ZDROWIE PUBLICZNE!!!

ZDROWIE PUBLICZNE

Dr. Nauk ekon. Marek Bryla

Zakład Medycyny Społecznej Katedra Medycyny Zapobiegawczej

U.M. w Łodzi

Wykład I

METODY ROZPOZNAWANIA POTRZEB ZDROWOTNYCH.

WYBRANE PRZYKLADY OCENY POTRZEB ZDROWOTNYCH NA TLE ROZWOJU DYSCYPLINY ZDROWIA PUBLICZNEGO.

POWSTANIE I ROZWOJ ZDROWIA PUBLICZNEGO, JAKO AUTOMATYCZNEJ DZIEDZINY WIEDZY I DZIALALNOSCI PRAKTYCZNEJ{GENEZA I RYS HISTORYCZNY}

RODZAJE POTRZEB ZDROWOTNYCH

Normatywne

Tj. taka, która np. ekspert lub lekarz określa, jako potrzebę w danej sytuacji. Wyznaczony zostaje jakiś pożądany standard, który jest porównywany z tym, co istnieje faktycznie

Odczuwane-zbliżona do życzenia by cos zostało zrobione, kiedy oceniamy potrzebę jakiś usług, pytamy ludność czy odczuwa ich potrzebę

Wyrażona-potrzeba wyrażona jest stosowana w służbie zdrowia, gdzie za pomocą niezaspakajanych potrzeb uznaje się listy oczekujących

Porównawcza-która stwierdza się, jeżeli ludzie o podobnych cechach ci, którzy nie otrzymują usług znajdują się w potrzebie

Standardy profesjonalne-definiują wielkości potrzeb, ale nie pozwalają udzielać odpowiedzi na pytania o to, jaką część tych potrzeb można i warto zaspakajać. Stanowią wątpliwą wartość wskazówki dla wyboru działań praktycznych, tym bardziej, ze żaden system nie pozwala na zaspokojenie w pełni potrzeb odczuwalnych. Nie są i nigdy nie będą wystarczającą przesłanką dla racjonalnych decyzji, …choć należy dążyć do maksymalnej dostępności. Wiedza o nich tez nie pozwala na podjęcie racjonalnych decyzji. Choć jest to ważna informacja o zbiorze przesłanek planistycznych

Szacowanie potrzeb zdrowotnych

Przeżycie w zdrowiu i w chorobie, badania zdrowia i stylu życia, ocena lekarza i rodziny, ocena konsumenta, raporty dyrektorów centrów zdrowia publicznego, perspektywa samorządu lokalnego

Szersze wpływy

Dostępność środków, zmiany demograficzne, zmiany socjalne

Rozwój

Audyt i dobra praktyka, innowacje, ocena efektywności

Polityka

Badania i rozwój, strategie regionalne, kliniczne rekomendacje i protokoły, narodowa strategia zdrowia, raporty ekspertów

Art..68 Konstytucji RP

___________________

Każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa

Zdrowie publiczne podstawowe piśmiennictwo

Zdrowie publiczne wybrane zagadnienia. Pr.zb. pod redakcja A.Czupryny,S. Pożdziocha, A .Rysia,W.C Włodarczyka Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius” Krąków 2000-2001

Zdrowie publiczne w zmieniającej się Europie i w Polsce PR. Zb. Pod redakcja J.Nosko, Instytut Medycyny Pracy, Łódź 2004 Leowski J Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. Ochrona zdrowia w gospodarce rynkowej.Wyd.2 Wydawnictwo CeDe Wu ,Warszawa2008

Zadania Zdrowia Publicznego{zbiorowe}

Monitorowanie stanu zdrowia

Zapobieganie szerzeniu się chorób

Zwalczanie czynników ryzyka

Zapobieganie wypadkom i urazom

ZADANIA ZDROWIA PUBLICZNEGO

Monitorowanie stanu zdrowia

Ocena sytuacji zdrowotnej Kraju

Monitorowanie, jakości świadczeń

Zapewnianie Regulacji prawnych

Kształcenie personelu medycznego, promowanie zdrowego stylu życia

Zapewnienie nadzoru epidemiologicznego

Zapobieganie wypadkom i urazom

Zwalczanie czynników ryzyka

Zapobieganie szerzeniu się chorób

STANOWISKO ZARZADU GŁÓWNEGO PTZP W SPRAWIE PROJEKTU USTAWY O SYSTEMIE ZDROWIA PUBLICZNEGO

Projekt o ustawie …………..

Część projektu Ustawy 2007r.

Preambuła

Cele ustawy o systemie zdrowia publicznego

Narodowy program zdrowia

System nadzoru w zdrowiu publicznym

ZDROWIE PUBLICZNE

-definicja

-zakres zadaniowy

-zakres podmiotowy

Generalna konstrukcja{1}

ZDROWIE PUBLICZNE

To dyscyplina medyczna obejmująca szeroki obszar działań pozamedycznych mogących wpływać na zdrowie społeczne

Generalna konstrukcja{2}

Zdrowie publiczne

To dyscyplina naukowa obejmująca zagadnienia zdrowia społecznego, współzależność stanu zdrowia od warunków życia i form troski o zdrowie w odniesieniu do społeczeństwa

Generalna konstrukcja{3}

Zdrowie publiczne

To nauka i sztuka zapobiegania i ulepszania zdrowia zbiorowości poprzez edukacje, promocje, badania naukowe i strategie prewencji chorób

Generalna konstrukcja{4}

Zdrowie publiczne

To wiedza i praktyczne zastosowanie wielodyscyplinarnych i interdyscyplinarnych metod badan naukowych kształcenia i działalności usługowej obejmująca różne dyscypliny akademickie

Z KART ODLEGŁEJ HISTORII

Zapobieganie chorobom jest od wielu wieków. Wprowadzanie zasad higieny ogólnej i przepisów sanitarnych zawarte już było w kanonach Talmudu

Tłumaczenie przyczyn chorób czynnikami środowiskowymi i wiązanie ich z powietrzem ,wodą, miejscem zamieszkania zawdzięczamy naukom Hipokratesa.

Powszechnie znane jest budowanie akweduktów, łaźni publicznych i zapewnienie świadczeń zdrowotnych w starożytnym Rzymie, a następnie walka z epidemiami w okresie średniowiecza. Wszystkie te działania i ich teoretyczne podstawy wynikały z gromadzonych obserwacji i doświadczeń, a miały na celu zapewnienie zdrowia społeczności.

Troska o uchronienie ludności od chorób cywilizacyjnych przejawiała się z jednej strony w nakazach religijnych w zakresie przestrzegania higieny osobistej, seksualnej, żywienia i żywności, utrzymywania w czystości domów i miejsc publicznych, a z drugiej w formie administracyjnych zarządzeń i działań będących zalążkiem prawodawstwa sanitarnego.

Na Krecie, w Grecji a zwłaszcza w imperium rzymskim zainicjowano wiele przedsięwzięć i inicjatyw, służących zdrowiu. Dotyczyły one zapewnienia zdrowej wody do picia, usuwania nieczystości{akwedukty, kanalizacja, łaźni, tzw. Terminologia wychowania dla zdrowia{sport i olimpiady}

HIPOKRATES{460p.n.e.-377p.n.e.

