Określenie „własność intelektualna, przemysłowa i handlowa” nie są ani w nauce ani w praktyce jednoznacznie rozumiane. Pojęcie „własność intelektualna” obejmuje dobra niematerialne chronione na podstawie przepisów prawa autorskiego, a więc utwory i dobra chronione na podstawie przepisów prawa własności przemysłowej - w tym głównie: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe i usługowe. W Unii Europejskiej funkcjonują trzy pojęcia: „Własność intelektualna, przemysłowa i handlowa”
Przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest utwór, czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 ust. 1 p.a.)
W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory (art.1 ust. 2 p.a.):
Wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
Plastyczne,
Fotograficzne,
Lutnicze,
Wzornictwa przemysłowego,
Architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
Muzyczne i słowno-muzyczne,
Sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
Audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Ochroną może być objęty wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne.
Twórca
Współtwórcy
Pracodawca
Producent utworu audio0wizualnego
Producent lub wydawca utworu zbiorowego
Polska ustawa przewiduje, że twórcy służą swa rodzaje praw:
Autorskie prawa osobiste
Autorskie prawa majątkowe
Cechy autorskich praw osobistych:
Maja charakter niematerialny,
Nie podlegają zrzeszaniu się,
Nie mogą być podmiotem obrotu,
Powstają one z chwilą stworzenia utworu, niezależnie od dopełnienia przez twórcę jakichkolwiek formalności,
Chronią nieograniczoną w czasie wieź twórcy z utworem (nie wygasają)
Ustawa wyróżnia w szczególności prawo do (art. 16 p.a.):
Autorstwa utworu;
Oznaczania utworu swoim imieniem i nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo;
Nienaruszalność treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
Decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
Nadzoru nad sposobem korzystania z utworu;
Inne:
Prawo do wycofania utworu z obiegu (art. 56)
Prawo dostępu do utworu (art.52 ust.3)
Prawo sprzeciwienia się niszczeniu dzieła (art. 32 ust 2)
Cechy autorskich praw majątkowych:
Zbywalne – w drodze czynności prawnych (umowy)
Podlegają dziedziczeniu
Są ograniczone w czasie (wygasają po upływie 70 lat po śmierci twórcy)
Autorskie prawa majątkowe obejmują:
Prawo do korzystania z utworu,
Prawo do rozporządzania utworem,
Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistna całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości (art. 29 ust. 1 p.a.)
Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach. (art. 29 ust. 2 p.a.)
Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem, że wymienione zostanie imię i nazwisko twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuję prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 34 p.a.)
Podstawowym autorskim prawem osobistym każdego twórcy jest prawo do autorstwa utworu oraz prawo do oznaczenia go swoim nazwiskiem lub pseudonimem lub udostępnienia go anonimowo.
Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. (art. 115 ust. 1 p.a.)
Przykłady rozumienia plagiatu przez Sąd Najwyższy:
„Przeniesienie do utworu treści lub wyjątków z cudzego dzieła bez wyraźnego podania źródła zapożyczenia jest plagiatem i narusza autorskie prawa osobiste” (SN wyrok z 15.06.1989r, III CRN 139/89)
„Zakres przedrukowywania fragmentów cudzych prac autorskich i sposób wskazywania źródeł jest unormowany przepisami prawa autorskiego, a nie przez stosowane w praktyce zwyczaje. Wymaganiu wyraźnego wymienienia źródła, z którego pochodzi fragment cudzego dzieła (…), nie czyni zadość wymienienie tego dzieła w zestawieniu literatury bez jakiegokolwiek wyjaśnienia ani zasady ani stopnia wykorzystania tego działa, a w szczególności bez wskazania, że dokonano z niego przedruku określonej części” (wyrok SN z 29.12.1971r, I CR 191/71)”
„Obowiązujące prawo autorskie nie przewiduje, gdy chodzi o dzieła naukowe, samodzielne z punktu widzenia prawnego skonstruowanej ochrony odkryć naukowych (prawd naukowych). Jeżeli inny twórca nadał im oryginalną formę to konieczne jest wskazanie we własnym utworze na znane i dostępne wypowiedzi autorów prac rozwiązanych w sposób nowy, twórczy, oryginalny zwłaszcza jeśli w treści dzieła do nich się nawiązuję” (wyrok SN z 24.11.1978r, I CR 185/78)
Art. 144 ust. 3 Prawo o szkolnictwie wyższym
Rzecznik dyscyplinarny wszczyna postępowanie wyjaśniające z urzędu w przypadku, gdy nauczycielowi akademickiemu zarzuca się popełnienie czynu polegającego na:
Przywłaszczeniu sobie autorstwa albo wprowadzeniu albo wprowadzeniu w błąd co do autorstwa całości albo części cudzego utworu albo artystycznego wykonania,
Rozpowszechnianiu, bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy, cudzego utworu w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania,
(…)
Naruszenia cudzych praw autorskich lub praw pokrewnych w inny sposób.
