PRZYKURCZ VOLKMANNA

Przykurcz Volkmanna spowodowany jest postępującym zwyrodnieniem mięśni i nerwów w następstwie niedokrwienia kończyny.

• Przykurcze mięśni i porażenia nerwów są objawami wtórnymi.

Przykurcz najczęściej dotyczy dzieci w wieku 4-8 lat, a przyczyną jest złamanie nadkłykciowe kości ramiennej (75% przypadków). Zmiany występują rzadziej w: stłuczeniach i zwichnięciach łokcia, złamaniach przedramienia.

W kończynie dolnej dotyczą przynasadowej części goleni i stopy (mięsień piszczelowy przedni i prostowniki).

Występuje jako powikłanie w:

• złamaniu nadkłykciowym kości ramiennej zwłaszcza w typie wyprostowanym

• złamaniach obu kości przedramienia

• w zwichnięciu stawu łokciowego

• w złamaniu nadkłykciowym wyprostnym dochodzi do ucisku tętnicy ramiennej między fałdem rozcięgna mięśnia dwugłowego ramienia a bliższym odłamem kości ramiennej.

Może wystąpić z powodu :

- rozległych krwiaków podpowięziowych

- rozerwania tętnicy

- ciasnego opatrunku gipsowego

- z powodu wielokrotnego manipulowania w czasie nastawiania złamania

Powstanie przykurczu:

-niedokrwienie tętnicze

-niedotlenienie powstałe na skutek upośledzenia odpływu krwi żylnej jako przyczyna niedokrwienia

-upośledzenie krążenia z powodu odruchowego kurczu tętnicy ramiennej

-zator tętnicy powodujący zawał mięśnia przedramienia.

Deformacja ręki w przykurczu Volkmanna:

• palce ulegają zgięciu w stawach międzypaliczkowych i przeproście w stawach śródręcznopaliczkowych

• ręka ustawia się w stronę łokciową

• nadgarstek ustawia się w zgięciu dłoniowym

• kciuk przywiedziony

• przedramię w pronacji

Uszkodzone mięśnie :

• zginacz głęboki palców

• zginacz długi kciuka

• mięśnie prostowniki przedramienia ulegają niedokrwieniu w wyniku ciasnego opatrunku gipsowego .

Obwodowa część obszaru niedokrwienia jest mniej uszkodzona niż centralna wynika to z wyrównawczego krążenia obocznego.

Zmianą z niedokrwienia ulegają nerwy :

• nerw pośrodkowy

• nerw łokciowy

FAZY USZKODZENIA

OKRES WCZESNY

• ból , powiększając się pod wpływem prostowania palców

• ból przedramienia (4-6h po urazie do 48h)

• brak tętna na tętnicy promieniowej

• ograniczenie/zniesienie czynnej ruchomości

• obrzęk zasinienie palców

• zgięcie w stawach międzypaliczkowych, przeprost w stawie śródręczno-paliczkowych

• reguła 4 liter P ( pain, pallor,pulselessness,paralysis) – ból, zasinienie, brak tętna, porażeni

Objawy te świadczą o uszkodzeniu naczynia.

• W zespole ciasnoty przedziału powięziowego tętno nie zanika, skóra jest sinawa a podwyższone ciśnienia tkankowego wiąże się z dużym obrzękiem kończyny napięciem mięśni oraz tkliwością.

OKRES PÓŹNY

Dochodzi do :

• zniekształcenia ręki i palców ( spowodowane jest to procesami martwiczo-bliznowatymi i włóknistymi przykurczami)

• przedramię ustawione w pronacji, nadgarstek w zgięciu dłoniowym, kciuk w przywiedzeniu i pronacji, zgięcie w st. międzypaliczkowych,

• przeprost w stawach śródręczno-paliczkowych

• typ ręki : szponowata

LECZENIE

• nastawienie złamania lub zwichnięcia

• właściwe unieruchomienie kończyny

• usunięcie przyczyn utrudniających krążenie

• leczenie ułożeniowe ( wysokie ułożenie ) na wysokości serca

• stosowanie wyciągów

POSTĘPOWANIE USPRAWNIAJĄCE

Uszkodzeniu ulegają głównie mięśnie : zginacz głęboki palców i zginacz długi kciuka. Powstaje charakterystyczna deformacja z  przykurczem  w pozycji wyprostnej w stawach śródręczno-paliczkowych oraz zgięciem w stawach międzypaliczkowych. 

Przykurcz palców zwiększa się przy zgięciu grzbietowym nadgarstka, a zmniejsza się podczas dłoniowego zginania. 

Na program usprawniania składają się

• ćw. bierne i ćw. redresyjne  poszczególnych stawów  ręki  oraz stawu nadgarstkowego

• ćw. czynne w stawie łokciowym i barkowym

• ćw. w ciepłej wodzie

UWAGA: wyprost palców powinien być wykonywany przy osiągalnym zgięciu grzbietowym w stawie nadgarstkowym.

Przed kinezyterapia należy wykonać masaż  całej kończyny górnej.

W miarę postępu czynności ręki stosuje się:

• ćw. chwytne ręki

• ćw. manipulacyjne

• ćw. ręki w czynnościach dnia codziennego

• terapię zajęciową

FIZYKOTERAPIA

CEL:

• poprawienie krążenia obwodowego

• rozluźnienie tkanek miękkich

• zmniejszenie bólu kauzalgicznego

Zabiegi:

• masaż wirowy

• jonoforeza z hialuronidazy, nowokainy lub jodową

• prądy DD

• ultradźwięki

• elektrostymujację

PRZYKURCZ VOLKMANNA W OBRĘBIE KOŃCZYNY DOLNEJ

Przykurcz Volkmanna w obrębie kończyny dolnej spotykamy rzadziej, fazy kliniczne oraz postępowanie analogiczne do kończyny górnej.

Przyczyna niedokrwienia mięśni goleni są:

• złamanie nadkłykciowe kości udowej

• złamanie górnej nasady kości piszczelowej

• zwichnięcie stawu kolanowego

Charakterystyka:

• ból w łydce przy zgięciu grzbietowym stopy świadczy o niedokrwieniu mięśnia trójgłowego łydki

• ból przy zgięciu podeszwowym palców świadczy o niedokrwieniu mięsni przedniej grupy mięśni goleni

• stopa blada, sina

• temperatura stopy obniżona

• tętno na tętnicy grzbietowej stopy i piszczelowej tylnej słabo lub wcale nie wyczuwalne

Przykurcz :

• m.piszczelowatego przedniego

• m.prostownika palucha długiego

• m.prostownika długiego palców

• typ stopy : końska