Napisał traktat:

„o powietrzu, wodach i klimatach”, w których podkreślał wpływ czynników środowiskowych na zdrowie ludzkie

NAKAZYWAŁ BY:

Lekarze brali pod uwagę zarówno pokarm, którym człowiek się odżywiał, wodę, która pil jak i wpływ wymierny na człowieka przez grecka wolność lub wschodni despotyzm.

W kulturze europejskiej jednym z pierwszych, który uporządkował całokształt poglądów na zdrowie był Hipokrates, późniejszy ojciec medycyny europejskiej. W myśl jego poglądów dobre samopoczucie-zdrowie, złe –choroba zależy od równowagi miedzy tym, co nas otacza a nami. Zewnętrzna równowaga miedzy człowiekiem a środowiskiem pozwala na stworzenie równowagi wewnętrznej

JOHAN PETER FRANK(1745-1821)

Uważany za twórcę koncepcji zdrowia publicznego. Zdrowia ogółu w Europie i organizacji państwowej ochrony zdrowia

Dla zdrowia ogółu sformułował następujące postulaty pod adresem państwa

-wprowadzenie obowiązku posiadania świadectw zdrowia przed zawarciem małżeństwa

-zapewnienie opieki nad macierzyństwem

-zapewnienie opieki w chorobie

-urządzenie szkol i nauczania zgodnie z wymogami zdrowia

-zwalczanie alkoholizmu i prostytucji

-zaopatrzenie w wodę i usuwanie nieczystości

Docenił wartości statystyki lekarskiej

Podkreślał w swoich dziełach związek zdrowia z warunkami bytowania, społeczna waga zdrowia oraz odpowiedzialności administracji państwowej za ochronę zdrowia.

DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO –J.P.FRANK

Zdrowie publiczne jest to sztuka ochrony zdrowia, przed konsekwencjami zagęszczenia na ziemi, a w szczególności sztuka umacniania większych odporności żeby moc bez chorób z powodu złych fizycznych mocy, odsuwając je jak najdalej od siebie możliwe najpóźniej ulegać ich działaniu(J.P.FRANK 1779)

Z kart historii XVIII-XIX w.

Teoretyczne podstawy dla działań prewencyjnych oraz ich dążenie do zapewnienia higienicznych warunków życia uwarunkowane były rozwojem nauk medycznych i społecznych(szczepionka przeciw ospie JENNERA, odkrycie mikroskopu, prace KOCHA i PASTEURA)

Ważną role w rozwoju koncepcji zdrowia publicznego odegrała doktryna oświeconego absolutyzmu i doktryna merkantylizmu w Niemczech, postulująca opiekę państwa nad obywatelami..

Z kart historii –XVIII- XIX w.

Koncepcja zdrowia publicznego powstała w Europie, ale w poważnym stopniu została rozwinięta i specyficznie ukształtowana w USA. Uległa ona ewolucji w czasie, stopniowo rozszerzając zakres zainteresowań, przy czym przyjmowanie podejścia do zagadnień zdrowia publicznego, zależne było od warunków społecznych, kulturowych, ekonomicznych i społecznych w różnych krajach.

W polskim piśmiennictwie nie ma zawartego opracowania dotyczącego historii zdrowia publicznego, pewne elementy tej wiedzy zawarte są w opracowaniach poświęconych historii medycyny. Do zgłębienia tych problemów najbardziej przydatne jest opracowanie; NOSKO J.: ZACHOWANIE ZDROWOTNE i ZDROWIE PUBLICZNE> ASPEKTY HISTORYCZNO-KULTUROWE. INSTYTUT MEDYCYNY PRACY -LODZ 2005

Znani politycy konserwatywni, mężowie stanu:

OTTO BISMRCK- kanclerz Rzeszy, twórca ubezpieczeniowego systemu ochrony zdrowia(1887r) i regulacji prawnych dotyczących zdrowia publicznego.

EDWIN CHADWICK- współtwórca pierwszej ustawy o zdrowiu publicznym w Wielkiej Brytanii w 1848r.

BENJAMIN DISRARLI -premier Wielkiej Brytanii współtwórca ustawy o zdrowiu publicznym 1875r.

Doktryna welfare state określa role społeczeństwa i państwa w warunkach gospodarki rynkowej. Wyznaczała ona również zakres ingerencji państwa w życie gospodarcze w celu rozwiązania kwestii społecznych ,takich jak bezrobocie, opieka zdrowotna, system świadczeń i usług socjalnych ,edukacja, mieszkania, warunki pracy.

Wielkie wrażenie wywarło opracowanie E.CHADWICKA: Raport on the sanitarny conditio of the labouring population of Great Eritian In 1842.

JOHAN SIMSON, jako urzędnik, a później główny inspektor sanitarny Londynu od 1844 r. wyda wiele przepisów sanitarnych. Od 1856 opracowali wydawał raporty Pt.”On the state of public Heath”( o stanie zdrowia publicznego)

Echa sukcesu CHADWICKA wkrótce dotarły do USA. LEMUEL SHATTUCK –księgarz z Bostonu, wydal opracowanie stanowiące kamień milowy w historii zdrowia publicznego. Raport komisji zdrowia stanu Massachusetts za rok 1850 SHATTUCK zalecał m.in. utworzenie Rady Zdrowia, wydającej przepisy mające na celu zapobieganie chorobom lub ograniczenie zachorowań dbającej o poprawne zdrowia publicznego, wydającej przepisy dotyczące urządzeń sanitarnych i publikującej coroczne raporty o stanie zdrowia ludności.

DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO -M.ROSENAU

Gdy w medycynie klinicznej sprawy zdrowia i choroby staja jednostkowo w relację lekarz-osoba chora to w praktyce zdrowia publicznego pacjentem jest społeczność, a role leczących poza medycyna odgrywa wiele dyscyplin i dziedzin życia (M.Rosenau 1913)

WILLIAM HENRY WEICH, rozczarowany brakiem zainteresowania, badaniami i nauczaniem zdrowia publicznego, z przedstawicielami FUNDACJI ROCKEFELLERA w 1916 r. utworzył pierwsza na świecie Szkole Higieny i Zdrowa Publicznego na JOHNS HOPKINS UNIVERSITY.

