Bud.komórki mięśniowej: błona komórkowa, cytoplazma, jądro kom, mitochondria, retikulum sarkoplazmatyczne, włókna kurczliwe, pozostałe organella komórkowe (lizosomy, rybosom, aparat Golgiego).
Efekt poprzecznego prążkowania. Charakterystyczną cechą komórki jest to że włókna mięśniowe są bardzo dł. dochodzące do kilkunastu cm o cylindrycznym kszt. Komórki są wielojądrowe bardzo regularne ułożenie miofibrylii daje efe pop prążkowania.
Bodziec to czynnik wywołujący pobudzenie organizmu.
Pobudliwość to zdolność komórki do reagowania na bodźce.
Receptory -wyspecjalizowane struktury nerwowe.
Receptory występują w mięśniach: - wrzeciono mięśniowe (reagują na ruch mięśni) - aparat ścięgnisty Golgiego ( rejestruje stopień rozciągnięcia mięśni) - receptory stawowe (rejestruje ruchy wiązadeł)
Klasyfikacja siły bodźców: progowa, nadprogowe, podprogowe
Funkcje tkanki mięśniowej: wykonywanie wszystkich ruchów, funkc. życ(oddychanie, trawienie,wydalanie), utrzymywanie postawy ciała, wytwarzanie ciepła, kształtowa sylwetki, ochr. dla tkanek znajdujących się pod nią, ochrona dla naczyń i nerwów. Skład chem. mięśni: woda 75%, białko20%, inne5% w tym ATP i Fosfokreatyna.
Warstwy tkanki łącznej mięśnia szkieletowego: *namięsna (łączy włókna mięśniowe); *omięsna (otacza pęczki mięśniowe) *śródmięsna(warstwa która otacza pojedyncze włókno mięśniowe w pęczku mięśniowym)
Budowa sarkomeru: składa się z filamentów grubych (miozyny) i cienkich(aktyny), zbudowany z pojedynczych, wielojądrzastych komórek o kształcie długiego cylindra zw. włóknami mięśniowymi. Mostki poprzeczne to główki odchylone fajkowato w bok skierowane ku otaczającym cienkim filamentom.
Układ sarkotubularny - jest to uwalnianie jonów wapnia do sarkoplazmy lub usuwanie ich z niej: siateczka sarkoplazma- tyczna ze zbiornikami, układ podłużny i kanalikowy, układ poprzeczny T (kanalik T jest utworzony przez błonę komórk. która wnika do środka włókna). Triada- to system kanalików T, dwa w jednej triadzie + dwie cysterny brzeżne. W każdym sarkomerze są dwie triady mięśniowe.
Białka regulacyjne mięśnia to troponina, tropomiozyna, CIT. Zapobiegają one łączeniu się cienkich nitek aktyny z poprzecznymi mostkami miozyny w czasie rozkurczu mięśnia, pełnią rolę naturalnych inhibatorów procesu skurczowego.
Skurcz mięśnia jest spowodowany cyklicznym przyłączaniem iodłączaniem cienkiego filamentu. a)w spoczynku główka miozyny ma przyłączoną cząsteczkę ATP b)wewnątrzkomór-kowym sygnałem wyzwalającym skurcz jest wzrost stężeniaCa+2 w cytoplazmie. c)przyłączona główka miozyny wykonuje obrót i wywiera siłę wzdłuż osi filamentu. d)Pod koniec obrotu główki, nowa cząsteczka ATP łączy się z miozyną e)Energia z ATP regeneruje miozynę.
Glikoza beztlenowa- przy niewystarczającej ilości tlenu kwas pirogronowy powstający z glukozy ulega przemianie w kwas mlekowy, który zakwasza mięśnie. *W obecności tlenu kwas pirogronowy przechodzi z cytoplazmy do mitochondrium, gdzie ulega dekarboksylacji oksydacyjnej. W jej wyniku tworzony jest acetylo – CoA
Cykl Krebsa - kwas pirogronowy w obecności tlenu wnika do wnętrza mitochondriów, gdzie enzymatycznie zostaje przekształcony w tzw czynny octan (acetylo- CoA). Zadaniem cyklu Krebsa jest utlenić związek acetylo- CoA do dwóch cząsteczek Co2 a energie ulokować w: GTP, NADH, FADH2.
