POLITECHNIKA POZNAŃSKA
WYDZIAŁ INŻYNIERII ZARZĄDZANIA
INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA
KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA - PROJEKT
PROJEKT DZIAŁAŃ DOSKONALĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO NA DWORCU KOLEJOWYM POZNAŃ GŁÓWNY POPRZEZ WYKORZYSTANIE KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ
AUTORZY PROJEKTU:
Tomasz Ptak
Jakub Cieśla
KIERUJĄCA PROJEKTEM:
dr Maria Tarniowa-Bagieńska
POZNAŃ 2014
Tematem naszego projektu jest opracowanie działań doskonalących bezpieczeństwo na dworcu kolejowym Poznań Główny poprzez wykorzystanie komunikacji interpersonalnej. Celem projektu jest opracowanie planu kampanii kierowanej do podróżnych i osób korzystających z dworca, która przyczyni się do poprawienia bezpieczeństwa na poznańskim dworcu i utrwali odwiedziny tego miejsca w świadomości ludzi, jako bezpieczny i przyjemny etap podróży.
Każdy człowiek, we wszystkich dziedzinach swojej działalności, korzysta z komunikacji interpersonalnej. Funkcjonując w społeczeństwie nie da się wyeliminować porozumiewania się z innymi osobami. Nie zawsze jest ono łatwe i przyjemne. Znajomość reguł rządzących komunikacją interpersonalną, dobrze wykorzystywana w praktyce, może pomóc w utrzymaniu pozytywnych relacji z ludźmi lub osiągnięciu zamierzonych celów poprzez wpływ na ludzi.
Jako miejsce docelowe przeprowadzenia kampanii wybraliśmy poznański dworzec, ponieważ miejsce to stale się rozwija i korzysta z niego bardzo dużo ludzi, zatem kampania opierająca się na komunikacji interpersonalnej będzie idealnym sposobem do osiągnięcia naszego nadrzędnego celu, jakim jest poprawa i zapewnienie bezpieczeństwa. Dodatkowym faktem przemawiającym za wyborem tego miejsca jest to, że do tej pory nikt nie zajął się takim problemem.
W naszym projekcie znalazły się informacje dotyczące służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo na dworcu, charakterystyki rozpatrywanego miejsca, miejsc i zdarzeń szczególnie niebezpiecznych oraz charakterystyki i sposobu realizacji kampanii.
Celem głównym projektu jest opracowanie planu realizacji kampanii promującej treści BHP na terenie dworca kolejowego Poznań Główny. Jej realizacja pomoże w:
– przekazaniu informacji, które pozwolą uzyskać pożądane zachowanie wśród osób korzystających z usług dworca kolejowego
– uświadomieniu problemów występujących na dworcu, pobudzeniu wyobraźni, co walnie przyczyni się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa
– edukowaniu wpływającemu na podniesienie kultury bezpieczeństwa
Oczekiwanym efektem wdrożenia planu jest doprowadzenie do zwiększenia bezpieczeństwa podróżnych jak i osób korzystających z dworca kolejowego w Poznaniu.
Zakres projektu obejmuje:
opis i charakterystykę miejsca, którym jest dworzec kolejowy Poznań Główny
wytypowanie zdarzeń i miejsc niebezpiecznych mogących wydarzyć się na dworcu kolejowym
opracowanie propozycji kampanii
zagrożenie – niebezpieczeństwo wystąpienia szkody, wynikające z wewnętrznych właściwości i predyspozycji danego czynnika do powodowania szkód.
bezpieczeństwo - ogół warunków i urządzeń, chroniących podróżnych i osoby znajdujące się na terenie dworca przed zjawiskami groźnymi dla dla życia i zdrowia a także powodującymi duże straty materialne.
BHP - w prawie pracy grupa norm prawnych regulująca zasady bezpiecznego wykonywania pracy.
dworzec kolejowy – usytuowany na obszarze kolejowym obiekt budowlany lub zespół obiektów budowlanych do obsługi podróżnych lub usług towarzyszących tej obsłudze, który może również obejmować urządzenia do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem ruchu pociągów.
regulamin dworca – określa przepisy porządkowe i zasady przebywania podróżnych oraz innych osób na dworcach kolejowych.
tabor kolejowy – pojazdy kolejowe przystosowane do kursowania samodzielnie lub w składzie pociągu, przeznaczone do przewozu osób i rzeczy lub służące do prac remontowo-budowlanych i ratunkowych.
pociąg – w transporcie kolejowym skład sprzęgniętych ze sobą wagonów lub innych pojazdów kolejowych połączonych z co najmniej jedną czynną lokomotywą albo mających samodzielny napęd, osygnalizowany zgodnie z przepisami, odpowiednio wyposażony przygotowany do drogi albo będący w drodze.
tor – dwie szyny podtrzymujące i prowadzące koła pojazdów szynowych, ułożone na podkładach lub wlane w specjalną płytę betonową służą jako droga kolejowa, tramwajowa w określonej odległości od siebie. Ułożony jest na podtorzu.
peron – jest to element przystanku, dworca kolejowego lub autobusowego służący do bezpiecznego wsiadania i wysiadania podróżnych oraz ładowania bagażu.
trakcja – pojęcie odnoszące się do szynowego systemu transportowego, określające sposób dostarczania energii.
podróżny/pasażer – to osoba odbywająca podróż koleją, z wyłączeniem członków obsługi pociągów.
pasażer regionalny – jest to osoba, która korzysta z połączeń regionalnych najczęściej spośród wszystkich podróżnych głównie ze względu na dojazd do szkoły, uczelni, pracy.
przystanki - miejsce na szlaku kolejowym odpowiednio przystosowane do obsługi pasażerów, w którym zatrzymują się rozkładowo wyznaczone pociągi pasażerskie, wyłączając postoje dla potrzeb technicznych i pracowniczych.
infrastruktura kolejowa – linie kolejowe oraz inne budowle, budynki i urządzenia wraz z zajętymi pod nie gruntami, usytuowane na obszarze kolejowym, przeznaczone do zarządzania, obsługi przewozu osób i rzeczy, a także utrzymania niezbędnego w tym celu majątku zarządcy infrastruktury.
drogi komunikacyjne – drogi umożliwiające podróżnym bezpieczne i wygodne korzystanie z transportu kolejowego (przejścia podziemne, schody ruchome, windy).
poczekalnia – wyznaczony obszar na terenie dworca kolejowego dla zapewnienia komfortu oczekującym pasażerom.
SOK – umundurowana i uzbrojona formacja działająca na podstawie ustawy o transporcie kolejowym.
komunikacja – jest procesem organizowania wiadomości w celu stworzenia znaczenia.
komunikacja interpersonalna – proces, podczas którego ludzie dążą do dzielenia się znaczeniami za pośrednictwem symbolicznych informacji. Najprostszy model komunikowania się polega na przekazywaniu przez nadawcę komunikatu i odebraniu go przez odbiorcę. Komunikowanie się może być realizowane przez wypowiedzi ustne, pisemne i różne formy wizualne oraz tzw. mowę ciała. Komunikowanie się może być jednokierunkowe – nadawca przekazuje informacje bez oczekiwania ich potwierdzenia przez odbiorcę, lub dwukierunkowe.
komunikacja masowa – oparta na technicznych środkach masowego przekazu (telewizja, Internet, radio, prasa) komunikacja, pozwalająca na jednoczesne dotarcie z informacjami do dużej liczby osób na całym świecie.
zarządca dworca – PKP Oddział Dworce Kolejowe – oddział spółki Polskie Koleje Państwowe S.A. zajmujący się administracją najważniejszymi dworcami kolejowymi w Polsce. Odpowiada za utrzymanie dworca, wynajem powierzchni i zapewnienie bezpieczeństwa.
kampania – zorganizowane okresowe działanie, akcja dla osiągnięcia konkretnego celu.
kasa biletowa – miejsce, w którym podróżny może nabyć bilet uprawniający go do podróży. Istnieje również możliwość składania wszelkich wniosków i reklamacji w kasie biletowej przewoźnika.
komunikat dworcowy – jest to treść, której odbiorcami są wszystkie osoby znajdujące się na terenie dworca kolejowego najczęściej przekazywana drogą komunikatu elektronicznego przez głośniki.
tablica świetlna – tablica, na której wyświetlane są informacje odnośnie trasy pociągu, godziny, miejsca jego odjazdu oraz wszelkie informacje dotyczące nieprzewidzianych zmian.
Podstawową i znaną wszystkim jednostką odpowiedzialną za bezpieczeństwo na dworcach jest Straż Ochrony Kolei. Formacja SOK podlega pod spółkę PKP Polskie Linie Kolejowe – zarządcę infrastruktury kolejowej w Polsce.
Straż Ochrony Kolei (SOK) to umundurowana i uzbrojona formacja działająca na podstawie ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 789). Jest to służba z tradycjami, jej pierwsze zręby powstały po I Wojnie Światowej w 1918 roku. Była wówczas organizacją o charakterze militarnym a jej funkcjonariusze posiadali szerokie uprawnienia. Dziś odpowiedzialność SOK jest podobna jak Policji, inne są jednak uprawnienia funkcjonariuszy oraz specyfika terenu, na którym zapewniają bezpieczeństwo.
Straż Ochrony Kolei współdziała z Policją, Strażą Graniczną, Strażą Miejską, Żandarmerią Wojskową, organami kontroli skarbowej, Służbą Celną i Inspekcją Transportu Drogowego.
Straż Ochrony Kolei w chwili obecnej zatrudnia około 3100 funkcjonariuszy w 18 Komendach Regionalnych, 80 Posterunkach SOK.
Rys. 1. Wzór tabliczki informacyjnej SOK
Jednostką organizacyjną Straży Ochrony Kolei jest Komenda Główna Straży Ochrony Kolei, która jest zakładem PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
W skład Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei wchodzi 18 Komend Regionalnych Straży Ochrony Kolei, które działają w granicach administracyjnych Zakładów Linii Kolejowych PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna.
Komendom Regionalnym podlegają Posterunki Straży Ochrony Kolei, których jest 80 na terenie całej Polski. W strukturze organizacyjnej Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei znajduje się jedyny funkcjonujący od roku 1945 do dziś Ośrodek Szkolenia Zawodowego SOK oraz Hodowli i Tresury Psów Służbowych w Zbąszyniu.
Podstawowym aktem prawnym, na podstawie którego Straż Ochrony Kolei opiera swoją działalność, jest ustawa o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2003 roku.
Do podstawowych zadań Straży Ochrony Kolei należą:
kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych
ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych
zwalczanie zorganizowanych grup przestępczych na obszarze kolejowym (złodzieje złomu, towarów - w szczególności węgla i miału węglowego oraz zorganizowanych grup działających na dworcach i w pociągach)
Wykonując swoje zadania funkcjonariusz straży ochrony kolei ma prawo do:
legitymowania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia, jak również świadków przestępstwa lub wykroczenia, w celu ustalenia ich tożsamości,
ujęcia, w celu niezwłocznego doprowadzenia do najbliższej jednostki Policji osób, w stosunku do których zachodzi uzasadniona potrzeba podjęcia czynności wykraczających poza uprawnienia straży ochrony kolei,
zatrzymywania i kontroli pojazdu drogowego poruszającego się na obszarze kolejowym i przyległym pasie gruntu w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia przy użyciu tego pojazdu,
nakładania grzywien, w drodze mandatu karnego, na zasadach określonych w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,
przeprowadzania czynności wyjaśniających, występowania do sądu z wnioskiem o ukaranie, oskarżania przed sądem i wnoszenia środków odwoławczych w trybie określonym w Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia,
stosowania środków przymusu bezpośredniego: siły fizycznej w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, miotacza gazowego, pałki służbowej, kajdanek i psa służbowego.
Funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei używają następujących środków przymusu bezpośredniego:
siła fizyczna
ręczny miotacz gazu (RMG)
pies służbowy (patrolowo-obronny, patrolowo-tropiący, inne np. wykrywający narkotyki)
broń służbowa – pistolety Walther P99, P64 "Czak", Glauberyt PM-98
Dworzec kolejowy Poznań Główny sklasyfikowany przez PKP w kategorii A (powyżej 2 mln podróżnych) co czyni go drugim co do ważności dworcem w Polsce (po Warszawie). Odprawianych jest na nim średnio w ciągu doby 300 pociągów, a z dworca rocznie korzysta ok. 17,2 mln pasażerów.
Dworzec znajduje się w centrum miasta (ul. Dworcowa 2, 61-801 Poznań), w bliskim sąsiedztwie Dworca autobusowego PKS, Międzynarodowych Targów Poznańskich, Uniwersytetu Ekonomicznego, Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Dworzec znajduje się przy ulicy Dworcowej na terenie pomiędzy ulicami: Zachodnią, Głogowską, Mostem Dworcowym, Przemysłową i Spichrzową.
Rys. 2. Schemat dworca Poznań Główny
Budynki dworca w użytku:
nowy budynek (budynek ma powierzchnię 7 tysięcy m2. Położony jest nad torami i peronami 1, 2, 3, równolegle do Mostu Dworcowego)
dworzec Letni
dworzec Zachodni
stary budynek dworca
Dojazd: Postój taxi położony jest na obszarze od Mostu Dworcowego do Dworca Letniego. Przystanek autobusowy, przystanki tramwajowe.
Godziny otwarcia dworca: całodobowo.
Usługi na dworcu: Kawiarnie, cukiernie, artykuły spożywcze, Prasa i książki, kosmetyki, kantor, bankomat.
Usługi z zakresu obsługi pasażerskiej: Kasy biletowe, biletomaty.
Punkty informacyjne: Centrum Bezpieczeństwa Dworców Kolejowych, Miejska Informacja Turystyczna
PKP Oddział Dworce Kolejowe - oddział spółki Polskie Koleje Państwowe S.A. zajmujący się administracją najważniejszymi dworcami kolejowymi w Polsce. Oddział Dworce Kolejowe powołano 1 maja 2005 roku wydzielając przez PKP S.A. Głównym zadaniem oddziału jest utrzymanie dworców kolejowych, w tym wynajmem powierzchni. Oddział prowadzi także prace przygotowujące do modernizacji części dworców, szczególnie zaś do przekształcenia ich w centra handlowo-usługowe.
Struktura organizacyjna:
Departament Zarządu i Strategii (KDZ)
Departament Zarządzania Kapitałem Ludzkim (KDK)
Departament Marketingu (KDM)
Departament Audytu (KDA)
Departament Finansów i Rachunkowości (KDF)
Departament Windykacji (KDW)
Departament Nadzoru Właścicielskiego (KDN)
Departament Prywatyzacji (KDP)
Departament Analiz Rynkowych (KDR)
Departament Bezpieczeństwa i Spraw Obronnych (KDB)
Departament Prawno-Organizacyjny (KPDP)
Departament Spraw Systemowych (KPDS)
Departament Administracji (KPDA)
Departament Teleinformatyki (KNDT)
Departament Kontrolingu i Reorganizacji (KNDK)
Departament Sprzedaży Nieruchomości (KNDS)
Departament Komercjalizacji Nieruchomości (KNDN)
Departament Eksploatacji Nieruchomości (KNDU)
Departament Inwestycji (KNDI)
Departament Ewidencji Nieruchomości (KNDE)
Departament Geodezji i Współpracy z Samorządami (KNDG)
Podkreślone nazwy departamentów mogą być szczególnie ważne podczas współpracy z PKP S.A w celu realizacji kampanii.
Podróżni to bardzo szeroko pojęta grupa osób. Dlatego warto podzielić ich na 3 główne kategorie:
I pod względem odbywanej podróży: regionalni i krajowi/międzynarodowi
II pod względem wieku (ogólnie): młodzież, wiek średni, osoby starsze
III pod względem częstotliwości korzystania z dworca: okazjonalni, regularni, stali
Adresatami kampanii będą wszyscy podróżni oraz dodatkowo osoby odwiedzające dworzec (np. odprowadzająca kogoś do pociągu, kupująca bilet). Jednak w przypadku podróżnych warto wyróżnić grupę która spełnia kryteria: regionalni, wiek średni, regularni ponieważ to oni stanowią największy procen osób korzystających z usług dworca kolejowego.
Celem istnienia dworca głównego jest całodobowa i całoroczna obsługa ruchu pasażerskiego w Poznaniu. Do fundamentalnych zadań należą: zapewnienie możliwości zakupu biletów, informacji o podróży, miejsca na oczekiwanie pociągu, bezpieczeństwa na terenie dworca kolejowego.
Zarządca dworca – PKP Oddział Dworce Kolejowe – oddział spółki Polskie Koleje Państwowe S.A. zajmujący się administracją najważniejszymi dworcami kolejowymi w Polsce. Odpowiada za utrzymanie dworca, wynajem powierzchni i zapewnienie bezpieczeństwa.
Do wykonywania zleconych zadań zatrudniani są:
konduktorzy
pracownicy firmy sprzątającej
służba SOK
pracownicy kas biletowych
firma ochroniarska
pracownicy informacji
technicy
Wyposażenie: składy pasażerskie, infrastruktura kolejowa, sieci trakcyjne, elektroniczny system informacji świetlnej i głosowej, tablice informacyjne, windy, schody ruchome.
Kapitał zakładowy Spółki wynosi: 10.150.715.600 zł i składa się z 100.000.000 akcji serii A i 1.507.156 akcji serii B o wartości nominalnej 100 zł każda. Właścicielem wszystkich akcji jest Skarb Państwa Rzeczypospolitej Polskiej.
