Socjologia w pracy socjalnej- Wykład 6 19.11.13r

Tożsamość

Odpowiada na pytanie: KIM JESTEM?

Lata 70 XX tożsamość zastąpiło podstawowe pojęcie osobowości (lata 50/60 XX w. w socjologii dużo się o niej mówiło m.in. J. Szczepański). XVII w. J. Lock napisał „O tożsamość i różnicy” pierwsze wątki o tożsamości. Zyskuje ona znaczenie na początku XX wieku, związane z E. Eriksonem- jako pierwszy sformułował teorie tożsamości zachowanie- środowisko a jednostka. W XXI w. pojęcie centralne. W toku rozwoju społeczeństwa tożsamość się zmienia- K. Gerden- „gdy kategoriom osobowości przypisuje się cechy charteru zainteresowanie, pasja romantyczne ja w XXI w. zostaje zastąpione przez modernistyczne ja”. A. Giddens, Z. Bauman dużo piszą o tożsamości – przede wszystkim metaanalizy, brak własnych badań. Autoetnografia- badacz sam opisuje swoje doświadczenia życiowe.

>Definicja tożsamości Z. Bokszyński

TOŻSAMOŚĆ- to zbiór wyobrażeń, sądów, przekonań, które aktor społeczny konstruuje wobec samego siebie układ autodefinicji aktora społecznego

>Typy tożsamości

-Indywidualna- osobista, związana z procesami identyfikacji, jednostka odnosi się do samego siebie jako indywiduum, niepowtarzalnego, swojego unikalnego ja

-Społeczna- wynik procesów identyfikacji, gdzie jednostka czuje się całością pewnej zbiorowości, czuje się częścią pewnego my

-Wew. – obraz prywatny- mniej lub bardziej pogłębiona analiza , wynik odp na pytanie kim jestem

-Zew.- obraz społeczny- istotny dla innych ,tworzona przy pomocy informacji od innych lub przypisana im

-Nominalna- etykieta z którymi jednostka się identyfikuje

Wirtualna- jak tożsamość wynika z tożsamości nominalnej

-Biograficzna- trwała, sytuacyjna

SELF- „I”-

Tożsamość efekt procesu klasyfikacji- efekt, że jednostka w interakcji jest klasyfikowana przez treści, określenia umiejscawiana w przestrzeni społecznej, jak ustanawia się w linii demarkacyjnej, jednostka klasyfikuje siebie samą i jest klasyfikowana przez innych, może być włączana i wyłączana np. jeśli kogoś zachowanie go wyklucza to traktowany jest jak osoba zmarginalizowana, ktoś jest akceptowany, jak my w tych klasyfikacja się identyfikujemy, przyjmujemy za swoje

Czy tożsamość jest efektem podmiotowości sprawczej czy struktury społecznej?- dyskusja na ten temat. Czy tożsamość jest stałą czy zmienna? – połowa XX w. lata 70/80 tożsamość jest płynnym konstruktem rzeczywistości, dokonuje przyjmowania- na moment wejście w role, przyjęcie określonej tożsamości; musi być poczucie ciągłości stałości aby buło zachowane zdrowie psychiczne.

R. Laing- ontologiczne bezpieczeństwo- osadzenie się w egzystencji, to self przetrwa różne traumatyczne przeżycia, umożliwia pozostanie sobą

Tożsamość nie jest spetryfikowana (nie jest stała) zmienia się, dodaje się nowe definicje tożsamości

>Konstruowanie tożsamości

Jak powstaje, natura czy kultura człowieka, istota stworzona przez Boga? Socjologia człowiek istota biologiczna i społeczna funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie

Elementy kształtowania się tożsamości (do adolescencji):

-nadanie imienia

-socjalizacja pierwotna- znaczący inni kształtują tożsamość mogą być pozytywni lub negatywni

-część tych klasyfikacji internalizujemy- traktujemy jak własne, wraz z tym definicje, internalizujemy schematy interpretacyjne, umożliwiające klasyfikację, umożliwiają różne nasze zachowania

-4 latek wie, że jest osobna osobą, wchodzi w role, faza zabawy i gry, przez nie uczymy się ról

-identyfikujemy- odnosimy się do innych, do zbiorowości- uogólniony inny

-5-6 latek zdaje sobie sprawę ze swojego statusu- kontroluje to jak jest postrzegany przez innych, im się jest starszym tym lepiej kontroluje się swoje zachowanie

