Temat: Międzynarodowe prawo pokoju i bezpieczeństwa.

Międzynarodowe prawo pokoju i bezpieczeństwa powstało w wyniku procesu historycznego i rozwoju cywilizacyjnego oraz stopniowego ugruntowania się potępienia stosowania siły jako sposobu rozwiązywania spornych problemów w stosunkach międzynarodowych za jednoczesnym rozwojem procedur pokojowego załatwiania sporów i środków zapobiegania naruszeniom pokoju.

Cecha charakterystyczna – tworzenie regionalnych systemów opartych na powszechnych normach i zasadach prawa międzynarodowego oraz na prawnych podstawach globalnego systemu bezpieczeństwa opartego na prawnych podstawach systemu bezpieczeństwa ONZ wzbogaconych o normy, zasady i instytucje odpowiadające aktualnemu poziomowi rozwoju poszczególnych regionów, ich specyfice kulturowej ( religijnej ) i ekonomicznej oraz potrzebom bezpieczeństwa i obrony.

Europejskie prawo regionalne:

- w systematyce prawa międzynarodowego – międzynarodowe prawo regionalne odnoszące się podmiotowo zarówno do prawa wspólnotowego ( UE) jak i europejskiej przestrzeni prawnej.

-w ujęciu przedmiotowym- regulacje polityczne i prawne dotyczące polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz zakresu spraw wewnętrznych i administracji (II i III filar integracji )

Etapy procesu:

-umocnienie podstaw prawnych KBWE przez jej instytucjonalizacjÄ™ jako OBWE ( Budapeszt 1994) ( w omawianej dziedzinie ) nowe zjawiska w stosunkach europejskich z niej wynikajÄ…cych

-rozbudowa podstaw prawnych i struktur europejskich organizacji integracyjnych : UE, NATO, UZE, Rady Europy oraz rozszerzenie ich terytorialnego zasięgu po przyjęciu nowych członków.

-rozwój i wzmocnienie roli struktur subregionalnych

-traktatowa likwidacja lub ograniczenia zasięgu europejskich ognisk zapalnych.

Definicja Międzynarodowego prawa pokoju i bezpieczeństwa–system obejmujący specyficzne normy, zasady, instytucje i procedury odnoszące się do utrzymania i zapewnienia pokoju bezpieczeństwa w Europie i świecie, a stanowiący ochronę bezpieczeństwa zbiorowego i indywidualnego państw regionu przed zagrożeniami zewnętrznymi i wewnętrznymi oraz służący zapewnieniu im pokojowych warunków rozwoju ich wzajemnych stosunków.

Źródła:

-zasady i normy powszechnego prawa międzynarodowego i systemu bezpieczeństwa ONZ .

-uchwały europejskich organizacji mające moc wiążącą dla ich członków oraz zawierane w ich ramach porozumienia międzynarodowe:

1) Dorobek legislacyjny Rady Europy dotyczący ochrony praw człowieka i podstawowych wolności (europejska konwencja 1963, 1977, 1993), pokojowego rozstrzygania sporów ( 1957);

2) Zasady współpracy wojskowej w ramach NATO

3) Dorobek KBWE – deklaracja i decyzja w sprawie kontroli zbrojeń, kodeks postępowania w sprawie wojskowo-politycznych aspektów bezpieczeństwa, zapobiegania i rozwiązywania konfliktów lokalnych.

- orzeczenia trybunałów europejskich

- uzgodnione na konferencjach międzynarodowych umowy wielostronne oraz inne ich akty, nie będące umownymi, lecz pociągające za sobą skutki prawne

-umowy dwustronne mające skutki w dziedzinie bezpieczeństwa europejskiego.

Powszechne prawo międzynarodowe

Prawne zasady międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa:

- podstawa – ogólne zasady prawa o charakterze imperatywnym;

-zasady ewoluują pod wpływem zmieniających się uwarunkowań i potrzeb bezpieczeństwa społeczeństw , ich wzajemnych stosunków i stanu świadomości prawnej społeczności międzynarodowej,

-podstawa: art. 2 Karty NZ

Środki i procedury zapobiegające naruszeniom pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego:

-instrumenty dyplomacji prewencyjnej – działania zapobiegające powstawaniu sporów między państwami i przeradzaniu się ich w konflikty zbrojne

-procedury pokojowego załatwiania sporów

-zapobieganie nagłej napaści i środki budowy zaufania i bezpieczeństwa

Główne zasady i normy powszechnego prawa międzynarodowego

-demilitaryzacja, kontrola zbrojeń i rozbrojenie

-prawnomiędzynarodowe zakazy stosowania broni jako instrument kontroli zbrojeń

Legalne przymusowe środki reakcji na naruszenie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego:

-zastosowanie siły zbrojnej w celu indywidualnej i zbiorowej obrony lub jej użycie w ramach akcji Rady Bezpieczeństwa

- indywidualna i zbiorowa samoobrona

-akcje ONZ w razie zagrożenia lub naruszenia pokoju i aktu agresji

-operacje pokojowe: misje obserwacyjne, siły pokojowe; misje tworzenia, wymuszanie i budowanie pokoju

-przymusowe środki o charakterze niewojskowym;: retorsje i represje

Ochrona praw człowieka – warunek konieczny międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa