Romantyzm

(w Europie 1774-1848)
(w Polsce 1822- 1863)
cechy filozofii romantyzmu :
-krytyka oświeceniowego racjonalizmu
uczucia w centrum zainteresowań
fascynacje średniowieczem
indywidualizm, wybitne jednostki
świadome swej mocy twórczej
i wyjątkowości ludowość
inspiracje czerpane z ludowych
podań legend) wolność, spontaniczność
cechy bohatera romantycznego :
nieprzeciętna wybitna jednostka
indywidualista, idealista
ulegająca wielkim emocjom
buntownik osoba wyobcowana
poszukująca sensu swojego istnienia 
DZIADY: A. Mickiewicz
głównym wątkiem tej części jest
ukazanie nam starego zwyczaju i 
święta pogańskiego, jakimi są dziady.
Zmarli przodkowie, wędrowni żebracy.
Obrzęd ma przynieść ulgę duszom
czyśćcowym. Przedstawił, że nie ma
zbrodni bez kary. Prawdy moralne , 
które zawarte są w utworze informują
nas o czynnikach sprzyjających i nie-
korzystnych na dostanie się go śmierci
do nieba.
TO LUBIĘ : A. Mickiewicz
opowiada o Maryli, ślicznej, bogatej
dziewczynie, która miała wielu adora-
torów, ale żadnego nie potrafiła pokochać.
Jednym z nich był Józio, który po 
odrzuceniu przez nią załamał się i popełnił 
samobójstwo. Od tej chwili zaczęły dręczyć
ją wyrzuty sumienia. Pewnej nocy Józio
jako zjawa przybył do niej i udusił, skazując
ją tym samym na tułaczkę po świecie, 
dopóki ktoś nie powie, że ją lubi. 
ROMANTYCZNOŚĆ: A. Mickiewicz
scenka, w której obłąkana dziewczyna 
Karusia rozmawia ze swoim zmarłym
kochankiem, którego widzi co noc we śnie.
Zjawa jest biała jak chusta, ma zimne dłonie i 
znika kiedy zaczyna świtać, kiedy pierwszy kur
zapieje. Dziewczyna obawia się zjawy, 
jednocześnie prosi, aby ukochany nie opuszczał 
jej. Obłąkanej przygląda się tłum wiejskich
ludzi i mędrzec. Z postawą ludu, który 
współczuje rozpaczającej dziewczynie, 
solidaryzuje się sam poeta: 
REDUTA ORDONA A. Mickiewicz
Polacy ponieśli klęskę militarną , ale do nich'
należało zwycięstwo moralne. W utworze 
została wyrażona idea , że walka o wolność
jest jedną z najważniejszych wartości i
świętą sprawą o której nie wolno zapominać.
ZEMSTA A .Fredro
W tym utworze wyśmiewane są wady ludzkie w 
sposób komiczny., zachowania bohaterów , 
wrogie relacje między nimi
BALLADYNA Juliusz Słowacki
opowieść o zbrodni – jej przyczynach, 
okolicznościach, skutkach i sprawiedliwej karze. 
Główna bohaterka utworu (kreowana na wzór
szekspirowskiej Lady Makbet) przechodzi swoistą
metamorfozę – od prostej, ubogiej dziewczyny 
przez żonę grafa aż po bezwzględną intrygantkę
i morderczynię. 
CECHY BALLADY:
-Gatunek mieszany łączący elementy liryki,
epiki, dramatu
-tematyka ballad jest zaczerpnięta z ludowych
wierzeń, podań, legend, baśni
-występują w niej postacie i wydarzenia 
fantastyczne 
-nastrój jest tajemniczy , budzi grozę 
-ważna rolę pełni prawda , która współgra 
2 przeżyciami bohaterów 
-wielokrotnie pojawia się w niej motyw winy
i kary
-wypływa z niej prawda moralna