TEMAT: Analizy funkcjonalne mięśni ściany brzusznej. Zasada działania tłoczni brzusznej. Działanie mięśni na miednicę, kąt inklinacji miednicy a wielkość lordozy lędźwiowej. Analizy funkcjonalne zespołów mięśniowych tułowia w różnych pozycjach ciała.
Mięśnie brzucha:
Mięśnie brzucha tworzą przednią i tylną oraz boczne ściany jamy brzusznej
W skład ściany przedniej wchodzą mięśnie proste
Ściany boczne zbudowane są z krzyżujących się włókien mięśni skośnych brzucha zewnętrznych, skośnych brzucha wewnętrznych oraz mięśni poprzecznych brzucha i czworobocznych lędźwi
Mięśnie brzucha znajdują się po stronie lewej i prawej oddzielone kresą białą ciągnącą się od wyrostka mieczykowatego do spojenia łonowego
Po obu stronach biegnie mięsień skośny prawy i lewy
Bocznie leżą mięśnie skośne zewnętrzne i wewnętrzne oraz mięsień poprzeczny brzucha
Mięśnie czworoboczne lędźwi biegną równolegle do kręgosłupa
Mięsień prosty brzucha (m. rectus abdominis)
Biegnie od zewnętrznej powierzchni chrząstek V-VII żebra do spojenia łonowego
W położeniu poziomym ciała na grzbiecie – przy ustaleniu kończyn dolnych oraz miednicy – klatka piersiowa zostaje dźwignięta do góry, do położenia jakie zajmujemy siedząc. Przy ustaleniu (położeniu ustawieniu) klatki piersiowej występuje uniesienie miednicy wraz z kończynami dolnymi. W zwisie albo w podparciu na rękach mięsień prosty przy współudziale mięśni kończyn dolnych pozwala na uniesienie ich do poziomu lub wyżej
Mięsień skośny zewnętrzny brzucha (m. obliquus externus abdominis)
Jest płaskim mięśniem biegnącym od zewnętrznych powierzchni V-XII żeber ku dołowi i przyśrodkowo. Przyczep końcowy znajduje się na grzebieniu biodrowym, więzadle pachwinowym i kresie białej
Działając jednostronnie obraca tułów w kierunku przeciwnym, zgina i pochyla go ku bokowi
Obustronny skurcz mięśni wzmaga tłocznię brzuszną
Mięsień skośny wewnętrzny brzucha (m. obliquus internus abdominis)
Leży pod mięśniem zewnętrznym brzucha rozciąga się od kresy białej do grzebienia biodrowego i powięzi piersiowo – lędźwiowej
Mięsień zgina, pochyla i obraca tułów ku swojej stronie
Obustronny skurcz wzmaga tłocznię brzuszną
Mięsień poprzeczny brzucha (m. transversum abdominis)
Leży najgłębiej, przyczepia się do powięzi piersiowo-grzbietowej i biegnie do kresy białej. Swymi poprzecznie biegnący włóknami zwęża brzuch i dolną część klatki piersiowej
W związku z tym bierze udział w wytwarzaniu tłoczni brzusznej jak główny jej mięsień oraz współdziała w wydychaniu.
Czynności mięśni brzucha:
Są mięśnia wydechowymi dzięki temu, że ich skurcz powoduje obniżenie żeber, a uciskając na trzewia unoszą przeponę do klatki piersiowej
Powodują zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej
Łącznie z przeponą i mięśniami tworzą tzw. tłocznię brzuszną
Prawidłowe napięcie mięśni brzucha powoduje zachowanie prawidłowej postawy ciała
Są mięśniami ruchowymi tułowia. Powodują zginanie tułowia, łącznie z mięśniami kręgosłupa obracają górną część tułowia w stosunku do części dolnej oraz pochylają tułów do tyłu
Mięśnie tłoczni brzusznej:
Przy ustalonej miednicy i klatce piersiowej skurcz dna miednicy, mięśni brzucha i przepony wywołuje zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, tzw. tłocznia brzuszna. Działanie tłoczni jest skuteczniejsze przy zbliżeniu klatki piersiowej do miednicy. Tłocznia brzuszna wywiera ciśnienie na narządy jamy brzusznej. Wzmożone ciśnienie działa na narządy jamy brzusznej i miednicy ułatwiając wydalanie moczu, oddawanie kału i wydalanie płodu z ciężarnej macicy.
