PADACZKA
Kiedy kobieta powinna przyjmować 4 mg kwasu foliowego?
(3 miesiące przed ciążą i przez całą ciąże)
Z padaczką
Z cukrzycą
Wady OUN w wywiadzie
Embriopatia padaczkowa:
Zespół trimetdoinowy – niski wzrost, mikroencefalia, niskie osadzenie uszu, wystąpienie fałdu mongolskiego, brwi w literze V, nieregularna budowa zębów, oraz przepukliny pachwinowe. Ponadto lek ten może doprowadzić do obumarcia płodu.
Zespół hydetadoninowy – dymorfizm twarzy, który charakteryzuje się wystąpieniem fałdu mongolskiego, hiperteloryzmu, szerokiego płaskiego kostnego grzbietu nosa, hipoplazja i nieprawidłowe uwapnienie dystalnych policzków, niedorozwój umysłowy i zahamowanie wewnątrzmacicznego rozwoju płodu.
Zespół embriopatii prymidonowej – nadmierne owłosienie czoła, przodopochylenie nozdrzy przednich, grubą nasadą nosa, oraz cienka górną wargą, hipoplazja dystalnych policzków, mała masa urodzeniowa, oraz wzrost ryzyka niedorozwoju umysłowego.
Zespół fenobarbitolowy – dymorfizm twarzy i zaburzenia w budowie ciała, około i poporodowy niedobór masy ciała, niedorozwój umysłowy. → objawy jak w FAS
Zespół walproinowy – dysmorficzne zmiany twarzy i kończyn, wyższy wskaźnik zagrożenia zahamowaniem wewnątrzmacicznego rozwoju, mikrocefalia i zahamowanie rozwoju po porodzie
Zespół karbamazepinowy – dymorfizm twarzy, skrócenie dystalnych policzków, mikrocefalia, ryzyko zahamowania rozwoju umysłowego.
Dlaczego i czym grożą napady padaczkowe?
Niedotlenieniem płodu
Zaburzenia podczas napadu padaczkowego:
Bezdech u matki
Zaburzenia krążenia matczyno – łożyskowego niedotlenienie u płodu, wylewy śródczaszkowe u płodu
Obumarcie płodu
Urazy mechaniczne
Zasady leczenia padaczki:
1 lek
W najmniejszej dawce
Nie odstawimy przed ciążą
Jeżeli odstawiony to przez 6 miesięcy nie może zajść w ciążę
Kiedy wykonujemy echo serca u płodu?
Cukrzyca 24 – 32 hbd
Padaczka 18 – 22 Hbd
Wada serca u matki
Bliźniaki
Choroby układowe, autoimmunologiczne (toczeń)
Pierwszy napad drgawkowy w ciąży to rzucawka 99%, leczymy: podajemy MgSO4 lub Nepresol Jeśli to padaczka podajemy Relanium iv
Wit K w padaczce:
To z notatek
• 2 tygodnie przed porodem 10 mg witaminy K doustnie w celu zmniejszenia ryzyka krwawienia u matki i płodu
• 1 mg witaminy K po porodzie dla noworodka, paranetralnie
Ona dyktowała u nas
• 4 tygodnie przed porodem 20 mg/ dobę witaminy K doustnie w celu zmniejszenia ryzyka krwawienia u matki i płodu
Napad padaczkowy a padaczka różnicowanie
Napad – wyłączenie świadomości, niepamięć wsteczna 10%. Padaczka?
Przyczyny napadów
0, 3 - 0, 5% kobiet w ciąży choruje na padaczkę!!
II co do częstości po migrenie choroba neurologiczna występująca u kobiet w ciąży!!
Ilość napadów zwiększa się u kobiet u których w miesiącu poprzedzającym ciąże miał miejsce więcej niż 1 atak
U każdej ciężarnej na DEPAKINE- Kwas walproinowy warto robić co miesiąc morfologię, ASPAT, ALAT
Poród III stopień referencyjności
Nie ma wskazania do CC jeśli padaczka jest dobrze prowadzone PSN
Wskazania do CC planowego u ciężarnej z padaczką
- utrwalone defekty neurologiczne i umysłowe matki
-ograniczona współpraca
-niewystarczająca kontrola napadów w 3 trymestrze
-codzienne występowanie napadów
Nagłe wskazania:
-stan padaczkowy
- toniczno-kloniczne drgawki w czasie porodu
- objawy zagrażającej zamartwicy wewnątrzmacicznej płodu; brak współpracy
CUKRZYCA
Embriopatia cukrzycowa:
3 hbd – zespół regresji kauzalnej – najbardziej charakterystyczny
4 hbd – rozszczep kręgosłupa
5 hbd – anomalia nerek
6 hbd – atrezja odbytu, ASD, VSD
Wady rozwojowe (przyczyna - hiperglikemia w okresie koncepcji i organogenezy)
Duże wady serca (przełożenie dużych naczyń, VSD, ASD, atrezja tętnicy płucnej, wspólny pień tętniczy, koarktacja aorty)
Wady ośrodkowego układu nerwowego (bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa przepukliną oponowo rdzeniową, wodogłowie, małogłowie).
Ukł kostny (wada kości krzyżowej ze skróceniem kości udowej, caudal regression syndrom)
Ukl. moczowy (agenezja nerek, podwojony moczowód, torbielowatość nerek)
Przewód pokarmowy (brak odbytu, zarośnięcie dwunastnicy, zespól niedorozwoju lewej okrężnicy, rozszczep wargi i podniebienia)
Zmiany w ciąży u kobiety z cukrzycą:
U zdrowych ciężarnych glikemia na czczo 60 – 80
Po posiłku glikemia jest wyższa u kobiet w ciąży niż u ich nieciężarnych rówieśniczek
I trymestr
Poprawa tolerancji węglowodanów i zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę. Zwiększone głodowanie (zwiększone pobieranie przez płód glukozy i aminokwasów).
Obniżenie poziomu glukozy we krwi na czczo, któremu towarzyszy obniżenie stężenia aminokwasów, szczególnie alaniny.
spada glikemia u matki i insulina
wzrasta uczucie głodu tendencja do kwasicy
transfer glukozy do płodu
przewaga czynników hipoglikemicznych
spada zapotrzebowanie na insulinę u chorych, na PGDM
nie ujawnia się cukrzyca ciążowa
II i III trymestr:
Pogorszenie przemiany węglowodanów i stopniowy wzrost zapotrzebowania na insulinę w granicach 50-70%
Wzrasta glikemia, insulina i insulinooporność (działanie hormonów łożyska)
Przewaga czynników hiperglikemicznych
Pogorszenie przemiany węglowodanów
Typowy okres ujawnienia się cukrzycy ciężarnych
Zwiększa się zapotrzebowanie na insulinę
Ostatnie tygodnie przed porodem:
Zapotrzebowanie na insulinę może się zmniejszyć ponieważ płód zaczyna wytwarzać własną insulinę.
Po porodzie:
Spadek zapotrzebowania na insulinę o ok. 30-50%
Połóg:
Spadek glikemii i zapotrzebowania na insulinę
Brak transferu do płodu, brak diabatycznego działania hormonów łożyskowych
Przewaga czynników hipoglikemicznych
Ryzyko hipoglikemii
Testy diagnostyczne w cukrzycy:
Nie ma testu z 50 g glukozy
Diagnostyka jednostopniowa
75g glukozy w 24 - 28 hbd OGTT
- Na czczo < 105mg%
- Po 1 h < 180 mg%
- Po 2 h < 140 mg%
Wykrywanie cukrzycy w ciąży – schemat postępowania – diagnostyka jednostopniowa – PDF KOMP!!
