ORZECZENIE DO TEMATU: SWOBODA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
1988
Wyrok w sprawie 81/87
Królowa v. Skarb JKM ex parte Daily Mail
[Zakładanie przedsiębiorstw przez osoby prawne - kwestia przeniesienia siedziby bez utraty podmiotowości]
STAN FAKTYCZNY:
Korporacja Daily Mail początkowo była zarejestrowana i posiadała swoją siedzibę w Londynie. Dla celów podatkowych w Wielkiej Brytanii istotna jest siedziba a przedsiębiorstwa mające swoją siedzibę za granicą płacą tylko podatek dochodowy jako część podatku od korporacji. Po kilku latach działalności i płacenia pełnego podatku Daily Mail postanowiła przenieść swoją siedzibę do Holandii w celu obniżenia płaconych podatków. Według brytyjskiego prawa można to zrobić nie likwidując firmy wyłącznie za zgodą ministra finansów. Daily Mail rozpoczęła negocjacje z ministrem, z których wkrótce zrezygnowała powołując się na ówczesny art. 52 TWE, na podstawie którego przedsiębiorstwu przysługuje prawo przeniesienia siedziby bez zgody władz.
TEZY ETS:
Korporacja Daily Mail twierdziła, że przepisy ograniczające migrację osób prawnych powinny być zniesione tak jak w stosunku do osób fizycznych, ponieważ przeniesienie siedziby firmy, to „osiedlenie się” w innym państwie członkowskim i prowadzenie tam działalności gospodarczej. Tak jak w odniesieniu do osób fizycznych powody przeniesienia firmy są bez znaczenia i przeniesienie takie nie może być uzależnione od zgody administracyjnej, szczególnie zakazu usprawiedliwionego faktem zmniejszenia dochodów państwa. Daily Mail wykazał naruszenie zasady proporcjonalności, a całe stanowisko oparł na artykułach 52-58 TWE.
Rząd brytyjski twierdził, że jedynym powodem przeniesienia siedziby Daily Mail do Holandii było uniknięcie podatków. Ponadto zmiana siedziby nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej, która powinna być rzeczywista i efektywna. Rząd przytoczył także przepisy prawa wtórnego, które nie przewidują transferu siedziby przedsiębiorstw. Co więcej, rząd brytyjski wskazał, że można ograniczyć korzystanie ze swobód wspólnotowych przez osoby fizyczne, jeśli może to prowadzić do naruszenia lub obejścia przepisów krajowych.
Komisja dostrzegła różnicę w sytuacji prawnej osób fizycznych i prawnych i stwierdziła, że sytuacja w której państwa członkowskie blokują przeniesienie siedziby firmy jest niezgodne z art. 52 TWE
Rzecznik generalny zgodził się z Komisją, zauważył jednak, że stanowiska stron i Komisji różnią się w ocenie stanu prawnego. Według niego jednoznaczne uzależnienie prawa do przeniesienia działalności od zgody administracji państwa jest naruszeniem swobód z art. 52-58 TWE
Według ETS TWE przepisami z zakresu swobody przedsiębiorczości nie reguluje różnic między ustawodawstwami krajowymi dot. powiązań spółek, jak również warunków przeniesienia ich siedziby. ETS stwierdził, że różnice te powinny zostać uregulowanie nieprzyjętymi dotąd aktami.
W tych warunkach art. 52-58 TWE nie dają Daily Mail prawa przeniesienia centrum zarządzania do innego państwa
ETS dodał, że dyrektywa 73/148 w sprawie zniesienia ograniczeń w zakresie przemieszczania się i pobytu obywateli wspólnoty, które dotyczą przedsiębiorczości, odnosi się tylko do osób fizycznych i nie można ich stosować przez analogię do osób prawnych