W przypadku zagrożenia praw osobistych uprawnionemu przysługuje roszczenie o zaniechanie działań wywołujących stan zagrożenia.
W przypadku dokonania naruszenia przysługuję mu:
Roszczenie o zaniechanie naruszeń,
Roszczenie o usunięcie skutków naruszenia, w szczególności w formie złożenia publicznego orzeczenia,
Roszczenie o zadośćuczynienie lub uiszczenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez twórcę cel społeczny, (art. 78 p.a.)
Majątkowej, twórca może zgodnie z art. 24 § 2 KC domagać się odszkodowania.
Art. 126 ustawy o szkolnictwie wyższym stanowi, iż mianowany nauczyciel akademicki podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie uchybiające obowiązkom nauczyciela akademickiego lub godności zawodu nauczycielskiego.
Za przewinienia mniejszej wagi rektor może ukarać nauczyciela akademickiego upomnieniem na piśmie – art. 128 posw
Z nazwy – przewinienie – wynika, że chodzi o zachowanie zawinione. Istnieje obiektywna niemożliwość stworzenia katalogu zachowań zagrażających należytemu wykonywaniu obowiązków służbowych, czy zachowaniu godności zawodu. Odpowiedzialność dyscyplinarna związana jest z postępowaniem sprzecznym z zasadami deontologii zawodowej, powagą i godnością wykonywanego zawodu, z czynami godzącymi w prestiż zawodu albo uchybiającymi obowiązkom nauczyciela akademickiego. Delikt dyscyplinarny oceniany musi być nie tylko w płaszczyźnie normatywnej, ale także zawodowej, etnicznej itd.
Pojęcie godności zawodu nauczyciela akademickiego obejmuję w sobie takie elementy jak utrzymywanie nieposzlakowanego charakteru, strzeżenie powagi stanowiska nauczyciela akademickiego, unikanie wszystkiego co mogłoby przynieść ujmę godności nauczyciela czy osłabić zaufanie wobec jego autorytetu.
Obowiązkiem nauczyciela akademickiego jest dbanie o utrzymanie godności zawodu.
Dostosowanie unormowań prawnych w zakresie ochrony własności przemysłowej do wymogów systemu społeczno-gospodarczego w Polsce
Dostosowanie ochrony własności przemysłowej do wymogów porozumień międzynarodowych
Uporządkowanie, ujednolicenie i zebranie dotychczas ujętych w wielu ustawach norm prawnych
Wynalazek, na który może być udzielona ochrona, musi spełniać jednocześnie trzy kryteria, musi być nowy, posiadać poziom wynalazczy i nadawać się do przemysłowego stosowania (art.24)
Przykłady przedmiotów, których ukształtowanie, budowa lub zestawienie zostało zarejestrowane w Urzędzie Patentowym jako wzór użytkowy: podstawka dla kompozycji kwiatowej, wanna narożna, uszczelka, zwłaszcza do mocowania szyby okiennej pojazdów, szkielet siedziska tylnego samochodu, sanki uniwersalne, znicz nagrobny, ściana budowlana, pustak styropianowy, puszka instalacyjna ścienna.
Ustawa określa co nie może być uznane za wzór użytkowy; odkrycia naukowe, wytwory o charakterze jedynie estetycznym, gry.
Prawa ochronne nie udziela się na wzory użytkowe, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.