CUKRZYCA |
---|
Na czczo |
Po 1 h |
Po 2 h |
Wzrost wykonywanych c.c. u matek cukrzycowych, ponieważ:
Duże dzieci, makrosomia
Dzieci z zamartwicy
Zaburzenia oddychania
Poziom glikemii na czczo
90 mg%
Wpływ cukrzycy na przebieg ciąży: PIH, rzucawka
Poronienia
Nadciśnienie i stan przedrzucawkowy 2 – 3x częściej !!!
Jawne lub bezobjawowe infekcje dróg moczowych 2x częściej
Wielowodzie
Ok. 1% umieralności (kwasica metaboliczna, stan przedrzucawkowy)
Wady wrodzone przyczyny:
Znaczenie w rozwoju wad wrodzonych mają:
• Zaburzenia metaboliczne u matki
• „podatność genetyczna” układ HLA DR3
Wady wrodzone – etiologia
• Hiperglikemia
• Nadmiar związków ketonowych
Planowanie ciąży w cukrzycą:
•20 – 25 lat – ciąża
•1, 2 – ciąże
•Przygotowanie do ciąży powinno trwać około 6 miesięcy!!
Przed ciążą wdrożyć odpowiednią insulinoterapię i ocenić wyrównanie glikemii
Robić zapotrzebowanie na insulinę 1 raz na 2 tygodnie (opróćz codziennej glikemii)
Ćwiczenia fizyczne, łagodne po posiłku
Dieta:
•50% węglowodany
•15-20% białek
•25-30% tłuszczy
Kwasica metaboliczna: hipowolemia, odwodnienie → powyżej 200 mg
U ciężarnej ketoza może się rozwinąć przy glikemii > 200mg/dl
W czasie porodu ile powinien wynosić poziom cukru?
70 – 90mg% - normoglikemia
Ciąża jest czynnikiem diabetogennym
Czynniki diabetogenne w ciąży – laktogen łożyskowy, hormony sterydowe łozyska, prolaktyna, insuliny łożyskowe, kortyzol, TSH
I trym:
- poprawa tolerancji węglowodanów i zwiększenie zapotrzebowania na insulinę – zwiększone głodowanie (zwiększone pobieranie przez płód aminokwasów i glukozy)
II i III trym
- pogorszenie przemiany węglowodanów i stopniowy wzrost zapotrzebowania na insuline w granicach 50 – 70mg%
Pod koniec ciąży
- to zapotrzebowanie może się zmniejszać(Płud zaczyna wytwarzać insulinę)
Po porodzie
- spadek zapotrzebowania na insulinę o ok. 30 – 50%
Profilaktyka wad wrodzonych u ciężarnych:
- prawidłowe wyrównanie metabolizmu węglow. w okresie zapłodnienia - Poziom hemoglobiny glukozylowanej <5,6%, w ciąży 6,5 HbAg
- stosowanie kwasu foliowego 4 mg
- odpowiednie leczenie młodych kobiet (uniknięcie zmian naczyniowych)
Niewyjaśnione zgony płodów u ciężarnych z PGDM mają miejsce najczęściej po 36 hbd, stąd konieczność hospitalizacji ciężarnych 35 – 36 hbd
Cukrzyca typu R, H – przeciwwskazaniem do zajścia w ciąże
Ilość transportu glukozy od matki do płodu uzależnione jest od stężenia w surowicy krwi ciężarnej
Jedynym mechanizmem regulującym transport glukozy do płodu jest przepływ krwi przez łożysko.
Transport glukozy przez łożysko odbywa się na zasadzie dyfuzji ułatwionej? – różnica stężeń między matką a płodem wynosi 20 – 30%
Makrosomia płodu gdy >110 – 130 mg% - hiperglikemia ciężarnej
Wpływ cukrzycy na płód
- wzrost ryzyka zgonów okołoporodowych
- wady rozwojowe
- duże wady serca
- bezczaszkowce
- wcześniactwo
Przez łożysko przechodzi jod, TRH, leki przeciwtarczycowe, przeciwciała przeciwtarczycowe
TARCZYCA
Przełom tarczycowy:
Zagrożenie życia dla pacjentek w porodzie lub połogu
Objawy: ↑ temperatury, tachykardia, biegunka, nudności, wymioty, zaburzenia orientacji
Przełom tyreotoksyczny- hipermetaboliczny
Stan naglący w medycynie, bezpośrednio zagrażający życiu!!!
Może wystąpić u kobiet z nierozpoznaną lub niewłaściwie leczoną nadczynnością tarczycy w sytuacji porodu lub poronienia
Przełom tyreotoksyczny
To stan, w którym hormony wytwarzane przez gruczoł działają jak trucizny (toksyny).
Przełom tyreotoksyczny
Wyróżniamy trzy stadia przełomu różniące się od siebie objawami:
Stadium I
-gorączka
-kołatanie serca
-migotanie przedsionków
-biegunka, wymioty
-osłabienie mięśniowe, zaczerwienienie skóry
-poty, niepokój, majaczenie
Przełom tyreotoksyczny
Stadium II (przebieg taki sam), dochodzą jeszcze:
-zaburzenia świadomości
-senność, odrętwienie
Stadium III – śpiączka połączona z niewydolnością krążeniową oraz osłabienie czynności nadnerczy
Inne powikłania przełomu tyreotoksycznego
Zaburzenia pracy innych gruczołów
Zaburzenia przemiany materii
Niewydolność serca
Uszkodzenie mięśnia sercowego
Osteoporoza
Zmiany hormonalne w I, II i III trymestrze
Zmiany funkcji tarczycy w ciąży
TSH | fT4 | fT3 | T4 | T3 | RT3V | |
---|---|---|---|---|---|---|
ciąża | = | = | = | ↑ | ↑ | ↓ |
nadczynność | ↓ | ↑ | ↑ | ↑ | ↑= | ↑ |
niedoczynność | ↑ | ↓ | ↓ | ↓ | ↓= | ↓ |
↑E2 ↑HCG ↑ utraty jodu
↑ TBG ↑TSH-like
Łożysko produkuje alfa hCG i działa na tarczycę
Dejonidaza typ II →T4 rozkładają do T3
Dejonidaza typ III→T4 rozkładają do rT3
Regulacja czynności tarczycy u kobiety ciężarnej:
Czynność tarczycy u kobiety ciężarnej jest regulowana przez
tyreotropinę (TSH – Thyroid Stimulating Hormone),
a ponadto modyfikowana:
• wpływem wysokich stężeń globuliny wiążącej hormony tarczycy
(TBG – Thyroxine Binding Globulin) w surowicy skutkujących zwiększeniem puli tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3)
• bezpośrednim wpływem ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG – human Chorionic Gonadotropin) na tarczycę i pośrednim na stężenie TSH
• zmienionym metabolizmem jodu i zmniejszeniem jego dostępności do tarczycy matki.
W I trym ciąży
↑ stężenie białka, jako następstwo wysokich stężeń estrogenów, które stymulują wątrobową syntezę TBG i modyfikują budowę jego cząsteczki – powodując wydłużenie okresu półtrwania.
Powolny wzrost fT4 i fT3 podczas I trym. w odpowiedzi na HCG
Do 20 Hbd ↑hCG pobudzenie tarczycy ↑ T3 i ↑ T4 ↓ TSH większego stopnia zwiększenie FT4 niż FT3
II trym
Plateo i utrzymują się krótko po porodzie
Działanie:
↑ hormonów związanych T4-tyroksyny T3-trijodotyroniny.
↓hormonów wolnych fT3- wolnej trijodotyroniny i fT4- wolnej tyroksyny
W celu utrzymania stanu wyrównania czynności tarczycy, w tym prawidłowych stężeń hormonów wolnych dostępnych biologicznie, uruchomiony zostaje mechanizm sprzężenia zwrotnego tarczyca – przysadka i stymulacja tarczycy przez TSH.