DEFINICJA ZDROWIA PUBLICZNEGO- C.E. WINSLOW

Zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania chorobom, przedłużanie życia i promocji zdrowia fizycznego, poprzez wysiłek społeczności, higienę środowiska, kontrole zakażeń, nauczanie zasadę higieny indywidualnej, organizacje służb medycznych i pielęgniarskich, ukierunkowana na zapobieganie chorobom i wczesna diagnozę, rozwój mechanizmów społecznych zapewniających każdemu indywidualnie i społeczności warunki życia pozwalające na utrzymanie zdrowia(C.E.WINSLOW 1920)

Definicja zdrowia publicznego -G DEFOE

Defoe poszerzył definicje Winylowa dodał do niej walkę z nałogami i przeciw działanie wypadkom

Definicja zdrowia publicznego –C.G.SHEPS

Zdrowie publiczne to zorganizowany wysiłek społeczeństwa na rzecz ochrony. Promowania i przywracania zdrowia ludziom, programy świadczenia instytucje z nim związane ukierunkowane są na zapobieganie chorobom oraz na potrzeby zdrowotne populacji. Jako całość działania z zakresu zdrowia publicznego zmieniają się w miarę zmian technologii wartości społecznych, lecz cele pozostają te same: zmniejszenie chorobowości i liczby przedwczesnych zgonów oraz stanów powodujących cierpienia i niepełnosprawność

G. SHEPS 1975r.

Definicja zdrowia publicznego -M.TERRIS

Zdrowie publiczne to nauka i sztuka zapobiegania chorobom i niesprawności, przedłużania życia, umacniania stanu zdrowia oraz zwiększania wydolności fizycznej i psychicznej poprzez zorganizowany wysiłek społeczności po to by uzdrawiać środowisko naturalne(M.TERRIS 1988r.) Niezwykłość definicji wg Teriera polega na tym ze uwzględniając główne takie elementy jak promocja zdrowia, zapobieganie chorobom, czy wczesna diagnoza podkreśla tez istotne znaczenie systemów organizacyjnych w opiece zdrowotnej i obciąża współodpowiedzialność za utrzymanie zdrowia ludności czynniki społeczne i regulujące je mechanizmy.

Definicja zdrowia publicznego –D.ACHESON

Zdrowie publiczne jest nauka i sztuka zapobiegania, chorobom, przedłużanie życia i promująca zdrowie poprzez z organizowany wysiłek społeczeństwa.

D.ACHESON. Komitet Badan nad

Przyszłym Rozwojem Zdrowia Publicznego 1988- ta brytyjska definicja jedna z najbardziej zwięzłych, ale ujmujących istotę zagadnienia, jest w zasadzie skrótem definicji WINSLOWA

Definicja zdrowia publicznego –J.FRENK

Jako wielodyscyplinarna dziedzina badan zdrowie publiczne może być zdefiniowane, jako wkład nauk biologicznych, społecznych i behawioralnych w badania nad fenomenem zdrowia w populacji ludzkiej? Z tego tez względu obejmuje ono dwa główne cele analizy: pierwszy-badania epidemiologiczne, oceniające warunki zdrowotne populacji i drugi-badania społecznej reakcji na te warunki, w szczególności sposobu, w jaki ta reakcja wpływa na systemy opieki zdrowotnej(J.FRENK 1992)

Definicja zdrowia publicznego STOWARZYSZENIE LEKARZY STANOW ZJEDNOCZONYCH

Zdrowie publiczne jest nauka i sztuka podtrzymywania, ochrony i ulepszania zdrowia ludności przy pomocy zorganizowanych wysiłków społeczności i obejmuje przedsięwzięcia, przy pomocy, których społeczeństwo zapewnia świadczenia medyczne dla określonych grup osób.

Z kart historii w Polsce

JÓZEF POLAK(1857-1928)

W 1885 r. założył czasopismo ”Zdrowie publiczne” ukazujące się do dziś

Kluczowym słowem jest tu Zdrowie, a nie „medycyna”, słowo” Publiczne”, podkreśla. Że działania mające zapewnić i umocnić zdrowie ludzi oparte są o ZORGANIZOWANY WYSIŁEK SPOŁECZNOŚCI a nie indywidualne starania i zabiegi.

W 1916 roku powstało POLSKIE TOWARZYSTWO MEDYCYNY SPOŁECZNEJ.W 1917r. wraz z innymi stowarzyszeniami ogłosiło ”PROJEKT PRAWA O ZDROWIU PUBLICZNYM W POLSCE”

Opracowane materiały wykorzystał referat zdrowia, kierowany przez dr. WITOLDA CHODŻKĘ 30 X 1917r. jeszcze przed egida władz okupacyjnych, powstało MINISTRSTWO ZDROWIA PUBLICZNEGO I OPIEKI SPOLECZNEJ, z terenowymi ekspozyturami(okręgowe, powiatowe i wojewódzkie wydziały zdrowia publicznego)

Do 1932 r. wszystkie uprawnienia przejęło Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej

Definicja Zdrowia Publicznego (+YG PTMP) zmodyfikowana definicja J. NOSKO

Zdrowie publiczne jest to troska o zachowanie i umacnianie zdrowia w wymiarze makroskopowym, lokalnym i środowiskowym, polegająca na naukowym rozpoznawaniu stanu zdrowia i potrzeb zdrowotnych zbiorowości oraz głównych zagrożeń zdrowia i ryzyka zdrowotnego, a także na inicjowaniu i organizowaniu skoordynowanych wysiłków instytucji pozarządowych i innych instytucji, publicznych i prywatnych, w celu osiągnięcia oczekiwanych przez społeczeństwo pożądanych efektów polityki zdrowotnej państwa i strategii określonej w narodowym programie zdrowia oraz zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego

Wykład II

HOLISTYCZNY MODEL ZDROWIA PUBLICZNEGO

Inspiracją modelu była potrzeba analizy gwałtownego wzrostu kosztów opieki zdrowotnej po wprowadzeniu w Kanadzie pod koniec lat 60 XX w. systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Duża rolę odegrał powołany wówczas Komitet ds. Kosztów Służby Zdrowia. Raport Marca Lalonde’a, mistrza zdrowia, obejmujący koncepcję tzw. pól(obszarów) zdrowia zainicjował nową erę postrzegania zdrowia publicznego. Raport powstał na potrzeby polityki zdrowotnej, jako narzędzie służące analizie problemów zdrowotnych i określeniu potrzeb zdrowotnych oraz sposobów ich rozwiązania. W oryginalnej wersji Lalonde’a nie kwalifikował(poza wypadkami komunikacyjnymi) wpływu poszczególnych grup czynników na stan zdrowia ludności(próby oszacowań są z późniejszych okresów).

Geneza koncepcji nowego zdrowia publicznego

Ottawska Karta Promocji Zdrowia

Ottawska Karta Promocji Zdrowia

Działalność światowej organizacji zdrowia w zakresie zdrowia publicznego

Działalność Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie zdrowia publicznego

Podstawa prawna – konstytucja WHO z 1946r.

Kierownicze i koordynacyjne działania w skali świata

Efektywna współpraca międzynarodowa

Efektywna pomoc dla rządów państw członkowskich

Działania administracyjne i techniczne

Zwalczanie chorób epidemicznych i innych

Poprawa żywienia, warunków pracy i bytu itp.

