Związek Harcerstwa Polskiego
6DH „BURZA” im. Dywizjonu 303
Hufiec Kostrzyn nad Odrą

Materiały dla zastępowych

Czuwaj!

Niniejszy dokument powstaje po to , by objaśnić jakie od teraz stoją przed Wami wyzwania, co już musicie umieć, żeby sprawnie prowadzić zastęp i gdzie możecie szukać potrzebnych informacji.

1. A więc od początku…
   Jednym z podstawowych zadań zastępowego jest uczynienie zastępu zintegrowaną grupą ludzi, którzy się rozumieją, lubią ze sobą przebywać, potrafią i chcą ze sobą pracować. Członkowie zastępu powinni spotykać się również między zbiórkami. Grupa ludzi sztucznie połączonych ze sobą, nie utrzyma się długo. Dobrze jest jeśli wiek członków zastępu nie różni się zbytnio. Ważne jest, aby uczynić zastęp zgraną grupą ludzi, stworzenie niepowtarzalnej atmosfery, a temu służy tradycja, czyli to, co nadaje zastępowi własny charakter.

Tradycja = Obrzędy + Zwyczaje

Obrzęd - czynność o ustalonym rytuale, o symbolicznym znaczeniu, towarzysząca jakiejś uroczystości, symbolizująca zmianę (np. nadanie nowej godności, początek lub koniec czegoś, itp.) – przyjęcie do drużyny, przekazanie funkcji, rozpoczęcie i zakończenie zbiórki

Zwyczaj - powszechnie przyjęty sposób postępowania w pewnych okolicznościach. Zwyczajem może być charakterystyczny sposób witania się zwoływania się na zbiórki

Inne elementy, które odróżniają dany zastęp od innych:

Nazwa zastępu - najczęściej jest to nazwa zwierzęcia, rośliny, postaci lub grupy historycznej, chociaż coraz częściej spotyka się nazwy, które oddają charakter członków zastępu lub ich zainteresowania. Czasem bywa tak, że do zastępu przylgnie jakaś nazwa, niezależnie od jego woli. Z nazwą wiąże się również piosenka zastępu i okrzyk.

Proporzec, który ma kształt trójkąta równoramiennego o wymiarach 25 cm x 40 cm x 40 cm. Jednak wykonanie proporca nie załatwia sprawy – trzeba go zdobyć! Należy zasłużyć pracą całego zastępu, a wtedy na wniosek zastępowego drużynowy z radą drużyny nadaje prawo do posiadania własnej nazwy i godła.

Podsumowując:

Jak już myślicie dużo pracy przed Wami, bo zastępy od dawna kuleją i nie mają obrzędowości…

Na pierwszej zbiórce musicie wymyślić razem z członkami zastępu nazwy, można pokusić się o stworzenie godła poza tym trzeba wypracować obrzędowość – na początek mogą być to charakterystyczne dla zastępu sposoby powitania i okrzyki, później wedle Waszych pomysłów można ją wzbogacać o pewne elementy.

1. Wiedza.

Musicie poglębiać wiedzę o harcerstwie zarówno ogólną jak i techniki harcerskie. Myślę, że najprościej będzie jak podam Wam źródła z których możecie korzystać.

http://miniportal.harcerski.pl/ - strona na której z pewnością znajdziecie dużo pożytecznych informacji i materiałów na zbiórki

http://harcbook.info/ - kolejna strona bogata w wiadomości

http://zhp.pl/ - Myślę że nie trzeba tłumaczyć

http://www.6dhburzakostrzyn.cba.pl/pliki.html / - No i nasza strona, w tym odnośniku macie regulaminy i karty prób na stopnie i sprawności.

No i oczywiście ja jestem do Waszej dyspozycji, na stronie internetowej mnie nie znajdziecie ale jakby co jestem pod telefonem.

Pamiętajcie, że na zbiórki musicie przychodzić do nich przygotowani! Dlatego tak dobierajcie tematy zbiórek i zakres wiedzy którą chcecie przekazać, żeby wiedzieć o czym się mówi.

1. Co robić i jak robić?

Co robić z zastępem na zbiórkach?

Przede wszystkim to, czym zastęp się interesuje. Zbiórka ma być po pierwsze dobrą zabawą we wspaniałej, harcerskiej atmosferze, poprzez którą harcerze nabierają harcerskiego wyrobienia i zdobywają wiedzę. Niech każda wasza zbiórka zawiera fabułę, która pomoże wam w ukazaniu harcerzom celu zbiórki i połączeniu wszystkich jej elementów w logiczny ciąg. Podstawowym warunkiem, jaki musicie spełnić, aby frekwencja na zbiórkach była wysoka, jest to, aby były one ciekawe. W ten i tylko w ten sposób możecie doprowadzić do tego, aby ludzie na zbiórki przychodzili. Zacznijcie już teraz. Jeśli dopiero w połowie roku zorientujecie się, że na wasze zbiórki przychodzi 30% zastępu i zaczniecie przygotowywać lepsze, efekty nie będą natychmiastowe. Mimo iż na przygotowanie zbiórki poświęcicie cały dzień, i tak przyjdą na nie 2 - 3 osoby, pamiętając o jakości poprzednich. Na efekty musielibyście wtedy czekać przynajmniej 2 miesiące.

