I TERMIN EGZAMINU
1. Definicja zdrowia wg WHO (tutaj def.) jest zgodna z teorią
a) personalizacji
b) etyki Hipokratejskiej?
c) etyki Arystotelesa
d) eudajmonizm
e) utylitaryzm
Obecna definicja zdrowia przyjęta przez WHO:
Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia).
Lęk przed separacją w dzieciństwie (początek 2-5 r.ż.)
Zaburzenia lękowe w postaci fobii w dzieciństwie (nietypowy dla wieku rozwojowego)
Lęk społeczny w dzieciństwie (15% populacji dziecięcej, początek przed 6 r.ż., prekursor fobii społecznej w wieku dorosłym)
Zaburzenia związane z rywalizacją w dzieciństwie
Zaburzenia lękowe w dzieciństwie są najczęstszymi zaburzeniami psychicznymi w populacji dziecięcej. Największą skuteczność leczenia daje terapia behawioralna. Leki: SSRI i klomipramina.
2. Fobia szkolna - na jakiej podstawie występuje (jakoś tak):
a) fobia społeczna,
b) lęk separacyjny (też?)
c) autyzm dziecięcy
d) ADHD
3. Zespół Kannera - jest to typowy autyzm
* CAŁOŚCIOWE ZABURZENIA ROZWOJU (CZR lub PDD)/SPEKTRUM ZABURZEŃ AUTYSTYCZNYCH (ASD)
autyzm wczesnodziecięcy/a. głęboki/zesp. Kannera
zesp. Aspergera – łagodniejsza odmiana autyzmu
zesp. Hellera – 3/4r.ż., ostry przebieg
zesp. Retta – uwarunkowany genetycznie, wada letalna u chłopców
4. Jaki % dzieci z autyzmem nigdy nie będzie mówił?
a) 50%
b) 100%
c) 25%
d) 15%
e) 80%
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej – 3 główne objawy:
deficyt uwagi (zaburzenia koncentracji)
nadruchliwość
impulsywność
Objawy pojawiają się przed 7 r. ż. i są obecne min. w 2 środowiskach. Zaburzenie nie może spełniać kryteriów: całościowych zaburzeń rozwoju, epizodu maniakalnego, depresyjnego, zaburzeń lękowych.
Leczenie obejmuje:
psychoedukację (pacjent+rodzice+środowisko szkolne)
włączenie oddziaływań psychospołecznych
psychoterapię
farmakoterapię – gdy inne oddziaływania terapeutyczne są nieskuteczne; wskazana jest monoterapia z odstawianiem leków na wakacje; I rzut to leki psychostymulujące (metylfenidat, dekstramfetamina) – skuteczność 70-80%; II rzut gdy przeciwwskazania – atomoksetyna (lek niestymulujący, dobry gdy współistnieją zaburzenia tikowe); inne leki o udowodnionej skuteczności to: TLPD, bubropion, klonidyna, guanfacyna
5. ADHD co zastosujesz :
a)farmakoterapia
b) terapia dla rodziców i dzieci
c) warsztaty dla rodziców
d) wszystkie prawidłowe
6. Problemy niewerbalne, słowa, zachowania (może ktoś będzie pamiętał dokładniej)
a) zachowania buntownicze ?
b) zachowanie zaburzone ?
c) asperger
d) ADHD
e)
Zaburzenia zachowania
Zaburzenia zachowania to powtarzające się, występujące przynajmniej w ciągu pół roku zachowania antysocjalne, agresywne lub buntownicze. W łagodniejszej lub wczesnej postaci zaburzeń zachowania są to wybuchy złości, ciągłe kłócenie się, nieprzestrzeganie reguł społecznych, stałe obwinianie innych, gniewny i niechętny afekt, złośliwe i mściwe zachowanie, częste używanie obscenicznego języka. W pełnym obrazie klinicznym są to kradzieże, kłamstwa, umyślne podpalenia, powtarzające się ucieczki, niszczenie cudzej własności, okrucieństwo wobec zwierząt, gwałty, użycie broni podczas bójek, znęcanie się fizyczne nad innymi osobami, zastraszanie.
Opozycyjno – buntownicze zaburzenia zachowania:
Ich podstawowym przejawem jest pewien utrwalony wzorzec polegający na występowaniu zachowań negatywistycznych, wrogich, buntowniczych, prowokacyjnych oraz niszczycielskich, które wyraźnie przekraczają normy zachowania dla danego wieku i dla kontekstu społeczno-kulturowego oraz, któremu nie towarzyszą jakieś poważniejsze naruszenia praw innych osób, jak w przypadku „poważnych” zaburzeń zachowania. Dzieci z tym typem zaburzeń zachowania przejawiają tendencję do aktywnego przeciwstawiania się prośbom i normom dorosłych oraz do celowego dręczenia innych ludzi. Zwykle są skłonne do złości, urazy i łatwego reagowania zdenerwowaniem wobec innych osób, które czynią winnymi własnych błędów i trudności. Wykazują niski próg tolerancji na frustrację i łatwo tracą panowanie nad sobą.
KLASYFIKACJA:
Zaburzenia lękowe w postaci fobii
Inne zaburzenia lękowe
OCD
Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
Zaburzenia dysocjacyjne (konwersje)
Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną - somatomorficzne
Inne zaburzenia nerwicowe
7. W jakim wieku występują zaburzenia nerwicowe
a) wiek nie ma związku
b) poniżej 24 r.ż.
c) 24-44 lata *
d) kolejne odp. zawierały wyższe wartości
* odp. Prawidłowa tylko jeśli w pytaniu było słowo „najczęściej”
Zaburzenia nerwicowe w ciągu całego życia dotyczą 1/5 populacji ogólnej. Najwięcej badań dotyczy zaburzeń lękowych. W ciągu życia występują one u 15-20% populacji ogólnej. Największa zachorowalność na zaburzenia lękowe dotyczy osób pomiędzy 24. a 44. rokiem życia. Zaburzenia związane ze stresem mogą wystąpić w każdym przedziale wiekowym. Zaburzenia somatomorficzne (do 2% populacji) i hipochondryczne (1-5%) są rzadsze niż lękowe i pierwsze najczęściej pojawiają się przed 25 r.ż., często w okresie dojrzewania, a drugie zwykle mają początek we wczesnej dorosłości.
