Układ ludnościowy

Piramidy wieku:

  1. Progresywna – społeczeństwo o stosunkowo dużej i rosnącej liczbie urodzeń, występuje stały wzrost liczby ludności

  2. Zastojowa – równoważenie się liczby urodzeń i zgonów, każdy następny rocznik jest liczebnie zbliżony do poprzedniego

  3. Regresywna – malejąca z roku na rok liczba urodzeń

Układ ludnościowy – zbiór powiązanych ze sobą osób, w którym człowiek jest twórcą, organizatorem i animatorem działania modelu człowiek-środowisko. Wszystkie jego części są nakierowane na zaspokajanie potrzeb tego człowieka, który jest jednocześnie producentem i konsumentem.

Ludność – ogół mieszkańców określonego terytorium. Wyróżnia się trzy podstawowe cechy ludności:

  1. Stan – liczba osób zamieszkująca dane terytorium w określonym momencie

  2. Struktura – odzwierciedla podział całej ludności na grupy ze względu na określone kryteria ilościowe

  3. Dynamika – określa zmienność w czasie liczby ludności

Układ ludnościowy cechuje: zróżnicowanie wewnętrzne oraz przestrzenna niejednorodność. Analizie podlega rozmieszczenie ludności, przy czym pod uwagę brane są dwa aspekty:

  1. Rozmieszczenie globalne – stwierdza, gdzie fizycznie dany człowiek lub grupa społeczna mieszka

  2. Rozmieszczenie szczególne – uwzględnia relacje między ludźmi oraz ich cechy jakościowe

Typy układów zaludnienia opierają się na:

  1. Rozmieszczeniu ludności utrzymującej się z rolnictwa

  2. Rozwoju przemysłu na danym terenie

  3. Wzroście znaczenia transportu morskiego oraz lokalizacji zakładów w portach morskich

Teoria Pearla:

Teoria ta zawiera stwierdzenie, że rozwój liczebny układu ludnościowego w przestrzeni społeczno-gospodarczej odbywa się w trzech fazach:

  1. Stopniowego bardzo powolnego wzrostu

  2. Gwałtownego wzrostu

  3. Słabnącego, asymptotycznie gasnącego przyrostu

Teoria nożyc demograficznych:

W tej teorii opisano przejście układu ludnościowego od stanu charakteryzującego się bardzo wysokimi współczynnikami zgonów i urodzeń do stanu, w którym współczynniki te są niskie.

Fazy:

  1. Przed rewolucją przemysłową: wysoki współczynnik zgonów i urodzeń, przyrost naturalny bliski zeru

  2. Początek rewolucji przemysłowej – zmniejszenie wskaźnika liczby zgonów

  3. Do końca XIX w. szybki wzrost przyrostu naturalnego

  4. Schyłek XX w. silny spadek wskaźnika urodzeń

  5. Faza maltuzjańska – zmiana obyczajów matrymonialnych, zmniejszenie natężenia urodzeń

  6. Faza neomaltuzjańska – ograniczenie liczby potomstwa na skutek planowania rodziny

Migracje:

  1. Ze wzgl. na czas: stała, czasowa, wahadłowa

  2. Odległość: wewnętrzna, zewnętrzna

  3. Organizacja: żywiołowa, planowana, nielegalna, dobrowolna, przymusowa

  4. Przyczyna: zarobkowa, rodzinna, narodowościowa, religijna, polityczna, rekreacyjna, turystyczna

  5. Specyfika: migracje pozorne spowodowane zmianami administracyjnymi

Migracja – proces przemieszczania się w przestrzeni ludzi


Wyszukiwarka