* hCG - pojawia się po zapłodnieniu, stężenie wzrasta do szczytowej wartości ok 10 tyg i zmniejsza się do koncentracji niskiego plateau ok. 20 tygodnia.
Z uwagi na podobieństwo budowy podjednostkę α, hCG wykazuje w stosunku do tarczycy aktywność zbliżoną do TSH i wpływa na tarczycę w wyniku bezpośredniego działania na receptor TSH w tyreocycie. Następstwem tego jest powiększenie gruczołu tarczowego i zwiększenie syntezy hormonów tarczycy.
Działanie:
↑stężeniem fT4 w 10 tygodniu ciąży i ↑ do 20 tyg.
Przejściowy ↓ stężenia TSH. w 8-14 Hbd i ok. 20 Hbd wyrównuje się
Lewotyroksyna
↑ dawki l-tyroksyny w I trym
Lewnotyroksyna
-ciąża: kategoria A
-Karmienie piersią bezpieczne
-interakcja lekowa: zakłócają wchłanianie: sole żelaza, leki zobojętniające HCl, sole wapnia (rozdzielenie przyjmowania 4h)
Leczenie: zwiększyć dawki L-Tyroksyny w I trym.
Metizol- kiedy zmniejszamy, kiedy zwiększamy dawkę
Metizol
I trymestr maksymalne dawki
II i III trymestr dawka minimalna lub bez leku
Po porodzie podwyższenie dawki
Leczenie nadczynności tarczycy:
Zachowawcze tyreostatyk Metizol
• I trymestr maksymalne dawki
• II i III trymestr dawka minimalna lub bez leku
• Po porodzie podwyższenie dawki
Leki: pochodne tioimidazolu, Tiamazol (Metizol, Favistan, Thyrozol)
Pochodne tiouracylu: Mythylotiouracyl, Propylotiouracyl
Leczenie
Monoterapia Tiamazol, Metizol 30 mg/d lek I rzutu, terapia łączona zabroniona
Propylotiouracyl Propycil 300mg/d
Uzyskanie eutyreozy przy najmniejszej dawce leku!!!!!!!!
Kiedy operujemy raka tarczycy?
II trymestr
Leczenie chirurgiczne II trym.
-nowotwór tarczycy!
-duże wole
-nietolerancja tyreostatyków
-oporność na tyreostatyki
Nowotwory tarczycy
Rak brodawkowaty
Guzek>2 cm→Usg+ BAC→rak→operacja strumectomia II trymestr
Kretynizm, kiedy
Jak nieleczona tarczyca.
Nieleczona niedoczynność tarczycy w ciąży powikłania:
Dziecko - wrodzony kretynizm
Tarczycę leczymy w połogu- popołogowe zapalenie tarczycy i co się dzieje- najpierw 2-3 m-ce nadczynność potem niedoczynność z depresją
Poporodowe zapalenie tarczycy 6% kobiet - 2-12 m-cy po porodzie
Objawy:
Nadczynność 1-3 m-ce
Niedoczynność 3-8 m-cy - 75% wymaga leczenia tyroksyną
Eutyreoza 1 rok 85%
Monitorowanie funkcji tarczycy przed, w i po ciąży.
Powikłania niedoczynności i nadczynności tarczycy- PIH, oddzielenie łożyska, nadciśnienie itd.
Nieleczona niedoczynność tarczycy w ciąży powikłania
Matka
preeclampsja,
PIH,
Odklejenie łożyska,
Poród przedwczesny,
↑ cięć cesarskich,
Krwotok poporodowy
Dziecko
Poród przedwczesny,
Niska masa urodzeniowa,
↑ chorobowości i śmiertelności okołoporodowej,
Neuropsychiczne i wrodzone powikłania,
Wrodzony kretynizm
Nadczynność - powikłania
Matka:
Niewydolność serca HR,
Przełom tarczycowy,
Nadciśnienie tętnicze
Dziecko:
Niższa masa urodzeniowa,
Poród przedwczesny,
tyreotoksykoza Ab,
Wzrost częstości wad wrodzonych, mikrokrania, bracholaktylia,
↑śmiertelności okołoporodowej
Dlaczego leczyć nadczynność tarczycy w ciąży:
Matka: niewydolność serca, przełom tarczycowy, nadciśnienie tętnicze
Dziecko: ↑wcześniactwa, ↑ JUGR, ↑ tyrotoksykozy płodowej, ↑ wady płodu
Niedoczynność tarczycy, wzrost TSH, spadek FT4, wzrost cholesterolu, wzrost prolaktyny, wzrost homocysteiny.
Tyreotoxicosis pobudzenie tarczycy do 20 tygodnia, BHCG wzrost T3, T4, spadek TSH, niepowściągliwe wymioty ciężarnych, powiększenie tarczycy. Stan przejściowy
W chorobie Gravesa-Basedowa obecne przeciwciała przeciwtarczycowe.
Leczenie nadczynności tarczycy w ciąży
- monoterapia, lek pierwszego rzutu tiamazol(metizol)
Leczenie nadczynności J-131 zabronione w ciąży i 6 miesięcy przed.
UKŁAD MOCZOWY
Bezobjawowa bakteriuria- definicja
Bakteriuria bezobjawowa (BB) definiuje się, jako obecność 10^5 lub więcej w ml moczu bakterii tego samego gatunku w dwóch posiewach próbek moczu przy braku jakichkolwiek objawów ze strony układu moczowego u pacjenta.
Chory nie zgłasza żadnych dolegliwości, a wynik badania ogólnego moczu jest prawidłowy – charakterystyczna jest jedynie znamienna bakteriuria.
Bakteriomocz bezobjawowy - znamienna bakteriuria 10 do piątej potęgi / ml i jednorodny szczep lub 2.
6-10% pacjentek we wczesnej ciąży z tego 25-40% rozwijają zakażenie objawowe, jeśli nie leczone
Przyczyny
E. colli, GBS – streptococcud agalactiae, enteroccoci, paciorkowce beta- hemolizujące, klepsiela pneumoniae,
Klebsiela, enterococi gronkowce- droga pokarmowa
Escherihia colli 75-90% przypadków droga szerzenia poprzez krocze z jelita grubego
Właściwości ułatwiające penetrację:
- posiadanie fimbrii (przyleganie do nabłonka)
- odporność na kwaśne środowisko pochwy
- szybsze podziały w kwaśnym środowisku pochwy
- produkcja substancji hamujących prawidłową perystaltykę moczowodów
Leczenie: Celowane zgodne z antybiogramem
I rzutu Nitrofurantoina- furagin do 35-36 Hbd ( nie w III trymestrze bo powoduje żółtaczkę noworodków)
Potem Penicylina i półsyntetyczne pochodne- ampicylina, amoxycilina, cefalosporyny
Czas terapii cykle 2 tygodniowe (1 tydzień leki), posiew moczu po 1 tygodniu po zakończeniu leczenia Potem kontrola co 4 tygodnie
W czasie dyktowania powiedziała posiew kontrolny po 2 tygodniach
Nawrót zakażenia- 25% przypadków ten sam patogen w ciągu 6 tygodni od pierwszego zakażenia, oznaczanie serotypów E.colli
Powikłania zakażenia moczu- poród przedwczesny, infekcja wewnątrzmaciczna itd.
Poronienia,
Poród przedwczesny,
Wcześniactwo,
Redukcja wagi urodzeniowej u noworodka,
Zwiększona śmiertelność okołoporodowa,
Stan przedrzucawkowy,
Rzucawka,
Anemia u matki,
Odmiedniczkowe zapalenie nerek
Odmiedniczkowe zapalenie nerek- postępowanie- terapia sekwencyjna dożylnie itd.; objawy:
1-2% wszystkich ciąż
Diagnostyka 1. Ilościowe ocena bakteriurii, 2. Ropomocz
30% chorych ma jałowe posiewy moczu w tej grupie często występuje krwiomocz
Objawy: !!!