Rys. 3. Schemat organizacyjny PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
Wykolejenia i kolizje pociagów – z uwagi na możliwość bardzo niebezpiecznych skutków, należą do najpoważniejszych zagrożeń, które mogą wystąpić w sieci kolejowej; zagrożenia tego typu, szczególnie na dworcach kolejowych, są niebezpieczne z powodu możliwości wystąpienia dużej liczby potencjalnych ofiar oraz znacznych strat materialnych.
Perony – niebezpieczeństwa w tym obszarze związane są głównie ze złym utrzymaniem płyty peronowej (szczególnie w okresie zimowym), nadmiernym tłokiem oraz przechodzeniem osób przez przejścia w poziomie szyn między peronami.
Drogi komunikacyjne – upadki ze schodów, poślizgnięcia, potknięcia, upadki w przejściach, na kładkach lub schodach ruchomych, spowodowane głównie przez śliskie podłoże oraz wzmożony przepływ osób w obszarze dworca.
Pożary – zagrożenie pożarowe spotęgowane jest przez potęcjalną możliwość zapalenia się taboru kolejowego (w tym taboru przeworzącego towary podwyższonego ryzyka) oraz istnieniem bardzo wysokiego napięcia w sieci trakcyjnej.
Porażenia prądem – na dworcu kolejowym najczęściej spowodowane przez wadliwą budowę urządzeń, zwarcia, nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa pracy oraz instrukcji obsługi podczas prac kontrolnych i renowacyjnych.
Samobójstwa – wyeliminowanie tego typu zagrożeń jest bardzo trudne, ponieważ osoby, które chcą je popełnić na ogół ukrywają swój zamiar.
Zagrożenia naturalne – zaliczamy do nich głównie ulewy (powodujące podtopienia i powodzie), wichury, czy intensywne opady śniegu, mogące doprowadzić do uszkodzenia infrastruktury kolejowej jak i do śmierci lub obrażeń wielu ludzi.
Przestępstwa kryminalne i wybryki chuligańskie – stanowią poważny problem i są bardzo dokuczliwe dla podróżnych, a także obejmują zdarzenia niszczenia infrastruktury kolejowej i wyposażenia dworcowego, mającego wpływ na bezpieczństwo (tablic ostrzegawczych, oświetlenia, wind).
Zdarzenia z udziałem osób niepełnosprawnych – wynikające między innymi z braku wykfalifikowanych osób na dworcu kolejowym do pomocy osobom z ograniczonymi możliwościami ruchowymi oraz złego stanu technicznego urządzeń infrastruktury przeznaczonej dla tych osób.
Zdarzenia podczas prac modernizacyjnych i demontażu urzadzeń – wszelkie tego typu prace są z natury niebezpieczne, gdyż są prowadzone w pobliżu jadących pociągów oraz sieci trakcyjnej lub innych urzadzeń będących pod napięciem.
Katastrofy budowlane – powstają głównie w wyniku wad konstrukcyjnych i wykonawczych, zastosowania nieprawidłowych materiałów do budowy, czy zaniedbań eksploatacyjnych i klęsk żywiołowych.
Chaos komunikacyjny – może powstać w wyniku podania niewłaściwych informacji w komunikatach. W jego wyniku może dojść do niekontrolowanych zachowań np. tłum czekający na pociąg będzie przepychał się na schodach, lub peronie.
1. Zarządca dworca
PKP Oddział Dworce Kolejowe – oddział spółki Polskie Koleje Państwowe S.A. zajmujący się administracją najważniejszymi dworcami kolejowymi w Polsce odpowiada za utrzymanie dworca, wynajem powierzchni i zapewnienie bezpieczeństwa.
2. Straż Ochrony Kolei
Do podstawowych zadań Straży Ochrony Kolei należą:
kontrola przestrzegania przepisów porządkowych na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych,
ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia na obszarze kolejowym, w pociągach i innych pojazdach kolejowych.
Straż Ochrony Kolei współdziała z Policją, Strażą Pożarną, Strażą Graniczną, Żandarmerią Wojskową, organami kontroli skarbowej, Służbą Celną i Inspekcją Transportu Drogowego.
3. Firma ochroniarska
Pracownik ochrony przy wykonywaniu zadań w granicach chronionych obiektów i obszarów ma prawo:
ustalić uprawnienia do przebywania na obszarach lub w obiektach chronionych oraz legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości,
wezwać osoby nieuprawnione lub zakłócające porządek do opuszczenia chronionego obszaru bądź obiektu,
ująć osoby stwarzające w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz dla chronionego mienia w celu niezwłocznego oddania ich policji,
stosować środki przymusu bezpośredniego w przypadku zagrożenia dóbr powierzonych ochronie lub odparcia ataku na pracownika ochrony, a także w przypadku gwałtownego bezprawnego zamachu na konwojowane wartości (pieniądze, przedmioty wartościowe lub niebezpieczne) bądź osoby je ochraniające.