Mięśnie główne: przepona, mięsień poprzeczny brzucha
Mięśnie pomocnicze: mięsień skośny zewnętrzny, wewnętrzny, prosty, mięśnie krocza (tworzące przeponę miednicy)
Miednica:
Kąt pochylenia miednicy oraz zakres ruchomości kręgosłupa ma wpływ na powstawanie wad postawy
Przodopochylenie miednicy z zachowanie ruchomości kręgosłupa predysponuje do wykształcenia się hiperlordozy lędźwiowej
Ten sam kąt pochylenia miednicy przy jednoczesny ograniczeniu ruchomości kręgosłupa może prowadzić do powstania wydłużonej i dużej kifozy piersiowej, która z kolei powoduje zmniejszenie obydwu lordoz, czego objawem są plecy kołyskowe
Z kolei zmniejszone przodopochylenie miednicy przy jednoczesnym ograniczeniu ruchomości kręgosłupa może skutkować rozwinięciem hiperkifozy piersiowej
Przy plecach płaskich które objawiają się zmniejszeniem zarówno kifozy piersiowej jak i lordozy lędźwiowej mamy do czynienia ze zmniejszonym przodopochyleniem miednicy i prawidłowo ruchomym kręgosłupem
Jak mięsnie powierzchowne stabilizują miednicę?
Przy stabilizacji miednicy bierzemy pod uwagę całe taśmy powięziowo – mięśniowe, a nie poszczególne mięśnie.
Taśmy:
Taśma podłużna tylna rozpoczyna się mięsnie dwugłowym uda (szczególnie głowa długa) przyczepia się do guza kulszowego lub poprzez powięź więzadła krzyżowego (więzadło krzyżowo- guzowe łączy się z innymi więzadłami w górnej części miednicy: więzadło krzyżowo – biodrowe grzbietowe / brzuszne, więzadło międzykręgowe, więzadło krzyżowo – biodrowe długie / krótkie, więzadło biodrowo – lędźwiowe) przechodzą w mięsień prostownik grzbietu.
Taśma ukośna tylna przekracza linię środkową ciała. Mięsień pośladkowy wielki po jednej stornie – więzadłowa łącznotkankowa struktura na grzbiecie = powięź piersiowo – lędźwiowa, a po przeciwnej stronie ciała włókienka przerzucone łaczą się z mięsniem najszerszym.
Taśma ukośna przednia przywodziciel długi – powięź przednia brzucha (przechodzi ponad spojeniem łonowym) – mięśnie skośne brzucha zewnętrzne.
Taśma podłużna przednia mięsień prosty uda i mięsień prosty brzucha
Taśmy:
Najważniejsze są taśmy ukośne (przednie szczególnie)
Stabilizacja tylna jest dla nas ważniejsza, ponieważ częściej funkcjonujemy w pozycjach zgięciowych, ale przód także jest bardzo istotny.
TAŚMY UKOŚNE PRZEDNIE I TYLNE (nazywamy je „od tyłu”)
Ukośna tylna lewa (TL)
Ukośna przednia prawa (PP) od prawej stopy do lewego barku
Obie razem dają stabilizację pełną (napięcie w taśmach powinno być zrównoważone, a jeśli nie jest, to występuje kompresja kręgosłupa)
Taśmy mają strukturę heliakalną, są trójwymiarowe ( jest to charakterystyczne dla DNA), a miednica pełni w tej strukturze rolę „mostka zasadowego” pomiędzy „spiralami” (włóknami mięśni)
Na naszej planecie struktura DNA występuje tylko , jako lewostronnie skręcona
Mięsnie miednicy:
M. wielodzielny – stabilizacja okolicy LS i miednicy
M. prostownik grzbietu – silnie rotuje kręg L5 działając jednostronnie; obustronnie tyle zginacze
M. biodrowo – żebrowy lędźwi – silnie rotuje odcinek L
M. najdłuższy klatki piersiowej i mięsień biodrowo – żebrowy klatki piersiowej – pośrednio wpływa na odcinek L
M. czworoboczny lędźwi – stabilizacja dynamiczna odcinka LS
M. pośladkowy wielki – obustronny skurcz wysuwa miednicę ku przodowi a jednostronny w bok ( przy ustalonych kończynach dolnych)
M. gruszkowaty – stabilizuje staw krzyżowo – biodrowy. Nadaktywność prowadzi do ograniczenia ruchomości i/ lub dolegliwości bólowych
