13 XII 2012

Kontrola wykonywania regulacji traktatowej. Widzi nagle, Jezus-Maria, 50 tys. traktatów. Sens polega na tym, że kiedy przyglądamy się traktatom, to ci, którzy go tworzą, tworząc traktat państwa są zainteresowane, aby każde z nich skrupulatnie aplikowało ten traktat. Strony są zainteresowane patrzeniem sobie na ręce, aby rzetelnie wykonywać traktat. Kontrola jest wykonywana przez organy powołane wolą traktatu, są złożone z niezależnych od państw funkcjonariuszy. Kontrola jest różnicowana co do form i skutku.

Zestawia dwa mechanizmy z traktatów o MPOiP (A) i o Europejskiej Konwencji o prawach i wolnościach podstawowych (B). Formuły kontroli procesu implementacji traktatu: jakie były mechanizmy w A:

1. Proces sprawozdawania o tym, jak państwo aplikuje zobowiązania traktatowe w swój porządek prawny; składa sprawozdania co 4 lata, który jest badany przez 15-osobowy Komitet Praw Człowieka; sprawozdawca powinien zdawać bardzo dokładnie o praktyce implementacji; jedno z pierwszych sprawozdań Socjalistycznej Republiki Rumunii liczyło 2 strony, a sprawozdanie Australii/Nowej Zelandii z tego samego okresu liczyło 500 stron; sprawozdania składają się z dwóch elementów: 1) jak akt jest zaabsorbowany w ich porządek prawny, 2) jak są implementowane szczegółowe prawa, jak wyglądają szczegółowe przepisy; efektem jest powstawanie general comments; orzecznictwo Komitetu Praw Człowieka jest sublimacją praw wywodzonych także z tych sprawozdań

2. Kontrola quasi-sądowa lub sądowa: dopiero po wyczerpaniu krajowej drogi sądowej; wtedy zawiadamia się komitet, aby ten rozstrzygnął spór między obywatelem i państwem; werdykt Komitetu nie jest wyrokiem sądowym, ale w praktyce jest on szanowany przez państwo, nawet jest finansowany ten uszczerbek w postaci zadośćuczynienia; postępowanie sądowe – Trybunał w Strasburgu; niezależnie od tego, czy mowa o werdykcie czy wyroku Trybunału, to nie wystarczy zadośćuczynienie, ale należy zadać sobie pytanie: czy nie należy zmienić coś w rozwiązaniach prawnych

Soft law. Pewny zbieg zdarzeń jest normowany nie tylko przez hard law.

Akt Końcowy KBWE (1975). Trzeci koszyk to część soft agrement – należy przestrzegać praw i wolności podstawowych.

Różnicowanie soft i hard – soft są opatrywane klauzulą stwierdzającą, że akt nie wymaga rejestracji zgodnie z art. 102. Karty NZ. Soft law jako sprawdzenie reguł, które miałyby stać się w przyszłości hard; próba regulacji zjawisko nowych, dotychczas nieregulowanych w prawie międzynarodowym.

Zwyczaj powszechnie przyjęty.

Wyrok SMTS z 1927 w sprawie statku Lotus.

Paquete Habana.

Tacit acquiescence – mogą być sytuacje, w których oczekuje się, kiedy służby dyplomatyczne, np. Szwajcarii, mogą odnieść się do sytuacji związanej z szelfami kontynentalnymi.

Order: Super Notatki!

Uchwały organizacji międzynarodowych – tak, nie jest, ponieważ (…), ale jest o tyle, o ile przyglądamy się tej uchwale i zaglądamy do stenogramów z debaty o tej uchwale, gdzie mamy zapisane stanowiska poszczególnych delegacji państw – z tego można wywieść w sposób zupełnie uprawniony stanowisko państwa.

Subtelności: jeżeli w jakiejś dziedzinie obrotu ileś państw zaczyna postępować w określony sposób i narasta w nich przekonanie, że postępują tak, bo nie wiem, to nadal nie wiem, to może osłabiać się krystalizacja normy prawa międzynarodowego.