Skuteczna kampania to kampania spełniająca podstawowe założenia dotyczące środków przekazu w komunikacji interpersonalnej. Skuteczny przekaz powinien: przyciągać uwagę odbiorców, zaangażować pamięć, utrwalić w pamięci jak najdłużej, zaangażować osoby albo instytucje wspomagające oddziaływanie.
Cechy przekazu wpływające na skuteczność komunikacji:
1. Atrakcyjność treści i formy
- nawiązanie do podstawowych potrzeb i wartości odbiorców
- zastosowanie odpowiednich barw oddziałujących na psychikę
- urozmaicenie przekazu o formy graficzne
- przedstawianie ludzi w sytuacjach zagrożenia
- powiązania czasowe
- wykorzystanie efektów np. dźwięku, ruchu, satyry, humoru
2. Czytelność
- skojarzenia dopasowane do odbiorcy, jego poziomu wiedzy, zainteresowań, kultury, nawyków, stopnia zaangażowania w problemy danego miejsca
- zrozumienie przekazywanych treści zgodnie z intencjami, z celami nadawcy
- poprawna stylistyka treści i sposób jej prezentowania
- słowa kluczowe
3. Utrwalenie w pamięci
- ciągłe oddziaływanie, edukowanie, kształtowanie nastawień, badanie świadomości – zarówno poprzez ilość stosowanych środków jak i czas oddziaływania oraz częstość powtórzeń
4. Wiarygodne źródła informacji i decyzji
- eksperci
- instytucje odpowiedzialne, mające uprawnienia i powołane do wypełniania statusowych zadań
- instytucje działające w interesie dobra publicznego
Realizacja kampanii promującej treści BHP na terenie dworca kolejowego Poznań Główny będzie pierwszą tego typu w Polsce kampanią przeprowadzoną w obrębie jednego dworca. Oczekiwanym efektem jej wdrożenia jest doprowadzenie do zwiększenia bezpieczeństwa podróżnych jak i osób korzystających z dworca kolejowego w Poznaniu. Oprócz zwrócenia uwagi na możliwe zagrożenia i ich skutki dodatkowym celem będzie zachęcanie innych miast do przeprowadzenia podobnych akcji.
Zakres działań umożliwiający pełną realizację kampanii:
zebranie potrzebnych środków finansowych
przeprowadzenie ankiet wśród osób korzystających z dworca w Poznaniu
opracowanie logotypu kampanii, haseł i jej treści
opracowanie znaków graficznych i komunikatów ostrzegawczych
produkcję tzw. gadżetów
uruchomienie strony internetowej
współpracę z organizacjami, stowarzyszeniami społecznymi i poznańskimi uczelniami wyższymi
współpracę z lokalną telewizją, radiem, gazetami, znanymi osobami
realizację konkursu na stworzenie aplikacji mobilnej „Bezpieczny dworzec” i filmu promującego
Nazwa kampanii odzwierciedla w sposób możliwie najprostszy cel jaki będzie miała za zadanie zrealizować, dlatego głównym hasłem (nazwą) jest: „Bezpieczny dworzec Poznań Główny”. W założeniu logo ma nawiązywać do istniejącej i bardzo dobrze znanej wszystkim stylistyki graficznej PKP S.A.
Rys. 4. Logo kampanii (propozycja)
Wśród wykorzystanych form przekazu znajdą się:
radio (np. radio Merkury) – krótkie komunikaty, hasła
telewizja (np. WTK, TVP Poznań) – wzmianki w informacjach, wywiady
Internet (strona przewoźnika, lokalne portale) – treści kampanii, zdjęcia, plakaty
prasa (gazety regionalne np. Metro)
aplikacja mobilna – skierowana szczególnie do młodzieży jako nowoczesna forma edukacji
Do uczestnictwa zostaną zaproszone znane osoby podnoszące atrakcyjność i wiarygodność akcji, a także przyczyniające się do propagowania treści kampanii w różnych grupach społecznych:
poznańscy sportowcy – piłkarze Lecha Poznań
muzycy – Leszek Możdżer, Jacek Mejer (Mezo)
aktorzy – Katarzyna Bujakiewicz
W ramach projektu uwzględniona zostanie także dodatkowa możliwość nagrania komunikatów pojawiających się na dworcu przez profesjonalnego aktora bądź aktorkę. Obecny system komputerowej informacji często bywa niezrozumiały co wiąże się z niechęcia do jego wysłuchiwania. Głos aktora podniósł by jakość komunikatów a w rezultacie do podniesienia poziomu bezpieczeństwa (niewyraźna informacja może prowadzić do chaosu).
