MIT jest słowem, systemem formalnym, systemem porozumiewania się, komunikatem, jest formalnym systemem mitologicznym, nie określa przedmiotu jako przekazu, lecz sposób, w jaki go wypowiada. To opowiadanie, w którym dana kultura tłumaczy i przez które rozumie dane aspekty rzeczywistości i natury; mit to kulturowy sposób myślenia o czymś, sposób konceptualizowania i rozumienia opowieści mitu dotyczą rzeczy wtórnych - jest językiem kradzionym – musi korzystać z tego co już wcześniej istniało. MIT PASOŻYTUJE NA TYM CO WCZEŚNIEJ JUŻ ZOSTAŁO WYKORZYSTANE – zawłaszcza znaczenie, które już istnieje. Mit pragnie rozszerzyć system pierwotny. Mit nie jest wieczny. CO MOŻE BYĆ NOŚNIKIEM MITU? wszystko, każdy rodzaj znaku ( jednak są pewne rodzaje znaków, które łatwiej się poddają mitologizacji niż inne np. obrazy, fotografie, słowo, film (niż np. język poezji). Barthes uważa, że wszystko może być mitem, ponieważ świat jest nieskończenie wyzywający. Każdy przedmiot może przejść z istnienia zamkniętego, niemego, w stan podatny na zawłaszczenie przez społeczeństwo w postaci mowy, bo żadne prawo nie broni mówić o rzeczach. Wg Barthesa współczesne mitotwórstwo polega na mistyfikacji, która przerabia kulturę drobnomieszczańską w uniwersalną naturę.

PROCES MITOLOGIZACJI polega na zaburzeniu sensu Sens pełny zakłada pewną wiedzę, odnosi się do pewnych rzeczy, pewnych znaczeń, MIT opróżnia sens, zubaża go, jednak nigdy nie do końca np. krajobraz oglądany przez szybę – krajobraz go zamazuje i odwrotnie

Denotacja odnosi się do opisowego i dosłownego poziomu znaczenia, wspólnego dla praktycznie wszystkich członków danej kultury; „świnia” denotuje zatem pojęcia różowego zwierzęcia, opisuje związki zachodzące wewnątrz samego znaku pomiędzy jego elementem znaczącym i znaczonym, a także pomiędzy znakiem i jego odpowiednikiem w rzeczywistości (pojęciem, do którego odsyła); odnosi się do przyczynowo–skutkowego znaczenia znaku; denotacja ukazuje na zdjęciu to, co jest na nim znajduje (ulica albo park) Konotacja dotyczy znaczeń, które powstają dzięki odniesieniu elementów znaczących do szerszych kontekstów kulturowych; znaczenie znaku obejmuje tutaj skojarzenie z innymi kulturowymi kodami; w zależności od wykorzystanego subkodu „świnia” może konotować niemiłego policjanta; jest oparta na interakcji, ponieważ znak spotyka się tutaj z emocjami i wartościami kulturowymi jego użytkowników, a znaczenie przez niego budowane nabiera walorów subiektywnych; interpretant ulega wpływowi interpretującego i wpływowi obiektu, element znaczący (signifiant) on jest wyznacznikiem konotacji; konotacja ukazuje w jaki sposób dane miejsce zostało sfotografowane (park w słoneczny dzień albo ulica w strugach deszczu).

Poetyka zachowania codziennego, znaczy tyle, co twierdzić, że określone formy zwykłej, codziennej działalności były świadomie zorientowane na normy i prawa tekstów artystycznych oraz bezpośrednio przeżywane estetycznie. życie codzienne jest tematem badań wielu dziedzin od etnografii po historię kultury, zarówno współcześnie jak i w odległych epokach kulturowych, od antyku przez barok itd. Bezpośredni nosiciel kultury zazwyczaj nie dostrzega estetyki życia codziennego. Zachowanie ludzi jest organizowane przez podstawowe przeciwstawienie: 1) codzienne zachowanie, które jest odbierane jako naturalne pierwszego zachowania uczymy się jak języka, przyswajane żywiołowo i mimowolnie 2) Wszystkie rodzaje triumfalnego, rytualnego zachowania: państwowego, kultur, obrzęd, odbierane są przez nosicieli danej kultury jako posiadające samodzielne znaczenie ` uczymy się jak języka obcego, opierając się o reguły, przyswajając normy` przyswajane świadomie, przy pomocy nauczycieli` w XVIIIw. Rosji to co było zwykle naturalne, stało się strefą nauczania, powstały wskazówki dotyczące norm zachowania codziennego, gdyż wcześniejsze zostały odrzucone - nastąpiła rytualizacja i semiotyzacja tych sfer życia, które były odbierane jako naturalne, życie codzienne nabrało cech teatru

I stworzenie STYLÓW ZACHOWANIA w ramach normy życia codziennego.

