ZANIECHANIE UKARANIA SPRAWCY
NIEPODLEGANIE KARZE – ma zachęcić sprawcę do określonego zachowania lub stanowi konsekwencję uznania, że czyn sprawcy, pomimo że jest przestępny, stanowi przypadek złamania prawa w mniejszym stopniu nagany. Przewidziane w sytuacji takich jak np.:
czynny żal
ukrywanie sprawcy przestępstwa będącego osobą najbliższą – art. 239 § 2 kk
złożenie fałszywego zeznania w obawie przed odpowiedzialnością karną przez osobę niewiedzącą o swoim prawie do odmowy składania zeznań – art. 233 § 3 kk
W prawie procesowym instytucja to wyłącza postępowanie karne, tzn. w razie jej stwierdzenia nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza.
ABOLICJA – ustawodawcze darowanie pewnych przestępstw poprzez wskazanie ich typów lub zagrożeń karnych oraz daty, przed którą zostały popełnione.
„przebacza się i puszcza w niepamięć” – abolicja pełna – nie można wszcząć postępowania o takie przestępstwo, a wszczęte się umarza w każdym jego stadium. Jeżeli nastąpiło skazanie, to ulega ono zatarciu.
„nie wszczyna się postępowania a wszczęte umarza” – abolicja o węższym zakresie niż w/w, ponieważ nie obejmuje ona zatarcia skazania.
ODSTĄPIENIE OD WYMIERZENIA KARY (art. 61 § 1 kk) - sąd może odstąpić od wymierzenia kary :
w wypadkach wskazanych w ustawie, np.:
przekroczenie granic stanu wyższej konieczności – art. 26 § 3 kk
naruszenie nietykalności cielesnej spowodowane wyzywającym zachowaniem pokrzywdzonego - art. 217 § 2 kk
w wypadku określonym w art. 60 § 3 kk – gdy sprawca współdziałający z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa ujawnił wobec organu ścigania informacje dotyczące współdziałających oraz istotne okoliczności popełnienia przestępstwa, zwłaszcza gdy sprawca pełnił podrzędną rolę w popełnieniu przestępstwa a przekazane informacje przyczyniły się do zapobieżeniu popełnienia innego
zwolnienie z poniesienia kary nie następuje automatycznie z mocy ustawy (jak to było przy niepodleganiu karze) lecz następuje to dopiero mocą decyzji sądu wydającego wyrok skazujący sprawcę i stwierdzający jego winę.
odstępując od wymierzenia kary sąd może odstąpić również od wymierzenia środka karnego, chociażby był on obowiązkowy – art. 61 § 2 kk
PO NOWELIZACJI Z 1 LIPCA 2015r. – art. 61 § 2 kk
zmieni się tylko to, że sąd odstępując od wymierzenia kary może również odstąpić od wymierzenia środka karnego, nawiązki na rzecz Skarbu Państwa oraz przepadku, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe
art. 59 § 1 kk – sąd może odstąpić od wymierzenia kary z ograniczeniem się do środka karnego, jeżeli :
przestępstwo zagrożone jest karą nieprzekraczającą 3 lat pozbawienia wolności albo karą łagodniejszego rodzaju
społeczna szkodliwość czynu nie jest znaczna
tak orzeczony sam środek karny wystarczy do spełnienia celów kary
przepisu tego nie stosuje się do sprawcy występku o charakterze chuligańskim
PO NOWELIZACJI Z 1 LIPCA 2015r. art. 59 kk
zmieni się tylko to, że zamiast kary pozbawienia wolności, sąd orzeka wobec sprawcy środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny
art. 60 § 7 kk – odstąpienie od wymierzenia kary może być jednym ze sposobów nadzwyczajnego złagodzenia kary z zastosowaniem tylko środka karnego
PO NOWELIZACJI Z LIPCA 2015r. – NOWY art. 59 a kk
UMORZENIE POSTĘPOWANIA KARNEGO NA WNIOSEK POKRZYWDZONEGO – jeżeli sprawca przed rozpoczęciem przewodu sądowego pierwszej instancji, który nie był wcześniej skazany za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, naprawił szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie , umarza się na wniosek pokrzywdzonego postępowanie karne o:
występek zagrożony karą nieprzekraczającą 3 lat pozbawienia wolności
występek przeciwko mieniu zagrożony karą nieprzekraczającą kary 5 lat pozbawienia wolności
występek w postaci naruszenia czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia (inny niż w art. 156 § 1 kk) – art. 157 § 1 kk
jeżeli czyn został popełniony na szkodę więcej niż jednego pokrzywdzonego, warunkiem jest naprawienie szkody i zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie w stosunku do wszystkich pokrzywdzonych
przepisu tego nie stosuje się w sytuacji, gdy zachodzi szczególna okoliczność uzasadniająca, iż umorzenie postępowania byłoby sprzeczne z potrzebą realizacji celów kary.