(in. nerwica natręctw/zespół anankastyczny)
8. Leczenie OCD
/Leczenie natrectw -terapia poznawczo-behawioralna+ssri (było też samo SSRI i inne kombinacje)/
FARMAKOTERAPIA | PSYCHOTERAPIA |
---|---|
I rzut | SSRI - sertralina, fluoksetyna, fluwoksamina, paroksetyna, citalopram |
II rzut | klomipramina |
Lekooporność | lamotrygina |
9. U dorosłych chorujących na OCD występują objawy takie jak:
a) tylko natrętne myśli,
b) tylko natrętne działania
c) myśli i działania *
d) wszystkie prawidłowe
* w ramach OCD wyróżnia się następujące postacie:
- zaburzenia z przewagą myśli/ruminacji (ciągłe wątpliwości) natrętnych
- zaburzenia z przewagą czynności natrętnych
- myśli i czynności natrętne mieszane
- inne OCD
- OCD nieokreślone
10. Jak długo musi trwać nerwica natręctw z codziennymi objawami aby można było ją rozpoznać?
a)1 tydzień
b) 2 tygodnie
c) 3 tygodnie
d) mniej jak 2 tygodnie
e) mniej jak 3 tygodnie
Aby rozpoznać OCD należy stwierdzić, że obsesje i (lub) kompulsje występują przez większość dni w ciągu co najmniej 2 kolejnych tygodni i powodują poważne cierpienie pacjenta oraz istotne pogorszenie jego funkcjonowania.
11. Opis przypadku migawek pojawiających się do pół roku po poważnym wstrząsie psychicznym, katastrofie – PTSD
Ostra reakcja na stres – zaczyna się kilka min. po wystąpieniu sytuacji bardzo stresującej a zanika po 2-3 dniach
Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) – początek po okresie utajenia, który może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy
- do rozpoznania musi być min. 2 letni okres utrzymywania się wielorakich i zmiennych dolegliwości somatycznych przy braku stwierdzonych odpowiednich przyczyn somatycznych
12. Opis hipochondryzmu – prawda, fałsz (dość logiczna definicja w jednej z odpowiedzi).
ZABURZENIA HIPOCHONDRYCZNE:
niepsychotyczne – typowe objawy + idee nadwartościowe, obsesje; stopień przeświadczenia o słuszności wypowiadanych skarg zmienia się pod wpływem argumentów
urojeniowe – j.w. + urojenia; przekonania nie podlegają zmianie mimo dowodów błędności
Nieuzasadnione przekonanie o istnieniu przynajmniej jednej poważnej, postępującej choroby somatycznej; uporczywe skargi somatyczne i/lub stałe skupianie uwagi na objawach; normalne doznania interpretowane jako chorobowe; uwaga skupiona na 1/2 narządach/układach; występuje lęk prowadzący do objawów wegetatywnych (błędne koło nerwicowe); czasem manipulacja objawami; obejmują też dysmorfofobię (nie mylić z np. jadłowstrętem psychicznym, bo tu jest przeświadcznie o brzydocie gł. tylko jednego narządu, np. nosa).
13. Babka układała książki nagle odczuła ból w klp, była cała spocona myślała, że zaraz umrze, trwało to 15 min. wykluczono choroby somatyczne, po lekach uspokajających się wyciszyła, co jej było:
a) lęk uogólniony
b) lęk z napadem paniki
c) depresja
d)...
14. Kobieta martwi się sprawami życia codziennego, nie może w nocy spać, ma koszmary, boli ja głowa, boli kark. Poprawiło się po leku uspokajającym od lekarza rodzinnego. Jaka przypadłość?
a) lęk uogólniony
b) zaburzenia lękowe z napadami paniki
c) depresja
To grupa zaburzeń psychicznych; przewlekle trwający wzorzec patologicznych zachowań/przeżywania, manifestujący się: poznawczo, afektywnie, interpersonalnie, w kontroli impulsów; sztywność zachowań; zaczynają się w dzieciństwie/adolescencji i trwają w okresie dorosłości.
KLASYFIKACJA:
o. paranoiczna- brak zaufania, podejrzliwość, wrogie motywy postępowania otoczenia; nie są rozpoznawane gdy pacjent jest w czasie epizodu schizofrenii/zaburzeń nastroju z obj. psychotycz./złego ogólnego stanu zdrowia; czujność, podejrzliwość, obawa o wierność współmałżonka, brak zaufania, żywienie urazy, generalizowanie, dążenie do władzy; w 5-6 dekadzie życia częste zaburzenia urojeniowe;
o. schizoidalna- oderwanie od relacji międzyludzkich; ograniczone wyrażanie emocji w kontaktach międzyludzkich, początek w młodości; kontakty ograniczone gł. do osób z rodziny (brak odczuwania potrzeby relacji z innymi), chłód emocjonalny, izolowanie się od otoczenia (ale afekt nie jest spłaszczony), nikłe zainteresowanie relacjami seksualnymi, anhedonia;
o. dyssocjalna- pogarda dla cudzych praw i ich gwałcenie, zaczyna się od 15. r.ż.; nieadekwatne antysocjalne zachowania, brak poczucia odpowiedzialności, pustka uczuciowa, manipulowanie otoczeniem w celu uzyskania osobistej korzyści; 5 gł. kryteriów diagnostycznych: 1) powtarzalne łamanie prawa, 2) agresywność, 3) impulsywność, 4) kłamliwość, 5) brak umiaru i refleksyjności; 5% mężczyzn i 1% kobiet; przestępcy, recydywiści;
o. histrioniczna- przesadny wyraz emocjonalny, starania o zwrócenie na siebie uwagi, początek w młodości; bycie w centrum zainteresowania, niestosowne uwodzicielskie/seksualnie prowokacyjne zachowania, płytka i chwiejna uczuciowość, dramatyzowanie, teatralność, ekstrawagancja, przesadny wyraz emocjonalny, barwny i niekonkretny sposób mówienia, sugestywność, postrzeganie znajomości jako bardziej intymne niż są w rzeczywistości, oczekiwanie pochwał; problem z realizacją własnych potrzeb, prymitywne mechanizmy osiągania ich, częste zaburzenia dysocjacyjne, konwersyjne, symulowane i pozorowane;
o. chwiejna emocjonalnie:
typ pograniczny (borderline)- niestabilność w relacjach interpersonalnych, ocenie własnej osoby i afektach, wybuchowość, początek w młodości; wielkie wysiłki by uniknąć opuszczenia, znikome zdolności radzenia sobie z samotnością ale też w bliskich i długotrwałych związkach (życiu kruche i w chaosie), intensywność relacji aż do zranienia, od ekstremalnych idealizacji (partnera) aż do wzgardzenia, niestabilny obraz samego siebie, buntowniczość jak u nastolatków, impulsywność w min. 2 obszarach mogąca prowadzić do autodestrukcji: wydawanie pieniędzy, seks, odurzanie się, niebezpieczna jazda, odurzanie się; samouszkodzenia i próby samobójcze, znaczna reaktywność nastroju, kilkugodzinne epizody dysfotyczne; w jej obrębie wyróżnia się też o. schizotypową (występują stale elementy subpsychotycze a zaangażowanie emocjonalne jest mierne);
typ impulsywny- nieoczekiwane działania bez zważania na konsekwencje, skłonność do zachowań kłótliwych i do wchodzenia w konflikty z innymi (szczególnie jeśli impulsywne działania zostały pokrzyżowane/skrytykowane), niestabilny i kapryśny nastrój;
o. zależna- dominująca i przesadna potrzeba opieki, uległość i lgnięcie, strach przed opuszczeniem, początek w wieku młodzieńczym; trudność w podejmowaniu codziennych decyzji bez wielu porad i zapewnień, problem z przyjęciem odpowiedzialności, trudność w wyrażaniu odmiennego zdania ze strachu przed utratą wsparcia/aprobaty, nadmierne wysiłki w celu otrzymania wsparcia/aprobaty, np. zgłaszanie do nieprzyjemnych zadań, dyskomfort/bezradność gdy zostaje się samemu, wielkie obawy o to, że sami nie są w stanie zatroszczyć się o siebie;
o. lękliwa (unikająca)- społeczne zahamowania, poczucie nieadekwatności i nadwrażliwości na negatywną ocenę, początek w młodości; unikanie zajęć związanych z pracą między ludźmi (obawa przed krytyką, dezaprobatą, odrzuceniem), niechęć do wchodzenia w bliższe związki z poczucia, że nie zostanie się zaakceptowanym; powściągliwość w bliskich związkach z obawy przed zawstydzeniem/krytyką/wyśmianiem/odrzuceniem w sytuacjach towarzyskich, niska samoocena, postrzeganie siebie jako nieporadnego/nieatrakcyjnego/gorszego;
o. anankastyczna- dbałość o porządek, perfekcjonizm, nadmierna kontrola umysłowa w kontaktach międzyludzkich kosztem elastyczności, otwartości i efektywności; pochłonięcie przez szczegóły, zasady, listy, porządek, harmonogramy, rezygnowanie z wypoczynku i przyjaźni, sumienność, skrupulatność, brak elastyczności w kwestiach dotyczących moralności, etyki, in. wartości; przywiązanie do przedmiotów, skąpstwo; brak natręctw!