Wspieranie działań organizacji naukowych

Wypracowywanie konwencji, rekomendacji

Wspieranie ochrony zdrowia matki i dziecka

Rozwój higieny psychicznej i stos. Międzyludzkich

Stymulowanie badań naukowych

Doskonalenie kształcenia personelu medycznego

Rozwój higieny osobniczej

Gromadzenie i wymiana informacji

Opracowywanie … norm międzynarodowych

Przyjęto deklarację, w której określono, że POZ jest niezbędnym środkiem dla zapewnienia zdrowia dla wszystkich, uznano, że opieka podstawowa jest fundamentem całego sytemu opieki zdrowotnej

Najważniejsze wymogi i aspekty wobec POZ:

- rozwijanie edukacji

- promowanie dobrych warunków żywienia

- ochrona macierzyństwa i dziecka

- prewencja i kontrola lokalnych epidemii

- pełne wykorzystanie metod prewencji

- zaopatrzenie w zdrową wodę

- szczepienia przeciw chorobom zakaźnym

Strategia „Zdrowie dla wszystkich do 2000 r.”

Narodziła się w 1977r. w odpowiedzi na kryzys, w jakim znalazła się polityka zdrowotna wielu krajów świata.

Okres prosperity lat 50 i 60 wywołał powszechną wiarę w możliwości rozwiązania problemów zdrowotnych społeczeństwa poprzez rozwój sektora medycznego, zwiększenie liczby pracowników medycznych i bazy służby zdrowia, inwestowanie w coraz bardziej specjalistyczne i droższe technologie medyczne. Krach tej koncepcji ujawnił się podczas „kryzysu naftowego” w połowie lat 70 wymuszając podejście racjonalizujące wszelkie wydatki niezależnie od ich przeznaczenia.

W strategii tej po raz pierwszy ma miejsce nakreślenie zadań w zakresie wybranych parametrów rozwoju kadr, zasobów materialnych służby zdrowia, lecz poprzez postawienie konkretnych, sprecyzowanych celów zdrowotnych i dopiero w stosunku do nich określono możliwości potrzebnych działań oraz niezbędnego wspomagania organizacyjno- materialnego.

Głównie i przewodnie cele strategii europejskiej ZDW 2000 stanowią rozwinięcie założeń strategii światowej. Strategia europejska nakreślona została w 1980 r. wraz z przyjęciem 38 celów strategicznych(zadań)

„Zdrowie 21- zdrowie dla wszystkich w XXI wieku”

To światowa deklaracja zdrowia przyjęta w 1998 r. w tym dokumencie są zawarte głownie kierunki działań w zakresie polityki zdrowotnej krajów członkowskich WHO

Definicja zdrowia publicznego stowarzyszenie lekarzy Stanów Zjednoczonych

Zdrowie publiczne jest nauką i sztuką podtrzymywania, ochrony i ulepszania zdrowia ludności przy pomocy zorganizowanych wysiłków społeczności i obejmuje przedsięwzięcia, przy pomocy których społeczeństwo zapewnia świadczenia medyczne dla określonych grup osób.

Z kart historii w Polsce…

Józef Polak(1857-1928) w 1885r. założył czasopismo „Zdrowie Publiczne” ukazujące się do dziś. Kluczowych słowem jest tu „zdrowie” a nie „medycyna”, a słowo „publiczne” podkreśla, że działania mające zapewnić i umocnić zdrowie ludzi, oparte są o zorganizowany wysiłek społeczności, a nie o indywidualne starania i zabiegi.

W 1916r powstało Polskie Towarzystwo Medycyny Społecznej. W 1917r. wraz z innymi stowarzyszeniami ogłosiło „Projekt o zdrowiu publicznym w Polsce”. Opracowane materiały wykorzystał referat zdrowia, kierowany przez dr Witolda Chodźkę. 30 X 1917r jeszcze pod egidą władz okupacyjnych, powstało Ministerstwo Zdrowia Publicznego i Opieki Społecznej z terenowymi ekspozyturami (okręgowe, powiatowe i wojewódzkie wydziały zdrowia publicznego).

Definicja zdrowia publicznego- J. Nosko

Zdrowie publiczne jest to troska o zachowanie i umacnianie zdrowia w wymiarze makrospołecznym, lokalnym i środowiskowym, polegająca na naukowym rozpoznawaniu stanu zdrowia i potrzeb zdrowotnych zbiorowości oraz inicjowaniu i organizowaniu skoordynowanych wysiłków instytucji rządowych, samorządowych i pozarządowych w celu osiągania pożądanych standardów zdrowia.

Definicja nowego zdrowia publicznego- T.N. Tulchinsky, E.A. Varavikova

Nowe zdrowie publiczne jest całościowym podejściem do ochrony i promowania zdrowia odnoszącym się zarówno do jednostki, jaki i do społeczności, opartym na wzajemnie kompensujących się przedsięwzięciach służb zapobiegawczych zorientowanych na tworzenie warunków sanitarnych, środowiskowych oraz promujących zdrowie osób i zbiorowości, skoordynowanych z odpowiednimi świadczeniami zakładów opieki medycznej prowadzących leczenie, rehabilitację oraz opiekę długoterminową(Tulchinsky, Varavikova 2000)

NZP stawia w związku z tym wymóg prowadzenia zorganizowanych działań programowych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym, a także organizacji pozarządowych, w celu kreowania warunków społecznych, a także w zakresie środowiska fizycznego i żywienia

Definicja nowego zdrowia publicznego- T.N. Tulchinsky, E.A. Varavikova

Nowe zdrowie publiczne niezależnie od tego czy zarządzane jest przez struktury scentralizowane czy też rozproszone(zdecentralizowane) wymaga systemowych działań służących osiągnięciu zdefiniowanych celów i ściśle określonych działań. NZP to działania różnych podmiotów służące doskonaleniu zdrowia populacji; podmiotami tymi są: rząd, ministerstwa, grupy reprezentujące interesy konsumentów, naukowcy, profesjonaliści zdrowia publicznego, przedsiębiorstwa prywatne i publiczne, instytucje ubezpieczeniowe, firmy farmaceutyczne i medyczne, przemysł rolno- spożywczy, media oraz przemysł rozrywkowy, sport, a także instytucje odpowiedzialne za ustawodawstwo i prowadzenie prawa oraz inne podmioty

Nowe zdrowie publiczne to nauka i kompleksowe postępowanie zmierzające do zachowania i umacniania zdrowia ludności w wymiarze makrospołecznym i lokalnym. Podstawą tego postępowania jest naukowe rozpoznanie zdrowia i potrzeb zdrowotnych zbiorowości oraz inicjowanie i organizowanie skoordynowanych wysiłków instytucji rządowych, samorządowych w celu osiągania pożądanych standardów zdrowia(Wdowiak L. 2007)

Sprawy zdrowia jednostek i zbiorowości. Zdrowia-dobro publiczne czy towar w erze globalizacji? Podstawowe dziedziny zainteresowań zdrowia publicznego(moduły programowe). Próba konceptualizacji zakresu przedmiotowego i podmiotowego zdrowia publicznego w Polsce.