Gorączka,
Dreszcze,
Ból w okolicy lędźwiowej(promieniowanie do pachwiny, bóle mięśniowe-leukocytoza)
Podrażnienie otrzewnej
Głównie III trymestr, 10% jako, urosepsa, 20% jako poród przedwczesny
Różnicowanie: Kamica nerkowa- może współistnieć, infekcje wirusowe, stany zapalne ukł. Oddechowego, toksoplazmoza, apendicitis, kolka żółciowa, gastroenterolitis, odklejenie łożyska
Powikłania: roponercze, DIC, rozlane zapalenie otrzewnej, wstrząs septyczny, przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek
Leczenie:
Hospitalizacja,
Bilans płynów,
Zakwaszenie moczu,
Ułożenie lewoboczne
Zgodnie z antybiogramem,
Leczenie sekwencyjne -najpierw dożylnie potem doustnie
Amoksycilina+kwas klawulanowy625mg co 8h
Cefalosporyny I generacji 2g dziennie
Kuracja powinna trwać 14-21 dni
W leczeniu ambulatoryjnym
Ampicilina 500mg co6h
Fluorowane chinoliny—nie w ciąży!!!!
Ciprofloksacyna 500mg co 12h
Kamica układu moczowego.
0,5% kobiet w ciąży najczęstsza niepołożnicza przyczyna dolegliwości bólowych
Leczenie I rzutu w zakażeniach moczu- do 36 tyg Nitrofurantoina potem Ampicylina
Leczenie:
Celowane zgodne z antybiogramem
I rzutu Nitrofurantoina- furagin do 35-36 Hbd ( nie w III trymestrze bo powoduje żółtaczkę noworodków)
Potem Penicylina i półsyntetyczne pochodne- ampicylina, amoxycilina, cefalosporyny
Etiologia chorób nerek - Ecolli i GBS
Przyczyny
Streptococcus grupy B (ciężarne) - GBS streptococcud agalactiae
E. colli,
enteroccoci,
paciorkowce beta- hemolizujące,
klepsiela pneumoniae,
Klebsiela, enterococi gronkowce- droga pokarmowa
Escherihia colli 75-90% przypadków droga szerzenia poprzez krocze z jelita grubego
Właściwości ułatwiające penetrację:
- posiadanie fimbrii (przyleganie do nabłonka)
- odporność na kwaśne środowisko pochwy
- szybsze podziały w kwaśnym środowisku pochwy
- produkcja substancji hamujących prawidłową perystaltykę moczowodów
Posiew kontrolny po 2 tygodniach czy nie ma przetrwałego zakażenia
Czas terapii cykle 2 tygodniowe (1 tydzień leki), posiew moczu po 1 tygodniu po zakończeniu leczenia Potem kontrola co 4 tygodnie
W czasie dyktowania powiedziała posiew kontrolny po 2 tygodniach
Nawrót zakażenia- 25% przypadków ten sam patogen w ciągu 6 tygodni od pierwszego zakażenia, oznaczanie serotypów E.colli
Przyczyny krwiomoczu w ciąży?
Zakażenia u ciężarnych z wadami układu moczowego, Pękanie drobnych naczyń, Nadmiernie rozciągnięte miedniczki nerkowe, Kamica układu moczowego!!!!!!!
Objawy ostrej niewydolności nerek i wskazania do dializy:
Objawy ostrej niewydolności nerek
niepokój,
senność,
uporczywe wymioty,
biegunka,
skaza krwotoczna,
żółtaczka,
oliguria,
Wskazania do dializy??
Hiperkalcemia>7mmmol/l
Mocznik 30-35 mmol/l
Kwasica metaboliczna ph< 7,3, HCo3 <13 mmol/l
Czynniki sprzyjające zaostrzeniu niewydolności nerek
Zastój moczu, ciążowa glikozuria, zmiany w układzie moczowym
Postępowanie z ciężarnymi z niewydolnością nerek
Do 32 tyg co 2 tyg potem co 1 tydzień: kreatynina, białko, DZM,
Wykrywanie i leczenia nadciśnienia- rozkurczowe 80-90 mmHg
Wykrywanie i leczenie stanu przedrzucawkowego
Wykrywanie i leczenie zakażeń układu moczowego
Monitorowanie płodu już od 26 tyg!!!
Wskazania do hemadializy
- hiperkaliemia powyżej 7mmola/l
- poziom mocznika > 30-35mmola/l
- kwasica metaboliczna pH < 7,3
Wpływ chorób nerek na jajo płodowe
Hipotrofia,
Małowodzie,
Duży odsetek porodów przedwczesnych,
Zmiany ogniskowe naczyniowe i włókniste w łożysku,
Obumieranie wewnątrzmaciczne płodów w ostatnich 4-6 tygodniach
Glikozemia – skutkiem zmian fizjologicznych w ciązy
Kamica układu moczowego to najczestsza niepołożnicza przyczyna dolegliwości bólowych
Co to jest nawrót zakażenia: ponowne wystąpienie bakterii spowodowane tym samym patogenem co uprzednio, w ciągu 6 tyg od pierwszej diagnozy
Zmiany fizjologiczne w ciąży w układzie moczowym
- Fizjologiczny wzrost GFR przesączania kłębuszkowego w ciąży
- wzrost objętości nerek i kłębuszków nerkowych
- poszerzenie wnęki nerek, UKM, oraz moczowodów
- zwiększa się pojemność pęcherza nawet do 1 litra
-wzrost kielichów, miedniczek i moczowodów, relaksacja mięśniówki gładkiej, hiperplazja tkanki łącznej
- wzrost CFR, obniżenie progu nerkowego dla glukozy
- wzrost klirensu mocznika, kreatyniny, kwasu moczowego
- wzrost aktywności układu renina-angiotensyna-aldosteron
Skutki zmian fizjologicznych w ciąży
- glikozuria
- aminoacyduria
- wzrost wydalania witamin rozpuszczalnych w wodzie i białka
-hiperwolemia
- fizjologiczna anemia
- pozorna hipoalbuminemia
- obrzęki kończyn dolnych
Typy zakażeń dróg moczowych
- bakteriomocz bezobjawowy
- ostre zapalenie cewki moczowej
- ostre zapalenie pęcherza moczowego
- ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
BLIŻNIAKI
Ciąża różnica między 1 a2 kosmówkowych w usg lamda, tau
Objaw Lambda sign, twin peak jest w ciąży 2 kosmówkowej i 2 owodniowej - Gruba przegroda i wnikanie kosmówki pomiędzy błony w miejscu ich przyczepu do łożyska.
Objaw tau ciąża 1 kosmówkowa - Cienka przegroda przyczepiająca się prostopadle do łożyska bez wnikającej pomiędzy owodnie kosmówki
W ciąży jednokosmówkowej dwuowodniowej przegroda może nie być widoczna w USG do 10 tygodnia ciąży. W drugim trymestrze do połowy ciąży z reguły dobrze widoczne są objawy lambda i tau.
W USG: objaw ósemki, objaw jednej/dwóch obręczy, objaw lambda/tau
Objawem pomocnym w diagnostyce „kosmówkowości” łożyska jest objaw Lambda, charakterystyczny dla ciąży dwukosmówkowej, jego brak niestety nie wyklucza ciąży jednokosmówkowej. Objawem Lambda nazywamy uwidocznienie wpuklającej się między błony płodowe tkanki łożyskowej.
Przeciwieństwem objawu Lambda jest uwidocznienie bezpośredniego połączenia błon płodowych z powierzchnią łożyska, przyjmującą kształt litery „T” przemawia za ciążą jednokosmówkową – nazywany objawem Tau.