ß -oksydacja to spalanie kwasów tłuszczowych. Lipoza to proces rozkładu trójgliceryny w tkance tłuszczowej prowadzący do powstania kwasów tłuszczowych i glicerolu. Deaminacja to reakcja chemiczna polegająca na eliminacji z cząsteczki związku chemicznego grupy aminowej, najczęściej z wydaleniem amoniaku.
Klasyfikacja wysiłków fizycznych w oparcie o zużycie tlenu:
Krótkie wysiłki o obciążeniu max to metabolizm anaerobowy. Dług tlenowy zachodzi do 96% całkowitego zapotrzebowania tlenowego/procesy beztlenowe związane są z rozpadem mioglobiny zawartej w mięśniach.
Długotrwałe wysiłki typu wytrzymałościowego, przebiegające ze stałym obciążeniem to metabolizm aerobowy. Dług tlenowy powstaje jedynie w początkowym okresie pracy.
Wysiłki trwające z różną intensywnością to metabolizm mieszany anaerobowo-aerobowy. Powtarzają się stany zaciągania i spłacania długu tlenowego.
Dług tlenowy- tymczasowe korzystanie z energii anaerobowej odbywa się na rachunek reakcji tlenowych, które muszą usuwać skutki korzystania z tych pierwszych źródeł energii, praca wykonywana jest kosztem długu tlenowego, który będzie spłacony w okresie wypoczynku. Dług tlenowy to niedobór tlenu w stosunku do zapotrzebowania O2, tj. ilości tlenu pokrywającej całkowicie energetyczny koszt danej pracy.
Martwy punkt to przejściowy okres zaburzeń na skutek opóźnionej adaptacji fizjologicznych mechanizmów do wymagań wykonywanych prac.
Równowaga funkcjonalna zapoczątkowuje drugi oddech, którą charakteryzuje równowaga między zapotrzebowaniem a zużyciem tlenu, między biochemicznymi procesami rozpadu z jednej strony i syntezy z drugiej, wreszcie między produkcją CO2 a jego wydalaniem. Ta równowaga funkcjonalna jest nazywana w jęz. fizjologicznym "steady state".
Rodzaje włókien mięśniowych:
- włókna typu I (wolno kurczące się, czerwone), - włókna typu I (szybko kurczące się, białe), - włókna typu IIA(szybko kurczliwe tlenowe), - włókna typu IIB (szybko kurczliwe glikolityczne).
Rodzaje skurczów mięśniowych:
- Izotoniczny(zmienia się długość mięśnia bez zmian napięcia mięśniowego); - Izometryczny(wzrasta napięcie mięśnia przy stałej dł. skurczu);
Auksotoniczny (zmiana dł. i napięcia mięśni). Podział ze względu na powierzchnię:- Lokalny(obejmuje 30%aktywnej masy mięśniowej);
- Ogólnoustrojowy(obejmuje pow.30% akt. masy mięśniowej)
Wydolność to zdolność do ciężkich lub długotrwałych wysiłków fizycznych, wykonywanych z udziałem dużych grup mięśniowych, bez szybko narastającego zmęczenia i wyraźnych zmian w środowisku wewnętrznym organizmu. Miarą wydolności tlenowej jest VO2max, czyli max objętość tlenu jaką organizm może wykorzystać w czasie wysiłku fizycznego.
Siła mięśniowa to zdolność do wykonywania oporu zewnętrznego lub przeciwdziałania kosztem wysiłku mięśniowego lub jest to przypadkowy moment sił rozwijanych przez mięśnie.
.Determinanty siły mięśniowej:
- przekrój poprzeczny mięśnia,
- wstępne rozciągnięcie włókien,
- szybkość skracania się mięśnia,
- ciepło, wiek, płeć.