Produkcja to W ujęciu statystycznym: ogół wytworzonych przez przedsiębiorstwo produktów W ekonomii: wytwarzanie dóbr użytkowych dla zaspokojenia popytu konsumentów W aspekcie zarządzania: proces produkcyjny, powiązane ze sobą i wzajemanie Proces produkcji to uporządkowany ciąg działań prowadzących do wytworzenia produktu. Funkcja produkcji – funkcja matematyczna, przy pomocy której bada się, jakie zależności zachodzą pomiędzy nakładami i zasobami produkcyjnymi a efektami produkcji. Przykłady funkcji produkcji: Liniowa funkcja produkcji Funkcja produkcji CES Funkcja produkcji Cobba-Douglasa Produkcja jest procesem, w którym poprzez kombinację pracy ludzkiej, środków i przedmiotów pracy oraz przy użyciu właściwej technologii powstają nowe dobra, czyli produkty i usługi. Funkcja produkcji W przeciwieństwie do użyteczności, która ma charakter porządkowy, produkcję można mierzyć. Firmy zatrudniają czynniki produkcji aby wyprodukować „mierzalny” produkt. Proces produkcji można zapisać w postaci wzorów przedstawiających dokładne ilości czynników „łączonych” na każdym etapie produkcyjnego procesu. Produkt końcowy można więc przedstawić w postaci funkcji produkcji, np.: x = K^1/2 L^1/2 . Przez funkcję produkcji Y= F(K, L) rozumieć będziemy funkcję opisującą relację pomiędzy nakładami kapitału (K) i pracy (L) a wielkością wytworzonego produktu (Y). W postaci ogólnej, przy założeniu dwóch czynników produkcji L i K, funkcja produkcji wyraża się zapisem: X = f ( L, K ), ceteris paribus Gdzie: L, K - wielkości zatrudnienia poszczególnych czynników produkcji; X - maksymalny efekt produkcyjny możliwy do osiągnięcia w określonym czasie przy wykorzystaniu określonej ilości i kombinacji czynników produkcji. Funkcja produkcji to zależność między wielkością produkcji (w jednostkach fizycznych) a zastosowanymi w procesie produkcji nakładami (kapitału i pracy). Wykres tej funkcji jest zdeterminowany prawem malejących
Model pajęczyny to model rynku, na którym reakcje producentów na zmianę ceny dobra, spowodowaną oddziaływaniem czynnika egzogenicznego, następują z pewnym opóźnieniem czasowym. W zależności od stopnia elastyczności cenowej krzywych popytu i podaży mogą zachodzić: - oscylacje wybuchowe, gdy cenowa elastyczność popytu jest mniejsza od cenowej elastyczności podaży; w takiej sytuacji rynek po wybiciu go ze stanu równowagi nie jest w stanie samoczynnie powrócić do punktu równowagi, gdyż wahania cen i ilości dobra są z okresu na okres coraz większe, -oscylacje tłumione, gdy krzywa popytu charakteryzuje się większym stopnie elastyczności cenowej niż krzywa podaży; w takiej sytuacji rynek po wybić go ze stanu równowagi jest w stanie samoczynnie powrócić do punktu równowagi, albowiem wahania cen i ilości dobra w każdym kolejnym okres są coraz to mniejsze, -oscylacje o stałej amplitudzie wahań, gdy funkcje popytu i podaży odznaczają się taką samą wartością współczynnika elastyczności cenowej; wówczas wahania cen i ilości dobra są z okresu na okres takie same, co z jednej strony uniemożliwia samoczynne osiągnięcie przez rynek punktu równowagi; z drugiej zaś - utrzymuje rozmiary stanu nierównowagi na tym sam> poziomie. POPYT wyraża chęć zakupu dobra bądź usługi o określonych cenach w danym miejscu i czasie. Czynniki wpływające na popyt:  Dobra cena  Dochody konsumenta  Ceny dóbr substytucyjnych (zastępczych)  Ceny dóbr komplementarnych (uzupełniających)  Jakość  Tradycja  Gust, preferencje konsumenta  Chęć wyróżnienia się z tłumu  Religia  Pora roku Prawo popytu brzmi: Wraz ze wzrostem ceny bądź usługi popyt na to dobro lub usługę maleje i odwrotnie spadek ceny wywołuje wzrost popytu POTRZEBA (nieograniczona) =/ popyt (ograniczony) Rodzaje popytu: -popyt na dane dobro (indywidualny) - jest to całkowity popyt efektywny na dobro przy różnych jego cenach, -popyt globalny (rynkowy) - jest to popyt efektywny na wszystkie dobra i usługi w danym kraju i w określonym czasie przy różnych cenach. Krzywa popytu – wskazuje w sposób graficzny zależność między ceną a rozmiarami zapotrzebowania (popytu) na dany towar lub usługę przy założeniu „ceteris paribus”. Czynniki determinujące kształt krzywej popytu Każdy czynnik powodujący wzrost popytu przesuwa krzywą popytu na prawo, podnosząc cenę równowagi oraz ilość dobra w punkcie równowagi. W przypadku krzywej popytu determinantami kształtu są: -poziomu ceny danego dobra, -ceny innych dóbr (dobra substytucyjne, komplementarne); -wysokości realnych dochodów, -oczekiwań zmian cen i dochodów, -indywidualnych -preferencji