-tożsamość podstawowa- podstawowa autodefinicja (5/6 lat) dziecko wie, że jest człowiekiem chłopcem, dziewczynkom, przedstawicielem grupy etnicznej- podstawowa auto identyfikacja, dzieci są różne od innych dzieci

-socjalizacja wtórna- internalizacja subświatów; definicja w opozycji do innych osób, podejmuje różne role i tożsamości

-okres adolescencji-ostateczne kształtowanie tożsamości- tożsamość ostateczna integruje tożsamość, trwały unikalny sposób konstruowania, gdzie jest połączenie autodefinicji z ujmowaniem przez inne osoby

-moratorium- w adolescencji, przyzwolenie na różnego rodzaju próby, porzuca je, zastanawia się kim chce być i często zmienia decyzje, jeśli ten eksperyment się nie powiedzie to prowadzi do efektu negatywnego rozproszenie tożsamości, bez wsparcia nie jest w stanie osiągnąć spójnej tożsamości, nie jest w stanie angażować się w różne działania społeczne i w efekcie spotykamy się z tym że jednostka nadaje tożsamość negatywną. Generalnie jednostka podejmuje role dewiacyjne i traci własną tożsamość, nakłada się na to proces klasyfikacji, jednostka traktowana, jak łobuz, chuligan, dewiant – w zależności od okresu w historii. Jednostka z 1 strony ją przyjmuje bo lepiej być dewiantem, niż być nikim, ale z 2 strony związane jest z poczuciem niższości, dyskomfortu. Gdy wejdzie w dorosłość- role partnerskie rodzaj klasyfikacji siebie przez partnera, w psychologii ten pierwotny kierunek formacji jest nieznenicely Procesy identyfikacji i identyzacji tożsamość osobista i społeczna- 2 krańce kontinuum. Tożsamość (autodefinicje) mają różne znaczenia dla nas, są …. Eksponuje pewne, a pomija inne.

>Transformacje tożsamości- Jednostka zmienia pewne sprawy postrzegania siebie.

1.Przejście statusowe (regulowane)- to takie przejście związane z wiekiem, np. przedszkole-szkoła, podjęcie pracy/ zmian pracy wchodzenie w nowe role, zmiana stanu cywilnego pewne ceremoniały podkreślające znaczenie zmiany statutu, mają one umożliwić płynne przejście np. baby shower, chrzciny, 18 urodziny

2. Zjawisko wymuszenia statusu (status forcing)- jakiś zbiór …. Jednostki, klasyfikacja, status. To przyjmuje postać:

a. degradacji- niechciany, deprecyzujący dla jednostki

b. heroizacja (heroizing)-przypisywanie cech pozytywnych, cechy szczególnie dodatnie

c. instytucjonalizacja statusu-szkoła, instytucje edukacji, kościoły, sądy, instytucje pomocy społecznej, służba zdrowia

d. działania intencjonalne i nieintencjonalne

Jednostka może je przyjąć lub nie dany status. Zależy czy wymuszenie dotyczy jednej osoby czy całej zbiorowości.

3.Przechodzenie przez punkty zwrotne(furning point)- doświadczenie dla nas kluczowe, zaradzanie pewnym nagłościom, niespodziewanym, coś się zdarzyło, zmienia się obraz siebie N. Denzin punkt epifani (zwrotny) są sytuacje kiedy rea swoją tożsamość, w pewnych sytacjach zachowujemy się w inny niż dla nas sposób postępowania pozytywnie lub negatywnie- widzę siebie w nowym świetle i powstaje nowa autodefinicja

4.Kryzys tożsamości- Eriksonowskie kryzysy rozwojowe, związane z doświadczeniem życiowym oraz wykorzenienie z dotychczasowego życia, zmiana w funkcjonowania, mogą się skończyć pozytywnie poprzez przepracowanie, powstają nowe definicje tożsamości.

5.Alternacja- całkowita zmiana tożsamości, skrajne przejście lub konwersja- jednostka staje się kimś innym niż była, związane ze zmianą świata społecznego, zmienia się cała rzeczywistość, procesy zaczynają się w sobie, dotyczą mowy, języka, gestów, stylu ubioru np. zmiana wyznania, śmierć kliniczna, Kmicic, resocjalizacja, leczenie uzależnień. Inaczej postrzegamy siebie już w przeszłości mieliśmy zamiar się zmienić.