Do uzyskania prawa ochronnego na wzór użytkowy stosuję się zasady obowiązujące w przypadku wynalazku.
Zgłoszenia wzoru użytkowego dokonuję się w Urzędzie Patentowym. Opłata podstawowa za zgłoszenie wzoru użytkowego, podobnie jak w przypadku wynalazku, wynosi 500 złotych.
Formularz zgłoszenia jest taki sam jak w przypadku wynalazku.
Czas trwania prawa ochronnego wynosi 10 lat od daty zgłoszenia. Udzielone prawa ochronne podlegają wpisowi do rejestru wzorów użytkowych.
Wzory użytkowe należą do kategorii tzw. Małych wynalazków.
Prawo własności przemysłowej w szeregu rozwiązań dotyczących wzorów użytkowych powtarza regulację dotyczących wynalazków.
Spodziewane jest wprowadzenie ochrony tej kategorii rozwiązań we wszystkich krajach UE.
W prawie polskim wzory użytkowe podlegały ochronie od kilkudziesięciu lat.
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczącym kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Wzór użytkowy nie musi mieć cechy poziomu wynalazczego (odnoszącego się do patentu).
Wzorem użytkowym może być konkretne ukształtowanie przedmiotu a nie sam przedmiot.
Przykład
Mogę zgłosić do rejestracji wzór pustaka styropianowego, np. o kształcie walca, również wtedy, gdy ktoś inny posiada prawa z patentu na pustak styropianowy lub na sposób jego produkcji (przy założeniu, że kształt walca nie został zastrzeżony jako część opatentowanego wynalazku). Jeśli dalej chciałbym produkować pustaki styropianowe według mojego wzoru, muszę kupić licencję na ich produkcję od właściciela patentu. Jeśli natomiast właściciel patentu na pustaki styropianowe chciałby produkować je w kształcie walca to musi on kupić licencję ode mnie.
Układ waszyngtoński, tworzący Międzynarodowy Związek Współpracy Patentowej, którego zadaniem jest koordynowanie procesu wnoszenia i badania zgłoszeń o ochronę wynalazków, a także wzorów użytkowych. Polska przystąpiła do PTC w 1990 roku. Obecnie łączy on 100 państw.
Zgodnie z ustawą warunkiem zgłoszenia wynalazku do ochrony za granicą przez polskiego przedsiębiorcę jest uprzednie zgłoszenie go do ochrony w polskim Urzędzie Patentowym.
O patent europejski mogą ubiegać się podmioty z dowolnego kraju. Konwencja o patencie europejskim została sporządzona w 1973 roku. Na jej podstawie stworzono Europejską Organizację Patentową, w której Polska od 2004 roku ma status członka.
Celem Konwencji jest uczynienie ochrony wynalazków prostszą, tańszą i pewniejszą przez stworzenie jednej europejskiej procedury dla uzyskania patentu.
Europejski Urząd Patentowy EPO (European Patent Office) ma siedzibę w Monachium. O przyznanie patentu europejskiego mogą występować przedsiębiorcy i osoby fizyczne niezależnie od kraju pochodzenia, także z państw nie będących członkami. Czas trwania patentu europejskiego wynosi 20 lat od daty zgłoszenia.
Wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może być uznany za tajny, jeśli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa państwa (rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki, środki techniczne stosowane przez służby państwowe uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych, a także nowe rodzaje wyposażenia).
Wynalazek tajny stanowi tajemnicę państwową. Prawo do uzyskania patentu na wynalazek tajny zgłoszony w Urzędzie Patentowym przechodzi, za odszkodowaniem na Skarb Państwa.
O tajności wynalazku dot. Obronności lub bezpieczeństwa państwa postanawiają odpowiednio, minister właściwy do spraw obrony narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Zgłoszenie wynalazku tajnego w Urzędzie Patentowym można dokonać tylko w celu zastrzeżenia pierwszeństwa do uzyskania patentu. W okresie, w jakim zgłoszony wynalazek pozostaje tajny Urząd Patentowy nie rozpatruję tego zgłoszenia.
