Niziny: Padańska (północne Włochy), Francuska (zach. Franc), Naddnieprzańska (Białoruś-Ukraina), Wołoska (połud Rumunii); Wyżyny: Masyw Centralny (śr-pd Francj); Góry: Harz (śr Niemcy), Dynarskie (wzdłuż Adriatyku), Apeniny (wzdłuż Włoch), Pireneje (pł Hiszp, pd Franc), Ardeny (Belgia), Kastylijskie (śr Hiszp); Rzeki: Rodan (Szwajc-Franc), Dunaj (Niem-Austr-Słowac-Węgr), Łaba (Czechy-Niemc), Ren (Niemcy-Szwaj-Astr), Tamiza (przez Londyn), Loara (Francja). Cieśniny: Dardanele (M. Marmara-Egejskie), Kattegat (płw. jutlandzki-skandynaw), Bosfor (M. Czarne-Marmara), Kaletańska (Wlk. Bryt-Franc), Mesyńka (Włoch-Sycyl), Otranto (płw Apeniński-Bałkań); Półwyspy: Jutlandzki (Dania), Bretoński (zach Franc), Bałkański ( pd-wsch Eu), Apeniński (Włochy), Peloponez (Grecja); Wyspy: Nowa Ziemia (na płn od Rosji); HISTORIA Reformacja – skutki: odłamy chrześcijaństwa, przetłumaczenie Biblii na języki narodowe, rozwój drukarni, rozwój szkolnictwa, kontrreformacja – reformy w Kościele katolickim, liczne wojny religijne (w tym 30-letnia), pojawienie się prądów umysłowych jak oświecenie (w przyszłości).Podboje Juliusza Cezara – skutki: rozrost Cesarstwa Rzymskiego, zajęcie Macedonii i Grecji, Wkroczenie wojsk rzymskich do Azji Mniejszej. Cesarstwo Karola Wielkiego: reforma monetarna wprowadzające stałe relacje między jednostkami; reforma sądownictwa miała na celu ograniczenie władzy sądowej hrabiego i uczynienia z sędziego funkcjonariusza publicznego; reforma szkolnictwa kościelnego narzuciła duchowieństwu powrót do łaciny klasycznej; umocniła i rozbudowała się organizacja kościoła - powstały arcybiskupstwa Renesans we Włoszech: bogacenie się ludności, rozwój kultury i nauki, spadek znaczenia Kościoła i Rzymu, zainteresowanie człowiekiem, wzrost znaczenia wykształcenia i pracy Krucjaty: śmierć dziesiątek tysięcy ludzi, zakony rycerskie na Ziemi Świętej (templariusze joannici Krzyżacy), upadek autorytetu papiestwa przyczyna schizmy zachodniej, powiększenie majątku Kościoła, rozwój miast włoskich (szczególnie Wenecji i Genui), rozwój żeglugi morskiej, nasilenie się fanatyzmu religijnego, pogłębienie wrogości między chrześcijaństwem a islamem, osłabienie Cesarstwa Bizantyjskiego. I wojna światowa skutki: gospodarcze: PKB zwiększyło się w głównych krajach alianckich (Wielka Brytania, Włochy i USA), zmniejszył się natomiast we Francji, Rosji, neutralnej Holandii oraz w państwach centralnych; inflacja; produkcja ogromnych ilości broni; rozszerzenie zakresu władzy wykonawczej (prezydenta i rządu); społeczne: wciągnięcie w wojnę ludności cywilnej, praca kobiet, emancypacja w przyszłości; polityczne: uznanie przez Niemcy suwerenności Belgii, Polski, Czechosłowacji i Austrii; Alzacja i Lotaryngia wróciły do Francji; rewolucje w Rosji; rozpad Austro-Węgier Wojna stuletnia: wojny domowe doprowadziły do osłabienia obydwu państw i ich rozbicia wewnętrznego; wzrost znaczenia stanów we Francji i Anglii;
Wojna trzydziestoletnia: wolność wyznania w Rzeszy; osłabienie Habsburgów; wzmocnienie Francji i Szwecji; uznanie niepodległości Zjednoczonych Prowincji Niderlandów; Rewolucja francuska :zniesienie monarchii absolutnej, ukrócono niesprawiedliwe przywileje duchownych i szlachty, zrównano ludność pod względem prawnym, oddzielono kościół od polityki państwa; Wojny napoleońskie: wprowadzenie monarchii z dworem, wyprowadzenie Francji z kryzysu, wprowadzenie wielu reform, Kodeks Napoleona; zniesienie feudalizmu i zależności chłopa od właściciela ziemskiego. II wojna światowa: polityczny podział Europy na blok zachodni i wschodni; początek zimnej wojny; powołanie ONZ; stworze pańs Izrael na terenie Palestyny; Niemcy i Austria zostały podziel na cztery strefy okupacyjne: brytyjską, francuską, amerykańską i radziecką; podzielono Berlin; zmiana granic Polski; Japon straciła swoje zamorskie terytoria PLANOWANIE Szwecja: Prowincje: Plan szczegółowy, szczegółowy LAN częściowy, Gmina: Ogólny Plan ZP gminy, szczegółowy plan ZP, pozwolenie na budowę. Holandia: Ustawa o planowaniu przestrzennym wraz z rozporządzeniem dotyczącym planowania przestrz, ustawa o mieszkalnictwie i o odnowie miast i wsi;, Prowincje: to samo, Gmina: strukturalna wizja polityki przestrzennej, PZP, decyzje projektowe. Francja: dualizm administracyjny, obok wspólnot terytorialnych organy państwa, Kraj: orientacja PP i ZR, Prawo Chevenementa, Lokalny Plan Urbanistyczny, Regionalny: regionalny schemat zagosp i rozwoju terytorium, schemat usług zbiorowych, Lokalny: schemat kierunkowy zagosp i urbanistyki, schemat spójności terytorialnej, wytyczne dla ZP. UK: ustawy o nowych miastach, ustawa o planowaniu i wywłaszczeniu, ustawy o parkach narodowych i dostępie do obszarów wiejskich, Region: plany strategiczne,regionalna strategia przestrzenna, Lokalne:schemat rozwoju lokalnego, lokalne PZP. Belgia: Brussels Spatial Planning Ordinance, Region: regionalny plan rozwoju, regionalny plan zagosp, regionalne prawo planowania i zagosp przestrzeni, Lokalne: gminny plan rowoju, szczegółowy plan użytkowania, Węgry: krajowa koncepcja RP, Krajowy plan ZP, Region: Plan ZP, koncepcja i programy rozwoju przestrzennego, Gmina: program rozwoju przestrzennego gminy, plan zagosp gminy. Portugalia: Narodowy plan polityki ZP, specjalne plany przestrzeni, sektorowe PZP, regionalny plan ZP, gminny plan kierunkowy, opcjonalny plan urbanistyczny, plan szczegółowy. Włochy: krajowe prawo urbanistyczne, region: Plan koordynacji terytorialnej, plan krajobrazu teryt, prowincja: Prowincjonalny plan koordynacji teryt, miejscowy plan uporządkowania prowincji, gmina: ogólny PZP, ogólne miedzygminne PZP, szczegółowe. Hiszpania: municypia: Plany ZP, master plany miejskie, Autonomiczne regiony: wytyczne dot zarządzania teryt, Plany zagosp teryt, plan sektorowy, plan cząstkowy; Dania: Koncepcja przestrzennego zagospodarow kraju; Czechy: Ustawy o planowaniu przestrzennym i kodeksie budowlanym. Niemcy: Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym

.