W różnicowaniu liczby kosmówek pomocne jest także zwrócenie uwagi na obecność i grubość przegrody. Przegroda cienka < 2 mm przemawia za ciążą jednokosmówkową, przegroda > 4mm za ciążą dwukosmówkową
TTTS, kiedy jest, jakie leczenie
W jednokosmówkowej
Występuje w 4 do 35% ciąż jednokosmówkowych i jest odpowiedzialny za 15%-17% zgonów jednego z bliźniąt.
Jeżeli nie jest leczony częstość śmiertelności drugiego bliźniaka w drugim trymestrze waha się między 100%.
TTTS zależny jest od transfuzji krwi od jednego bliźniaka - dawcy do drugiego - biorcy poprzez anastomozy naczyniowe w łożysku.
Rozpoznanie TTTS w drugim trymestrze opiera się na uwidocznieniu nierównomiernego wzrostu i dystrybucji płynu owodniowego w jednokosmówkowej ciąży mnogiej przy braku innych schorzeń płodu jak wady wrodzone czy infekcja.
Leczenie:
Selektywna ablacja laserowa łożyskowych anastomostoz naczyniowych (fetoskopia). Jedną z metod jest rozdzielanie łączących łożyska anastomoz za pomocą lasera naprowadzonego za pomocą fetoskopii. Przeżywalność po zabiegu wynosi ok.50%.
Amnioredukcja poprawia przepływ maciczno-łożyskowy i prowadzi do istotnych zmian w krążeniu obu płodów.
Dostatecznie często powtarzane amnioredukcje zmniejszają obrzęk u płodu „biorcy” i przedłużają czas trwania ciąży.
Septostomia lub mikroseptostomia
Selectywna koagulacja pępowiny
Leczenie: laseroterapia
Kiedy TRAP?
Zespół odwróconego krążenia tętniczego- TWIN REVERSED ARTERIAL PERFUSION (TRAP) SEQUENCE
Bliźniaczy zespół odwróconego krążenia tętniczego, określany jako bezsercowy bliźniak, występuje w 1 % ciąż jednokosmówkowych.
Brak serca u jednego bliźniaka, podczas gdy drugi jest bliźniakiem "pompującym".
Bliźniak zaopatrywany w krew nie ma naczyniowego połączenia z łożyskiem i krew jest dostarczana przez połączenie tętniczo-tętnicze z drugimi bliźniakiem. Krew wpływa przez tętniczą część układu krążenia i z definicji jest pozbawiona tlenu. Połączenie tych czynników ma katastrofalny wpływ na rozwój bliźniaka - biorcy, u którego występuje brak lub szczątkowa postać niektórych struktur.
U bliźniaka "pompującego" mogą rozwinąć się zmiany w układzie krążenia, takie jak u płodu dawcy w TTTS, a konkretnie zmiany wtórne do wady wrodzonej serca.
Kiedy konflikt pępowinowy?
Bliźnięta jednoowodniowe
Ryzyko zablokowania bliźniąt jest znacznie wyższe.
Splątanie się pępowin jest główną przyczyną wysokiej umieralności okołoporodowej związanej z tym typem ciąży. Występuje głównie przed 30. tygodniem ciąży.
Kiedy płód bezsercowy?
Bliźniaczy zespół odwróconego krążenia tętniczego TRAP, określany jako bezsercowy bliźniak, występuje w 1 % ciąż jednokosmówkowych.
Brak serca u jednego bliźniaka, podczas gdy drugi jest bliźniakiem "pompującym".
Powikłania ciąży bliźniaczej
Główne problemy położnicze
W ciążach mnogich częściej obserwuje się:
Niepowściągliwe wymioty ciężarnych,
Stan przedrzucawkowy, rzucawka
Łożysko przodujące,
Niedokrwistość spowodowaną niedoborem żelaza.
Vanishing Twin Syndrome
U bliźniąt monozygotycznych ryzyko wad strukturalnych wzrasta o 50% a wad wrodzonych serca czterokrotnie. Wady wrodzone 3-7 x częściej jednozygotyczne: wodogłowie, bezmózgowie, przodomózgowie, potworniak okolicy krzyżowo lędźwiowej.
Konflikt pępowinowy, przewlekła niewydolność łożyska, wrodzone anomalie
Nierówny wzrost płodów może występować w prawidłowo rozwijającej się ciąży mnogiej.
TTTS,
Zespół embolizacji bliźniąt
Zespół odwróconego krążenia tętniczego TRAP
Rodzenie bliźniąt
Położenie główka – główka – poród siłami natury
Położenie główka-nie główka – c.c
Położenie nie główka-główka – c.c
Wskazania do planowego CC: jednokosmówkowe, jednoowodniowe; położenie miednicowe, waga poniżej 1500g
Faza utajona - krótsza
Faza aktywna i II okres porodu – dłuższy
Kosmówki na wszystkie strony - kiedy i jakie powikłania grożą
???
Kolizje i zahaczenia płodów kiedy to się może zdarzyć
Typy kolizji
1. zablokowanie (ang.: collision) - kontakt dwóch płodów uniemożliwiający zstępowanie któregokolwiek z nich
2. wklinowanie (ang.: impaction) - jednoczesne częściowe zaawansowanie części przodujących obu płodów
3. zaklinowanie (ang.: compaction) - jednoczesne zaawansowanie części przodujących obu bliźniąt uniemożliwiające dalsze zstępowanie a nawet wycofanie się jednej z części przodujących
4. zahaczenie (ang.: interlocking) - wzajemne zaczepienie się dolnymi powierzchniami podbródków, (jeżeli nastąpi to w kanale kostnym, to mamy do czynienia z zaklinowaniem
Zespół zanikającego bliźniaka - co jest?
Vanishing Twin Syndrome
25% ciąż wielopłodowych kończy się stratą w I trymeterze
Minimalny efekt na bliźniaka przeżywającego
Częściej u monozygotycznych bliźniąt z jednokosmówkowym łożyskiem
Śmiertelność
Matczyny DIC; 25% lub więcej
Ryzyko zgonu drugiego płodu; 20–25%
Poród przedwczesny
Rozwój zmian torbielowatych w nerkach I mózgu
Częściej u bliźniąt monozygotycznych
Śmiertelność bliźniaka przeżywającego - 10 razy większa wśród bliźniąt dwukosmowkowych
Zespół znikającego płodu (ang. vanishing twin syndrome, VTS) – powikłanie ciąży wielopłodowej, polegające na zgonie jednego z płodów w I trymestrze ciąży, z następową resorpcją obumarłego płodu
VTS nie wiąże się z zagrożeniem życia matki i rokowanie dla matki jest dobre. Rokowanie dla drugiego płodu zależy od kosmówkowości ciąży: w ciąży dwukosmówkowej jest dobre, w ciąży jednokosmówkowej złe (często w niedługim czasie dochodzi do zgonu współbliźniaka).
Niepowikłany VTS nie wymaga specjalnego postępowania położniczego.
Co robimy, gdy obumrze jedno z bliźniąt-co innego Vaniching syndrom co innego w 28 hbd- monitoring płytki, de dimery, układ krzepnięcia (może siać zakrzepami, zatorami, robi się papierowy płód i przypłaszcza do ściany ale się nie wchłania)
???
Zroślaki
Po 12/13 dniu zroślaki 1 kosmówka 1 owodnia
1,3: 100.000 urodzeń
Ciąża wielopłodowa to wyzwanie dla matki wiąże się z około 6x częstszą chorobowością i umieralnością płodów
Diagnostyka ciąży mnogiej
Rozpoznanie: TYLKO USG !!! w II i II trymestrze
Ciąże jendokosmówkowe dwuwodnie występują najczęściej 4 – 7/8 dzień – 85%
Diagnostyka prenatalna z bliźniakami
Od 31 roku życia
Zespól embolizacji bliźniąt:
1 umiera a u 2 : microcefalia, hydrocefalia, porencefalia, atrofia mózgu, skrócenie kończyn, atrezja jelit, martwica nerek, zawały w płucach, wątrobie i śledzionie !!!!