Wynalazek biotechnologiczny to wytwór składający się z materiału biologicznego lub zawierający taki materiał albo sposób za pomocą którego materiał biologiczny jest wytwarzany lub wykorzystywany. Ustawa zastrzega, że za wynalazek nie uważa się ciała ludzkiego w różnych jego stadiach formowania włączając w to sekwencję genu.
Patentu nie udziela się na wynalazki biotechnologiczne, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym, dobrymi obyczajami lub moralnością publiczną:
Sposoby klonowania ludzi;
Sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej;
Stosowanie embrionu ludzkiego do celów przemysłowych lub handlowych;
Sposoby modyfikacji tożsamości genetycznej zwierząt.
Patent wygasa na skutek:
Upływu okresu, na który został przydzielony;
Zrzeczenia się patentu przez upoważnionego przed Urzędem Patentowym, za zgodą osób, które służą prawa na patencie.
Nieuiszczenia w przewidzianym terminie opłaty okresowej.
Trwałej utraty możliwości korzystania z wynalazku.
Unieważnienie lub wygaśnięcie patentu podlega wpisowi do rejestru patentowego, a następnie – jeśli wygaśnięcie nastąpiło z przyczyn określonych w punktach 2-4. Jest ogłaszane w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
Patent może być unieważniony w całości lub części, na wniosek osoby, która ma w tym interes prawny (Prokurator Generalny, Prezes Urzędu Patentowego), jeśli wykaże ona, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane do uzyskania patentu.
Osobie, której wynalazek jest wykorzystywany dla celów państwowych, przysługuję prawo do wynagrodzenia ze środków budżetu Państwa, w wartości odpowiadającej wartości rynkowej licencji.
Każde wprowadzenie do obrotu na terenie Polski wyrobu wytworzonego według wynalazku (za zgodą uprawnionego z patentu), powoduję w stosunku do tego konkretnego egzemplarza wyrobu utratę praw wyłącznych (tzw. Wyczerpania prawa).
Nie narusza patentu:
Korzystanie z wynalazku dotyczącego środków komunikacji i ich części i urządzeń, które znajdują się na obszarze Polski czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym samym obszarze w komunikacji tranzytowej; podobne regulację znajdują się w ustawodawstwach innych państw,
Korzystanie z wynalazku dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeśli jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów Państwa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Stosowanie wynalazku do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy lub nauczania.
Wykorzystanie leku w aptece na podstawie indywidualnej recepty lekarskiej.
Korzystanie z wynalazku, w niezbędnym zakresie, dla wykonywania czynności jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądź zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie, w szczególności środków farmaceutycznych.
Uprawniony z patentu, przykładowo – przedsiębiorca może udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) do korzystania z jego wynalazku w formie zawartej na piśmie umowy licencyjnej.
Licencja pełna – jeśli licencjobiorca ma prawo do korzystania z wynalazku w takim samym zakresie co licencjodawca.
Licencja ograniczona – umowa wprowadza ograniczenia korzystania z wynalazku.
Licencja niewyłączna –jeśli umowa licencyjna nie zastrzega wyłączności korzystania z wynalazku w określony sposób, udzielenie licencji jednej osobie nie wyklucza możliwości udzielenia licencji innym osobom, a także jednoczesnego korzystania z wynalazku przez samego uprawnionego z patentu przedsiębiorcę.
Sublicencja – uprawniony z licencji może udzielić dalszej licencji tylko za zgodą uprawnionego z patentu.
Licencja na wniosek zainteresowanego podlega wpisowi do rejestru patentowego.
Licencja otwarta – uprawniony z patentu może złożyć w Urzędzie Patentowym oświadczenia o gotowości udzielania licencji na korzystanie z jego wynalazku. Licencję otwartą uzyskuję się przez zawarcie umowy licencyjnej albo przystąpienie do korzystania z wynalazku i zawiadomienie o tym pisemnie licencjodawcy.
Uprawniony z patentu lub licencji nie może nadużywać swojego prawa, nie może uniemożliwiać korzystania z wynalazku przez osobę trzecią, jeśli jest ono konieczne do zaspokajania potrzeb rynku krajowego. Zwłaszcza wtedy, gdy wymaga tego interes publiczny, a wyrób jest dostępny społeczeństwu w niedostatecznej ilości lub jakości albo po nadmiernie wysokich cenach.