Jednolitość zachowań (E!). Jeśli mówi się o kształtowaniu się normy prawa międzynarodowego i patrzy się na praktykę tworzenia tej normy, to trzeba spojrzeć, czy ja postępuję zgodnie z tą normą zwyczajową (jednolitość wewnętrzna) oraz czy cały ten krąg uprawniających praktykę robią to jednolicie, konsekwentnie (jednolitość kolektywna).

Morze terytorialne ma doprowadzić od granicy morskiej do równoległej linii względem granicy morskiej państwa.

Sprawa Norwegia – Wielka Brytania o rybakach brytyjskich. Norwegia delimitowała tak co najmniej 60 lat, więc jest to w pełni uprawnione. Inne państwa łączyły wysunięte cyple oddalone o nie więcej niż 10 mil morskich, a Norwegia nawet do 40 mil morskich; wg Trybunału zasada 10 mil morskich nie nabyła statusu powszechnej normy zwyczajowej.

W jakim odstępie czasu musi występować jednolity sekwens zachowań? Mamy ciekawy case. Holandia i Dania: przyjęto konwencję w 1958 r., która określa jak określić granicę szelfu. Od 1958 r. do chwili sporu reguła delimitowania szelfu wg art. 6. ukształtowała się już. Ale RFN nie była stroną konwencji. MTS: jeszcze nie, bo 5 lat to za krótko, aby norma się ukształtowała (?); jednak 11 lat jest już wystarczającym okresem dla ukształtowania się normy zwyczajowej. Przy Paquete Habana czas kształtowania wyniósł 400 lat. 4 X 1957 – zwyczaj ukształtował się w ciągu godziny – przestrzeń pozapowietrzna nie należy do suwerennego władztwa – później potwierdzono, że przestrzeń kosmiczna jest niezawłaszczana.

Przestrzenny zasięg praktyki jest pochodną podziału ze slajdu (powszechny-regionalny-bilateralne). Powszechna norma prawa zwyczajowego – jak przeprowadzić dowód jej istnienia? Punktem wyjścia: aby mówić o tej normie, nie trzeba przeprowadzić skrupulatnego dowodu, że każde z 193 państw dokonał ekspresji, wyraziło zgodę wyraźnie, milcząco na tę normę. Wykazanie tego bez analizy jest pochodną oglądu interpretacji aktów. Czy Szwajcaria może zdystansować się od zwyczaju odnośnie szelfu? Brak jakiegokolwiek sygnału należy odczytywać jako akceptację. MTS w sprawie Dania-Holandia vs RFN: Trybunał oddalając argument Danii i Holandii, że w 10 lat ukształtował się powszechny zwyczaj, powiedział, że to mogłoby mieć miejsce, ale odrzucił to, bo praktyka w tym czasie nie była powszechna, jednolita i zgodna z dyspozycją konwencyjnego postanowienia. MTS: można wnioskować o istnienie powszechnej normy zwyczajowej, jeśli mamy do czynienia z praktyką, która odnosi się do znaczącego kręgu państw, które są zainteresowane daną dziedziną obrotu. Jeśli państwa zainteresowane szelfem przyjęły regulacje odnośnie niego, to nie trzeba dowodzić, że Czad wyraził zgodę – on także jest związany tą normą.

Czy można sprzeciwić się powszechnej normie zwyczajowej? Tak, ale należy odwołać się do persident objector. Możliwość uchylenia się od normy powszechnej, jeśli mam przeczucie, że zaczyna się kształtować taka norma, to trzeba wyrazić sprzeciw i go powtarzać co jakiś czas. Przykład: USA i umiarkowanie neutralna przestrzeń prawa morskiego – coś co nazywamy dnem, to jest to przestrzeń, z której czerpać mają wspólnie wszystkie państwa. Persident objector są USA – odkąd przyjęto ten traktat, USA mówią, że ta część dotycząca obszaru jest nie do przyjęcia dla USA (przymus podzielenia się technologią wydobywczą z dna z innymi państwami).