` pewne przestrzenie formowały stylowe ramy zachowania, sposób mówienia, chód, ubiór wskazywały, jakie miejsce życia codziennego zajmuje człowiek`

` życie stało się autentycznym teatrem, ze stabilnymi i regularnie powtarzającymi się spektaklami i tekstami, charakterystycznym świadectwem tego procesu było dążenie do podziału przestrzeni życia codziennego na odrębne sceny, przy czym przejściu z jednej do drugiej towarzyszy zmiana gatunku behawioralnego

II WYPRACOWANIE KATEGORII EMPLOI (zawodowa specjalność) – człowiek XVIII wieku wybierał sobie określony typ zachowania, takie emploi wiązało się zazwyczaj z wyborem określonej postaci – dana osoba stawała się wyidealizowanym sobowtórem realnego człowieka – np. Rosyjski Cezar

taka postawa konstruuje z jednej strony subiektywną samoocenę człowieka i organizuje jego zachowanie, a z drugiej strony określa odbiór jego osoby przez innych III PRZEJŚCIE OD EMPLOI DO FABUŁY Całokształt fabuł, kodujących zachowanie człowieka w tej czy owej epoce, może być określony jako mitologia codziennego i społecznego zachowania, konstruowanie życia jako pewnego improwizowanego spektaklu, podejście fabularne do własnego życia znamionuje przekształcenie poetyki zachowania z żywiołowej twórczości w świadomie regulowaną działalność

KLASYFIKACJA ZNAKÓW wg PEIRCA 1) TRYB SYMBOLICZNY - symbol – tryb, w którym element znaczący nie przypomina elementu znaczonego, a jest całkowicie dowolny, czysto konwencjonalny, tak więc związek ten musi zostać ustalony, a następnie wyuczony Przykłady: język w ogóle (litery alfabetu, znaki interpunkcyjne, słowa, frazy, zdania), cyfry, kod Morse`a, sygnalizacja świetlna, flagi państwowe 2) TRYB IKNICZNY - znak ikoniczny – tryb, w którym element znaczący przypomina lub naśladuje element znaczony (wyglądający, smakujący, pachnący podobnie jak on), a podobieństwo polega na wspólnych cechach.

Przykłady: portret, metafora, efekty dźwiękowe w audycjach radiowych, dubbing w filmie, gesty naśladujące.

3) TRYB WSKAZUJĄCY – wskaźnik – tryb, w którym element znaczący jest nie umowny, ale w pewnie sposób bezpośrednio związany z elementem znaczony, a związek ten może być widoczny lub domyślny. Przykład: znaki naturalne (dym, ślady stóp), objawy chorobowe (ból, przyśpieszone tętno), przyrządy pomiarowe (zegar), sygnały (pukanie), wskazówki (drogowskaz), osobiste cechy rozpoznawcz (pismo, powiedzonka)

ZWIĄZKI SYNTEGMATYCZNE I PARADYGMATYCZNYMI

Sposób, w jaki dany znak różni się od każdego innego – tworzy znaczenie owego znaku. Struktura jest zasadniczo systemem odróżnień lub powiązań. Każdy znak tworzy powiązanie z innym znakiem lub też odróżnia się od nich na dwa sposoby.

Semiologia nazywa te powiązania lub odróżnienia syntagmatycznymi (odróżnienie przedmiotów, znaków, które występują przed sobą lub po sobie) i paradygmatycznymi (odróżnienie przedmiotów, znaków, które mogą się wzajemnie zastępować). Różnicowanie syntagmatyczne wyjaśnia powiązania między zupą, daniem głównym i deserem. Potrawy – znaki- następują po sobie lub przed sobą i ktoś, kto prosi kelnera, by podał je w złej kolejności, wyjdzie na osobę nieobytą. Różnicowanie paradygmatyczne wyjaśnia z kolei powiązania między możliwościami dokonywania wyboru w ramach każdej z tych wskazanych grup potraw. Potrawy znaki – nie są konsumowane jedna po drugiej. Jedna może zastępować drugą i ten, kto zamówi trzy dania główne, jedno po drugim, może stać się obiektem niezupełnie oczekiwanego zainteresowania. Syntagmatyczne: ten, a potem ten, a następnie ten. Paradygmatyczne: ten lub ten, albo ten

WTÓRNY I PRYMARNY SYSTEM MODELUJĄCY ` język naturalny jest systemem prymarnym w każdej kulturze

wtórny system modelujący - Łotman wprowadził podział języków na 3 kategorie: -języki naturalne (system prymarny); - języki sztuczne;

–języki wtórne, czyli takie, które nie tylko posługują się językiem naturalnym jako materiałem, ale skonstruowane są na podobnej zasadzie jak język naturalny. Poprzez wtórny system modelujący rozumiał każdy system semiotyczny inny niż język naturalny, lecz zbudowany na wzór języka naturalnego jako najdoskonalszego systemu znaków i wyposażony dodatkowo w uzupełniająca strukturę typu ideologicznego, artystycznego, etycznego itp.