15. Cechy osobowości zależnej - czego nie będzie:
- problemy z wyrażaniem swojego zdania itp
- nadmiernej ekspresji emocji?
16. Osobowość: teatralność, chwiejność emocji, nadmierna ekspresja uczuć, szybkie i nadmierne angażowanie się w związek
a) chwiejna emocjonalnie
b) borderline
c) histrioniczna
17. Na jakie podtypy dzieli się osobowość chwiejna emocjonalnie:
a) borderline i impulsywna
18. Cechy osobowości anankastycznej - zaznacz fałsz:
a) oszczędza pieniądze
b) perfekcjonista
c) trwoni pieniądze
3-5% kobiet ma różne zaburzenia jedzenia. Najczęstsza jest BP (bulimia psychiczna), a najpoważniejsze konsekwencje ma JP (jadłowstręt psychiczny). JP dotyczy 0,51-3,7% populacji w ciągu życia. Największe zachorowalność 15.-29. r.ż., pierwsze objawy 14.-18. r.ż. JP występuje 10-20x częściej u kobiet niż u mężczyzn. Gł. klasa średnia krajów zachodnich.
JP – zmniejszenie masy ciała/brak przyrostu masy u dzieci; m.c. 15% poniżej oczekiwanej dla wzrostu i wieku; BMI≤17,5; unikanie „tuczącego jedzenia”; ocena siebie jako otyłego i lęk przed przytyciem; zaburzenia endokrynne, utrata miesiączki u kobiet i utrata potencji/seksualnych zainteresowań u mężczyzn; zaburzenia nie spełniające kryteriów BP. Są 2 typy: restrykcyjny, bulimiczny.
BP – przewlekła nadmierna koncentracja na jedzeniu i chęć jedzenia, niekontrolowana potrzeba przyjęcia pożywienia oraz epizody objadania się, polegające na zjedzeniu ogromnych ilości pożywienia w bardzo krótkim czasie; zachowania polegające na pozbyciu się nadmiaru przyjętej żywności: prowokowanie wymiotów, używanie środków przeczyszczających, alternatywne okresy głodzenia się, używanie supresantów apetytu, hormonów tarczycy lub diuretyków; chorobliwa obawa przed otyłością ze ściśle określonym niskim progiem dopuszczalnej masy ciała. Często wcześniejsza historia epizodu JP.
Dotyczy 1-3% kobiet i 10x rzadziej mężczyzn. Dot. gł. nastolatek i młodych dorosłych kobiet.
2 typy bulimii:
typ przeczyszczający - bulimicy prowokują wymioty, stosują środki przeczyszczające lub lewatywy,
typ nieprzeczyszczający - do zachowań kompensacyjnych zalicza się np. dietę (głodówkę) lub intensywny trening fizyczny.
19. Anoreksja zmniejszenie mc o:
a)10%
b)15%
c)20%
d)25%
e)30%
20. typ: bulimia z przeczyszczaniem
a) intensywne ćwiczenia
b) diety i ograniczenie jedzenia
c) prowokowanie wymiotów i spożywanie substancji powodujących zaparcia(?)
d) przyjmowanie leków obniżających łaknienie i powodujących przyspieszenie metabolizmu
zaburzenia pożądania – brak/zmniejszone zainteresowanie seksem/brak pożądania/brak myśli i fantazji erotycznych
awersja seksualna – bardzo silny lęk/niechęć do aktów seksualnych
brak radosnego przeżywania – reakcja genitalna bez przyjemnych doznań
brak reakcji genitalnej – impotencja
zaburzenia podniecenia seksualnego u kobiet – subiektywne/ pochodzenia genitalnego/ złożone/ przetrwałe podniecenie seksualne
zaburzenia orgazmu – orgazm nie występuje/znacznie opóźniony
wytrysk przedwczesny – po minimalnej stymulacji seksualnej
pochwica – skurcz mięśni otaczających pochwę powodujący zamknięcie wejścia do pochwy; wprowadzenie członka jest niemożliwe/bardzo bolesne; skurcze mięśni niezależne od woli, odruchowe, spastyczne
dyspareunia – trwały/nawracający ból narządów płciowych podczas próby/wprowadzania członka do pochwy; powody: stany zapalne, pooperacyjne, zmiany poporodowe, choroby ginekologiczne, urologiczne, urazy seksualne, zaburzone relacje partnerskie; u mężczyzn rzadziej spotykana
nadmierny popęd seksualny – również uzależnienie od seksu
transseksualizm – chęć poddania się leczeniu hormonalnemu i operacyjnej zmianie płci
transwestytyzm o typie podwójnej roli – brak chęci trwałej zmiany płci
zaburzenia identyfikacji płciowej w dzieciństwie
fetyszyzm – rekwizyty, akcesoria do osiągnięcia satysfakcji seksualnej
ekshibicjonizm – pokazywanie narządów płciowych obcym
oglądactwo – podglądanie osób w czasie kontaktów seksualnych/sytuacji intymnych
pedofilia – sprawca ma min. 16 lat i jest min. 5 lat starszy od dziecka
sadomasochizm – zniewalanie, upokarzanie, zadawanie bólu podczas aktywności seksualne
21. Dyspareunia:
a) ból przy stosunku spowodowany zmniejszoną lubrykacją
b) ból przy stosunku spowodowany chorobami somatycznymi
c) ból przy pod czas stosunku mimo wykluczenia wszelkich przyczyn somatycznych
SEN – 30% życia dorosłego człowieka; 2 rodzaje: NREM (N1: czuwanie->sen N2: sen płytki N3: sen głęboki) i REM (marzenia senne); długość cyklu 80-120 minut; nawet w rozległych uszkodzeniach mózgu zdolność organizmu do snu zostaje zachowana – wyjątek to FFI (śmiertelna bezsenność rodzinna), to choroba prionowa, prawie całkowity brak snu, śmierć w ciągu kilku-kilkunastu miesięcy.