Ciąża dwuzygotyczna – zawsze poliowulacja
- Dwuzygotyczne – dwukosmówkowe, dwuowodniowe
- Monozygotyczne – jedno jajo, jeden plemnik – najczęściej z podwójna owodnią, ale jedną kosmówką
Określenie kosmówkowość – USG I trym
W II trymestrze postępowanie diagnostyczne prenatalne
Poród odroczony drugiego bliźniaka
Coraz więcej przypadków wydłużonego odstępu czasu, sięgającego dni, tygodni czy nawet miesięcy pomiędzy przedwczesnym porodem pierwszego płodu, a kolejnego bliźniaka, trojaczków lub czworaczków.
Odroczony poród wymaga:
– nienaruszonego pęcherza płodowego,
– powrotu macicy do stanu spoczynku,
– braku oznak infekcji wewnątrzmacicznej,
– brak oznak zamartwicy pozostającego płodu.
Pępowinę urodzonego płodu należy obciąć i zawiązać możliwie najbliżej szyjki macicy, a łożysko pozostawić na miejscu.
Dotychczas brak jest dostatecznych dowodów przemawiających za lub przeciw profilaktycznemu stosowaniu antybiotyków w takiej sytuacji.
ZAKRZEPICA 10 pytań
Profilaktyka w zakrzepicy postępowanie
Pończochy + wczesne uruchamianie
Wczesne uruchomienie, leczenie uciskowe (pończochę zdejmować na noc a kończynę układać wyżej niż klatkę piersiową).
Leczenie w połogu - że można wszystkim i należy
Leczenie w połogu -można wszystkim i należy
-6 miesięcy w ZŻG,
-1 rok w ZP
Czynniki ryzyka- trombofilie urazy zatorowość w wywiadzie
Czynniki ryzyka ŻCHZZ:
Operacja,
Uraz,
Złamanie.
Wkłucie centralne,
Niewydolność krążenia,
Niewydolność oddechowa
Niedowład,
Nowotwór
Leczenie p/nowotworowe,
HTZ, antykoncepcja,
Ciąża, połóg,
Trombofilia wrodzona i nabyta,
Przebyty epizod ŻCHZZ,
źylaki kończyn dolnych,
Unieruchomienie w łóżku>3 dni,
Unieruchomienie w pozycji siedzącej,
Otyłość,
Nikotynizm.
Rozpoznanie zakrzepicy
Wywiad: ZŻG i/ lub ZP w wywiadzie, w rodzinie oraz trombofilia
Profilaktyka p/zakrzepowa w sztucznej zastawce albo stanie po jakiejś zatorowości, zakrzepicy albo zespole antyfosfolipidowym, że leci na heparynie+ Aspiryna od początku
Objawy zakrzepicy głębokiej- noga bolesna, obrzęknięta itd. 3 pytania z różnych stron
Objawy zakrzepicy głębokiej:
Przebieg bezobjawowy
Ból/ tkliwość kończyny 80- 90%
Obrzęk/ Powiększenie obwodu kończyny 75%
Zasinienie zaczerwienienie 27%
Poszerzenie powierzchownych naczyń żylnych
Ból przy zgięciu grzbietowym (objaw Homansa)
Ból łydki podczas chodzenia
Wytwarza się krążenie oboczne
Lokalizacja zakrzepicy
76% lewa kończyna dolna odcinek proksymalny
12% prawa kończyna dolna
12% żyła biodrowa
Obraz kliniczny:
ZŻG w 2/3 przypadków nie powoduje utrudnienia odpływu krwi z kończyn i przebiega bezobjawowo lub skąpo objawowo.
Stan podgorączkowy, gorączka
USG + Doppler+ próba uciskowa i wrazie, czego scyntygrafia w zatorowości
Badania:
Kompresyjna (uciskowa) ultrasonografia układu żylnego
Oznaczenie stężenia D- dimerów w surowicy krwi, w 95% prawidłowe stężenie D- dimerów wyklucza zakrzepicę.
Flebografia - ,,złoty standard” połóg
Pletyzmografia impedacyjna
Dodatkowo przy podejrzeniu zatorowości płucnej wykonuje się:
Scyntygrafię perfuzyjną płuc
Arteriografię płucną
Spiralna tomografie komputerową
Badanie EKG – pozwala uzyskać pośrednie wykładniki
W połogu flebografia
Czynniki ryzyka zakrzepicy w ciąży
- zespół fosfolipidowy
- zakrzepy w naczyniach trofoblastu
- niedobór białka S
- niedobór białka C
Diagnostyka zakrzepicy w ciąży
- USG + Doppler, Ddimery
Znieczulenie przewodowe w zakrzepicy 12 godzin po podaniu dawki profilaktycznej
24 godziny po podaniu dawki leczniczej heparyny.
SERCE
Wypadanie płatka zastawki:
Wypadanie płatka zastawki dwudzielnej
5 – 15 % kobiet ( u mężczyzn 50 % rzadziej)
Dobra tolerancja ciąży
LECZENIE:
Substytucyjne Mg i Ca
W skojarzeniu z częstoskurczem komorowym i utratami przytomności - B-blokery, ewentualnie badanie elektrofiziologiczne
W przypadku dużej fali zwrotnej – korekcja operacyjna wady
PORÓD: drogami natury
W przypadku fali zwrotnej konieczna profilaktyka antybiotykoterapia
Wskazania do niezachodzenia w ciążę
Ciąże wysokiego ryzyka
Stopnie III i IV wg. NYHA !!!
Zespół Morfana z tętniakiem aorty
Nadciśnienie płucne
Ciąże wysokiego ryzyka
- Zaawansowana niewydolność serca - NYHA III, IV
- Nadciśnienie płucne pierwotne i zespół Eisenmengera
- Zespół Marfana z poszerzeniem opuszki aorty > 40mm
- Zaawansowane zwężenie aorty
Profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia-, kiedy
Kiedy: przy wszelkich stanach i zabiegach, które zwiększają ryzyko bakteriemii drobnoustrojami Gram - dodatnimi.
U: pacjentek ze sztuczną zastawką lub wywiadem przebytego zapalenia wsierdzia.
Wskazania do profilaktyki BZW
• Po wszczepieniu sztucznej zastawki serca
• Z wywiadem choroby reumatycznej
• Z nabytą wadą serca
• Z wrodzoną wadą serca
• Po przebytym zapaleniu wsierdzia
• Z kardiomiopatią przerostową
• Z wypadaniem płatka zastawki dwudzielnej
• Po operacji korekcyjnej przecieku wewnątrzsercowego z rezydualnym przeciekiem lub bez przecieku, jeśli od operacji minęło mniej niż 6 m-cy.
Protezy zastawkowe
Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (ASD) (PSN) !!
Ubytek przegrody międzykomorowej (VSD) !!
