zagadnienia praca, zawód

Praca

W języku polskim termin „praca” używany jest najczęściej w dwóch znaczeniach:

Praca w różnym ujęciu:

Pracę człowieka można rozpatrywać w różnych aspektach

  1. praca jest działaniem technicznym

  2. praca jest działalnością ekonomiczną

  3. praca jest procesem fizjologicznym

  4. praca jest procesem psychicznym i intelektualnym

  5. praca jest procesem społecznym

Praca wpływa na człowieka pozytywnie lub negatywnie, gdy jest realizowana w sprzyjających warunkach, zgodnie z kwalifikacjami, jest pozytywna. Może jednak również powodować stres, choroby itp., jest negatywna (np. mobbing)

Praca występuje wszędzie tam, gdzie efektem czynności człowieka jest produkt materialny lub innego rodzaju dobro spożywane poprzez wykonawcę lub innych ludzi.

Definicja pracy wg Stefana Klonowicza

Przez pracę należy określić wszelką działalność człowieka odbywającą się w ścisłym powiązaniu z oddziaływaniem czynników środowiska zewnętrznego prowadzącą do zaspokojenia dowolnych potrzeb ludzkich i wytworzenia dóbr materialnych i duchowych zapewniających wykonawcy określoną pozycję społeczną i ekonomiczną. Wszelka praca odbywa się dzięki uruchomieniu mechanizmów psychofizjologicznych, które powodują przestawienie się ustroju w toku wykonywanej czynności roboczej na nowy poziom czynnościowy wyrażający się przede wszystkim w charakterze i intensywności przemiany materii zamianach parametrów cechujących poszczególne układy i narządy pod względem morfologicznym i fizjologicznym oraz zmianach w strefie psychicznej człowieka i jego powiązaniach ze społecznością ludzką.

Pojęcie pracy przeszło długą drogę: od przekleństwa, potępienia, upodlenia, znienawidzenia, beznadziejności, bezsensowności, przymusu, krzywdy, alienacji, degradacji do emancypacji, dezalienacji, wyzwolenia, wyzwolenia wartości od których zależna jest ludzka samorealizacja i los ludzkiej egzystencji.

Wyróżniamy 3 główne konteksty myślenia o pracy człowieka:

  1. Uniwersalistyczny

  2. Chrześcijański

  3. Pragmatyczny

Możemy wyróżnić 6 aspektów pracy człowieka

Praca to jedna z podstawowych form aktywności człowieka, prócz niej są jeszcze zabawa i nauka, do tych aktywności można zaliczyć też walkę i twórczość.

Praca niewątpliwie ma duży wpływ na rozwój osobowości człowieka. Kształtuje różne postawy, uwrażliwia na jedne sprawy, na inne zobojętnia. Wszystko to zależy od pracy, jaka się wykonuje i czy ta praca jest zgodna z predyspozycjami osoby ją wykonującej. Bardzo ważny jest odpowiedni wybór zawodu. Skutkiem nieprzemyślanej decyzji może być niechęć do pracy, brak zadowolenia, brak sensu życia.

Zawód

Wg Jana Szczepańskiego:

  1. jako wewnętrznie spójny system czynności, stanowiących dla jednostki źródło utrzymania i określających jej pozycję społeczną;

  2. jako stałe wykonywanie pewnych czynności bez względu na kwalifikacje;

  3. jako populację tych, którzy wykonują te same czynności, np.lekarskie, nauczycielskie

Wg T. Nowackiego

Zawód to wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie i będących źródłem utrzymania pracownika i jego rodziny.

Cechy zawodu:

- jest układem wyodrębnionych i powtarzanych czynności

- określa pozycję społeczno-zawodową pracownika

- stanowi źródło utrzymania

- wymaga specjalnego przygotowania zawodowego

Nomenklatura (klasyfikacja, systematyka zawodów) – usystematyzowany podział zawodów i specjalności (wymagające przygotowania do pracy w okresie co najmniej 3 m-cy) występujących w gospodarce narodowej

Zawód a specjalność – zawód jest nazwą szerszą podczas gdy specjalność traktuje się jako nazwę bardziej konkretyzującą układ czynnościowy, np. zawód pedagog

specjalność ped. pracy

Zawód wyuczony- całokształt wiedzy, umiejętności i predyspozycji pracownika nabytych w szkole i (lub) w praktyce, potwierdzony posiadanym świadectwem lub dyplomem i umożliwiający mu wykonywanie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych

Zawód wykonywany- wykonywanie wewnętrznie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych, wynikającego z jednostkowego podziału pracy, w celu zaspokojenia istotnych potrzeb życiowych.

Praca zawodowa

Wg T. Tomaszewskiego:

Praca zawodowa to działalność ludzi organizowana społecznie w taki sposób, aby prowadziła do powstawania wytworów społecznie wartościowych i do podnoszenia jakości życia wykonujących ją jednostek. (cele pracy zawodowej)

Z tych dwóch celów wywodzą się 2 postulaty:

1) Postulat wydajności pracy – pracownik ma produkować dużo i dobrze, co jednak uwarunkowane jest wysokim poziomem kwalifikacji i motywacji zawodowych

2) Postulat humanizacji - praca która jest nie tylko źródłem utrzymania ale także potrzebą człowieka i czynnikiem jego dalszego rozwoju

W węższym rozumieniu praca zawodowa to czynności, które :

a) tworzą system wewnętrznie spójny

b) opierają się na określonej wiedzy i umiejętnościach

c) są skierowane na wytworzenie pewnych przedmiotów lub usług

d) wykonywane są systematycznie lub trwale

W ujęciu szerszym oprócz czynności bierze się również pod uwagę także zewnętrzne warunki pracy, ramy organizacyjne, korzyści materialne, prestiż zawodu, szanse zawodowe i inne elementy wpływające bezpośrednio lub pośrednio na proces i wyniki pracy zawodowej.

