Bezrobocie – to zjawisko gospodarcze polegające na braku zatrudnienia dla ludzi zdolnych do pracy, efektywnie poszukujących pracy i chętnych do tej pracy.
STRUKTURA LUDZI W WIEKU PRODUKCYJNYM
(Lp)
AKTYWNI ZAWODOWO BIERNI ZAWODOWO
(zasoby siły roboczej (NSr)
Sr)
ZATRUDNIENI BEZROBOTNI
(Z) (B)
Stopa bezrobocia:
b=$\frac{B}{\text{Sr}}$100%
Współczynnik aktywności zawodowej:
Az=$\frac{\text{Sr}}{\text{Lp}}$
Rodzaje bezrobocia:
1.wg przyczyn jego powstawania
a)Bezrobocie naturalne – (bezrobocie równowagi) to bezrobocie wynikające z niedoskonałości funkcjonowania rynków, niepełnej informacji o rynku pracy i wolnej sile roboczej oraz nie dopasowań strukturalnych popytu i podaży. Bezrobocie naturalne oznacza, że chęć podjęcia pracy i chęć zatrudnienia nie pokrywają się z ich realizacją. Podstawowymi typami bezrobocia naturalnego jest bezrobocie frykcyjne i strukturalne.
-bezrobocie frykcyjne – spowodowane jest krótkookresową rozbieżnością pomiędzy popytem na pracę, a podażą pracy wynikającą z ciągłego przemieszczania się siły roboczej na rynku pracy; przemieszczenie to może być spowodowane zmianą miejsca zamieszkania, zmianą miejsca pracy ze względu na warunki pracy i płacy
-bezrobocie strukturalne – powstaje w rezultacie niedopasowań struktury podaży i popytu na siłę roboczą w aspekcie kwalifikacyjnym , regionalnym. Pojawia się w wyniku:
-likwidacji pewnych gałęzi gospodarki
-spadku popytu na określony produkt
-utraty zagranicznych rynków zbytu
-szybkiego postępu technicznego
b)Bezrobocie sezonowe – bezrobocie spowodowane przez sezonowe zmiany w popycie na pracę na przestrzeni roku
c)Bezrobocie keynesowskie – (cykliczne, koniunkturalne) pojawia się gdy spadek popytu globalnego spowodował spadek produkcji oraz spadek zatrudnienia poniżej poziomy zapewniającego pełne zatrudnienie, występuje w okresach recesji
d)Bezrobocie klasyczne – występuje w sytuacji nadwyżki całkowitej podaży siły roboczej nad całkowitym popytem na siłę roboczą, spowodowanej zbyt wysoką stawką płacy realnej
e)Bezrobocie dobrowolne – występuje gdy określona liczba osób zdolnych do wykonywania pracy nie chce podjąć jej z powodu nieodpowiadających warunków pracy lub z innych względów
f)Bezrobocie przymusowe – występuje wówczas gdy określona liczba osób poszukuje pracy, chce pracować przy jakiejkolwiek cenie siły roboczej, a nie może znaleźć tej pracy
g)Bezrobocie ukryte – (przerosty zatrudnienia) to bezrobocie występujące w postaci nadmiernego do potrzeb zatrudnienia w przedsiębiorstwie
2.wg czasu trwania:
a)krótkotrwałe – do 3 miesięcy
b)średniookresowe – 3-12 miesięcy
c)długookresowe – powyżej 12 miesięcy
d)długotrwałe – (chroniczne) powyżej 24 miesięcy