KLASYFIKACJA:
Dyssomnie
Insomnia (bezsenność) – czas snu jest zbyt krótki; trudności z zasypianiem, trudności w utrzymaniu snu, zbyt wczesne poranne budzenie się, odczuwanie, że sen nie daje wypoczynku; 2 typy: przygodna (3-4 tyg.), przewlekła (>1m-c)
Hipersomnia – czas snu zbyt długi/nadmierna senność w ciągu dnia; 40% dorosłych, 5-8% zaburza funkcjonowanie. Wśród hipersomni wyróżnia się też 2 pochodzenia ośrodkowego (u 1 na 2000 osób):
Narkolepsja – sen REM pojawia się w ciągu kilku minut po zaśnięciu (u zdrowych po ok. 90 min.); objawy:
Nadmierna senność – ataki snu, którym nie można się przeciwstawić
Katapleksja – nagły, krótkotrwały spadek napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych wywołany przez silne emocje (śmiech, strach, gniew); dochodzi do upadku, a świadomość jest zachowana
Halucynacje hipnagogiczne – przeżycia wzrokowe, słuchowe, dotykowe podczas przechodzenia ze stanu czuwania w sen, ale bardziej intensywne niż normalne marzenia przysenne
Paraliż przysenny – niemożność wykonania ruchu dowolnego ciała w okresie zasypiania/tuż po wybudzeniu się ze snu
Hipersomnia idiopatyczna
Zaburzenia oddychania podczas snu – zespół obturacyjnego bezdechu sennego (4% mężczyzn i 2% kobiet), min. 10 sek. bezdechy
Parasomnie – nieprawidłowe zdarzenia występujące podczas przechodzenia z czuwania w sen, lub podczas zmian stadiów snów; częstsze u dzieci i u osób w podeszłym wieku
Katatrenia – jęki nocne
Izolowany paraliż przysenny
Somnambulizm – lunatyzm, typowy dla wieku dziecięcego(jednorazowo 30%, powtarzalnie 5-15% dzieci w wieku 4-10 lat, u 1-4% dorosłych), podczas snu głębokiego
Związane ze snem zaburzenia odżywiania
Lęki nocne – 3% dzieci 4-12 r.ż. wybudzanie się ze snu głębokiego z głośnym krzykiem, dezorientacją, która może trwać od kilkunastu sek. do kilku min.
Zaburzenia zachowania podczas snu REM – typowo >50 r.ż. gwałtowne ruchy w obrębie łóżka podczas marzeń sennych, często poprzedza chorobę neurodegeneracyjną (np. ch. Parkinsona)
Koszmary senne – 10-50% dzieci między 3-5 r.ż. i 1% dorosłych. Są zapamiętane po przebudzeniu. 75% dzieci w wieku dorosłym pamięta treść koszmarów z dzieciństwa
RLS (zespół niespokojnych nóg) – typowy dla okresu zasypiania, 5-8% dorosłych; silny dyskomfort nie pozwalający spokojnie leżeć/zasnąć: pieczenie/mrowienie/cierpnięcie głęboko w łydkach, obrębie ud, stóp…
22. Lunatykowanie to : somnambulizm
23. Krótkotrwala utrata napiecia mm: katapleksja
24. AZA kryteria
Kryteria alkoholowego zespołu abstynencyjnego (wg DSM-IV):
1) zaprzestanie lub ograniczenie długotrwałego picia dużych ilości alkoholu
2) wystąpienie ≥2 następujących objawów w okresie kilku godzin do kilku dni od zaistnienia kryterium 1: objawy pobudzenia układu wegetatywnego (np. poty, tachykardia), nasilone drżenie rąk, bezsenność, nudności/wymioty, przemijające omamy lub iluzje wzrokowe, słuchowe lub dotykowe, pobudzenie psychoruchowe, napady drgawkowe toniczno-kloniczne (grand mal)
3) nasilenie objawów wymienionych w kryterium 2 ma znaczenie kliniczne lub zakłóca pracę zawodową, kontakty z otoczeniem, czynności codzienne
4) ww. objawy nie są wywołane inną chorobą somatyczną lub psychiczną.
25. Jak leczysz zespół majaczenia alkoholowego:
a)benzodiazepiny
b)neuroleptyki
c)walproiniany ?
d)wszystkie
Wystąpienie objawów majaczenia alkoholowego (stan zagrożenia życia) jest bezwzględnym wskazaniem do hospitalizacji, nawet wbrew woli pacjenta.
LEKI:
Pochodne BDZ o długim/pośrednim działaniu/haloperidol
Diazepam p.o.
Suplementacja tiaminy i pirydoksyny
Karbamazeina/walproiniany mogą być stosowane gdy istnieją przeciwwskazania do stosowania BDZ/są one nieskuteczne, ale meta analizy nie potwierdziły większej użyteczności leków z tej grupy. Nie jasne jest czy leki z tej grupy są podobnie czy też mniej skuteczne niż BDZ.
26. Co nie wchodzi w zespół zależności alkoholowej według ICD10?
ZESPÓŁ ZALEŻNOŚCI ALKOHOLOWEJ/ZZA/UZALEŻNIENIE – ICD-10 – KRYTERIA:
Stan abstynencyjny spowodowany przerwaniem picia/zredukowaniem dawki alkoholu, przejawiający się charakterystycznym zespołem abstynencyjnym/piciem alkoholu/przyjmowaniem substancji o podobnym działaniu (np. BDZ) z zamiarem złagodzenia/uniknięcia objawów abstynencji.
Występowanie zmian tolerancji polegającej na potrzebie spożycia coraz większych dawek do wywołania efektu powodowanego poprzednio mniejszymi dawkami (są one nieraz tak duże, że mogłyby spowodować śmierć osoby nieuzależnionej).
Silna potrzeba (głód) picia/kompulsywne picie alkoholu.
Trudności w kontrolowaniu zachowa związanych z piciem w sensie upośledzenia kontrolowania rozpoczęcia picia (np. powstrzymywania się od picia przed południem) oraz długości trwania picia (np. ograniczenie do jednego dnia), jak również ilości alkoholu (np. konieczność picia „do dna butelki”).
Postępujące zaniedbywanie alternatywnych przyjemności/zainteresowań z powodu picia, zwiększenie ilości czasu potrzebnego na zdobycie alkoholu/powrót do normy po wypiciu.