Funkcje w zakresie działań na rzecz ochrony zdrowia ogółu ludności na rzecz ochrony zdrowia indywidualnych osób

Medycyna a zdrowie publiczne

Zdrowie jako dobro publiczne i jako towar

W każdym kraju, bez względu na poziom gospodarczego, administracja centralna, czyli rząd ma do odegrania bardzo ważna rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli. W państwach opiekuńczych rola ta wynika przed wszystkim z faktu uznawania zdrowia za dobro publiczne, dobro przysługujące każdemu obywatelowi za darmo na równi z edukacją, bezpieczeństwem itp.

Mechanizmy rynku w opiece zdrowotnej to nic innego jak przekształcenie podstawowego prawa człowieka do ochrony zdrowia, w towar.

Mechanizmy rynkowe są w stanie zapewnić dobrą na wysokim poziomie skuteczną opiekę zdrowotną, ale tylko dla tej części społeczeństwa którą stać na poniesienie kosztów. Natomiast biedniejsza część społeczeństwa staje się wyłączona z prawa do opieki zdrowotnej i skazana co najwyżej na pomoc instytucji charytatywnych.

Rynek nie jest w stanie zapewnić zaspokojenie zbiorowych potrzeb społeczeństwa - -istotnej funkcji każdego systemu ochrony zdrowia.

Zdrowie jest wiec zarówno dobrem publicznym, jak i dobrem indywidualnym w części towarem. Ustalenie proporcji pomiędzy obciążeniem publicznym a obciążeniem indywidualnym na zdrowie stanowi ważną decyzję polityczną. Część podstawowych funkcji systemu ochrony zdrowia musi pozostać dobrem publicznym, za które odpowiedzialność musi ponosić państwo. Ta część to zaspokojenie zbiorowych potrzeb społeczeństwa realizowanych przez służby zdrowia publicznego przy współudziale wszystkich resortów oraz zaspokajanie tych indywidualnych potrzeb zdrowotnych, które dotyczą osób pozbawianych z różnych względów dostępu do opieki zdrowotnej lub które mogą stwarzać zagrożenie dla zdrowia ogółu.

RYNEK

Rynek jest instytucja umożliwiającą wymianę dóbr, usług i czynników wytwórczych.

Dobra- są ta rzeczy służące do zaspokajania potrzeb ludzkich(odzież, żywność)

Usługi- służą też do zaspokajanie potrzeb ludzkich, ale nie są fizycznie uchwytne(opieka medyczna)

Czynniki wytwórcze- obejmują zasoby ludzi i wszystkich rzeczy wykorzystywanych do produkcji dóbr, świadczenia usług w celu zaspokajania potrzeb ludzkich

Popyt- to ilość dóbr i usług, jaką nabywcy są w stanie nabyć po określonej cenie w określonym czasie

Podaż- jest zestawieniem ilość dóbr jakie producenci są gotowi sprzedać w określonych warunkach przy danej cenie i w określonym czasie

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ŚWIADCZENIA MEDYCZNE

Żaden kraj na świecie nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb zdrowotnych swoich obywateli.

PAŃSTWO A ZDROWIE PUBLICZNE

Państwo jest głównym kreatorem systemu zdrowia publicznego i czynnikiem w najważniejszym stopniu odpowiadającym za adekwatność przyjmowanych rozwiązań do warunków i wymogów etapu rozwojowego społeczeństwa i kraju. Jako polityczna organizacja społeczeństwa powinno zabezpieczyć prawa i interesy oraz realizację najżywotniejszych potrzeb jednostek i zbiorowości.(Lutrzykowski A.)

Polityka pastwa w większym bądź mniejszym stopniu generuje zmiany położenia wielkich grup i środowisk, a także poszczególnych jednostek. Zmienia się sytuacja życiowa obywateli i możliwości zaspokajania potrzeb. Zmniejsza się lub zwiększa poziom życiowego komfortu, jakość życia, poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego i przewidywalności losu.

KONCEPCJA BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO

Bezpieczeństwo zdrowotne to deklaracja zapewnienie lub uzasadnienie dla określonych działań legislacyjnych i in. Formalno- prawnych

- musi się odnosić do szeroko rozumianych uwarunkowań zdrowia(społ.–ekon.), środowiskowych, kulturowych, a nie ograniczać jedynie do gwarancji dostępności do dobrych jakościowo i sprawnych organizacyjnie świadczeń medycznych

- oznacza konieczność zaspokajanie indywidualnych i zbiorowych potrzeb zdrowotnych, a system ochrony zdrowia musi być tak zorganizowany, aby obejmować swoim działaniem obie te sfery

Aspekty bezpieczeństwa zdrowotnego

Zabezpieczenie przed ryzykiem choroby i utraty zdrowia- obejmuje elementy finansowania i dostarczania świadczeń, które chronią przed chorobami(zapobiegawcze) i (lub) pomniejszają skutki urazów czy chorób (lecznicze); potrzeba posiadania środków finansowych, kadry itd.

Zabezpieczenie przed skutkami choroby i utraty zdrowia- obejmuje koordynację rozproszonych elementów opieki zdrowotnej leczniczej i prewencyjnej, opieki społecznej, rehabilitacyjnej, świadczeń i wypłaty zasiłków chorobowych, wypadkowych, rent.(Cianciara D. Wysocki M.J.)

Priorytety działań są zmienne w czasie i przestrzeni.

PRIORYTETY DZIAŁAN MINISTERSTWA ZDROWIA

Kwiecień 2006

Grudzień 2007

„Do realizacji zadań związanych z programem „zdrowie dla Wszystkich” potrzebna jest nowa, uaktualniona wiedza, która może pochodzić tylko z nauk stworzonych i prawnie usankcjonowanych przez nowe zdrowie publiczne”(Dean K.)

GŁÓWNE SKŁADNIKI SEKTORA ZDROWIA W STRATEGII „ZDROWIE DLA WSZYSTKICH”

Należy ocenić funkcje, jakie mają do spełnienia główne postacie w sferze zdrowia oraz ponownie zdefiniować profesję zdrowia publicznego, włączając w to funkcje ogólne i specyficzne tego zawodu

Wykład III

Zdrowie publiczne jako instytucja w strategii „zdrowie dla wszystkich”

Zdrowie ( jako dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny ) jest wynikiem współdziałania różnych sektorów, zatem publiczne instytucje zdrowia muszą być przede wszystkim ukierunkowane na ewaluacje sektora zdrowotnego.

Dziedziny zdrowia publicznego

Dziedziny podstawowe:

- zarządzanie służbą zdrowia,

- biostatystyka,

- epidemiologia,

- edukacja i zachowanie zdrowotne,

- środowiskowe uwarunkowania zdrowia.

Dziedziny uzupełniające

- międzynarodowe zdrowie publiczne,

- praktyka biomedyczna i laboratoryjna,

- żywienie,

- praktyka zdrowia publicznego,

- zdrowie matki i dziecka,

- zdrowie środowiskowe.

Biostatystyka epidemiologia, edukacja i zachowanie zdrowotne, zarządzanie służbą zdrowia, środowiskowe uwarunkowania zdrowia oddziałują na siebie wzajemnie i są powiązane z kompetencjami interpersonalnymi.