Nie uważa się za nadużycie prawa uniemożliwiania korzystania z wynalazku przez osoby trzecie w okresie trzech lat od udzielenia patentu.
Licencja przymusowa – jest licencją niewyłączną, tzn. że uprawniony z patentu może nadal korzystać z wynalazku, natomiast musi znosić korzystanie z tego wynalazku, również przez inne podmioty i to na warunkach określonych przez Urząd Patentowy.
Stan zagrożenia państwa. Konieczne do zapobieżenia lub usunięcia (w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska naturalnego).
Od szeregu lat nie udzielona w Polsce licencji przymusowej.
PATENT – dokument stwierdzający własność wynalazku i wyłączność na korzystanie z niego w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium danego kraju. Aby uzyskać prawo z patentu, należy zgłosić wynalazek do Urzędu Patentowego Rzeczpospolitej Polskiej.
Zgodnie z ustawą patenty są udzielane – bez względu na dziedzinę techniki – na wynalazki które są nowe. Wynalazek uważa się za nowy, jeżeli nie jest częścią stanu techniki, a zatem nie został, przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, udostępniony do powszechnej wiadomości.
Opłata podstawowa za zgłoszenie wynalazku wynosi 500 złotych (tabela opłat załącznik numer 5 do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 02.03.2004 roku)
Polski wynalazca, który chce uzyskać patent za granicą, może dokonać stosownego zgłoszenia za granicą dopiero po zgłoszeniu wynalazku w polskim Urzędzie Patentowym.
Zgłoszenie powinno zawierać opis wynalazku ujawniający jego istotę. Opis powinien umożliwić znawcy skonstruowanie urządzenia, wytworzenie wyrobu, itp.
Datę wpływu ostatniego brakującego dokumentu uważa się za datę dokonania zgłoszenia.
Wynalazek podlega ochronie już od chwili zgłoszenia.
Patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego.
Udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego.
O udzielonych patentach ogłasza się w Wiadomościach Urzędu Patentowego.
Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu.
Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku w Urzędzie. Po tym okresie ochrona nieodwołalnie wygasa.
Uprawniony z patentu może wskazać, w szczególności przez stosowanie oznaczenia na towarach, że jego wynalazek korzysta z ochrony.
Uprawniony z patentu może udzielić innej osobie upoważnienia (licencji) na korzystanie z jego wynalazku.
Uprawniony z patentu może zakazać osobie trzeciej korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy, polegający na wytwarzaniu, używaniu, oferowaniu, wprowadzaniu do obrotu lub importowaniu dla tych celów produktów będących przedmiotem wynalazku. Może również zakazać stosowania sposobu będącego przedmiotem wynalazku.
Wynalazek nadający się do przemysłowego stosowania, jeśli umożliwia uzyskanie określonego wytworu lub wskazuję sposób, który może być zastosowany w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.
Patent można uzyskać między innymi na formułę chemiczną, urządzenie lub jego część, sposób produkcji.
Niektóre innowację nie mogą ubiegać się o ochronę patentową. Za wynalazki nie uważa się odkryć, teorii naukowych, metod matematycznych, wytworów o charakterze jedynie estetycznym. Również planów, zasad i metod działalności umysłowej. Nie można opatentować gier, programów do maszyn cyfrowych, wyrobów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki, a także przedstawienie informacji.
Ochrona, która gwarantuję prawo własności przemysłowej oparta została na zasadzie pierwszeństwa („kto pierwszy, ten lepszy”). Pierwszeństwo do uzyskania patentu oznacza się według daty zgłoszenia wynalazku do Urzędu Patentowego (przez całą dobę, siedem dni w tygodniu). Pierwszeństwo oznacza się także według daty zgłoszenia wynalazku za granicą lub wystawienia wynalazku na wystawie w Polsce lub za granicą.
W 2001 roku ustawa wprowadziła ochronę wzorów przemysłowych w miejsce wzorów zdobniczych, które realizowały cele estetyczne.
Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać przedmiotu, wytworzonego w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy.