Picie alkoholu mimo wiedzy o jego szkodliwości, np. w uszkodzeniu wątroby spowodowanym piciem/stanach depresyjnych po dłuższym piciu.
Do rozpoznania konieczne jest stwierdzenie min. 3 objawów z ww. w czasie ostatniego roku i musi być w nich pkt.1/2.
27. Zaznacz zdanie fałszywe na temat uzależnień:
a) "uzależnienie od danej substancji" jest równoznaczne z nadużywaniem danej substancji
b) uzależnienie od papierosów jest jednym z częstszych powodów chorób płuc -> coś w tym stylu
Używanie substancji szkodliwej (zgodnie z zapisem w ICD-10) jest równoznaczne z pojęciem nadużywania pojawiającym się w amerykańskiej klasyfikacji zaburzeń psychicznych DSM-IV. Jest to szkodliwy sposób używania substancji prowadzący do istotnych klinicznie szkód somatycznych lub psychologicznych, w tym do upośledzenia wyrażania sądów lub dysfunkcjonalnego zachowania mogącego powodować niesprawność lub mieć niepożądane następstwa dla związków z innymi ludźmi. Przykładem następstw szkodliwego używania jest ryzykowne prowadzenie samochodu pod wpływem marihuany lub spacer po krawędzi dachu po zażyciu substancji halucynogennej.
Zespół uzależnienia jest to zespół zjawisk fizjologicznych, behawioralnych i poznawczych, w którym zachowania związane z używaniem substancji (lub grupy substancji) psychoaktywnej zyskują wyraźną przewagę nad dotychczasowymi – mającymi kiedyś większe znaczenie dla danej osoby.
Pojęcie zespołu uzależnienia wiąże się z pojęciami zespołu abstynencyjnego i zjawiska tolerancji. Zespół abstynencyjny jest to zespół objawów somatycznych i psychopatologicznych charakterystycznych dla danej grupy substancji, występujący w wyniku przerwania lub ograniczenia przyjmowania substancji kontynuowanego przez dłuższy czas.
Tolerancja na daną substancję objawia się potrzebą zażywania dużej dawki, w celu uzyskania efektów poprzednio osiąganych przy pomocy mniejszych dawek. Możemy wyróżnić następujące formy tolerancji:
metaboliczną – związaną z indukcją procesów odpowiedzialnych za metabolizm danej substancji w organizmie (na przykład – indukcja enzymatyczna cytochromu p-450),
behawioralną – która rozwija się poprzez uczenie się funkcjonowania pod wpływem substancji psychoaktywnej,
neuronalną – czyli adaptację komórek mózgowych do wysokiego stężenia substancji psychoaktywnej.
28. Jakie jest KLUCZOWE leczenie ZZN (złośliwy zespół neuroleptyczny):
a) odstawic neuroleptyk
b) odstawic BDZ*
c) oba
* są stosowane w leczeniu ZZN i zespołu serotoninowego
ZZN: zagraża życiu, nagły (rozwija się w 24-72h) zespół objawów związany z blokowaniem transmisji DA; nasilona sztywność mięśniowa, hipertermia, objawy dysregulacji autonomicznej, zaburzenia psychiczne; trwa kilka godz.-kilka tyg. po odstawieniu neuroleptyku; nieleczony prowadzi do rhabdomiolizy, mioglobinurii, DIC i śmierci w skutek niewydolności wielonarządowej.
LEKI wywołujące ZZN:
LPP – zarówno KLP, jak i nowe LPP II generacji łącznie z klozapiną
Leki p/wymiotne – metoklopramid, tietyloperazyna
Leki p/histaminowe – prometazyna
TLPD
Leki obniżające stęż. DA w mózgu – rezerpina
29. U osób starszych majaczenie może wystąpić w przebiegu
a) odwodnienia
b) otępienia
c) .....
d) a i c
e) wszystko
MAJACZENIE: przejaw załamania się homeostazy organizmu; występują – zaburzenia świadomości, uwagi, myślenia, zachowania; szczególnym zagrożeniem objęte są osoby w starszym wieku i po rozległych zabiegach chirurgicznych oraz przy współistnieniu zaburzeń poznawczych poprzedzających chorobę somatyczną lub operację, częste u pensjonariuszy DPS-ów.
Czynniki ryzyka: wiek, wcześniejsze występowanie upośledzenia funkcji poznawczych, otępienie, przewlekła choroba somatyczna.
Wiele powszechnie stosowanych leków o działaniu antycholinergicznym u osób z innymi czynnikami ryzyka może doprowadzić do majaczenia.
Zaburzenia metaboliczne (hipoksja, hipoglikemia i in.), zatrucia, niedobory witaminowe, zaburzenia elektrolitowe, gromadzenie produktów przemiany materii (niewydolność wątroby i nerek) upośledzają czynność neuronów cholinergicznych, co wraz z obserwowanym wiekiem zmniejszeniem ich liczby wyjaśnia skłonność do majaczenia u osób starszych, z zaburzeniami funkcji poznawczych i w przebiegu licznych chorób somatycznych.
OBJAWY:
zaburzenia rytmu snu i czuwania: bezsenność, całkowita utrata snu, odwrócenie rytmu sen-czuwanie, przykre marzenia senne
zaburzenia funkcji poznawczych: co do czasu, otoczenia, uwagi, pamięci, myślenia (toku i treści), spostrzegania (iluzje i omamy wzrokowe)
zmienna, zdezorganizowana, często bezcelowa aktywność ruchowa
chwiejność emocjonalna (od euforii do płaczu)
brak poczucia choroby i krytycyzmu oraz wzmożona sugestywność
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:
krótki czas trwania (10-12 dni, max miesiąc)
dobowa zmienność objawów – narastają wieczorami i w nocy
przebieg falujący – chwilami pacjent sprawia wrażenie zupełnie zdrowego
Przyczyny majaczenia:
1) zaburzenia przemiany tlenowej w komórkach OUN
- niedostateczna podaż tlenu, np. niewydolność oddechowa, niewydolność serca,
- niedokrwistośćzrost zużycia tlenu, np. w ostrym zakażeniu; czasem zaburzenia psychiczne poprzedzają o kilka godzin objawy somatyczne
2) zaburzenia czynności narządów (zwłaszcza wątroby i nerek), prowadzące do intoksykacji ogólnoustrojowej, w tym do toksycznego uszkodzenia komórek nerwowych
3) „mechaniczne” uszkodzenie neuronów, np. w wyniku wzmożonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego
4) zaburzenia hormonalne, przede wszystkim cukrzyca, także niedoczynność tarczycy
5) niedożywienie (hipoalbuminemia), odwodnienie (toksycznie na OUN działa mocznik i kreatynina) lub zaburzenia gospodarki elektrolitowej (w szczególności hiperkalcemia w następstwie przerzutów nowotworowych do kości)
6) leki – większość leków może wyzwalać majaczenie, najczęściej leki przeciwbólowe (morfina, tramadol), psychotropowe (amitryptylina, imipramina) i GKS .
