DETERMINANTY POLITYKI SPOŁECZNEJ

Klasyfikacja determinantów:

1. Ustrojowo polityczne

2. Materialne

3. Zw. z czynnikiem ludzkim

4. Wynikające z realizowanego modelu polityki społecznej

5. Uwarunkowania zewnętrzne

Ad. 1. Uwarunkowania ustrojowo polityczne ważne dla polityki społecznej to:

• zasady demokracji parlamentarnej;

• zasady samorządności lokalnej;

• zasady społecznej gospodarki rynkowej

Demokracja parlamentarna to:

• to charakter procesów decyzyjnych

• formalny mechanizm tworzenia podstaw prawnych polityki społecznej

• gra partii politycznych i grup nacisku

• obecne po 1989 r. rozwiązania ustrojowe zwiększają wpływ społeczeństwa na władzę państwa

• niestabilność sceny politycznej utrudnia pracę nad długofalową strategią Polit. Społ.

Rozwój samorządności lokalnej to decentralizacja:

• po 1991 samorządy przejęły niemal całość świadczeń socjalnych

• po 1991 roku odbył się proces „odpaństwowienia" polityki społecznej, to:

  • rozwój niepublicznych podmiotów zaspokajania potrzeb społecznych, to:

    • przełamywanie monopolu państwa

Natomiast zasada społecz. gospodarki rynkowej wpływa na strefę polityki społecznej

1/ bo zasoby pracy z sektora państwowego przeszły do sektora prywatnego ,

to zmiana sytuacji pracowników

W Polsce jest wysoka ranga polityki społecznej (bo są zapisy w Konstytucji)

Ad. 2. Uwarunkowania materialne polityki społecznej

- To wskaźniki makroekonomiczne, umożliwiają generowanie odpowiednich środków

Ad. 3. Uwarunkowania polityki społecznej zw. z czynnikiem ludzkim to:

- problemy demograficzne, w tym :„starzenie się”, spadek liczby urodzeń, wydłużenie przeciętnego trwania życia

- zmiany w strukturze społeczno – zawodowej :

• Zwiększyła się ilość osób z niezarobkowym źródłem utrzymania, tj. emeryci, renciści, bezrobotni

- słabość w PL postaw obywatelskich:

• słaba aktywność i niechęć (po socjalizmie) do inicjatyw obywatelskich,

• niechęć do instytucji publicznych

Ad. 4. Uwarunkowania związane z zastanym modelem polityki społecznej.

Bardzo duże zmiany w PL od 1990 roku w polit. społ.:

• utworzono min. Urzędy Pracy

• Zreformowano:

  • Ochronę zdrowia,

  • Edukację

  • Ubezpieczenia społeczne

Większość zmian ma 3 ważne cechy:

1) interwencyjność - czyli reagowanie na skutki reform, zwłaszcza w kwestiach np. bezrobocia

2) komercjalizację - tj. dążenie do utrzymania poziomu deficytu budżetowego

3) zdominowanie przekształceń przez mechanizmy „przetargu politycznego:

• walka grup społecznych

• walka partii politycznych

Obecny stan polityki społecznej w Polsce jest nieefektywny, pomimo iż to 20% budżetu (podobnie jak w krajach skandynawskich).

Ad. 5. Uwarunkowania zewnętrzne wpływają na modyfikację modeli polityki społecznej

Determinantem jest przynależność do różnych organizacji międzynarodowych:

• EU (od 2004 r. )

• EBOR

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy (od 1986r.)

• )Światowa Organizacja Handlu (od 1995 r.)

• Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD, od 1996 r.

Natomiast przynależność do tych organizacji:

• wymusza standardy,

• wymusza dyscyplinę w bilansach płatniczych

• jest bodziec by wymusić szybką prywatyzację

• jest bodziec by wymusić obniżanie inflacji i deficytu budżetowego