Takim systemem wtórnym mogłaby być np. religia, nauka, filozofia, malarstwo, muzyka, rytuał ogólnie wszelkie praktyki idelogiczne

TEKST uporządkowana sekwencja znaków danego systemu wedle jemu właściwych reguł (tekst jest realizacją systemu lub wielu systemów)

` struktura elementów znaczących, działań tu i teraz (to co wyrażone)

tekstem może być uporządkowany pejzaż np. stylowego parku, tekstem może być film, budowla, taniec, obraz, zabudowa, przedstawienie TO CO DEKODUJEMY I ROZUMIEMY ` tekst w języku naturalnym może być rozumiany jako specyficzny typ sygnału` ` tekst spełnia określone funkcje w społeczeństwie

Cechy tekstu: 1.utrwalenie- potem wyrażanie2.odgraniczenie3.zorganizowane wnętrze (bo jest strukturą) - L. S. Wygotow -> tekst dzieła sztuki powinien być rozumiany jako program zachowań dla człowieka, program ten wyznacza określony model świata, w jakim miał być realizowany Łotman -> tekst jest programem dla nadawcy, kulturą dla odbiorcy - semiotycy radzieccy -> każdy tekst kultury (nie tylko werbalny) jest realizacją określonego modelu świata

MODEL de SAUSSURE `skupiał się na znakach językowych, czyli słowach

ZNAK składa się z ELEMENTU ZNACZĄCEGO (signifiant) – forma przyjmowana przez znak ` materialna forma znaku – to, co możemy zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, poczuć, posmakować ELEMENTU ZNACZONEGO (signife) – pojęcie do którego się odnosi

ZNAK w modelu de Saussere`a – jest całością powstałą z połączenia elementu znaczącego i znaczonego. Przykład słowo naklejone na drzwiach sklepu „OTWARTE”- element znaczący – wyraz „OTWARTE” - element znaczony – pojęcie sklepu, który jest czynny Każda para element znaczący – element znaczony jest odrębnym znakiem – wiele elementów znaczących może oznaczać pojęcie „otwierania” De Saussere widzi pismo jako porównywalny, choć odrębny, wtórny i zależny system znakowy. W tym odrębnym systemie znaków pisanych element znaczący , taki jak litera `t` oznacza konkretny dźwięk istniejący w pierwotnym systemie znaków języka. Dlatego też związek pisma z mową odpowiada relacji łączącej element znaczący ze znaczonym,.

` dla de Saussure znak językowy jest całkowicie niematerialny ` słowa same w sobie nie mają żadnego znaczenia, o wartości monety nie decyduje metal z którego jest zrobiona – gdyby znaki językowe przyciągały uwagę do swojej materialności, to utraciłyby swoją przezroczystość

De Saussure podkreślał, że dźwięk i myśl (element znaczący i znaczony) są tak nierozerwalne, jak dwie strony kartki papieru.

` znajdują się w umyśle człowieka, gdzie są ` ściśle ze sobą złączone więzią asocjacji` i `wywołują się wzajemnie`. Oba te elementy są od siebie zależne i żaden z nich nie istniał przed pojawieniem się drugiego. koncepcja znaczenia de Saussere była czysto strukturalna i relacyjna, nie zaś referencyjna. Nie kładła nacisku na podmioty relacji, ale na same relacje ` znaki odwołują się przede wszystkim same do siebie ` w systemie językowym wszystko opiera się na związkach – żaden znak nie posiada znaczenia sam w sobie, nabiera go dopiero w relacjach ` element i znaczący i znaczony mają charakter czysto relacyjny

` każdy system językowy opiera się na irracjonalnej zasadzie dowolności znaku, jednak należy pamiętać, że zasada ta stosowana bez ograniczeń mogłaby doprowadzić do katastrofy ` nie istnieje język, w którym nic nie jest umotywowane, żaden język nie jest całkowicie wolny, a więc de Saussure modyfikuje nieco swoje stanowisko i określa znaki jako WZGLĘDNIE DOWOLNE

` znaki są umowne, ale gdy staną się częścią historii nie może być już tak łatwo zmieniony np. czerwony kolor w sygnalizacji od dawna kojarzył się z niebezpieczeństwem