Zasady polskiej ortografii

Zasada fonetyczna – polega ona na tym, że piszę, tak jak mówię i słyszę. Zasada ta uznana jest jako podstawowa i najłatwiejjsza do przyswojenia.

Zasada morfologiczna – warunkuje zachowanie tożsamości cząstek wyrazowych pod względem znaczeniowym i morfologicznym. W pisowni nie uwzględniamy wymowy (jak w zasadze fonetycznej), lecz opieramy ją na odmianie lub budowie wyrazów.

Zaspis słów według zasady historycznej polega na zachowaniu tradycyjnej pisowni. Można do nauczania wykorzystać wtedy polecenia „pisz jak widzisz”., „tak piszemy i już”.

Pisownię zgodną z zasadą konwencjonalną, czyli umowną, wprowadza się na końcu. Nawiązuje się tu do tradycji, a więc moż mieć uzasadnienie historycznie i do przyjętych umów.

Każda z wymienionych zasad jest ważna w nauczaniu ortograficznym. Należy zapoznawać uczniów kolejno ze wszystkimi, by kształtować umiejętności i nawyki poprawnego pisania wyrazów.

Głownym celem nauczania ortografii jest osiągniecie przez uczniów umiejętności i nawyku poprawnego pisania. W wyniku systematycznych ćwiczeń czynności poprawnego pisanie automatyzujł się i przechodzą w nawyk. Z przedstawionego celu dla praktyki szkolnej wyłonić można następujące cele szczegółowe:

- zapoznanie z poprawną pisownią wyrazów

- opanowanie reguł ortograficznych i właściwe ich stosowanie

- kształceniespostrzegawczości ortograficznej, polegającej na łatwości zauważania błędów w zażisie własnym i tekstach aktualnie odczytywanych

-wytworzenie stanu ustawcznej czujności ortograficznej, polegającej na zastanawianiu się, jaką trudność ortograficzną może zawierać dany wyraz

- kształcenie postaw odpowiedzialności za napisane słowo

- kształcenie refleksyjnego stosunku do języka, zrozumienie konieczności nauki ortografii i przestrzegania przepisów ortograficznych

- kształcenie umiejętnosci analizy słuchowej i wzrokowej umiejętności porównywania wymowy zz pisownią wyrazów-

- Kształcenie pamięci słuchowej i wzrokowej

- zapobieganie błędom w zapisie wyrazów, czyli stosowanie na co dzień profilaktyki

- wdrażanie do samokontroli i samooceny

Zasady postępowania dydaktycznego

Zgodnie z zasadą – systematyczności poleca się planowanie materiał nauczania i jego rytmiczne realizowanie, stosowanie systematycznej kontroli i oceny opanowania przez uczniów umiejętności poprawnego pisania.

Według zasady – profilkaktyki nakazuje się stosowanie różnorodnych ćwiczen zmierzających do zapobiegania błędom i niedopuszczenia do nich. Uczeń powinien spostrzegać tylko wyrazy poprawnie zapisane. Im więcej poprawnych obrazów będzie widział, tym pewniej, dokładniej przyswoi osbie ortogramy własnie w takiej postaci. Zapis każdego wyrazu musi być poprawny, aby błędna forma nie utrfalała się w pamięci dziecka.

Bardzo ważna w nauczaniu ortografii jest zasada poglądowości. Wymaga od nauczyciela właściwego doboru i celowego wykorzystania środków dydaktycznych. Rozbudzają one zainteresowanie i chęć do pracy, pomagają skupieniu uwagi, formułowaniu zasad pisowni, utrwaleniui zapamiętanych ortogramów.

Nauczyciel powinien stworzyć takie warunki, które zapewnią uczniom aktywny i świadomy udział w zajęciah, a więc realizować zasadę aktywności.

Zasada kontroli (oceny postępów) stosowana jest w celu likwidowania braków w opanowaniu umiejętności ortograficznych.

Uwarunkowania kompetencji ortograficznych uczniów.

Nawyki bezbłędnego zapisywania kształtują się w wyniku oddziaływania różnych uwarunkowań.

Z przeprowadzonych badań wynika, że kompetencje ortograficzne uczniów oraz skuteczność metod nauczania ortografii zależą od takich czynników jak:

1.rodzaj pamięci: duzą rolę odgrywa pamięć wzrokowa (szczególnie wtedy gdy zapis wyrazu nie jest zgodny z wymową i nie można zastosować żadnej reguły) i pamięć słuchowa (gdy stosujemy zasadę fonetyczną).

2. Zdolność logicznego myślenia: uwzględnienie myślenia w procesie kształtowania kompetencji ortograficznych zapobiega mechanicznemu uczeniu się.

3. koncetracja uwagi: nauczyciel powinien stworzyć odpowiednie warunki sprzyjające koncentracji, np.:

- stosowanie przykładów nielicznych, ale wrazistych

- umiejętne ąączenie ćwiczeń ortograficznych z innymi działami nauki języka polskiego

- stosowanie urozmaiconych ćwiczeń, unikania monotonnych

- wdrażanie do samokontroli

- stosowanie gier i zabaw dydaktycznych i różnorodnych środkow poględowych

- stosowanie przerw śródlekcyjnych

- systematyczne kontrolowanie prac domowych

- tworzenie przyjaznej atmosfery na zajęciach

- wyrażanie uznania uczniom za włożony wysiłek

4. czytelnictwo: im bogatsze, tym większa kompetencja ortograficzna, podczas czyttania następuje trwałe zapamiętywanie obrazu graficznego wyrazów, które w teksście pojawiają się wielokrotnie

5. znajomość zasad ortograficznych i gramatyki: uczeń powinien zdać sobie sprawę z powiązań gramatyczno-ortograficznych, z ich wzajemnych uwarunkowań

6. uświadomienie sobie znczenie ortografii

7. staranność pisma: uczeń, ktory styka się z poprawną szatą graficzną utrwala także jego ortograficzny zapis.