MAJACZENIE DRŻENNE (powikłany AZA) – żywe, nasilone zaburzenia spostrzegania, znaczna sugestywność, obecność urojeń „dziania się” (onirycznych), bezładne pobudzenie, napady drgawkowe.
LECZENIE:
- nie powinno się stosować BDZ (ale w AZA tak; ewentualnie krótko działające: lorazepam, oksazepam), pochodnych fenotiazyny (działanie antycholinergiczne)
- KLP – haloperidol
- LPP II generacji – risperidon, olanzapina, kwetiapina
ZS (zespół serotoninowy): potencjalnie groźny dla życia obj. niepożądany leczenia zw. z nadmierną aktywnością serotoninergiczną; najczęściej po wysokich dawkach/kombinacjach leków wzmagających aktywność serotoninergiczną OUN (5HT2A>5HT1A); w razie objawów ODSTAWIĆ LEK i monitorować stan pacjenta.
LEKI WYWOŁUJĄCE:
SSRI
Leki hamujące wychwyt serotoniny/agoniści rec. 5HT – trazodon, buspiron, klomipramina, bromokryptyna, TLPD
Leki hamujące MAO – moklobemid, selegilina
Leki p/drgawkowe – walproiniany
Leki /bólowe – fentanyl, tramadol
Leki p/wymiotne – ondansetron, metoklopramid
Leki p/migrenowe – suma tryptan
Sole litu i in.
OBJAWY:
Objawy nerwowo-mięśniowe
Drżenia i wygórowanie odruchów ścięgnistych
Klonus (indukowany/samoistny/oczny)
Sztywność mięśni
Objawy wegetatywne
Temp. > 38 C
Nudności
Wymioty
Ślinotok
Rozszerzenie źrenic
Zlewne poty
Zmiany stanu psychicznego: pobudzenie, niepokój, zaburzenia świadomości
AD – ch. Alzheimera; DLB – o. z ciałami Lewy’ego; FTD – o. czołowo-skroniowe; VaD – o. naczyniopochodne.
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń procesów poznawczych obejmujących – oprócz zaburzeń pamięci – deficyty co najmniej dwóch z następujących funkcji poznawczych: mowy (afazja), celowej złożonej aktywności ruchowej (apraksja), zdolności rozpoznawania i identyfikowania przedmiotów (agnozja) oraz zaburzeń planowania, inicjowania, kontroli i korygowania przebiegu złożonych zachowań (zaburzenia funkcji wykonawczych). Deficyty poznawcze powinny być na tyle głębokie, by zaburzały aktywność zawodową, funkcjonowanie społeczne oraz wykonywanie codziennych czynności.
30. czego nie ma w otępieniu korowym?
a) afazji (utratę zdolności do mowy)
b) zaburzeń funkcji wykonawczych
c) zaburzeń pamięci
d) zaburzenia postrzegania
e) zaburzenia uwagi i koncentracji
Otępienie podkorowe charakteryzuje się spowolnieniem procesów myślowych (bradyphrenia) i niemożnością wykorzystywania nabytej wiedzy. Towarzyszy temu spowolnienie ruchowe, apatia, depresja, drażliwość, płaczliwość. Obraz kliniczny często ma charakter zespołu apatyczno-abulicznego. Objawy ogniskowe (afazja, apraksja - upośledzenie precyzyjnych, celowych, agnozja - zaburzonej zdolności rozpoznania znanych elementów otoczenia) występują rzadko. Początek choroby jest podstępny, przebieg powolnie postępujący bez okresów zaostrzeń charakterystycznych dla otępienia naczyniopochodnego korowego. Z tego względu otępienie podkorowe sprawia duże trudności w różnicowanie z otępieniem typu alzheimerowskiego.
MMSE: skala ta zawiera pytania ukierunkowane głównie na ocenę deficytów poznawczych wynikających z uszkodzenia obszarów korowych, nie zawiera natomiast prób odnoszących się do objawów podkorowych, charakterystycznych dla otępienia naczyniowego podkorowego.
Ocenia:
orientacja w czasie i miejscu
zapamiętywanie
uwaga i liczenie
przypominanie
funkcje językowe
powtarzanie (zadanie, w którym pacjent jest proszony o powtórzenie zdania)
wykonywanie złożonych poleceń podanych ustnie lub na piśmie
zdolności wzrokowo –przestrzenne
Wyniki:
27-30 wynik prawidłowy
24-26 zaburzenia poznawcze bez otępienia
19-23 otępienie lekkiego stopnia
11-18 otępienie średniego stopnia
0-10 otępienie głębokie
31.Co nie jest czynnikiem ryzyka Alzheimera:
a) starszy wiek matki przy porodzie
b) poważny uraz głowy
c) czynniki genetyczne
d) wiek
e) płeć
Znane czynniki rozwoju AD: starszy wiek, płeć żeńska, niski poziom wykształcenia, cukrzyca i posiadanie spokrewnionego członka rodziny, u którego zdiagnozowano chorobę Alzheimera, uwarunkowania genetycznie, urazy głowy.
32. kiedy stwierdzimy prawdopodobnie chorobę Alzheimera
a) wywiad rodzinny
b) pół roczny wywiad od chorego
c) badania neuroobrazujące
d) badanie neuropsychologiczne
e) wszystkie odpowiedzi prawidłowe
Kryteria podstawowe:
A. Obecność wczesnych i znaczących zaburzeń pamięci epizodycznej charakteryzujące się poniższymi cechami:
Stopniowe i postępujące zaburzenia pamięci zgłaszane przez chorego lub informatora trwające dłużej niż 6 miesięcy
Obiektywnie potwierdzone przy pomocy testów i znamienne zaburzenie pamięci epizodycznej przede wszystkim polegające na upośledzeniu przypominania , które nie ulegają normalizacji ,przy kontrolowanej uprzednio skuteczności zapamiętania informacji
Zaburzenia pamięci epizodycznej mogą być izolowane albo mogą dotyczyć także innych funkcji poznawczych na początku choroby jak i wraz z jej rozwojem
Cechy wspomagające:
B. Stwierdzenie zaniku przyśrodkowych części płata skroniowego
C. Stwierdzenie nieprawidłowych stężeń biomarkerów w PMR
D. Stwierdzenie swoistego wzorca w obrazowaniu czynnościowym w badaniu PET
E. Wykazanie w rodzinie obecności mutacji dziedziczonej autosomalnie-dominująco
33. Alzheimer – zmiany w mózgu:
a)...
b)spadek liczby neuronów
c)płytki zwyrodnieniowe w neuronach
d) b i c
AD – co dzieje się w mózgu:
powstawaniu starczych blaszek złożonych z beta-amyloidu w przestrzeniach synaptycznych
zwyrodnienia włókienkowe, w którym główną rolę odgrywa zmienione białko tau
wzdłuż naczyń mózgowych odkładają się złogi beta-amyloidu
zmniejszenie liczby neuronów i synaps
34. jak u dzieci młodszych może objawiać się schizofrenia- wskaż fałsz?
a) zwiększona uczuciowość do rodziców
35. Jaki lek w schizofrenii lekoopornej.
a) Klozapina
b) haloperidol
c) kilka atypowych wymienionych
Gdy stwierdza się oporność na leczenie zmienić LPP na inny (z innej grupy), albo lek klasyczny na lek II generacji. Najskuteczniejszym LPP u chorych lekoopornych jest KLOZAPINA. Gdy pacjent wykazuje na nią lekooporność łączy się 2 LPP/potencja lizuje działanie przez dodanie normotymiku/przeciwdepresanta.
