Profilaktyka zdrowotna 1.06.2011
Profilaktykę możemy podzielić na 3 rodzaje
Profilaktyka I rzędu – zapobieganie
Profilaktyka II rzędu – wczesne wykrywanie = badania przesiewowe
- badania rutynowe – samobadania
- badania przesiewowe
Badania przesiewowe wykonuje się gdy
- choroba jest dużym problemem społecznym
- wczesne wykrywanie równa się wczesnemu wyleczeniu
- zmniejszają koszty leczenia
- są dostępne i skuteczne metody leczenia
- znane są dane o naturalnym przebiegu choroby
W badaniach przesiewowych stosuje się testy, które muszą być
- akceptowalne
- proste
- czułe i swoiste
- nie może być fałszywie dodatni lub fałszywie ujemny
Typy badan przesiewowych u dzieci
- fenyloketonuria
- nadczynność tarczycy
- badania słuchu
Typy badan przesiewowych u dorosłych
- nowotwory: piersi, szyjki macicy, jelita grubego, prostaty
Najczęstsze nowotwory w Polsce
- KOBIETY- piersi, szyjka macicy, trzon macicy, jelito grube, płuca, żołądek, jajniki, czerniak złośliwy
- MĘŻCZYŹNI – płuca, jelito grube, prostata, żołądek, przełyk
Typy badan przesiewowych
- rak piersi – mammografia od 40 r.ż. raz na rok, USG u kobiet do 35 r.ż
- rak szyjki macicy – cytologia
- jelito grube – krew utajona, kolonoskopia co 10 lat, w grupie ryzyka co 1-3lat
- prostata – per rectum, oznaczanie markerów nowotworów