Temat ćwiczenia: POBIERANIE PROBÓWEK GLEBOWYCH DO BADAŃ ORAZ OZNACZANIE WILGOTNOŚCI AKTUALNEJ W GLEBIE. |
Data oddania sprawozdania: 29.10.2012 |
|---|---|
Skład grupy: 1. Aleksandra Bachanek 2. Ilona Niewęgłowska |
Nr grupy i odwiertu: 1_1c |
Cel i zakres ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest poznanie metod pobierania próbek glebowych do badań, oznaczenie
podstawowych właściwości próbek glebowych w terenie oraz określenie metodą suszarkową
wilgotności aktualnej w próbce gleby pobranej w terenie.
Zakres:
Pobranie próbek glebowych do badań
Oznaczenie podstawowych właściwości próbek glebowych w terenie
(pH – Metoda kolorymetrycznego oznaczania odczynu gleby z zastosowaniem kwasomierza glebowego (pehametr Hellige’a);
zawartość węglanów –oznaczanie węglanu wapnia w glebie.
Metoda polowa, barwa – Atlas barw gleb Munsella
Zapoznanie się z wiadomościami dotyczącymi metod oznaczania wilgotności gleby metodą suszarkową
Wykonanie zadań zawartych w instrukcji
Sporządzenie sprawozdania z wykonanego ćwiczenia
Oznaczanie odczynu (pH)
Pod pojęciem odczynu rozumie się stosunek jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH-. Od odczynu zależą bowiem w dużym stopniu własności chemiczne, fizyczne i biologiczne gleby, a więc ważne czynniki decyduje o jej żyzności. Ze zmianą odczynu wiąże się mniejsza lub większa przyswajalność składników pokarmowych zawartych w glebie, a więc łatwość pobierania ich przez rośliny.
Ph gleby zostało oznaczone za pomocą metody kolorymetrycznej. Badanie przeprowadzamy
w kwasomierzu glebowym. We wgłębieniu płytki umieszczamy niewielką ilość gleby i dodajemy kroplami indykator Hellinga. W takiej ilości, aby próbka została zanurzona w roztworze i pozostawiamy na około
3 minuty. Płyn w rowku porównujemy z barwną skalą płytki i odczytujemy wynik.
Wynik: pH~8.
Oznaczanie węglanu wapnia w glebie
Występowanie węglanu wapnia (CaCO3) w glebach przeciwdziała ich zakwaszaniu. Gleby zawierające węglan wapnia nie wymagają wapnowania przez długie lata.
Węglan wapnia oznaczono metodą polową:
Przed przystąpieniem do analizy próbkę glebową sprawdzamy jakościowo pod kątem zawartości w niej węglanów. W tym celu do porcelanowej parowniczki lub na szkiełko zegarkowe wsypujemy około 1 g gleby i dodajemy kilka kropli 10% HCl. Metoda ta na podstawie burzenia, pozwala nam określić w przybliżeniu zawartość węglanów:
- Brak burzenia gleba nie zawiera CaCO3, lub zawiera mniej niż 1 %.
- Słabe burzenie gleba zawiera 1 – 3 %CaCO3.
- Silne i krótkie burzenie gleba zawiera 3 – 5 % CaCO3,
- Silne i długie burzenie gleba zawiera powyżej 5% CaCO3.
Wynik: 1-3% CaCO3
Barwa
Oznaczanie barwy przy pomocy atlasu barw Munsella.
Wynik: 10YR 3/3, barwa żółto-brązowa
Oznaczanie wilgotności aktualnej (Wa)
Pobieramy około 100 g gleby w dowolnym punkcie lub poziomu genetycznego profilu glebowego. Szalkę Petriego uprzednio wysuszoną w 105oC ważymy na wadze analitycznej
z dokładnością do 0,01 g. Następnie umieszczamy w niej około 60 g gleby i ponownie ważymy. Szalkę
z glebą wstawiamy do suszarki i suszymy w temperaturze 105oC. Potem przenosimy ją do eksykatora, studzimy i ważymy. Po zważeniu obliczamy aktualną zawartość wody w badanej próbce pobranej w terenie według wzoru:
Wa = [ (b - c) / (c - a) ] •100%,
gdzie:
a - masa szalki – 58,34g
b - masa szalki + gleba po pobraniu – 126,13g
c - masa szalki + gleba po wysuszeniu – 114,7g
Wa = [(126,13– 114,7)/(114,7– 58,34)] • 100% ≈ 20,3%
Oznaczanie zawartości suchej masy w glebie.
Pojęcie zawartości suchej masy w glebie (zarówno o wilgotności aktualnej, jak i w stanie powietrznie suchym) wprowadzono po to, aby możliwe było przeliczanie przy użyciu różnych wzorów matematycznych zawartości poszczególnych składników (w tym również zanieczyszczeń), zawartych w glebie o wilgotności aktualnej lub powietrznie suchej do zawartości w glebie „absolutnie” suchej (wysuszonej w temperaturze 105oC).
Zawartość suchej masy w glebie oblicza się za pomocą danych uzyskanych podczas oznaczania wilgotności aktualnej lub higroskopowej.
Obliczenie zawartości suchej masy w glebie o wilgotności aktualnej:
Sm = [ (c - a) / (b - a) ] •100%
gdzie:
a - masa szalki Petriego – 58,34g
b - masa szalki + gleba po pobraniu – 126,13g
c - masa szalki + gleba po wysuszeniu – 114,7g
Sm = [ (114,7– 58,34) / (126,13–58,34) ] •100% ≈ 83,1%
Uwagi i wnioski
Dopiero po określeniu suchej masy, jesteśmy wstanie stwierdzić jak duża jest zawartość wody w glebie. Badana próbka gleby posiada 83,1% suchej masy, a więc pozostałe 16,9% stanowi woda. Jest to nieduża ilość, co może powodować zaburzenia w prawidłowym wzroście i rozwoju roślin, czy też organizmów glebowych.
Literatura wykorzystana w sprawozdaniu
S. Białousz, P. Skłodowski, „Ćwiczenia z gleboznawstwa i ochrony gruntów”