STABILIZACJA BIERNAstawu BIODROWEGO
Do biernych stabilizatorów stawu biodrowego zaliczamy:
1. Elementy kostne:
· Głowa kości udowej, która w 2/3 swej budowy stanowi kulę o średnicy 4-5 cm
· Panewka kości miedniczej
· Chrzęstno-włóknisty obrąbek panewkowy pomagający w dopasowaniu powierzchni stawowych do siebie
· Kąt szyjkowo-udowy (125*-115*)oraz kąt antetorsji szyjki kości udowej(10*-25*), które umożliwiają pełny kontakt powierzchniom stawu w pozycji największego obciążenia( wyprost-przywiedzenie-rotacja wewnętrzna)
2.Elementy chrzęstne:
· Gruba chrząstka stawowa panewki i głowy kości udowej
3.Elementy miękkie okołostawowe:
· Mocna i gruba torebka stawowa przyczepiająca się do brzegu panewki i do kresy międzykrętarzowej kości udowej, dzięki czemu okrywa ona również część szyjki głowy kości udowej. Torebka stawowa jest również nieco skręcona względem kości udowej, co pozwala na jej napięcie w pozycji wyprostnej i rozluźnienie w pozycji zgięciowej stawu biodrowego.
Cały aparat bierny zapewnia stabilizację stawu biodrowego od przodu( 2,3,8).
STABILIZACJA CZYNNA
Stabilizatory czynne rozlokowane są głównie po stronie grzbietowej. Do nich będziemy zaliczać:
1. Krótkie mięśnie stabilizujące tj. m. gruszkowaty, m. zasłonowy zewnętrzny, m. pośladkowy mały i średni. Dodatkowo stabilizatory te wspomagane są przez inne mięśnie np.: m. pośladkowy wielki, m. zasłonowy wewnętrzny, m. bliźniaczy górny i dolny, m. czworoboczny uda oraz m. grzebieniowy.
· Wspomniane mięśnie zwiększają zborność stawu biodrowego oraz zmniejszają przemieszczanie względem siebie powierzchni stawowych, dzięki czemu zmniejsza się zużycie ścierne, a tym samym zmniejsza się możliwość uszkodzeń zmęczeniowych.
· Stabilizacja krótkich mięśni jest najbardziej efektywna w przypadku czynności wykonywanych w zamkniętym łańcuchu kinematycznych, czyli podczas unieruchomienia dystalnej części kończyny dolnej.
· Krótkie mięśnie stabilizacyjne spełniają również funkcję ruchową ( prostowanie, odwodzenie, rotacja zew. i wew.). Funkcja ta ujawnia się głównie podczas czynności wykonywanych w otwartych łańcuchach kinematycznych, kiedy dystalna część kończyny dolnej swobodnie przemieszcza się w przestrzeni
2. Długie mięśnie stabilizujące tj. m. przywodziciel wielki, średni i mały, m. smukły, m. półścięgnisty oraz m. półbłoniasty
· Kiedy jest równowaga pomiędzy krótkimi i długimi stabilizatorami miednica znajduje się w pozycji zrównoważonej, a stawy biodrowe są równomiernie obciążane (2,3,4,6).
Staw kolanowy we właściwej pozycji utrzymują stabilizatory bierne i czynne.
Stabilizacja bierna zapewniana jest głównie przez:
a) więzadła poboczne kolana-zapobiegające nadmiernym przesunięciom w ‘płaszczyźnie lewo-prawo’ (płaszczyzna czołowa),
b) więzadła krzyżowe-stabilizacja przednio-tylna,
c) łąkotki.
Stabilizatory czynne to muskulatura uda. Prostowniki (przednia część uda) to mięsień czworogłowy uda i zginacze na tylnej części uda, czyli-mięsień dwugłowy uda, półścięgnisty i półbłoniasty.