konsumenta, gusty, (moda) -liczby konsumentów. W zależności od motywacji nabywców popyt możemy podzielić na trzy kategorie: Popyt funkcjonalny – popyt wynikający z cech jakościowych danego dobra – jest funkcją jego wartości użytkowej; Popyt niefunkcjonalny – użyteczność (popyt na dane dobro) może się zmienić w zależności od zachowania się innych konsumentów (tzw. Efekty zewnętrzne na użyteczność); Popyt spekulacyjny – popyt wynikający z oczekiwań co do kształtowania się cen w przyszłości. Popyt niefunkcjonalny wyznacza nam z kolei trzy rodzaje zachowań nabywców: Efekt owczego pędu – popyt na dane dobro wzrasta dlatego, że inni konsumują to dobro. Oznacza on potrzebę utożsamiania się z innymi konsumentami i ich stylem bycia. Efekt snobizmu – popyt na dane dobro maleje wskutek tego, że inni kupują to dobro. Oznacza on zatem potrzebę wyróżnienia się, bycia ekskluzywnym, odmiennym od innych; Efekt veblenowski – dotyczy popytu na tzw. dobra prestiżowe. Ich konsumpcja świadczy o statusie konsumenta, nosi znamiona konsumpcji ostentacyjnej. Dlatego popyt na takie dobra wzrasta wraz ze wzrostem ich ceny PODAŻ – jest to ilość dóbr bądź usług oferowanych przez producenta do sprzedaży po określonej cenie, danym miejscu i czasie. Krzywa podaży – ukazuje zależność między ceną a ilością oferowanych towarów (podaży) przy innych wielkościach nie zmienionych („ceteris Paribas”) W przypadku krzywej podaży wyróżniamy następujące elementy determinujące kształt krzywej: -rozwój techniki, technologia -spadek/wzrost kosztów produkcji, -interwencja państwa – przepisy, procedury prawne itd. -ilość przedsiębiorstw w gałęzi, branży -przewidywania co do zmian cen Czynniki wpływające na podaż  Popyt  Dobra cena  Technologia produkcji  Ceny czynników produkcji  Warunki klimatyczne – przyrodnicze  Konsumpcja naturalna, wadliwa produkcji Związek pomiędzy poziomem ceny a wielkością podaży zwany jest prawem podaży. W przeciwieństwie do popytu krzywa podaży ma charakter funkcji rosnącej, co oznacza, że gdy cena spada producent ogranicza rozmiary produkcji (podaży), natomiast gdy cena rośnie to zachęca go do wzrostu produkcji (podaży). Prawo podaży Wraz ze wzrostem ceny dobra bądź usługi podaż wzrasta i odwrotnie spadek ceny, spadek podaży. PRODUKCJIA =/ PODAŻ  Działalność  Wytworzone produkty mogą stanowić wynagrodzenia bądź premię  Konsumpcja naturalna, wadliwa produkcja CENA RÓWNOWAGI – cena równoważąca rynek. Oznacza to, że przy tej cenie rozmiary zapotrzebowania są równe ilości oferowanej. Równowaga - Jest to sytuacja, w której zarówno kupujący, jak i sprzedający są zadowoleni z istniejącej kombinacji cen oraz ilości kupionych i sprzedanych towarów, a przy tym nie ma tendencji do zmiany tego stanu rzeczy. Cena równowagi rynkowej - cena zrównująca wielkość popytu z wielkością podaży. Jest to więc cena, przy której zrównane są wielkości zamierzonych zakupów z wielkością oferty towarowej
Zysk to dodatni wynik finansowy przedsiębiorstwa, oznacza, że ma ono wyższe przychody niż koszty ich uzyskania. Inaczej, jest to "nadwyżka wartości sprzedaży nad ogólnymi wydatkami; wynagrodzenie dla firm za angażowanie jej zasobów w warunkach ryzyka w celu zaspokojenia potrzeb odbiorców. Zysk jest podstawą do inwestowania i rozwoju firmy. Dochód-, różnica między przychodami osiąganymi w określonym czasie przez podmiot gospodarczy a kosztami ich uzyskania. Przychód, utarg, kwota pieniędzy wpływająca do przedsiębiorstwa w określonym czasie z tytułu sprzedaży wytworzonych produktów (dóbr lub usług). Rozróżnia się przychód całkowity, przeciętny i krańcowy. 1) przychód całkowity jest sumą iloczynów ilości sprzedanych produktów i uzyskanych za nie cen. 2) przychód przeciętny, odnoszący się do jednego, konkretnego produktu, jest relacją przychodu całkowitego uzyskanego ze sprzedaży tego produktu do ilości sprzedanych jednostek. W warunkach stałości ceny w okresie, dla którego oblicza się przychód przeciętny, jest on równy tej cenie, w warunkach zmienności ceny w czasie wyraża średnią cenę uzyskaną ze sprzedaży jednostki produktu w badanym okresie. 3) przychód krańcowy jest to dodatkowy przychód (przyrost przychodu całkowitego) uzyskany ze zwiększenia sprzedaży o jednostkę produktu - inaczej mówiąc, jest to cena, po której sprzedawana jest każda kolejna jednostka produktu. Analiza poszczególnych rodzajów przychodu w połączeniu z analizą analogicznych rodzajów kosztów jest podstawą ustalania w przedsiębiorstwie optymalnych z ekonomicznego punktu widzenia rozmiarów produkcji i sprzedaży.