9. Definicje i kategorie hipotez badawczych.
Hipoteza badawcza oznacza między innymi założenie, domysł, przypuszczenie. Chodzi tutaj o domysł, który wymaga sprawdzenia poprzez odpowiednie badania stosowane w danej nauce. Badacz kieruje się myślą przewodnia, która mam mu ułatwić znalezienie odpowiedzi na nurtujące go pytania. Hipoteza jest naukowym przypuszczeniem zawierającym stwierdzenie, że badane zjawisko powstaje i rozwija się w określonych warunkach.
Podstawowym warunkiem sformułowania poprawnej pod względem metodologicznym oraz użytecznej hipotezy jest wstępne rozpoznanie problemu i terenu badań, znajomość literatury przedmiotu. Od trafności i poprawności teoretycznej i metodologicznej hipotezy badawczej zależy skuteczność przeprowadzonych badań oraz możliwość wykrycia rzeczywistych uwarunkowań, struktur i dynamiki badanych zjawisk czy rzeczy.
Wyróżniamy dwa rodzaje hipotez badawczych:
prosta – wyprowadzone z uogólnienia prostych obserwacji
złożona – zakładająca istnienie powiązań między zdarzeniami
Ze względu na cel wyróżniamy:
hipotezy podstawowe – celem jest wyjaśnienie zasadniczych problemów danej nauki
hipotezy częściowe – wyjaśniają fragmentaryczne zagadnienia składające się na dany problem
Ze względu na zasięg wyróżniamy:
hipotezy ogólne
hipotezy szczegółowe
hipotezy odkrywcze
hipotezy robocze
hipotezy wysoko, średnio i mało prawdopodobne