M. prosty brzucha
M, piramidowy – napina powięź brzucha
M. skośny zew
M. skośny wew.
M. poprzeczny brzucha
M. dźwigacz odbytu
M. lędźwiowy większy – wchodzi w skład biodrowo – lędźwiowego, przyczepy znajdują się poza miednicą
Utrzymanie prawidłowej postawy ciała:
Duża rolę gra również ustawienie miednicy
Zmiany w ustawieniu miednicy wpływają na ustawienie kręgosłupa
Przodopochylenie miednicy powoduje zwiększenie nachylenia kości krzyżowej i pogłębienie lordozy lędźwiowej
Jeżeli zmniejszone jest pochylenie miednicy dochodzi do zmniejszenia lordozy lędźwiowej
Mierzenie przodopochylenia:
Mierząc kąt między linią poziomą, a płaszczyzną wchodu miednicy mniejszej (linia łącząca górny brzeg spojenia łonowego i przednia krawędź krążka międzykręgowego, pomiędzy trzonem L5 a kością krzyżową) – powinien wynosić 50-55 stopni u mężczyzn i 55-60 stopni u kobiet
Mierzą kąt za pomocą specjalnego cyrkla (inkliniometr), biorąc pod uwagę płaszczyznę przechodzącą przez kolec biodrowy tylny górny i górny brzeg spojenia łonowego w stosunku do poziomu – kąt ten powinien wynosić około 31 stopni u mężczyzn i 28 stopni u kobiet (u dzieci jest mniejszy)
Stopień przodopochylenia miednicy zależy przde wszystkim od ustawienia w stawach biodrowych , które stabilizowanejest przez układ więzadłowo- torebkowy i mięśniowy. Przykurcz3e w stawch biodrowych powodują zwiększenie pochylenia miednicy do przodu
Wyróżniamy taśmy:
Taśma podłużna tylna rozpoczyna się mięśniem dwugłowym uda (szczególnie głowa długa) przyczepia się do gzuka kulszowego lub poprzz powięź więzadła krzyżowego (więzadło krzyżowo – guzowe łączy się z innymi więzadłami w górnej cęsci miednicy: więzadło krzyżowo – biodrowe
Mięśnie powłoki brzusznej:
M. prosty brzucha
Wyr mieczykowaty i dolna część trzonu mostka, chrząstki V-VII żeber. Gałąź górna kości łonowej i spojenie łonowe.
M. skośny zew
Pow. Zewnętrzna żeber V-VII. Kresa białą i więzadło pachwinowe, warga zew talerza biodrowego
M. skośny wew
Kresa pośrednia grzebienia talerza biodrowego i więzadło pachwinowe. Większość na kresie białej, także na żebrach X-Xii
M. poprzeczny brzucha
Pow. Wew. Żeber. Wszystkie włókna zbiegają się na kresie białej. Tworzy tłocznię brzuszną.
M. piramidowy
Gałąź górna kości łonowej, dolny odcinek kresy białej. Napina kresę białą
M. dźwigacz jądra
M. czworoboczny lędźwi przedni (warstwa przednia)
Wyrostki poprzeczne kręg ów L2-L5
Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowia w przód (zgięcie):
M. prosty brzucha
M. skośny zew brzucha
M. skośny wew brzucha
M. biodrowo lędźwiowy (m. lędźwiowy większy, m. lędźwiowy mniejszy)
Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowia w tył (wyprost)
M. najdłuższy klatki piersiowej
M. biodrowo – żebrowy klatki piersiowej
M. biodrowo – żebrowy lędźwi
M. kolcowy klatki piersiowej
M. półkolcowy klatki piersiowej
M. wielodzielny część piersiowa i lędźwiowa
Mm. skręcające klatki piersiowej długie i krótkie
Mm. skręcające lędźwi
M. czworoboczny lędźwi
Mm. międzykolcowe klatki piersiowej i lędźwi
Zespół mięśniowy wykonujący skłon tułowia w bok:
Grupa przednia:
M . skośny zew brzucha
M. skośny wew brzucha
Lędźwiw=owy większy
Lędźwiowy mniejszy
Grupa tylna:
M. najdłuższy kl. Pier
M. biodrowo żebrowy lędźwi
M. kolcowy kl.pier.
M. półkolcowy kl.pier
M. wielodzielny – część piersiowa i lędźwiowa
Mm. skręcające kl. Pier i lędźwi
Mm. międzypoprzeczne lędźwi
Zespół mięśniowy wykonujący skręt tułowia
Grupa przednia:
Skośny zew brzucha
Skośny wew brzucha
Grupa tylna:
M .półkolcy kl. Pier.
M. wielodzielny – część piersiowa i lędźwiowa
Mm. skręcające kl.pier – sługie i krótkie
Mm. skręcające lędźwi