AMPICYLINA 2,0 g & GENTAMYCYNA 1,5 mg/kg mc. NA 3O’ PRZED PORODEM I 8 h PO PORODZIE
VANKOMYCYNA 1,O g PODANA W CIĄGU 1 h & GENTAMYCYNA 1,5 mg/ kg mc. PODANE NA 1 h PRZED PORODEM I PO 8 h PO PORODZIE
Profilaktyka p/zakrzepowa kiedy
W zatorowści
Leczenie heparyną
- W pierwszym trymestrze heparyna niefrakcjonowana
- 12 - 25 tydzień pochodne kumaryny
- W okresie przedporodowym (4h przed porodem) heparyna
- 4-6h po porodzie pełne leczenie przeciwkrzepliwe lub alternatywnie przez całą ciążę heparyna drobnocząsteczkowa
Leczenie przeciwkrzepliwe w ciąży
Pochodne kumaryny - ryzyko wystąpienia EMBRIOPATII WARFARYNOWEJ w pierwszych trzech miesiącach ciąży (6,4%)
zmiany kostne twarzoczaszki
zaburzenia funkcji ośrodkowego układu nerwowego
obniżenie inteligencji
inne działania niepożądane po pochodnych kumaryny to poronienia (25%) zastawkowe powikłania zakrzepowe (3,9%) i zgon matki (1,8%)
1,6- 6,8% żywo urodzonych
29% żywo urodzonych
Leczenie przeciwkrzepliwe w ciąży
SINTROM- lek stosowany w Polsce, ma więcej działań niepożądanych (doczaszkowe krwawienia u płodu)
Heparyna niefrakcjonowana stanowi alternatywną formę leczenia
- Nie przenika przez łożysko
- Nie powoduje więcej zmian u płodu
- Mniej skuteczny antykoagulant
- Trombocytopenia, osteoporoza
Echo serca- jak wada wrodzona trzeba powtórzyć
???
Diagnostyka przed ciążą- EKG, echo, próba wysiłkowa
Przed planowaną ciążą: Echo, EKG, próba wysiłkowa, koronarografia...
Eliminacja wysiłku fizycznego
Ograniczenie spożycia wody i jonów Na
Profilaktyka zakażeń - konsultacja stomatologa, szczepienia
Leczenie p/zakrzepowe - heparyna
Leki p/ciśnieniowe – stosowane -metyldopa, labetalol, dihydralazyna, nifedypina ; zabronione- Inhibitory……….,furosemid , sartany
TAK:
metyldopa
labetalol (leki blokujące receptor beta - adrenergiczny)
nifedypina (broker kanału wapniowego)
dihydralazyna
Klonidyna
Antagoniści wapnia, B bloker ??
NIE wolno
Inhibitory konwertazy
ACE inhibitory ↑
Furosemid (diuretyki)
Sartany
Leki nadciśnieniowe w połogu jak nie karmimy wszystko jak karmimy.
W połogu + diuretyki (w osterj fazie NT)
NIE WOLNO - Atenolol, metoprolol i nadolol ulegaja˛ kumulacji w mleku
Lek I rzutu w rzucawce to CC potem normalizacja ciśnienia
Postępowanie w rzucawka:
W stanie przedrzucawkowym o ciężkim przebiegu oraz w przypadkach rzucawki, uznaną metodą postępowania jest podawanie siarczanu magnezu
Stwierdzenie nasilenia objawów u ciężarnej, cech powikłań´ narządowych w badaniach laboratoryjnych lub pogorszenia stanu płodu stanowi wskazanie do szybkiego zakończenia ciąży, co jest jedyną skuteczną metodą leczenia stanu przedrzucawkowego.
Jakie zmiany w sercu w ciąży , w połogu- że …………..coś tam……..cofa się w 4-6 tyg ale serce po pół roku?(kardiomiopatia ciężarnej jak często rodzi)
Normalizacja po porodzie:
Objętość osocza i rzut serca wraca w ciągu 10 – 14 dni
Pojemność minutowa po 3 tygodniach
Przerost m. sercowego po 5 – 6 miesiącach
Parametry układu krążenia (ciśnienie, tętno) 6 – 8tygodni
Powikłania bakteryjne.
???
Wskazanie do c.c
Zespół Morfana
Najczęstsza wada serca w ciąży:
Stenoza mitralna
Nadciśnienie tętnicze powikłania:
Ostra niewydolność nerek?
Krwawienia OUN
Zastoinowa niewydolność serca
Odklejenie łożyska
Zagrożenie: niewydolnością prawokomorową, zgonem, nasilenie sinicy, skłonność do zaburzeń zatorowo- zakrzepowych, skłonność do krwawień, groźba pęknięcia tętnicy płucnej
Powikłania nadciśnienia – z notatek
Dla matki:
- DIC, krwawienia do OUN, krwawienia do siatkówki, niewydolność nerek, niwydolność wątroby, obrzęk płuc, przedwczesne odklejenie łożyska
Dla dziecka
- IUGR, małowodzie, wcześniactwo, mała masa ciała, niedotlenienie, zgon wewnątrzmaciczny, przedwczesne odklejenie łożyska
Objawy chorób serca w ciązy:
zmniejszenie tolerancji wysiłku
duszność
obrzęki kończyn dolnych
omdlenia, zasłabnięcia, zawroty głowy
szybkie fale tętna
rzężenia u podstawy płuc
unoszące uderzenie koniuszkowe, tętnienie prawej komory
głośny I ton serca, szmer skurczowy nad tętnicą płucną, obecny III ton serca
w EKG tachykardia, odchylenie osi elektrycznej serca w prawo, zaburzenia rytmu
w RTG klatki piersiowej wzmożony rysunek naczyń, uwypuklony pień płucny
w ECHO - zwiększenie objętości wyrzutowej serca
NYHA
Objawy kliniczne | Zaburzenia hemodynamiczne |
---|---|
Rzut serca | |
I ° - bez dolegliwości, prawidłowa wydolność wysiłkowa | prawidłowy |
II ° - dolegliwości przy znacznym obciążeniu fizycznym | prawidłowy |
III ° - dolegliwości przy niewielkim wysiłku | przy obciążeniu zmniejszony |
IV ° - dolegliwości w spoczynku |
w spoczynku zmniejszony |
Główne zmiany adaptacyjne:
- zwiększenie objętości krwi krążącej, zwiększenie objętości osocza o około 50%
- zwiększenie masy krwinkowej o około 25%
↑ prowadzi do anemii
Największa objętość krwi krążącej jest w 32 – 34 hbd (największa fizjologiczna anemia)
Fizjologia - Łagodna zasadowica oddechowa – pozbywanie się jonów kwaśnych, dwutlenku węgla
Które z wad serca są przeciwwskazane do zajścia w ciążę??
- Zaawansowana niewydolność serca - NYHA III, IV
- Nadciśnienie płucne pierwotne i zespół Eisenmengera
- Zespół Marfana z poszerzeniem opuszki aorty > 40mm
- Zaawansowane zwężenie aorty
Wrodzone wady serca???
Podczas prodou w czasie skurczu następuje zwiększenie pracy serca z pwodou:
↑ objetości krwi krążącej, powrotu żylnego do serca, objętości wyrzutowej, RR ok. 10%, podczas skurczu do krwiobiegu wrzucamy 300 – 500 ml krwi
ASD ubytek przegrody międzyprzedsionkowej
- ciąża niewielkiego ryzyka
- aspiryna i rajstopy antyzylakowe, heparyna
- profilaktyka bakteryjnego zapalenia wsierdzia!!
- leczenie min 6 ms od operacji
- poród drogami natury
NOWOTWORY
Najczęstszy nowotwór w ciąży
Rak szyjki
Później – sutek, czerniak
Ciąża po radio – chemioterapii
Od 6 ms do 2 lat
Co robimy przy torbieli prostej 6 cm- NIC
Obserwacja
Rak sutka, co robimy, że można chemioterapię
Chemioterapia
W I trymestrze unikamy w II i III chemioterapia jest stosunkowo bezpieczna
Rak szyjki co robimy gdy małozaawansowany, a co gdy zaawansowany- terminacja ciąży lub CC+ Warthaim. Co robić jak robić na klika sposobów?
