podaje tabelka:

	przeznaczenie	rozdzielczość (dpi)
	prezentacja w internecie	72
	prezentacja na monitorze	72
	wydruk na drukarce	300

Rozdzielczość z tabelki jest to rozdzielczość na wyjściu, czyli taka jaką chcemy uzyskać po wykadrowaniu zdjęcia oraz przeskalowaniu do wymiarów ostatecznych. Np. mamy zdjęcie wejściowe rozmiaru 10 x 15 cm, będziemy je kadrować do rozmiaru 10 x 10 cm, natomiast wydruk ma mieć rozmiar 20 x 20 cm. Wykonujemy obliczenie dzieląc długość boku do wydruku (20 cm), przez analogiczną długość boku oryginału (10 cm), a następnie wynik tego mnożąc przez rozdzielczość którą ma mieć wydruk (300 dpi). 20 / 10 * 300 = 600. Rozdzielczość z którą musimy wykonać skanowanie wsadowe zdjęcia wynosi 600 dpi. To obliczenie było proste, teraz spróbujmy zeskanować negatyw którego klatka wynosi 24 x 36 mm, i wydrukować w formacie pocztówki czyli 10 x 15 cm. Wykonujemy działanie: 150 / 36 = 4,16(6) powiedzmy 4,2, następnie mnożymy wynik przez rozdzielczość wyjściową (300 dpi): 300 * 4,2 = 1260. W rozdzielczości 1200 dpi musimy zeskanować negatyw w celu uzyskania przyzwoitego wydruku zdjęcia 10 x 15 cm. Jeśli naszą wyjściową ma być publikacja w internecie zdjęcia to wystarczy (4,2 * 72 = 302,4) zeskanować negatyw w rozdzielczości 300 dpi.

Zeskanowane zdjęcie musi jak najbardziej przypominać oryginał, można je już na poziomie skanowania poprawić, czyli wyostrzyć bądź przeprowadzić korekcję tonalną, ale dużo łatwiej i wygodniej wykonać to później w programie graficznym.