Myszeida – poemat heroikoniczny, parodia poematu heroicznego
Sama Myszeida jest poematem, który często określa się jako wesołej, rokokowej igraszki;
Komizm tego poematu jest w dużym stopniu niezależny, niepodporządkowany dążeniom satyrycznym, ani dydaktycznym, chociaż w Myszeidzie są też elementy satyry. Jednak większość badaczy, wśród nich Klimowicz jest skłonna uznać Myszeidę za przykład parodii czystej, wesołej, rokokowej igraszki. Myszeida nawiązuje do Homera, obecne są w tym poemacie rozbudowane porównania homeryckie, opisy walk, przemówienia bohaterów, ich wędrówki, które przypominają wędrówki Odyseusza. A jeśli chodzi o elementy satyryczne, aluzyjne, to w Myszeidzie, której akcja dzieje się za czasów Popiela, w akcji tego poematu biorą udział hetmani, kanclerze, damy modne. W czasach Popiela funkcjonują sejmy. Możemy powiedzieć więc, że Myszeida wyzyskuje elementy parodii i przekształca je w satyrę.
Następny poemat heroikonicznym jest Monochomachia – 1778r. Jest już przykładem poematu o charakterze wybitnie satyrycznym. Monachomachia ukazała się anonimowo. Od momentu publikacji Monachomachia Stała się poematem kontrowersji. Od razu w wieku XVIII znaleźli się czytelnicy, którzy ten poemat przyjęli z aplauzem, ale byli też tacy z powodu tego poematu krytykowali Krasickiego, z powodu, że ośmieszał zakonników. Z aprobatą przyjęli Monachomachię Poniatowski, Kołłątaj, Zabłocki, Śniadecki, Dmochowski; a do grona zgorszonych czytelników można zaliczyć: Brodziński, Mickiewicz, Kraszewski; Krasicki sugerował w antymonachomachii, że monachomachia została skradziona.
Różni badacze zajmowali różne stanowiska. Autor, który wiele lat swojego życia po drugiej wojnie światowej poświecił Krasickiemu, jego tekstów – Zbigniew Goliński – twierdzi, że jest b. duże prawdopodobieństwo nie chciał tego drukować.
Lokalizacja akcji: na ten temat narosło trochę sporów; proponowano jako miejsce: Sandomierz, Płock, Lublin;
Biblioteka: W Myszeidzie i w Monachomachii mamy takie sytuacje, jak poszukiwanie biblioteki. W 1 i 2 poemacie jest pokazana sytuacja, sceny opisane, które mają ilustrować fakt, że książka w XVIII w. Była w poniewierce.
W XVIIIw. I na pocz. XIX w. – Samuel Bogumił Linde, pierwszy słownik j. polskiego. Organizował biblioteki publiczne. Przeprowadzał sekwestr??? W bibliotekach klasztornych.
W Myszeidzie jest taka scena, gdzie sejm Myszy odbywa się w klasztorze, w ogromnej księgarni, która została z czasem zamieniona na spiżarnie.
Bohaterowie Monachomachii: Krasicki nie ośmiesza wszystkich zakonów, zakonników. Monachomachia ma swoich głównych bohaterów: zakony żebrzące, istniały jako dziedzictwo przeszłości. Byli to dominikanie i karmelici. W Monachomachii można wyliczyć 9 zakonów, ale na planie pierwszym są te dwa.
Monachomachia wyrosła z podstawy światłego zrównoważonego racjonalizmu. Autor widział anachroniczność instytucji zakonów żebrzących w takim kształcie, w jakim one istniały w XVIII w.
Jezuitą był Adam Naruszewicz, Pijarem - Konarski.
Atakował zakony które były przykładem nieuctwa, uwsteczniania.
Komizm poematu rodzi się ze sprzeczności między modułem normatywnym, a rzeczywistością przedstawioną w poemacie i ma charakter satyryczny. W poemacie następuje załamanie się wszystkich potocznych wyobrażeń na temat świata zakonnego, które mogą mieć ludzie z zewnątrz uważający, ze cechy konstytutywne tegoż świata zakonników to obowiązki modlitw, kontemplacji nabożnej, odprawiania nabożeństw, opieki duchownej nad świeckim społeczeństwem, pokora, skromność, pogoda ducha, dobroć, tolerancja, posiadanie wykształcenia. Taki model idealny zakonnika funkcjonujący w świadomości ludzi zew. Został z Monachomachią zderzony z rzeczywistością opisaną w poemacie. To zderzenie prowadzi do powstania efektu komicznego. Przede wszystkim jest to komizm satyryczny, ale są też przykłady komizmu czystego, bezinteresownego.
-Zasada sprzeczności stosowana w zestawieniach, czyli b. zręczne posługiwanie się oksymoronami. Krasicki pisze: Wielebne głupstwo, święci próżnicacy, braci trzody, świętobliwe plotki;
-Przedstawianie bohaterów w sytuacjach zwyczajnych, banalnych i nadawanie tym czynnościom cech dostojeństwa. Bohaterowie przedstawiani są w banalnych sytuacjach, ale arystokratyczne cechy są nadawane. ‘’Doktor raczył się napić’’
-Imiona nadawane zakonników są dziwne, niecodzienne Ildefons, Gaudenty
Generalnie podstawą komizmu Monachomachii jest zderzenie wysokiego stylu z małością, banalnością egzystencji bohaterów tego poematu.