Określenie kompetencji profesjonalnych jest niezwykle trudnym zadaniem, które powinno odpowiadać potrzebom w danym miejscu i czasie.

Miejsce zdrowia publicznego w systemie ochrony zdrowia.

Problem ten wiąże się z celami polityki zdrowotnej:

- poprawa stanu zdrowia populacji,

- poprawa satysfakcji pacjentów korzystających z usług zdrowotnych,

- poprawa efektywności wykorzystania środków przeznaczonych na opiekę zdrowotną,

- poprawa dostępności do medycznie uzasadnionych usług zdrowotnych.

Celem głównym polityki zdrowotnej jest zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego poprzez dwa cele szczegółowe:

system opieki zdrowotnej:

1. zaspokajanie indywidualnych potrzeb zdrowotnych ( wynikających z choroby, wypadków ), a więc potrzeb wyrażonych, choć system z własnej inicjatywy powinien brać także pod uwagę istnienie potrzeb rzeczywistych= dział indywidualnej opieki zdrowotnej ( służb medycznych)

2. zapewnienie zbiorowych potrzeb zdrowotnych tj. takich warunków życia, pracy, mieszkania, odżywiania, wypoczynku, a nawet chorowania, które minimalizują jakiekolwiek ryzyko utraty zdrowia czy życia= dział zbiorowej ochrony zdrowia ( służb zdrowia publicznego).

Lista podstawowych funkcji zdrowia publicznego na dwie pierwsze dekady 21 wieku powinna obejmować działania na rzecz ochrony zdrowia ogółu ludności ( 10 działań ) i działania na rzecz ochrony zdrowia indywidualnych osób ( 5 działań ).

Zadania zdrowia publicznego ( zbiorowe )!!!!

- monitorowanie stanu zdrowia,

- zapobieganie szerzeniu się chorób,

- zwalczanie czynników ryzyka,

- zapobieganie wypadkom i urazom,

- zapewnianie nadzoru epidemiologicznego,

- promowanie zdrowego stylu życia,

- kształcenie personelu medycznego,

- zapewnianie regulacji prawnych,

- monitorowanie jakości świadczeń,

- ocenianie sytuacji zdrowotnej kraju.

Zadania zdrowia publicznego ( indywidualne )!!!!!!!

- szczepienia ochronne ( ch. zakaźne ),

- pomoc dla niepełnosprawnych,

- świadczenia w chorobach społecznych,

- skrining…..,

- nadzór i pomoc dla instytucji charytatywnych.

Zakres zadaniowy ( przedmiotowy ) zdrowia publicznego

- zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych, m.in. zapewnianie nadzoru epidemiologicznego,

- zapobieganie i zwalczanie chorób niezakaźnych o dużym wymiarze społecznym, m.in. poprzez realizację programów zapobiegawczych, lecznictwo i rehabilitację,

- ochrona zdrowia wybranych grup ludności: opieka nad matką i dzieckiem, ochrona zdrowia młodzieży uczącej się i studiującej, osób starszych, niepełnosprawnych i pracujących,

- ochrona zdrowia przed zagrożeniami biologicznymi, chemicznymi, fizycznymi oraz przezwyciężanie skutków narażenia na te czynniki,

- ochrona zdrowia przed zagrożeniami wynikającymi z niekorzystnych warunków społecznych – ubóstwa, bezrobocia, bezdomności i wykluczenia społecznego,

- zapobieganie wypadkom i urazom oraz ich przezwyciężanie, m.in. poprzez identyfikację i zwalczanie zagrożeń oraz zapewnianie kompleksowej pomocy ofiarom katastrof,

- promocja zdrowia nastawiona na kształtowanie zachowań prozdrowotnych,

- organizacja systemu opieki medycznej oraz zasad dystrybucji świadczeń medycznych, m.in. poprzez prawodawstwo, monitorowanie ich jakości, przestrzeganie praw pacjenta,

- kształcenie profesjonalistów zdrowia publicznego, kształcenie i doskonalenie zawodowe lekarzy i in. personelu medycznego i pozamedycznego,

- monitorowanie stanu realizacji Narodowego Programu Zdrowia, określającego cele i zadania polityki zdrowotnej państwa.

Pola zdrowia publicznego – J. Nosko

W świetle funkcjonujących uregulowań prawno-administracyjnych dokonanych po 1999 r. można wyróżnić 5 pól zdrowia publicznego.

Charakterystyczną cechą wspólną dla wszystkich pól zdrowia publicznego jest to, że realizowane w ich ramach prawem określone zadania są prawie w stu procentach finansowane ze środków publicznych, tj. z budżetów państwa i samorządów terytorialnych ( a nie ze składek, jak np. w odniesieniu do świadczeń finansowanych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego).

Pola zdrowia publicznego w Polsce

- ochrona zdrowia i zwalczanie chorób zakaźnych i niezakaźnych o dużym wymiarze społecznym w ramach systemu publicznych ubezpieczeń zdrowotnych,

- ochrona zdrowia i przezwyciężanie skutków zagrożeń biologicznych, chemicznych, fizycznych ( w ramach zdrowia środowiskowego i ochrony zdrowia pracujących),

- ochrona zdrowia przed zagrożeniami wynikającymi z niekorzystnych warunków społecznych w ramach polityki społecznej oraz systemu pomocy społecznej,

- promocja zdrowia rozumiana jako system umacniania i rozwoju potencjału zdrowotnego jednostek i grup społecznych poprzez zmianę stylu życia,

- sprawność i skuteczność organizacji i dystrybucji świadczeń medycznych w zachowaniu równego dostępu do nich oraz poczucia bezpieczeństwa w trudnych sytuacjach chorobowych.

Podstawowe zadania zdrowia publicznego wg. projektu: „funkcje zdrowia publicznego” (USA)

- monitorowanie stanu zdrowia w celu poznania problemów zdrowotnych społeczeństwa,

- diagnoza i analiza problemów zdrowotnych i ryzyka w społeczności lokalnej,

- informacja, edukacja, oraz doradztwo w sprawie wyzwań zdrowotnych,

- zjednywanie partnerów i stowarzyszeń na szczeblu społeczności lokalnej w celu rozpoznawania i rozwiązywania problemów zdrowotnych,

- prowadzenie polityki i planowanie dla podtrzymania stanu zdrowia społeczeństwa o poszczególnych osób,

- wzmacnianie i przestrzeganie uregulowań prawnych ukierunkowanych na ochronę zdrowia,

- gwarantowanie dostępu osób do niezbędnych świadczeń zdrowotnych oraz zapewnianie, świadczeń w tych miejscach w których są one dostępne

- gwarantowanie dyspozycyjności kompetentnych kadr tak, by w adekwatny sposób udzielano świadczeń zdrowotnych i usług z dziedziny zdrowia publicznego,

- ocenianie efektywności, dostępności i jakości świadczeń zdrowotnych w aspekcie zbiorowym i indywidualnym,

- prowadzenie badań naukowych nad nowymi podejściami i innowacyjnymi rozwiązaniami odnoszącymi się do świadczeń zdrowotnych.