Postać ta zostaje nadana przedmiotowi w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę, materiał lub ornamentację.
Obejmuję to także przedmiot złożony z wielu wymienionych części lub pojedynczą część składową, jeśli po jej włączeniu do przedmiotu złożonego pozostaje ona widoczna albo jeśli może być obiektem samodzielnego obrotu (dotyczy to m.in. części zamiennych).
Wzór przemysłowy uważa się za nowy, jeżeli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa do rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawianie lub ujawnienie w inny sposób.
Wzór uważa się za identyczny z udostępnionym publicznie także wówczas, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami.
Wzoru nie uważa się za udostępniony publicznie, jeśli nie mógł dotrzeć do wiadomości osób zajmujących się zawodowo dziedziną, której wzór dotyczy.
Ustawa nie wyłącza możliwości udzielania prawa z rejestracji, jeżeli wzór przemysłowy został ujawniony osobie trzeciej, która w sposób wyraźny była zobowiązana do zachowania poufności.
Wzór przemysłowy oznacza się indywidualnym charakterem, jeżeli na zorientowanym użytkowniku (osoba, która w sposób stały używa danego produktu), wywołuje odmienne ogólne wrażenie. Indywidualny charakter będzie wykazywał wzór, np. telefonu komórkowego, jeżeli ogólne wrażenie użytkownika takich telefonów odróżni ten właśnie telefon od dotychczas mu znanych.
Zgłoszenie wzoru przemysłowego dokonuję się w Urzędzie Patentowym.
Opłata za zgłoszenie wzoru przemysłowego wynosi 300 złotych.
Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło do Urzędu Patentowego.
Podanie, obok danych zgłaszającego, winno określać przedmiot zgłoszenia i zawierać wniosek o udzielenia praw z rejestracji.
Zgłoszenie wzoru przemysłowego powinno zawierać opis wzoru przemysłowego ujawniającego jego istotę.
Zgłoszenie powinno zawierać ilustrację, a w szczególności rysunki i fotografię, (próbki materiału włókienniczego) ponieważ ochroną objęty jest wygląd zewnętrzny przedmiotu.
Jednym zgłoszeniem mogą być objęte różne odmiany wzoru przemysłowego. Im więcej odmian zostanie zarejestrowanych, tym ochrona jest szersza (w jednym zgłoszeniu nie więcej niż 10)
Po wpłynięciu zgłoszenia wzoru przemysłowego Urząd patentowy nadaje mu kolejny numer, stwierdza datę wpływu oraz zawiadamia o tym zgłaszającego.
Urząd patentowy nie ma obowiązku ogłaszania o dokonanym zgłoszeniu wzoru przemysłowego.
Urząd Patentowy wydaję decyzję o udzieleniu prawa z rejestracji po stwierdzeniu, że zgłoszenie wzoru przemysłowego zostało sporządzone prawidłowo.
Urząd Patentowy nie bada obiektywne wartości wzoru (jak ma to miejsce np. przy wzorach użytkowych) poprzez badanie stanu techniki.
Udzielenie prawa z rejestracji następuję pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochronny (5 lat) w wysokości 400 złotych.
Udzielone prawa z rejestracji wzorów przemysłowych podlegają wpisowi do rejestru wzorów przemysłowych (świadectwo rejestracji)
Częścią składową rejestracji jest opis ochronny wzoru przemysłowego obejmujący opis tego wzoru, rysunek oraz zawarte w zgłoszeniu fotografie i próbki materiału włókienniczego.
Opis ochronny wzoru przemysłowego jest udostępniany osobom trzecim i podlega rozpowszechnianiu przez Urząd Patentowy.
Ochronę uzyskuję się poprzez rejestracje znaku towarowego. Rejestracja znaku towarowego może być dokonana na rzecz przedsiębiorstwa i tylko dla towarów będących przedmiotem jego działalności gospodarczej.
Zgłoszenie znaku towarowego można dokonać osobiście lub przez pełnomocnika, składając je w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej lub wysyłając za pośrednictwem poczty.