ŚRODKI PROBACYJNE
WARUNKOWE UMORZENIE POSTĘPOWANIA KARNEGO
przesłanki – art. 66 kk.
wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne
społeczna szkodliwość nie jest znaczna nie oznacza, że jest znikoma, bo wtedy nie byłoby przestępstwa!
okoliczności popełnienia nie budzą wątpliwości
sprawca nie był uprzednio karany za przestępstwo umyślnie (nie biorąc pod uwagę zatartych skazań)
popełnione przestępstwo jest zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat
PO NOWELIZACJI 1.07.15 – obejmować będzie wszystkie występki zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą lat 5
istnieje pozytywna prognoza, że sprawca pomimo umorzenia postępowania, będzie przestrzegać porządku prawnego a przede wszystkim nie popełni nowego przestępstwa
może być zastosowane do sprawcy przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat, jeżeli pokrzywdzony pojednał się ze sprawcą, sprawca naprawił szkodę lub obydwoje uzgodnili sposób jej naprawienia
art. 67 kk - okres trwania / okres próby:
na okres próby wynoszący od roku do 2 lat, który biegnie od uprawomocnienia się wyroku
sąd może oddać sprawcę w czasie okresu próby pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji ale organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym
skazany zobowiązany jest naprawić szkodę w całości lub w części
fakultatywne obowiązki nakładane na sprawcę przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego:
informowanie sądu lub kuratora o przebiegu okresu próby
przeproszenie pokrzywdzonego
wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie innej osoby (alimentacyjnego)
powstrzymywania się od nadużywania alkoholu lub używania innych środków odurzających
poddania się leczeniu, w szczególności odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaływaniom terapeutycznym –
uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno – edukacyjnych
powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób lub zbliżania się do pokrzywdzonego lub innych osób
opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym -> jeżeli sprawca popełnił przestępstwo z użycie przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej, to sąd przy tym obowiązku określa sposób kontaktu skazanego z pokrzywdzonym
fakultatywnie orzeczone świadczenie pieniężne z art. 39 pkt 7
fakultatywna nawiązka
fakultatywny zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2 !