Podstawowe zadania zdrowia publicznego wg zespołu 145 ekspertów zdrowia publicznego ( WHO )

- zapobieganie, monitorowanie i kontrola chorób zakaźnych i niezakaźnych,

- monitorowanie stanu zdrowia,

- promocja zdrowia,

- zdrowie w miejscu pracy ( higiena pracy ),

- ochrona środowiska naturalnego,

- ustawodawstwo w dziedzinie zdrowia publicznego,

- planowanie i zrządzanie w zdrowiu publicznym,

- specyficzne usługi będące w gestii zdrowia publicznego,

- zdrowie w grupach populacji wysokiego ryzyka.

Zdrowie publiczne na tle innych nauk o zdrowiu w Polsce. Implikacje transformacji demograficznej i epidemiologicznej dla zdrowia publicznego w naszym kraju. Nowoczesne źródła informacji naukowej wykorzystanej w zdrowiu publicznym.

Przykłady kwantyfikacji czynników wpływających na stan zdrowia

- styl życia – 50 %,

- medycyna naprawcza – 20 %,

- czynniki środowiska społecznego – 20 %,

- czynniki środowiska fizycznego – 5 %,

- czynniki genetyczne – 5 %.

Relacja między liczbą świadczeń medycznych, a wynikającymi z tego Kosztami

Czynniki wpływające na zdrowie:

- higiena,

- woda i żywność,

- opieka medyczna indywidualna,

- badania naukowe,

- środowisko,

- ekonomia.

Zakres programów prozdrowotnych:

1. Opieka medyczna indywidualna,

2. Zdrowie publiczne.

Transformacja demograficzna i epidemiologiczna, a zdrowie publiczne

Fazy transformacji demograficznej:

- okres przed 1800 r. - wysoki wskaźnik umieralności i urodzeń,

- 19 wiek - trwałe przemiany demograficzne ( gł. spadek umieralności ),

- 1 połowa 19 wieku - dalszy spadek umieralności, wydłużenie życia,

- 2 połowa 19 wieku - dalszy spadek umieralności, obniżanie się wskaźnika rozrodczości, starzenie się społeczeństw.

Fazy transformacji epidemiologicznej

- fazy chorób zakaźnych,

- fazy wypadków i urazów,

- faza chorób cywilizacyjnych ( cukrzyca, ch. u. k., nowotwory ),

- fazy nowych zagrożeń.

Zarządzanie oparte o wyniki badań naukowych to przede wszystkim takie nastawienie umysłu, które sprawia, że zadając pytania dotyczące funkcjonowania instytucji, szukamy możliwie pewnych danych, jesteśmy świadomi ograniczeń uzyskiwanych odpowiedzi oraz śledzimy rozwój badań naukowych, aby nie przeoczyć dobrych i adekwatnych rozwiązań.

Trudne decyzje polityki zdrowotnej, które powinny mieć na względzie równoczesne dążenia do sprawiedliwości społecznej i wzgląd na dobro pojedynczego pacjenta, są w skomplikowany sposób uwarunkowane względami natury politycznej i ekonomicznej.

Specyfika decyzji kierowniczych

Role pełnione przez osoby na stanowiskach kierowniczych:

- interpersonalna,

-informacyjna - aktywne poszukiwanie wartościowych informacji i rozpowszechnianie ich wśród podwładnych. Cechy osobowości dobrego menadżera: erudycja i wiedza, racjonalność, zdolność krytycznej analizy, ostrożność we wnioskowaniu, zdolność dostrzegania relacji, zdolność porównań, ostrożność przy akceptacji nowości, zdolność skutecznego komunikowania, troska o rozwój własnych umiejętności.

Informacja naukowa jest zawarta w opracowaniach i analizach naukowych.

Cele i zadania wyników badań naukowych

W sferze polityki zdrowotnej: m. in. Ustalanie priorytetów zdrowotnych na podstawie rzetelnych analiz potrzeb zdrowotnych społeczeństwa, ustalanie gwarantowanych przez państwo usług, tworzenie wytycznych i standardów oraz wskaźników umożliwiających pomiar rezultatów, przewidywanie trendów i skutków stosowania określonych technologii medycznych.

W sferze kontraktowania usług i ich finansowania: dostarczają dowodów na skuteczność i opłacalność interwencji, pozwalają sporządzać listy rekomendowanych, optymalnych procedur medycznych, pozwalają eliminować postępowania o nieudowodnionej skuteczności lub przestarzałe.

Podejmowanie decyzji

Bez względu na szczebel, racjonalne podejmowanie decyzji wymaga realizacji 5 etapów

Etap 1 Umiejętne i precyzyjne sformułowanie problemu

- kogo ( populacji, grupa ) lub czego ( np. jednostka organizacyjna) dotyczy nasza wątpliwość?

- jakiego rodzaju działanie/interwencję bierzemy pod uwagę? Co chcemy zmienić?

- jaki jest pożądany rezultat działań/interwencji i jak ten rezultat zmienić?

- z czym chcemy rozważne działania porównać?

- jaką metodą lub techniką badawczą chcemy, aby dowód został przeprowadzony?

Etap 2 Odszukanie odpowiednich opracowań i analiz

Na tym etapie konieczna jest znajomość źródeł ( baz, instytucji, rejestrów itd.. ), pożyteczna jest też umiejętność korzystania za baz danych i piśmiennictwa, wiedza o tym, w jaki sposób są kontynuowane, jakimi posługuje się słownikami. Istotna jest też umiejętność oceny jakości żródła, z którego pochodzi informacja ( duża rola fachowców do informacji naukowej )

Etap 3 Dokonywanie oceny wartości wyników zawartych w publikacjach

Na tym etapie konieczna jest znajomość metod badawczych, umiejętność oceny trafności wyboru metody, znajomości zasad analizy statystycznej i - podobnie jak w poprzednim etapie - należy wyręczać się fachowcami.

Etap 5 Zapewnienie odpowiednich warunków wdrożenia proponowanych naukowo rozwiązań

Stworzenie odpowiednich warunków dla wdrożenia nowych rozwiązań to nie tylko zapewnienie materialnych możliwości, przygotowanie personelu, restrukturyzacja, zakup urządzeń itp. Konieczne jest także uwzględnienie technik i metod wprowadzenia zmiany.

Brak etapu 4 ?????

Wykład IV

Zdrowie Publiczne

Badania satysfakcji pacjentów z leczenia szpitalnego jako problem Zdrowia Publicznego. [badania własne] Dr n med. Jan Krakowiak

W ostatnich 15 latach w Polsce wzrasta zainteresowanie badaniem opisowym pacjentów w jednostkach służby zdrowia. Badania prowadzone są pod nazwą satysfakcji pacjenta z udzielanej usługi medycznej.

Inspirację do przeprowadzenia badań stanowią względy praktyczne. W systemach ochrony zdrowia, w których coraz większą rolę odgrywają elementy gospodarki rynkowej, zdobycie informacji, jak postrzegane są określane usługi medyczne przez pacjentów, jest bardzo cenne.