Zgłoszenie znaku towarowego w celu uzyskania prawa ochronnego powinno obejmować:
W szczególności:
Dane zgłaszającego
Oznaczenie pełnomocnika, jeśli zgłaszający działa przez pełnomocnika
Wniosek o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, wspólny znak towarowy bądź wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy
Określenie znaku towarowego
Wskazanie towarów, dla których znak towarowy jest przeznaczony
Podpis zgłaszającego lub pełnomocnika
Opcjonalnie może zawierać:
Oświadczenie zgłaszającego, że chce skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa
Wskazanie osoby upoważnionej do odbioru korespondencji
Spis załączonych dokumentów
Zgłoszenie znaku towarowego w celu uzyskania prawa ochronnego powinno obejmować:
Dowód pierwszeństwa, jeżeli zgłaszający ubiega się o przyznanie mu uprzedniego pierwszeństwa
5 fotografii lub odbitek znaku towarowego przedstawionego lub wyrażonego choćby w części w postaci rysunku lub rysunków albo kompozycji
2 fotografie lub odbitki dodatkowo w kolorze czarnobiałym, w przypadku znaków towarowych barwnych
2 egzemplarze taśmy magnetofonowej lub innego nośnika elektronicznego zawierającego nagranie dźwięku w przypadku znaku towarowego dźwiękowego
Dokument stwierdzający uprawnienie do używania niektórych oznaczeń w znaku towarowym, w przypadku określonym w art. 131 ustawa 2 punkt 2-4 ustawy
Regulaminu znaku, jeżeli zgłaszający ubiega się o udzielenie prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego
Pełnomocnictwa, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika
Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu, w którym wpłynęło ono do Urzędu Patentowego lub zostało odebrane telefaksem. W przypadku przesłania telefaksem oryginał zgłoszenia należy dostarczyć w terminie 30 dni od daty nadania.
Urząd Patentowy uznaje zgłoszenie z a dokonane, jeżeli zawiera ono co najmniej określenie znaku towarowego oraz wykaz towarów, dla których znak jest przeznaczony. Przedsiębiorstwo, które zarejestrowało dany znak towarowy otzrymuje wyłączne prawo do korzystania z tego znaku w obrocie gospodarczym na całum obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.
Do czasu wydania decyzji zgłaszający się może dokonywać w zgłoszeniu uzupełnień i poprawek, które nie mogą prowadzić do zmiany istoty znaku towarowego ani rozszerzać wykazu towarów, dla których ten znak został zgłoszony.
Opłata za zgłoszenie znaku towarowego wynosi w swoim podstawowym wymiarze 500 złotych i dodatkowo 100 złotych od każdej klasy towarowej, powyżej trzech, według obowiązującej klasyfikacji towarów i usług. Dokonując zgłoszenia należy jednakże zwrócić uwagę na aktualnie obowiązujące stawki opłat, gdyż podlegają one okresowej zmianie.
Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje ogłoszenia o zgłoszeniu znaku towarowego w Biuletynie Urzędu Patentowego RP, niezwłocznie po upływie trzech miesięcy od daty dokonania zgłoszenia.
Czas trwania prawa ochronnego na znak towarowy wynosi 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym. Prawo ochronne może zostać, na wniosek uprawnionego, przedłużone dla wszystkich lub części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie, przy czym wniosek powinien być złożony przed końcem okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem.
Wraz z wnioskiem należy wnieść należną opłatę za ochronę. Wniosek może zostać złożony, za dodatkową opłatą, również po upływie 6 miesięcy po upływie okresu ochrony. Termin ten nie podlega przywróceniu.
Artykuły 129, 131 i 132 ustawy – prawo własności przemysłowej określają przypadki, w których nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy towarów identycznych lub podobnych.
Udzielenie przedsiębiorcy prawa ochronnego na znak towarowy dla określonych towarów nie wyklucza udzielenia mu prawa na taki sam znak również dla towarów identycznych lub podobnych, a także udzielenia mu prawa ochronnego na podobny znak towarowy dla towarów identycznych lub podobnych.
Zgodnie z ustawą znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli nadaje się do odróżnienia towarów i usług jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów i usług innego przedsiębiorstwa.
Znakiem towarowym może być: wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.