Małozaawansowany: CIS lub Ia w ciąży → konizacja chirurgiczna i ewentualnie szew na szyjkę
Zaawanoswany:
- zgoda pacjentki
Leczenie:
CINIII/CaO- leczenie odroczone, powtórna diagnostyka po porodzie
CaI/a1- biopsja stożkowa - mikroinwazja
Rak inwazyjny- operacja Wertheima lub/ i radioterapia po CC lub terminacja ciąży
Przed 20 tyg ciąży zaleca się leczenie natychmiastowe
Po 20 tyg ciąży postępowanie wyczekujące – dojrzałość płodu
Podsumowanie
Figo Ia 1 inwazja do 3mm- konizacja
Figo Ia2 i Ib I trymestr i wczesny II = histerektomia radykalna Werthain
Późny II trymestr i III CC+ Werthain
Figo II/IV nieoperacyjne
I i II trymestr –płód niezdolny do życia= radioterapia
Płód zdolny do życia CC+ RT(radioterapia)
Konizacja tylko chirurgiczna
Guz jajnika
Rak jajnika - 1 na 1000 ciąż guz, 1 na 18000 rak jajnika
Markery nowotworowe w ciąży bezskuteczne!!!
Rozstrzygający jest rezonans magnetyczny
Diagnostyka różnicowa: wodniak, ropień
Postępowanie w I trymestrze ,,wait and see”, rozważenie laparotomii jeśli guz jest lity, gwałtownie rośnie, jeśli jest przyczyną dolegliwości takich jak ból, krwawienie, zakażenie.
Guz jajnika
Poniżej 10 cm bez wodobrzusza obserwacja do 16-18 tygodni
Powyżej 5 cm obustronnie i/lub wodobrzusze przetrwanie do 18 tyg ciąży i…
III trymestr sterydy+ zakończenie ciąży+ leczenie w połogu
Przy chemioterapii hamujemy laktację dajemy antykoncepcję – wkładka
Markery nowotworowe w ciąży nie dają nic
Bo Ca 125, HCG, AFP – rośnie w ciąży
Ciąża nie wpływa na raka
Ciąża nie jest przeciwwskazana do biopsji celowanej – przeciwwskazane łyżeczkowanie szyjki macicy
16 – 20 hbd najodpowiedniejszy do interwencji chirurgicznej
Rezonans w ciąży robimy, tomografie – NIE
Chemioterapia w ciąży - odpowiednio wcześniej, przed terminem porodu trzeba odstawić
KONFLIKT SEROLOGICZNY
Patogeneza
Proces dwuetapowy
I – uczulenie kobiety antygenami czerwonokrwinkowymi i wytworzenie pamięci immunologicznej (kontakt z krwią przeciwną grupowo) (przeciek około 0,2 ml krwi) kiedy dochodzi:
Poród, Poronienie, Krwawienie w czasie ciąży, Amniopunkcja, Narkotyki dozylnie stosowane, Przetoczenie krwi niezgodnej grupowo, Heterochemioterapia (podanie obcej krwi)
W 3 ostatnich przypadkach zawsze bardzo silna immunizacja i u tych pacjentek już w 1 ciąży wystąpić może ciężka obrzękowa postać choroby hemolitycznej płodu.
II – przechodzenie przeciwciał przeciwerytrocytowych przez barierę łożyskową. Ich związanie z krwinkami zawierającymi dany antygen i będąca jego efektem hemoliza mogąca prowadzić do niedokrwistości.
I etap – I ciąża
II etap – w kolejnych ciążach
Sporadycznie oba etapy w trakcie jednej ciąży
Patomechanizm:
- produkcja przeciwciał przez układ immunologiczny ciężarnej
- przechodzenie p/ciał przez barierę łożyskową
- łączenie się p/ciał z antygenami
- nasilona hemoliza
- postępująca niedokrwistość płodu
- niedotlenienie wewnątrzmaciczne
- uszkodzenie tkanek i narządów
- obrzęk uogólniony (płyn w opłucnej, osierdziu, tk. podskórnej)
- zgon wewnątrzmaciczny lub urodzenie dziecka niezdolnego do życia
Dawki immunoglobulin:
Dawka = wielkość spodziewanego przecieku
W I trym – 50 mg
- poronienie
- leczenie ciąży ekotopowej
- amniopunkcja
II trym – 150 mg
- poronienie
- leczenie ciąży ekotopowej
- amniopunkcja
- biopsja kosmówki
300 mg
- poród
- kardocenteza
450 mg
- cięcie cesarskie
- ręczne wydobycie łożyska
- zabiegi i operacje wewnątrzmaciczne
Profilaktyka śródporodowa 28 hbd 300 mg
Choroba obrzękowa płodu
Badanie USG (obraz obrzękowej postaci ChHP) – wykładniki choroby hemolitycznej !!!
- Hiperplacentoza (przerośnięte łożysko)
- Splenomegalia (śledziona)
- Hepatomegalia (wątroba)
- Poszerzenie żyły pępowinowej
- Kaardiomegalia
- przesięk do jamy otrzewnowej
- obrzęk tkanki podskórnej
- przesięk do jam opłucnowych i jamy osierdziowej
Na czym bazujemy (w konflikcie), gdy włączamy kordocentezę- ze USG Doppler z przepływami
Pierwsze przepływy będą zawsze w głowie, a później w pępowinie
tętnicy środkowej mózgu!!!
Ostry brzuch w ciąży
Wyrostek
RESUSCYTACJA - parę pytań
Ciężarna ma zapinać pasy
Wypadek: pobrać krew na grupę bo łożysko, morfologia, hospitalizacja, monitoring
ABCDE
Ułożenie w lewej bocznej pozycji
Tlen
Płyny
Ocena leczenia lekami
Pomoc specjalisty
Ciąża - modyfikacja CPR
Ucisk macicy < powrotu żylnego
Położenie półboczne lewe!!
Defibrylacja – standardowe natężenia prądu!! Polecane elektrody przylepne
Ryzyko zachłyśnięcia (intubacja)
Trudna intubacja (węższa rurka dotchawicza o 1 mm)
Modyfikacja – wyżej ręce
Modyfikacje BLS !
Ułożenie pod kątem 15° na lewym boku (powyżej 20hbd (powyżej pępka)) boku lub delikatnie rękami przesuń macicę na lewa stronę – zapobiega zespołowi żyły głównej dolnej
Wyższe niż normalnie ułożenie rąk na mostku (środek mostka)
Defibrylacja powinno się wykonywać utrzymując standardowe wartości energii – nie zmniejszać!!!
Dobre są samoprzylepne elektrody
Zapobieganie zespołowi Mendelsona (zachłystowemu zapaleniu płuc) – wczesna intubacja
Rurka intubacyjna 0,5 – 1 mm – mniejsza niż normalnie
Podawać leki przeciwbólowe
Przyczyny zgonów matek:
Nadciśnienie tetnicze (rzucawka, HEELP)
Krwotoki DIC, tormbo.
Zakażenia
Ch. Serca (czwarta przyczyna)
Zatrzymanie krążenia w ciąży, przyczyny:
Wypadki
Samobójstwa
Krwawienia
Zatorowość płucna
Sepsa
Ciąża pozamaciczna
ŁOŻYSKA - kilka pytań
Czynniki ryzyka
Różnicowanie przedwcześnie odklejonego a przodującego, rodzaje krwi
Jak przeskrobiemy, po zabiegach to przodujące
U wieloródek palących, jasna krew, jak dostanie w brzuch to przedwcześnie odklejone
Różnicowanie łożyska przodującego a pęknięcie macicy
Pęknięcie bezobjawowe macicy – stan po cc itd….
Do przedwcześnie odklejonego postępowanie - Gr, krwi+ rezerwa, bo ryzyko atonii
Nie trzymamy łożyska przodującego powyżej 37 tyg, rozwiązanie w 37
Pytania kliniczne- przychodzi baba do lekarza z tym i tym i musisz powiedzieć, co robisz
W posiewie jest to i to, co włączasz?
Zespół obrzękowy u płodu charakteryzuje się
Embriopatia … charakteryzuje się?
Glikemia jak i kiedy wzrasta
Insulina w ciąży -.I trym spada, II i III wzrasta
W porodzie kroplówka z glukozy+ insulina by nie wpadła w kwasicę 60-90 do 100
Po porodzie