Kobiety w ciąży – lek tylko wtedy gdy stan wymaga p/psychotycznego leczenia farmakologicznego. Podaje się KLP w małej dawce (haloperidol, perazyna) inny lek klasyczny LPIIG EW
36. W jakim wieku depresja nawracająca (in. ChAJ):
Było m.in.: 40-45 lat/ 50-55 lat/ 60 lat
Główny szczyt zachorowania obserwuje się między 30-40 r.ż. O depresji przewlekłej mówi się gdy długość epizodu trwa min. 2 lata.
37. Jakie leki użyjesz w leczeniu mani:
a) Aripiprazol + Lit
b) Wenlafaksyna + lit
Różne kombinacje z litem i bez litu.
Rozpoczęcie leczenia w warunkach szpitalnych – parenteralne podanie neuroleptyków (haloperidol/zuklopentiksol). W manii o dużym nasileniu od początku leczenia wskazana jest kombinacja 2 leków normotymicznych (I i/lub II generacji).
Po pierwszym epizodzie maniakalnym wskazane jest długoterminowe postępowanie profilaktyczne (min. 6-9 m-cy).
W leczeniu hipomanii monoterapia lekiem normotymicznym I generacji/atypowym lekiem neuroleptycznym.
NORMOTYMIKI:
I GENERACJI
Sole litu – w monoterapii gł. w st. hipomaniakalnym; dobry w profilaktyce (wtórnej) manii i depresji; konieczność monitorowaia stężenia; wskazane w CHAD z tendencjami samobójczymi
Walproiniany – w leczeniu manii podobna skuteczność do litu, ale walproiniany dają szybszą możliwość zwiększania dawki i są lepsze w profilaktyce długoterminowej
Karbamazepina – skuteczność w manii i CHAD, w atypowym CHAD działa lepiej od litu; bardzo dobra jest kombinacja SOLE LITU+KARBAMAZEPINA
II GENERACJI
Atypowe LPP
KLOZAPINA – stosowanie ograniczone do lekoopornej CHAD; dobra w skojarzeniu z solami litu
OLANZAPINA – powoduje przyrost masy ciała, niekorzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową i lipidową
KWETIAPINA – skuteczna w leczeniu stanów maniakalnych; lek I rzuty w CHAD w epizodzie depresji
ARYPIPRAZOL – działanie p/maniakalne, potencjalizuje leki p/depresyjne w depresji lekoopornej; 2 letnia monoterapia działa profilaktycznie przeciw epizodom maniakalnym
RISPERIDON – p/maniakalny, potencalizuje działanie leków p/depresyjnych w depresji lekoopornej
ZIPRASIDON – j.w.
Nowe leki p/padaczkowe
LAMOTRIGINA – depresja>mania
W klasycznej CHAD typu I lit jest lekiem I wyboru, gdy wyraźna przewaga epizodów maniakalnych profilaktyka olanzapiną, gdy efekt niewystarczający dodać lek normotymiczny I generacji.
38. Jakie leki można stosować w ciąży w chorobie afektywnej dwubiegunowej?
a.lit i walproiniany
b.lit i karbamazepina
c.lit i lamotrygina
d.walproinian i neuroleptyk atypowy
e.walproinian i karbamazepina – mniej bezpieczne niż lit i lamotrygina
39. Leczenie atypowego CHAD
Preferowane leki p/drgawkowe (walproiniany, karbamazepina), mogą być potencjalizowane litem/ALPP; przy szybkiej zmianie faz od razu lit+karbamazepina/walproiniany
* jakie leki w chad o mieszanym typie (mieszany to atypowy)
walproiniany/ALPP/kombinacja obu
40. Piracetam to:
a) neurodysleptyczny (sztywność mięsni, dystorsja, drżenie kończyn, akatyzja)
b) lek wspomagający funkcje poznawcze
c)uzależnia
d) A i C
e) B i C
PIRACETAM – lek nootropowy, działanie poprawiające funkcje poznawcze, poprawia metabolizm neuronów ośrodkowego układu nerwowego, nie powoduje uzależnienia fizycznego, wskazany w dysleksji u dzieci; nie stosować w AD (tam leki prokognitywne)
41. Neuroleptyk, który nie występuje w formie depot? kwetapina
LPP DEPOT:
Flupentiksol
Flufenazyna
Haloperidol
Olanzapina
Perfenazyna
Risperidon
Zuklopentiksol
42. Które neuroleptyki powodują hiperprolaktynemie?
a) risperidon
b) sulpiryd
c) amisulipryd
d) wszystkie odp. prawidłowe
LPP powodujące hiper – PRL:
Flufenazyna
Perfenazyna
Trójfluoroperazyna
Flupentiksol
Zuklopentiksol
Haloperidol
Sulpiryd
Tiapryd
Amisulpiryd
Risperidon
43. lek który wydłuża QT - sertindol
44. Który z wymienionych leków nie należy do neuroleptyków atypowych:
a) Klozapina
b) Aripiprazol
c) Risperidon
d) Olanzapina
e) Haloperidol - KLPP
Neuroleptyki atypowe: amisulpiryd, aripiprazol, klozapina, kwetiapina*, olanzapina*, risperidon, sertindol, ziprasidon
(* wzrost masy ciała)
45. Benzodiazepiny:
a)mogą być stosowane doraźnie w napadach lękowych
b) mogą być stosowane długotrwale
c)nie mogą być stosowane codziennie bo prowadzą do uzależnienia ?
d)wszystkie dobrze
e)a i c
BDZ – czas działania |
---|
Długo działające |
Diazepam Chlordiazepoksyd Klonazepam Klorazepat |
SZYBKOŚĆ ZADZIAŁANIA:
- szybko działające
- pośrednio działające
- wolno działające
BDZ działają na rec. GABA-A; działanie: p/lękowe, sedatywne i nasenne, p/drgawkowe, miorelaksacyjne, w pewnym stopniu p/agresywne.
