I etap
1601-1611 |
Konkurencja o dominium Maris Baltici.
Pozbawienie Zygmunta III Wazy korony szwedzkiej przez Riksdag w 1599r. (protestancka opozycja pod wodzą regenta ks. Karola Sudermańskiego doprowadziła do buntu w Szwecji, Zygmunt przegrał bitwę pod Linköping w 1598)
Ogłoszenie przez Polskę inkorporacji Estonii (1600r.).
Poszukiwanie ziemi przez Szwedów.
|
Szwedzi szybko zajęli większą część Inflant, więc Polska rozpoczęła ofensywę ( 1601-Kockenhausen, Krzysztof Radziwiłł i Jan Karol Chodkiewicz, 1604-Biały Kamień, J.K.Ch.).
1605 – bitwa pod Kircholmem, dowódcą wojsk polskich J.K. Chodkiewicz;
|
Rozejm w 1611r. |
Utrzymanie Inflant. |
1617-1622 |
|
|
Rozejm w Mitawie w 1622r.
(dzięki K.R.) |
Utrata Inflant z Ryga do rzeki Dźwiny. |
II etap
1625-1635
Działania wojenne
1626-1629 |
|
Początkowe porażki np. Gniewno 1626.
28.11.1627r. – zwycięstwo polskiej floty pod Oliwą;
26.06.1629r. – bitwa pod Trzcianą, dowódcą Stanisław Koniecpolski.
|
Rozejm w Starym Targu (Altmarku) w 1629r. |
Zawarty na 6 lat.
Szwedzi zatrzymują część Inflant, porty Prus Królewskich i Książęcych bez Gdańska, Królewca i Płucka.
Szwedzi mają prawo do pobierania większości ceł z handlu gdańskiego.
|
|
|
|
Rozejm w Sztumskiej Wsi w 1635r. (wynikający z niepowodzeń Szwecji w wojnie trzydziestoletniej. |
Wycofanie się Szwedów z portów Pruskich.
Rezygnacja Szwedów z pobierania cła gdańskiego.
Większość Inflant zatrzymują Szwedzi.
|
III etap
,,potop szwedzki’’
1655-1660 |
Chęć wykorzystania osłabienia Polski w celu zdobycia Pomorza przez Karol X Gustaw.
Obawa Szwedów przed wzrostem potęgi Rosji.
Atak Szwedów od strony Pomorza Szczecińskiego na Wielkopolskę i od Inflant na Litwę.
|
1655r.:
Kapitulacja pospolitego ruszenia pod Ujściem (za namową Hieronima Radziejowskiego). Uznanie zwierzchnictwa króla szwedzkiego bez walki w zamian za poszanowanie praw i wolności szlachty.
Przegrywane przez wojska Jana Kazimierza bitwy np. pod Sobotą, Wojniczem.
Układ w Kiejdanach. Janusz i Bogusław Radziwiłłowie zrywają unię z Polską i poddają Litwę pod zwierzchnictwo Szwecji.
Oblężenie Jasnej Góry (XI-XII) i jej obrona przez przeora Augusta Kordeckiego.
Powstanie chłopskie w Małopolsce (przełomowe zwycięstwo pod Krosnem).
29 XII – konfederacja tyszowiecka;
1656r.:
1 IV – śluby lwowskie; Jan Kazimierz uznaje Matkę Bożą Królową Polski.
Polacy zaczynają wygrywa bitwy np. pod Warką (7 IV, S.Czarniecki), Łowiczem.
3 XI – rozejm w Niemży z Rosją, zawieszenie broni;
6 XII – traktat w Radnot; Plan podziału Polski między Karola X Gustawa, księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego, Bohdana Chmielnickiego, elektora Brandenburgii i księcia Prus Fryderyka Wilhelma oraz Bogusława Radziwiłła.
Sprzymierzeńcami Polski stają się Habsburgowie, Turcy i Dania.
1657r.:
Najazd Jerzego II Rakoczego (osamotniony przegrywa).
Śmierć B. Chmielnickiego (VIII). Następnym hetmanem Jan Wyhowski zwolennik porozumienia z Polską.
Traktaty welawsko -bydgoskie. Zerwanie zależności lennej Prus Książęcych. Suwerenność Hohenzollernów na tym terytorium. Przymierze wojskowe przeciw Szwecji.
|
Traktat kończący II wojnę północną tj. pokój w Oliwie zawarty w 1660r. |
|
|
|
|
|
|