Czego uczyć zastęp ?

Techniki harcerskie:

samarytanka: wypadki drogowe, utonięcia, pozycja bezpieczna, porażenie prądem, zastosowanie leków, skład apteczki, ukąszenie przez żmiję, użądlenie przez pszczołę, złamania, krwotoki, poparzenia (termiczne i chemiczne), odmrożenia, padaczka, wstrząs mózgu, udar słoneczny, omdlenie, utrata przytomności, robienie noszy, zasady transportowania, opatrunki

terenoznawstwo: znaki topograficzne, orientowanie mapy, znajomość jej oznaczeń, umiejętność korzystania z mapy, wyznaczanie azymutu punktu, wyznaczanie punktu o wskazanym azymucie, pomiar szerokości rzeki dwoma sposobami, pomiar wysokości drzewa, wyznaczanie kierunków świata bez kompasu i busoli (w terenie siedmioma, w mieście dwoma sposobami);

sygnalizacja: alfabet morsa (szyfrowanie, nadawanie chorągiewkami, światłem, dźwiękiem), alfabet semaforowy, znaki patrolowe (rozszerzone), szyfry (czekoladka, typ gaderypoluki, ułamkowy, szyfr zastępu), umiejętność posługiwania się CB radio i telefonem polowym, znajomość znaków ręką w marszu (podchodzenie w grupie);

historia: sylwetka B-P(Baden Powell), jak i dlaczego powstał scouting, jak powstało harcerstwo w Polsce, krótka przedwojenna historia harcerstwa i scoutingu, struktura i kryptonimy Szarych Szeregów, mały sabotaż, akcje dywersyjne, batalion "Parasol", dowódcy Szarych Szeregów, Powstanie Warszawskie, powojenne losy harcerstwa, obecny kształt harcerstwa i scoutingu (inne organizacje harcerskie w Polsce);

obozownictwo: kuchnie polowe, rolowanie koca, układanie i maskowanie ogniska, ekwipunek i pakowanie plecaka, rozbijanie i zwijanie namiotów, inżynieria pionierkowa, maskowanie się i podchodzenie, wartowanie, zabezpieczanie ciała na wycieczkę, budowa szałasu, wiązanie i wykorzystywanie węzłów;

pozostałe: oznaczenia funkcji w ZHP, oznaczenia stopni harcerskich, oznaczenia stopni instruktorskich, rodowód i symbolika krzyża harcerskiego, rodowód i symbolika lilijki skautowej i harcerskiej (ew. koniczynki skautek), prawo i przyrzeczenie harcerskie, przyrodoznawstwo, musztra.

Zainteresowania: fotografia, modelarstwo, puszczaństwo, informatyka, sport (rower, piłka nożna, lekkoatletyka), turystyka, wiedza o świecie (polityka, etnografia, geografia, historia, fizyka, chemia, biologia), literatura, teatr, malarstwo, kino, spotkania towarzyskie (gra, restauracja, mini golf, basen, urodziny, imieniny, wigilia itp.), religia, ekologia, muzyka (koncerty, nauka piosenek, gra na instrumentach), zajęcia interpersonalne, dyskusje.

Najlepiej będzie jeśli dowiecie się czym się interesują i będziecie starać się przede wszystkim rozwijać te zainteresowania ale żeby nie utraciło to harcerskiego ducha i żeby nie skupić się tylko na jednej rzeczy

Formy pracy w zastępie

Będą to wycieczki i wędrówki, kominki, biegi harcerskie, gry terenowe, sport, służba, akcja zarobkowa, uczestnictwo w imprezach, biwaki, obchody świąt, zabawa urządzeniami technicznymi, zdobywanie stopni i sprawności (samokształcenie), pokazy zastępu na zewnątrz (imprezy dla drużyny, dla szkoły, itp.), nauka, wyjścia do teatru, kina, na wystawy, zbiórki z innymi zastępami itp.

Zasady doboru form

1. Forma musi być zgodna z treścią, którą chcesz przekazać.

2. Forma powinna pomóc ci w podkreśleniu i uwydatnieniu treści, unikaj takich, które mogą przesłonić przekaz. Nadmiernie rozbudowane formy spychają treść na drugi plan.

3. Formy które dobierasz powinny być oryginalne.

4. Korzystaj również z nowych form, które przynosi rozwój techniki i nauki (np. wideo, komputer).

5. Każda forma powinna mieć swoje tempo, unikaj dłużyzn.

6. Wybrana przez ciebie forma powinna zapewniać przeplatanie się różnych elementów, np. słuchanie i mówienie, oglądanie i pokazywanie. W miarę możliwości postaraj się, aby zawierała ona elementy statyczne i dynamiczne.

7. Wybrana forma powinna dać ci możliwość stopniowania napięcia i wprowadzenia punktu kulminacyjnego zabawy (zbiórki).

8. W doborze form wykorzystaj inspirujące cię wydarzenia, mogą być to na przykład informacje przekazane przez mas media, literatura i poezja, kroniki, filmy, muzyka oraz własne obserwacje.

