Funkcje opieki
- dawanie wsparcia
- zaspokajanie potrzeb
Opiekun wobec podopiecznego musi:
-utrzymywać relacje opiekuńcze
-zaspokajać ponadpodmiotowe potrzeby
-brać odpowiedzialność za podopiecznego
-zaspokajać wszystkie podstawowe potrzeby
Cechy opieki:
-bezinteresowność
-silne nastawienie na zaspokajanie potrzeb psychospołecznych w tym emocjonalnych
Funkcje opieki, podział:
1. Homoastatyczna –najbardziej pierwotna, fundamentalna dokonująca się w osobie podopiecznego – są to wielorakie czynności opiekuna
2. Egzystencjalna – składa się z najdonośniejszych elementów życia, największą wartością jest życie i jego jakość
3. Regulacja – skutkiem opieki związanym ściśle z zaspokajaniem potrzeb jest ich regulowanie i rozbudzenie
4. Regulacyjno-stymulująca – hamowanie i ograniczenie tendencji ekstremalnych np. palenie, picie
5. Usamodzielniająca – ze stanu niezdolności doprowadzamy podopiecznego do usamodzielnienia życiowego
6. Socjalizacyjna – uspołecznienie dziecka przez opiekuna
Dzieci wychowywane w rodzinie charakteryzuje:
-ciekawość otoczenia
-otwartość na świat
-nastawienie na eksploracje
Heterogeniczność – niejednorodność, zróżnicowanie
Różnorodność dzieci przebywających w placówkach opieki obejmuje:
-wiek, przyczyny sieroctwa, stan zdrowia, traumatyczne doświadczenia
Elementem łączącym dzieci jest:
-sieroctwo, właściwości psychiczne, dalsze losy i perspektywy życia
Opieka instytucjonalna – opieka mająca charakter społeczny sprawowana na podstawie przyjętych norm prawnych w kraju
Pomoc społeczna – oferują pomoc głównie z powodu ubóstwa, choroby, niesamodzielności
Pomoc finansowa (warunkiem jest trudna sytuacja życiowa)
-zasiłek celowy (zakupy), zasiłek stały (renta), renta socjalna, zasiłek stały wyrównawczy
Formy opieki
-usługi opiekuńcze (zakupy)
-usługi pielęgnacyjne (mycie)
-specjalistyczne usługi opiekuńcze
-pomoc w dostarczaniu posiłków
-poradnictwo prawne
-pomoc w staraniach o miejsce w domu pomocy społecznej
-opieka w domach opieki
-pomoc finansowa i rzeczowa
Komu przysługuje pomoc
-osoba której rodzina nie pomaga, samotna, niesprawna na skutek choroby
Domy pomocy społecznej
-dla osób chorych i samotnych
-dzielą się na stacjonarne i półstacjonarne
-odpłatność ponoszona przez mieszkańca (70% renty lub emerytury)
-stacjonarne-opieka całodobowa
Zasady ubiegania się o miejsce w DPS
-zaświadczenie lekarskie
-badania lekarskie
-wywiad środowiskowy
-zaświadczenie z ZUS
-decyzja MOPS
Półstacjonarne DPS
-wspólne spędzanie czasu
-odpłatność za posiłek
-kieruje OPS na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez pracownika socjalnego
Rodzinne DPS-y
-całodobowa opieka od 3 do 8 osób
-usługi opiekuńcze
-usługi bytowe
-odpłatność podobna jak w samorządowych DPS
Potrzeba – stała, obiektywna właściwość żywego organizmu. Napięcie wewnętrzne organizmu pobudzające aktywność.
Potrzeba opiekuńcza – oznacza zespół czynników stwarzających sytuacje zagrożenia, której przezwyciężenie wymaga dostarczenia odpowiednich środków i wykonania określonych czynności, a więc podjęcia opieki.
Zjawiska, które należy poznać przy diagnozowaniu potrzeb:
-Poznanie potrzeb, ich hierarchii
-Poznanie indywidualnych przejawów i sposobów zaspokajania potrzeb i odróżnienia ich od potrzebnych
-Uwzględnienie pierwszeństwa potrzeb powszechnych przed indywidualnymi
-Redukcja, wygaszenie indywidualnych potrzeb nieprawidłowych
-Rozpoznanie czy i na ile jednostka jest zdalna lub nie do samodzielnego zaspokajania i regulowania potrzeb
-W zależności do wieku i przeszłości dziecka diagnoza musi być indywidualna dla danego dziecka i ma doprowadzić do usamodzielnienia.
Rozpoznanie elementów diagnozy:
-Określenie czynników bezpieczeństwa, rozwoju i zdrowia
-Rozpoznanie warunków normalnego funkcjonowania (co jest dziecku potrzebne)
-Rozpoznanie sytuacji trudnych w życiu dziecka (one utrudniają realizację potrzeb)
-Interes życiowy dziecka
-Standardy życia jakie dziecko miało i ma
-Czy jednostka jest roszczeniowa czy oczekująca
Konsekwencje niezaspokajania potrzeb
-niezaspokojenie potrzeb może prowadzić do cierpień
-może prowadzić do wypaczenia osobowości (agresja)
-sztywny upór (fiksacja)
-cofnięcie się do wcześniejszych etapów rozwojowych (regresja)
-ucieczka od rzeczywistości (narkotyki, alkohol)
-choroby (nerwica, zachowania histeryczne)
Tutoring w szkole –czyli wychowawstwo inaczej
Tutoring – korepetytor, opiekun naukowy, kurator osoby nieletniej
Tutoring w szkole – to metoda edukacji zindywidualizowanej, oparta na bezpośrednim spotkaniu z uczniem bądź studentem. Sam Tutoring jest najczęściej długofalowym procesem współpracy, nakierowanym na integralny – obejmujący władzę, umiejętności i postawy – rozwój podopiecznego.