Kampania będzie nawiązywała do podstawowych potrzeb i wartości odbiorców:
bezpieczeństwa rodziny
Rodzina jest niewątpliwie jedną z największych wartości wśród Polaków. Dlatego taki aspekt jak bezpieczeństwo rodziny czyli bezpieczny powrót do domu z uczelni, pracy, wycieczki musi być uwzględniony obowiązkowo w kampanii.
estetycznego otoczenia
Świadomie rezygnujemy z takich form jak ulotki i plakaty, ponieważ od pewnego czasu w Poznaniu trwa walka o estetyczną przestrzeń publiczną wolną od zaśmiecających ją nielegalnie naklejanych plakatów i olbrzymią ilością ulotek.
przyjaznego miejsca
Miejsce takie jak dworzec, które jest elementem ścisłego centrum miasta musi kojarzyć się pozytywnie, aby przebywanie na jego terenie nie wiązało się jedynie z niechcianym przymusem i poczuciem niebezpieczeństwa.
Ze względu na to, że poznański dworzec jest drugim co do ważności w Polsce oraz że odwiedza go również wielu gości z za granicy część kampanii będzie przeprowadzona w języku angielskim i niemieckim.
Kampania będzie miała charakter długoterminowy, z największym naciskiem na pierwszy rok jej przeprowadzania. Początek planowany jest w okresie marzec/kwiecień. Po upływie założonego terminu przewiduje się kontynuację kampanii w mniejszym wymiarze lub w okresach wzmożonego ruchu pasażerskiego (święta, okresy ferii letnich i zimowych). Swoim zasięgiem kampania będzie obejmowała całą aglomerację Poznańską.
Kampania „Bezpieczny dworzec Poznań Główny” realizowana będzie w III głównych etapach (po wcześniejszym zaprojektowaniu logo, haseł i treści kampanii jak i form graficznych i multimedialnych):
I etap – informowanie o rozpoczęciu
Rozpoczęcie kampanii nagłośnione szczególnie w regionalnych mediach (radiu, telewizji, prasie, Internecie) głównie w celu zainteresowania przedsięwzięciem realizowanym w mieście. Promocja kampanii obejmie m.in. pojawienie się krótkiego filmiku o zagrożeniach, które mogą nas spotkać na dworcu kolejowym.
II etap – realizacja kampanii bezpośrednio na dworcu
Montaż znaków, tabliczek związanych z kampanią. Uruchomienie aplikacji mobilnej „Bezpieczny dworzec”. Plakaty i ankiety w pociągach regionalnych (z uwagi na fakt, że największy odsetek podróżnych korzystających z infrastruktury dworca to pasażerowie regionalnych kolei). Współpraca z PKP i organizacjami: „Ulepsz Poznań”, „Jaki Poznań Główny?”, „My Poznaniacy”.
Rys. 5. Przykład logo aplikacji mobilnej
Rys. 6. Propozycja hasła współtowarzyszącemu kampanii
III etap – sprawdzenie efektów
Planowane jest rozliczenie roczne. Źródła danych na których oparte zostaną wyniki:
- dane statystyczne SOK – liczba interwencji, przestępstw, zdarzeń wymagających współpracy z innymi służbami
- dane nadzorcy dworca – napływające opinie pasażerów
- ankiety wśród podróżnych i osób korzystających z dworca – cykliczne jak i podsumowujące (zauważone zmiany)
Adresatami kampanii Bezpieczny dworzec Poznań Główny jest szeroko pojęta grupa podróżnych/pasażerów oraz osób korzystających z dworca. Naszym głównym celem będzie dotarcie z przekazem do węższej grupy podróżnych – podróżnych regionalnych (osoby dojeżdżające do pracy, szkoły, na uczelnię). Przekrój wiekowy jest na tyle zróżnicowany, że metody przekazu obejmą te najbardziej tradycyjne (komunikaty radiowe, telewizyjne, ogłoszenia w prasie) jak i te nowsze (Internet, aplikacja mobilna).