Zawodoznawstwo:

W znaczeniu szerokim to : interdyscyplinarny obszar wiedzy, zlokalizowany na pograniczu nauk społecznych, przyrodniczych technicznych lub ogół badań nad właściwościami i warunkami wykonywania zawodów, ich historycznym, społecznym i kulturowym znaczeniem, ich klasyfikacją, statystyką zawodową oraz ogólnymi problemami wyboru zawodu i przydatności zawodowej.

W znaczeniu wąskim to : wiedza o zawodach, a ujęte statystycznie obejmuje wyniki czynności badawczych i poznane prawdy odnoszące się do poszczególnych zawodów

Wg T. Nowackiego zawodoznawstwo – to interdyscyplinarny obszar wiedzy znajdujący się na pograniczu wielu nauk.

Istotę zawodoznawstwa stanowią badania nad zawodem i pracą zawodową.

Zadania zawodoznawstwa :

- opisywanie zawodów wg analizy czynności zawodowych, warunków pracy i zadań pracowniczych

- ustalanie wiadomości i umiejętności charakterystycznych dla poszczególnych zawodów i specjalności

- opracowywanie charakterystyk kwalifikacji stanowiących podstawę dla orientacji zawodowej, poradnictwa zawodowego i edukacji zawodowej

- opracowywanie taryfikatorów kwalifikacyjnych dla poszczególnych stanowisk

- dostarczanie innym naukom o pracy i gospodarce narodowej podstawowej wiedzy o strukturze zawodowej i jej przemianach

- opis zmian zachodzących w treściach i charakterze pracy pod wpływem różnych czynników

- stała obserwacja i określanie zmian w społecznej strukturze zawodów

  1. Bańka : zawodoznawstwo jest wiedzą o :

1. zawodach i związanych z nimi pracach obejmująca działania:

- gromadzenie informacji dotyczących prac i zawodów

- sprawdzanie danych i aktualizowanie opisów funkcjonalnych dobrze znanych i ugruntowanych zawodów

- badanie specyfiki zawodów i prac nowo pojawiających się na rynku pracy

- kalkulowanie i prognozowanie zmian na rynku pracy

2. metodach i strategiach badania rynku pracy

3. wykonawcach jako podmiotach pracy i zawodu

4. pracodawcach jako podmiotach kreujących miejsca pracy (ich potrzeby, oczekiwania, postawy, zachowania)

5. pracownikach jako podmiotach świadczących profesjonalną pomoc poszukującym pracy bądź zmieniającym lub wybierającym zawód

6. innych podmiotach rynku pracy, jak działacze polityczni, samorządowi

Kwalifikacje i kompetencje pracownicze

Kwalifikacje pracownicze to układ celowo ukształtowanych cech psychofizycznych człowieka, warunkujących jego skuteczne działanie

Wyróżniamy kwalifikacje:

formalne – określane ranga dyplomu

rzeczywiste – przejawiają się w konkretnym działaniu

mistrzowskie(kluczowe, nowoczesne)

Kwalifikacje pracownicze Dieter’a Mertensa :

- zdolność i potrzeba pracownika do bycia i działania w różnych sytuacjach zawodowych, w tym sytuacjach alternatywnych

- zdolność i możliwość pracownika do podejmowania oraz realizowania zadań i ról zawodowych nasyconych tendencją do zmienności

- nastawienie pracownika, wyniesione z nowoczesnej szkoły zawodowej, do mobilnego, elastyczne, inicjatywnego i przedsiębiorczego oraz twórczego bycia we własnych i zakładowych sytuacjach zawodowych

- coraz wyraźniejsze dążenie do stawania się podmiotem pracowniczym, odznaczającym się : zdolnością do intelektualnego poznania, możliwością swobodnego wyboru, kompetentna decyzją i odpowiedzialnym działaniem

Bibliografia:

Zygmunt Wiatrowski " Podstawy pedagogiki pracy"

B. Baraniak , A. Bogaj , S. M. Kwiatkowski „Pedagogika wobec współczesności”

Wincenty Okoń „Słownik pedagogiczny”


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zagadnienia praca zaliczeniowa nazwiska
Socjologia moralnosci-Ossowska streszczenie, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Praca
Zestawienie bibliograficzne na temat młodzieży i ich aspiracji, Pedagogika, Studia stacjonarne I st
Prostytucja jako zjawisko wykolejenia społecznego, PRACA SOCJALNA PRACOWNIK SOCJALNY, wybrane zagadn
zagadnienia opracowywane, Praca socjalna UMK, andragogika
polityka społ zagadnienia - opracowanie, Dokumenty- PRACA SOCJALNA, Polityka Społeczna
opracowane zagadnienia na egzamin, ►► UMK TORUŃ - wydziały w Toruniu, ►► Socjologia, Praca socjalna,
praca socjalna jako zawód
Zagadnienia na egzamin WPS 1 sem, Praca Socjalna, I rok, I semestr, WPS
moralnosc do wydruku, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Praca licencjacka, Zagadnien
Opracowane zagadnienia egzaminacyjne 2010, do Szkoły, matura, praca mgr i podyplom., encyklopedie, ś
Taoizm, Pedagogika, Studia stacjonarne I stopnia, Rok 3, Praca licencjacka, Zagadnienia
zagadnienia zakrzewski, POLITOLOGIA PRACA SOCJALNA
Bauman Praca zagadnienia, Semestr IV

więcej podobnych podstron