UKŁAD SERCOWO - NACZYNIOWY
Serce
Tętnice
Tętniczki
Naczynia włosowate
Żyłki
Żyły
Śledziona
Tętnice można podzielić na sprężyste (np.aorta) i mięśniowe.
Największe zbiorniki krwi u człowieka (razem 4-5 l):
wątroba (ok.1,5 l)
płuca
mięśnie
śledziona.
W naczyniach krwionośnych krew płynie od serca do narządów lub od narządów do serca.
Łacińskie nazwy:
żyła – vena
tętnica – arteria
tętnica główna – aorta
SERCE
Leży w klatce piersiowej, w śródpiersiu środkowym, między IV a VIII kręgiem piersiowym. 1/3 leży po stronie prawej w stosunku do płaszczyzny pośrodkowej ciała, a 2/3 po stronie lewej. Znajduje się w worku osierdziowym.
Serce ma powierzchnie:
mostkowo-żebrową (przednią)
przeponową (tylną)
płucną.
Na powierzchni jest gładkie i lśniące ze względu na obecność nasierdzia.
Warstwy serca od strony zewnętrznej: nasierdzie (epicardium), mięsień sercowy (myocardium), wsierdzie (endocardium).
GŁÓWNE CZĘŚCI SERCA
Przegroda międzykomorowa dzieli się na część błoniastą (od góry, mniejsza) i część mięśniową (od dołu, większa). Ściana komory lewej jest dwa razy grubsza od ściany komory prawej.
ZASTAWKI
Zastawki nie posiadają własnych naczyń krwionośnych. Płatki zastawek przedsionkowo-komorowych przyczepiają się za pomocą strun ścięgnistych do mięśni brodawkowatych.
Płatki zastawki trójdzielnej: przedni, tylny, przegrodowy.
Płatki zastawki mitralnej: przedni, tylny.
Płatki zastawki pnia płucnego (półksiężycowate): prawy, lewy, przedni.
Płatki zastawki aorty: prawy, lewy, tylny.
GŁÓWNE NACZYNIA WYCHODZĄCE Z SERCA
Przedsionek prawy (z uszkiem)
Przedsionek lewy (z uszkiem)
Żyła główna górna – zbiera krew z głowy, szyi i kończyn górnych
Łuk aorty
Tętnica płucna lewa
Żyła płucna (jedna z 4)
Ujście przedsionkowo-komorowe lewe z zastawką dwudzielną
Ujście aorty wstępującej z zastawką aorty (trójdzielną)
Komora lewa
Komora prawa
Żyła główna dolna – zbiera krew z klatki piersiowej, jamy brzusznej, miednicy i kończyn dolnych
Ujście przedsionkowo-komorowe prawe z zastawką trójdzielną
Ujście pnia płucnego z zastawką pnia płucnego (trójdzielną)
Występuje też zatoka wieńcowa – zbiera krew z mięśnia sercowego. W każdej jamie występuje żyły najmniejsze serca, a żyły przednie tylko na przedniej ścianie przedsionka prawego.
Osierdzie (pericardium) – zamknięty worek surowiczy, o powierzchni gładkiej i lśniącej, wyróżniamy w nim warstwę zewnętrzną – osierdzie włókniste i wewnętrzną - osierdzie surowicze, które ma dwie blaszki: ścienna, trzewna (epicardium) – między nimi jest jama osierdzia (z odrobiną płynu surowiczego, który zwilża blaszki).
W przypadku zwiększenia ilości płynu surowiczego dochodzi do tamponady serca. Utrudnienia rozkurczu i w efekcie zmniejszenia objętości wyrzutowej serca.
Serce posiada swój układ krążenia (wieńcowy) składający się z tętnic wieńcowych: lewej i prawej.
Układ przewodzący serca
Zakończeniem układu przewodzącego są gałęzie podwsierdziowe.
Szkielet serca
Stanowi część ściany serca, do niego przyczepiają się płatki zastawek. Spełnia funkcję izolatora mięśni komór od mięśni przedsionków. Jedyne ich połączenie następuje poprzez przejście pęczka przedsionkowo-komorowego przez otwór w trójkącie włóknistym.
Składa się z dwóch trójkątów włóknistych: prawego i lewego, czterech pierścieni włóknistych oraz części błoniastej przegrody międzykomorowej.
KRĄŻENIE MAŁE
KRĄŻENIE DUŻE