Główną odpowiedzialnością za realizację i koordynację kampanii będzie PKP S.A., a dokładniej podlegające pod nią departamenty:
Departament Marketingu (KDM)
Departament Finansów i Rachunkowości (KDF)
Departament Bezpieczeństwa i Spraw Obronnych (KDB)
Departament Prawno-Organizacyjny (KPDP)
Departament Inwestycji (KNDI)
Ponadto zaangażowane będą stowarzyszenia oraz Urząd Miasta Poznania.
Ze względu na współpracę ze stowarzyszeniami działającymi na rzecz Poznania część kosztów związana z realizacją kampanii zostanie pominięta – udział wolontariuszy, społeczników pomoże w obniżeniu kosztów. W opracowaniu aplikacji mobilnej pomogą studenci Politechniki Poznańskiej, a ostateczny wybór dokonany zostanie na drodze konkursu. Podobnie planowana jest realizacja krótkiego filmu promującego kampanię, którego stateczna wersja również zostanie wyłoniona w konkursie przeprowadzonym wśród studentów poznańskich uczelni wyższych.
Środki finansowe potrzebne do realizacji kampanii będą pochodzić głównie z kapitału PKP S.A. Dodatkowe pieniądze zostaną pozyskane od Urzędu Miasta Poznania, ewentualnego sponsora oraz środków pieniężnych w ramach wsparcia UE. Budżet, który pozwoli na realizację kampanii powinien wynosić około 30 000 zł. Ponieważ dokładna kwota jaką należało by przeznaczyć na ten cel jest trudna do określenia dlatego też całość została oszacowana następująco (w skali 1 roku w zł):
|
3000 |
---|---|
3000 | |
2000 | |
2000 | |
2000 | |
1000 | |
6000 | |
2000 | |
5000 | |
3000 |
Poprzez szczegółową analizę badanego miejsca, jego charakterystyki zaplanowaliśmy kampanię na rzecz bezpieczeństwa, która będzie zgodna z zasadami komunikacji interpersonalnej, a zatem dotrze do odbiorców, jakimi są osoby korzystające z dworca. Będzie miała ona na celu głównie informowanie oraz uświadamianie podróżnych odnośnie zagrożeń jak i o samym funkcjonowaniu obiektu, co dodatkowo powinno przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa.
Opracowanie i wdrożenie procedur komunikowania w kwestiach bhp powinno regulować rodzaj i zakres informacji zarówno z zewnątrz organizacji (przepisy, normy, nowe rozwiązania techniczne, czy organizacyjne), jak również wewnątrz (wymagania wynikające z przepisów, występujące zagrożenia, stosowane środki ochrony, wyniki monitorowania oraz cele i plany dotyczące polityki bhp). Należy też pamiętać, że na bezpieczeństwo wpływają nie tylko czynniki obiektywne, związane z warunkami miejsca pracy, a tym samym możliwe do poprawienia, ale również czynniki osobowe, które wynikają z indywidualnych cech i właściwości osób, na które nie mamy wpływu.
Zaletą planowanych przez nas działań jest wielopłaszczyznowość jak chodzi o środki przekazu, wykorzystując tak naprawdę niemal wszystkie możliwe media, co powinno ułatwić dotarcie do różnego rodzaju odbiorców, odnosząc się zarówno do ich wieku jak również sposobu i motywów korzystania z dworca. Jednak nie wszystkie działania są poparte odpowiednimi działaniami ze strony zarządcy dworca jak chodzi o odpowiednie warunki dla podróżnych, przepustowość, czy oznakowania, co może umniejszać rangę kampanii.
Uważamy jednak, że kroki przez nas zaplanowane doprowadzą do zlikwidowania wszelkich uchybień, a dalsza część prowadzonych działań skupi się na bierzącym informowaniu podróżnych o wszelkich sprawach związanych z pracą obiektu oraz ułatwiających urzytkowanie, a także utrzymaniu dobrych relacji z osobami korzystającymi z dworca.
[1] Materiały wykładowe z przedmiotu „Komunikacja interpersonalna w inżynierii bezpieczeństwa”
[2] Opracowanie własne
[3] www.pkpsa.pl
[4] www.wikipedia.pl
[5] www.kgsok.pl
Rys. 1. Wzór tabliczki informacyjnej SOK | 6 |
---|---|
Rys. 2. Schemat dworca Poznań Główny | 8 |
Rys. 3. Schemat organizacyjny PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. | 11 |
Rys. 4. Logo kampanii | 15 |
Rys. 5. Przykład logo aplikacji mobilnej | 16 |
Rys. 6. Propozycja hasła współtowarzyszącemu kampanii | 17 |