Istotą Tutoringu są indywidualne spotkania, tutor pomaga uczniom poszukać własnej drogi do wiedzy, oraz wielopłaszczyznowego rozwoju
Tutor pozwala podopiecznemu dogłębne poznać określony obszar wiedzy, rozwijać umiejętności samodzielnego jej zdobywania.
Mądry nauczyciel wraz z wychowankiem umiejętnie wyznaczają szlak poszukiwań i ustalają sposoby rozwiązań ujawnionych trudności i niemożności. Koncentrują się przy tym na konkretnych, indywidualnych potrzebach, problemach, wyzwaniach podopiecznego
Cele Tutoringu
Jako metoda pracy opiekuńczo-wychowawczej jest realizowana w bezpośrednim i indywidualnym kontakcie.
Celem głównym jest wsparcie podopiecznego w odkrywaniu wiedzy i rozwijaniu zdolności, wypracowanie własnego stylu zdobywania wiedzy (wybór zawodu, drogi życiowej) samodzielność, odpowiedzialność, zdolność do podejmowania decyzji, systematyczność, samoakceptacja, otwartość, życzliwość, odwaga, rozpoznawanie wartości.
Sylwetka i cechy tutora
Edukacja mentora – powinien być dobrym nauczycielem, mądrym doradcą, wierzy w swojego podopiecznego – idealny nauczyciel
Umiejętność rozmowy twarzą w twarz – tutor ma czyste intencje
Udziela pomocy wychowankowi poprzez współpracę ze specjalistami a instytucjami (psycholog, pedagog, prawnik itp.)
Uważnie słucha, zadaje pytania, motywuje, wyznacza cele, wie ile może „dać” podopiecznemu i kiedy wskazanie jest, by zmienić
Tutolog a Tutoring
Łączy wieź pełna zaufania tutora z uczniem, głównym narzędziem jest rozmowa.
Etapy Tutoringu
-uznanie podopiecznego (talenty)
-wspólne wyznaczenie celów edukacyjnych (zaplanowanie działań)
-realizacja planu współpracy (monitoring)
-podsumowanie efektów współpracy (świętowanie)
Założenia w pracy tutora
-koncentracja na mocnych stronach
-wzajemność
-zaufanie i szacunek wobec ucznia
-rozmowy
-nieformalne spotkania
Korzyści z Tutoringu dla tutora podopiecznego
-współżycie oparte na dialogu
-porozumiewanie się bez przemocy
-tworzenie strategii (planów)
-bycie konsekwentnym
-oddawanie inicjatywy
Błędne zachowania | Zachowania właściwe | Wizerunek dziecka |
---|---|---|
1. Rygoryzm | -wymagania -kontrola -system wzmocnień -przewaga nagród -chwalić dziecko |
Utożsamienie dziecka z zadaniem, spostrzeganie zachowań dziecka i ich skutków jako ważnego elementu sytuacji |
2. Agresja – atak zagrażający dziecku | Rozważanie konfliktów przez dążenie do racjonalizacji stosunku obu podmiotów, tolerancja | Reprezentowanie dziecka jako szczególnie zagrażającego, niewygodnego, zbędnego w sytuacji |
3. Hamowanie aktywności | Rozwijanie aktywności, negocjowanie | Reprezentacje zadań wykorzystywanych przez dziecko i jego aktywność jako mało ważnych |
4. Obojętność – dystans do spraw dziecka, brak zainteresowania | Stwarzanie warunków do wyrażania się samodzielności dziecka i jego akceptacja | Reprezentacja dziecka, jego zadań i potrzeb jako mało ważnych osobiście dla wychowawcy |
5. Eksponowanie siebie, koncentrowanie uwagi dziecka na walorach wychowawcy | Demonstrowanie własnych zachowań zgodnych z wymaganiami stawianymi dziecku, bez nacisku na naśladownictwo, bycie wzorem | Spostrzeganie siebie jako szczególnie zwartego czynnika interakcji z dzieckiem, przecenianie swych walorów, odczuć i potrzeb. |
6. Uleganie (bezradność) spełnianie zachcianek dzieci, rezygnowanie z wymagań, bezradność w obec dziecka | Uzgodnienie (dobry moment na podpisanie kontraktu z dziećmi) | Reprezentacje sytuacji wychowawczej jako nadmiernie trudnej dla dziecka zagrażającego, której trzeba unikać, od której trzeba uciec |
7. Zastępowanie (wyręczanie) bez oczekiwania na wynik pracy dziecka | Pomoc, współdziałanie z zachowaniem czynności dziecka | Spostrzeganie dziecko jako wymagającego szczególnej troski, a zagrożeniem słabego, zmęczonego. Równocześnie spostrzeganie zadania, które dziecko realizuje |
8. Idealizacja dziecka, utożsamianie się z nim jako najważniejszym dobrem, ciągłe zajmowanie się dzieckiem, chronienie | Pozytywne i adekwatne wzmacnianie zachowań dziecka, krytycyzm połączony z akceptacją | Nie widzimy niczego poza dzieckiem, idealizowanie dziecka, przypisywanie mu cech ideału |
9. Niekonsekwencja, przemienność zachowań błędnych zaliczanych do różnych kategorii błędów | Adekwatność zachowań wychowawcy do zachowań z utrzymaniem pewnej lini ipostępowania | Przemienność wrażeń, odczuć, ocen, niejasność, prezentacja sytuacji jako trudnej dla wytworzenia programu działań |