9. Wykorzystuj rekwizyty, staraj się, aby wśród nich znalazły się rzeczy autentyczne, np. zdjęcia, nagrane wypowiedzi, wypożyczone stroje lub eksponaty oraz elementy wykonane przez ciebie (plansze, skrypty, listy itp.). Jeżeli jest to potrzebne, do formy dobierz odpowiedni podkład dźwiękowy oraz światło.

10. Jeżeli chcesz zapoznać harcerzy z wiedzą specjalistyczną lub ciekawym tematem, zapraszaj fachowców. Pamiętaj, aby zawsze powiedzieć, czego od nich oczekujesz oraz ustalić z nimi dokładnie temat i przebieg spotkania.

Przebieg zbiórki

Jak już pewnie zauważyliście zbiórke można podzielić na kilka stałych elementów.
Są to:
1. Musztra, apel( Wszystko w regulaminie musztry ceremoniału harcerskiego)
2. Obrzędowe rozpoczęcie
3. Gawęda(O tym o czym będzie zbiórka – to takie wprowadzenie
4. Właściwa część zbiórki: wiedza przeplatana piosenkami i zabawami
5. Obrzędowe zakończenie.

Konspekt

Przed każdą zbiórką zastępu zróbcie i koniecznie wyślijcie mi na mail konspekt Waszej zbiórki. Już tłumaczę jak go zrobić.

Po co nam konspekty - kilka powodów:

• By się nie zgubić w trakcie prowadzenia zbiórki

• Pozwala lepiej zaplanować zbiórkę / zajęcia

• W przypadku nieobecności osoby prowadzącej kto inny na jego podstawie może poprowadzić zbiórkę

• Zawiera przydatne informacje do podsumowania zbiórki

• Stanowi materiał pomocniczy dla innych drużynowych / zastępowych

• Pomaga przy podsumowaniu prób na stopnie

 

Co zrobić by konspekt był dobrze napisany:

Dobry konspekt to taki z którego każda osoba (nawet ta która widzi go pierwszy raz) jest w stanie wyczytać logiczny ciąg zajęć, jakie materiały są potrzebne i  przeprowadzić zbiórkę tak jak tego sobie życzył autor. Jest kilka elementów które powinien zawierać każdy konspekt. Nie ma znaczenia czy czy napiszemy 2 zdania czy 22 - ważne by zawierały one wszystkie nasze sugestie. Poniżej przykładowy konspekt i opis poszczególnych części:

Temat:
Cel: (z perspektywy prowadzącego - ogólny)
Zadania / cele poboczne: (z perspektywy uczestnika - muszą być wymierzalne np. 3 sposoby, zademonstrować, pokazać, wyjaśnić. Unikamy stwierdzeń: wiedział, umiał, potrafił)	(Np. Na koniec zbiórki harcerz będzie w stanie zaprezentować …)
Czas: (przewidywany czas zbiórki)
Miejsce: (chodzi głownie o określenie tylu miejsca np harcówka, podwórko, szpital...)
Potrzebne materiały:
Osoba/y odpowiedzialna/e:
Zakres wiedzy wymaganej: (jeśli zbiórka jest kontynuacją / rozszerzeniem zbiórki innej należy wpisać informacje w tym polu
Uczestnicy: (informacje dotyczące ilości, zakresu posiadanej wiedzy)
Przebieg zbiórki: (Z uwzględnieniem czasu trwania poszczególnych elementów)
Podsumowanie: (Po zbiórce, co wyszło, co nie wyszło)

I taką tabelkę mi przysyłacie na maila : [e-mail]

Ok. to by było na tyle.

Nie przerażajcie się bo to tylko tak strasznie wygląda.

Jeszcze parę informacji o zbiórkach drużyny.

Przed każdą zbiórką drużyny będę Wam dawał znać co na niej będzie i co musicie przed nią ogarnąć.

Nauczcie się koniecznie poprawnie meldować!!

Podaję do wiadomości jak to powinno wyglądać:
Po komendzie „zastępowi przygotują raport” wychodzicie krok na przód obracacie się w stronę zastępu i wydajecie komendy: „Baczność, spocznij, kolejno odlicz” Jak odliczą wstępujecie i czekacie na dalsze komendy prowadzacego apel. Nastepnie pada komenda „Zastępowi do raportu wystąp!” Znowu najpierw krok do przodu, twarzą w kierunku zastępu i wydajecie komendę „Zastęp… na wprost do raportu patrz” no i występujecie przed prowadzącego apel. Następnie składacie meldunek:
„Czuwaj druhu(…)! Zastępow(a/y)(imię i nazwisko) melduje zastęp(nazwa zastępu)na zbiórce drużyny. Stan…(podać liczbę)
Później salutujecie i po komendzie wstąp obracając się przez lewe ramie wracacie na swoje miejsce i dajecie zastępowi komendę „spocznij”

Powodzenia!
phm. Rafał Gajda