46. Lit - zaznacz zdanie/a prawdziwe:
a) mały zakres terapeutyczny
b) działa przeciwwirusowo
c) ma działanie normotymicznie
d) wszystkie prawidłowe
e) odp. a i c
SOLE LITU – działanie normotymiczne, pobudza przewodnictwo 5HT (zmniejsza skłonność do zachowań agresywnych, samobójczych), p/maniakalne, p/wirusowe (blokuje syntezę wirusowego DNA - opryszczka)
47. Seria pytań o leki p/depresyjne, p/psychotyczne (łatwe - który nie należy do danej grupy)
LEKI P/PSYCHOTYCZNE (in. neuroleptyki)
KLASYCZNE:
Chlorpromazyna
Flufenazyna
Lewomepromazyna
Perazyna
Perfenazyna
Lewomepromazyna
Perazyna
Perfenazyna
Prochloroperazyna
Promazyna
Prometazyna
Trójfluoroperazyna
Chlorprotiksen
Flupentiksol
Zuklopentiksol
Haloperidol
Sulpiryd
Tiapryd
ATYPOWE – opisane wcześniej
CHOROBY AFEKTYWNE
LEKI P/DEPRESYJNE:
INHIBITORY MAO – przez hamowanie enzymu zwiększa stężenie NA, DA i 5HT w mózgu; najstarsze leki p/depresyjne
NIESELEKTYWNE (MAO-A i MAO-B)
Fenelzyna
Izokarbazyd
Tranylcypromina
ODWRACALNE INHIBITORY MAO-A (RIMA)
Moklobemid
TLPD – hamowanie wychwytu zwrotnego NA i 5HT
Imipramina – silniej na NA
Amitryptylina – j.w.; najlepsza p/bólowa
Klomipramina – najsilniej na 5HT; najlepsza gdy natręctwa
SSRI (selektywne inhibitoy wychwytu zwrotnego 5HT) – najpopularniejsze leki p/depresyjne
Fluoksetyna (Prozac) – działa też pobudzająco na postsynaptyczne rec. 5HT2C; wpływ na utratę masy ciała
Fluwoksamina – działa pobudzająco na rec. sigma
Paroksetyna – min. hamuje transporter DA
Sertralina – małe działanie a/cholinergiczne, hamuje syntezę NO
Citalopram – nie działa na inne rec./transportery
Escitalopram – najbardziej specyficzne działanie
NRI - Selektywny inhibitor transportera NA
Reboksetyna
HAMOWANIE UKŁADY DA (i NA)
Bupropion – antagonista nikotyny
SNRI – selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego NA i 5HT
Wenlafaksyna
NaSSA – antydepresanty NA i selektywnie 5HT (CzLPD)
Mirtazapina – blokuje rec. alfa-2, 5HT2 i 5HT3
Mianseryna – zwiększa apetyt
INNY MECHANIZM
Tianeptyna – TLPD, ale stymuluje wychwyt zwrotny 5HT
Agomelatyna – stymuluje rec. melatoninergiczne (M1 i M2) i blokuje rec. 5HT2C; dobra na zaburzenia snu
LEKI NORMOTYMICZNE – opisane wcześniej
LEKI P/LĘKOWE - anksjolityki
BDZ
Leki p/histaminowe – hydroksyzyna
Poch. Azapironu – Buspiron (częściowy agonista rec. 5HT1A)
Uzupełniająco, gdy obj. somatyczne: beta-blokery (propranolol, atenolol), klonidyna (agonista rec. alfa-2)
LEKI PROKOGNITYWNE (nootropowe)
WAZOAKTYWNE: winpocetyna, nicergolina, nimodipina, alkaloidy sporyszu (hydergina)
Piracetam
Ginko biloba
Wit. z gr. B i E
Lecytyna i jej prekursory
IAchE – ch. Alzheimera
Donepezyl
Rywastygmina
Galantamina
Niekompetycyjny antagonista NMDA
Memantyna – w leczeniu AD
48. Kto POWINIEN zdecydować o zastosowaniu przymus bezpośredniego:
a) lekarz (nie było słowa tylko)
b) Lekarz i pielęgniarka
c) pielegniarka, lekarz, kierownik akcji ratunkowej
d) lekarz, psycholog, pielęgniarka
Decyzję podejmuje lekarz, jeżeli nie jest możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji lekarza, decyduje pielęgniarka i zawiadamia o tym niezwłocznie lekarza, w trakcie udzielania pomocy przez ZRM, decyduje osobiście kierujący akcją prowadzenia medycznych czynności ratunkowych i niezwłocznie zawiadamia o tym dyspozytora medycznego.
49. U kogo można zastosować przymus bezpośredni :
a) zagraża swojemu życiu LUB zdrowiu swojemu lub innych
b) zagraża swojemu życiu i zdrowiu lub życiu i zdrowiu innych
c)zagraża swojemu zdrowiu lub życiu i zdrowiu innych
d) niszczy przedmioty, zagraża otoczeniu
e) b i d
Przymus bezpośredni można zastosować wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi – tylko wtedy, gdy dopuszczają się zamachu na życie lub zdrowie własne/innej osoby, zagrażają bezpieczeństwu powszechnemu, w sposób gwałtowny niszczą/uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu, bądź poważnie zakłócają/uniemożliwiają funkcjonowanie podmiotu leczniczego udzielającego świadczeń w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej/jednostki organizacyjnej pomocy społecznej.
50. Pobyt w zakładzie poprawczym do ukończenia którego roku życia?
A)18
B)20
C )21
D)17
Aby sąd w ogóle mógł rozważać umieszczenie nieletniego w zakładzie poprawczym, muszą wystąpić łącznie następujące przesłanki:
Sprawca musi być nieletni, a więc pomiędzy 13 a 17 rokiem życia,
Nieletni dopuścił się czynu karalnego w rozumieniu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, tj. czynu zabronionego przez ustawę jako przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
Za umieszczeniem nieletniego w zakładzie poprawczym przemawiają jego wysoki stopień demoralizacji oraz okoliczności i charakter czynu.
Sąd nie określa długości trwania pobytu w zakładzie poprawczym. Jest on zależny od postępów w zachowaniu nieletniego, przy czym maksymalnie może trwać do czasu ukończenia przez nieletniego 21 roku życia.
51. Kiedy można ubezwłasnowolnić:
Różny wiek (od którego r.ż. można) m.in. 14 lat, 18 lat, 17 lat i warianty z niemożnością stanowienia o sobie, upośledzeniem, chorobą psychiczną, zaburzeniami psychicznymi. Jedna odpowiedź nie zawierała kryterium wieku.
Przesłankami nieodzownymi do wydania orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu całkowitym są:
Ukończony 13 r.ż.
Choroba psychiczna
„Niedorozwój” umysłowy (upośledzenie)
Inny rodzaj zaburzeń psychicznych (w szczególności pijaństwo/narkomania)
Niemożność kierowania swoim postępowaniem (sprawy cywilno-prawne, osobiste, majątkowe)
Celem ubezwłasnowolnienia NIE jest ochrona urzędów/osób trzecich przed pieniactwem ze strony osoby chorej lub ochrona osoby, której dobra są ze strony tej osoby zagrożone.
Orzeczenie jest bezterminowe, a wpływ na ego zmianę ma jedynie opiekun/kurator ubezwłasnowolnionego.
Ubezwłasnowolnia SĄD, a nie biegły psychiatra.