Poznanie opinii pacjentów umożliwia, dostosowanie ośrodka do oczekiwań przyczyniających się do wzrostu konkurencyjności placówki służby zdrowia.

W sektorze opieki zdrowotnej, jakość świadczonych usług jest zagadnieniem niezwykle ważnym, ponieważ dotyczy bezcennych wartości jakimi są życie i zdrowie.

Świadczenie wysokiej jakości usług przy możliwie niskich kosztach, zaliczać można do podstawowych celów zakładów opieki zdrowotnej. W tej sytuacji niezmiernie istotnym jest utrzymanie ciągłego kontaktu z pacjentami.

Poziom zadowolenia klienta służby zdrowia, określają zarówno cechy charakterologiczne pacjenta, jak i obiektywne istniejące możliwości instytucji świadczących usługi medyczne.

W związku z tym działalność placówek zdrowotnych, oprócz poprawności klinicznej wykonywanych świadczeń, powinna cechować dbałość o zadowolenia pacjenta.

Satysfakcja pacjenta może być traktowana jako reakcja konsumenta na doświadczenia z otrzymanych usług medycznych. Jest to reakcja emocjonalna i subiektywna, obejmująca aspekty interpersonalne. Satysfakcja pacjenta ogrywa ważną rolę w określeniu opieki zdrowotnej, oceniając zwykle poprzez zewnętrzny system akredytacji i wewnętrzne systemy standardów postępowania medycznego.

Trosce o satysfakcje pacjenta służy szereg działań, do których można zaliczyć:

- kompleksowe zarządzanie jakością,

- ciągle doskonalenie jakości,

- badanie opinii pacjentów na temat otrzymywanych usług.

Satysfakcja pacjenta to stopień w jakim opieka jest przez niego akceptowana w odniesieniu do oczekiwań i potrzeb.

Satysfakcja pacjenta zależy od stopnia w jakim otrzymywana usługa spełni jego oczekiwania. Wynik oceny tych oczekiwań ze stanem rzeczywistym, określany jest jakością usługi.

Różnica między usługą oczekiwaną a faktycznie otrzymaną jest sprawą indywidualną i subiektywną dla każdego pacjenta.

Pacjent jest zainteresowany jakością kliniczną, oraz subiektywną satysfakcją z udzielanych świadczeń medycznych.

Satysfakcja pacjenta jest często definiowana jako kluczowy element relacji klient – zakład usługowy, wpływający na kształtowanie się współpracy między usługodawcą i usługobiorcą.

W placówce służby zdrowia, klientem jest:

- pacjent,

- jego rodzina,

- oraz wszystkie osoby płacące za leczenie

W związku z powyższym satysfakcja pacjenta, jest traktowana jako reakcja konsumenta na doświadczenia z otrzymanych usług.

Według koncepcji relationship marketing, satysfakcja klienta stanowi główny czynnik determinujący lojalność klienta wobec usługodawcy.

Ponadto koncepcja relationship marketing zakłada, że satysfakcja klienta jest właśnie czynnikiem, który w sposób wyraźny przekłada się na finansowy sukces firmy świadczącej usługi.

Satysfakcja pacjenta lojalnego w stosunku do usługodawcy, powoduje brak konieczności poszukiwania wciąż nowych pacjentów, ponieważ dotychczasowi, usatysfakcjonowani zostają na stałe, zapewniając stabilizację rynkową i finansową zakładu świadczącego usługi medyczne.

Produkt nabywany przez pacjenta na rynku usług zdrowotnych posiada zazwyczaj postać usługi. Stwarza możliwości wyboru kombinacji elementów, powstaje jedna swoista grupa korzyści dla usługobiorcy.

Usługa zdrowotna jest usługą szczególną, istotę stanowi dostarczenie świadczeń na rzecz odbiorcy w celu spełnienia potrzeb, życzeń i oczekiwań pacjenta.

Usługę zdrowotną cechuje:

niematerialny charakter,

jednoczesność świadczenia i korzystania usługi,

nietrwałość i brak możliwości magazynowania,

ścisły związek usługi z osobą wykonawcy,

heterogeniczność, komplementarność i substytucyjność usług,

niemożność nabycia prawa własności usługi.

Zazwyczaj przyjmuje się, że kluczowa dla satysfakcji pacjenta jest relacja między poziomu wykonywania usług a oczekiwaniami:

1.Satysfakcja powstaje w sytuacji, gdy subiektywna ocena poziomu wykonania usługi jest co najmniej równa oczekiwaniom.

2. Produkt finalny jaki uzyskuje pacjent, jest w wysokim stopniu niematerialny oraz wysoce specjalistyczny i silnie związany z osobistymi cechami konsultanta jest profesjonalizm i doświadczenie.

Jakość jest tą wartością, z którą stykamy się w codziennym życiu, w odniesieniu do wszystkiego co istnieje w czasie, kiedy dokonujemy ogólnej charakterystyka badanej usługi.

Definicja Instytutu Medycyny Krajowej Akademii Nauk w USA wskazuje, że „ jakość to stopień do jakiego usługi zdrowotne świadczone dla jednostek i populacji zwiększają prawdopodobieństwo pożądanych efektów zdrowotnych i są zgodne z aktualną profesjonalną wiedzą medyczną.”

Inna definicja mówi, że jakość opieki zdrowotnej, to nie innego jak wiarygodność uzyskania przez wszystkie zainteresowane strony, oczekiwanych rezultatów usług zdrowotnych, świadczonych w danym czasie pacjentowi w przeszłości a także zgodność tych usług z aktualną profesjonalną wiedzą.

W rozumieniu świadczeniodawcy, jakością jest właśnie postępowanie terapeutyczne , zgodne z aktualną wiedzą medyczną, efektywne, skuteczne, bezpieczne i wykonane we właściwym czasie.

Dużą grupę świadczeniodawców stanowią placówki szpitalne, w których jakość działalności jest sumą jakości świadczeń cząstkowych.

W rozumieniu pacjenta jakość to dostępność usług, dostateczna informacja o stanie zdrowia, edukacja zdrowotna, dobra komunikacja z lekarzem i pielęgniarką, szacunek i opiekuńczość okazywana pacjentowi, koordynacja i ciągłość procesu leczenia a także satysfakcja z udzielanej usługi.

Jakość świadczonych usług określają odczucia i oceny pacjenta. Pomiaru jakości dokonuje się w tym przypadku według kryteriów subiektywnych, ponieważ każdy pacjent ustala sam dla siebie własną miarę, którą stanowi określony pułap oczekiwań i wymagań.

Dla pacjenta jakość usług medycznych zależy od kwalifikacji lekarzy, pielęgniarek, terapeutów, od przebiegu procesu diagnostycznego, terapeutycznego oraz od powrotu do zdrowia lub jego poprawy po opuszczeniu szpitala.

Według płatnika, jakością usługi jest wydajna efektywna opieka zdrowotna czyli opieka zdrowotna czyli opieka realizowana przy możliwie najniższych kosztach i jednocześnie gwarantująca pożądane efekty lecznicze.


Wyszukiwarka