PO NOWELIZACJI Z 1 LIPCA 2015r. art. 67
okres próby od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się wyroku
obligatoryjny obowiązek naprawienia szkody w całości lub części
A W MIARĘ MOŻLIWOŚCI również obowiązek zadośćuczynienia
za doznaną krzywdę
fakultatywne obowiązki art. 72 § 1 pkt 1-3, 5-6b, 7a lub 7b
pozostałe bez zmian
sąd PODEJMUJE warunkowo umorzone postępowanie gdy sprawca w okresie próby popełnił umyślne przestępstwo, za które został skazany
sąd MOŻE podjąć postępowanie karne w okresie próby, jeżeli sprawca:
rażąco narusza porządek prawny
popełnił inne przestępstwo
uchyla się od dozoru
uchyla się od wykonania nałożonego obowiązku lub środka karnego
nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody
po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu a przed jego uprawomocnieniem się rażąco narusza porządek prawny, szczególnie gdy popełnił przestępstwo
warunkowo umorzonego postępowania nie można podjąć później niż w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby
oznacza ono obalenie domniemania niewinności – sąd podejmując decyzję o umorzeniu postępowania karnego ustala, że sprawca dopuścił się przestępstwa, którego popełnienie mu zarzucono
wyłączną kompetencję w warunkowym umorzeniu ma SĄD a nie PROKURATOR
stosowane zanim dojdzie do stwierdzenia winy sprawcy wydaniem definitywnego orzeczenia
OBOWIĄZKI PROBACYJNE- art. 72 § 1
INFORMOWANIA SĄDU LUB KURATORA O PRZEBIEGU OKRESU PRÓBY
sąd określa częstotliwość i formę w jakiej należy składać wymagane informacje
ma na celu zagwarantowanie bieżącej kontroli postępowania sprawcy w okresie próby
PRZEPROSZENIE POKRZYWDZONEGO
ma charakter zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
jego orzeczenie jest uzależnione od postawy sprawcy, który może go nie zaakceptować
sąd musi określić formę w jakiej miałoby nastąpić przeproszenie oraz termin jego zrealizowania
OBOWIĄZEK WYKONYWANIA CIĄŻĄCEGO NA SPRAWCY OBOWIĄZKU ŁOŻENIA NA UTRZYMANIE INNEJ OSOBY
ma wdrożyć sprawcę do wykonywania przynależnych mu ról społecznych
dotyczy to zwłaszcza przestępstw przeciwko rodzinie lub stosowania przemocy wobec najbliższych
może mieć funkcje kompensacyjne i służyć zabezpieczeniu interesów osób pokrzywdzonych
raczej nie ma sensu zastosowanie go, gdy sprawca wywiązuje się z obowiązków opieki i świadczeń alimentacyjnych
OBOWIĄZEK WYKONYWANIA PRACY ZAROBKOWEJ, DO NAUKI LUB PRZYGOTOWANIA SIĘ DO ZAWODU
ma charakter stricte wychowawczy a jego celem jest wdrożenie sprawcy do życia w społeczeństwie
przesłanką co do zasady musi być przekonanie sądu, że stałe źródło utrzymania może służyć zapobieżeniu ponownemu popełnieniu przestępstwa przez sprawcę
OBOWIĄZEK POWSTRZYMYWANIA SIĘ OD NADUŻYWANIA ALKOHOLU LUB UŻYWANIA INNYCH ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH
powinien być nakładany w sytuacji, gdy przestępstwo popełnione przez sprawcę pozostawało w związku z nadużywaniem tych środków
może to dotyczyć też sprawców realnie zagrożonych uzależnieniem od alkoholu lub środków odurzających
OBOWIĄZEK PODDANIA SIĘ LECZENIE, W SZCZEGÓLNOŚCI ODWYKOWEMU LUB REHABILITACYJNEMU, ALBO ODDZIAŁYWANIOM TERAPEUTYCZNYM / UCZESTNICTWO W ODDZIAŁYWANIACH KOREKCYJNO-EDUKACYJNYCH
sporny środek ponieważ:
z jednej strony może się wydawać uzasadnione zastosowanie go wówczas, gdy popełnione przestępstwo pozostaje w bezpośrednim związku z uzależnieniem od określonych używek lub zaburzeniami osobowości
z drugiej strony w państwie prawa niedopuszczalne jest stosowanie przymusu leczniczego, bo jest to drastyczna ingerencja w sferę prywatności i nietykalności osobistej
wobec tak spornej sytuacji, kodeks uzależnia zastosowanie tego obowiązku od zgody samego sprawcy
obowiązek leczenia nie może polegać na umieszczeniu sprawcy w zakładzie zamkniętym, ponieważ wtedy przekształciłoby się to już w środek zabezpieczający
OBOWIĄZEK POWSTRZYMYWANIA SIĘ OD PRZEBYWANIA W OKREŚLONYCH ŚRODOWISKACH LUB MIEJSCACH
powinien być orzekany gdy istnieje związek pomiędzy popełnionym przestępstwem a przebywaniem sprawcy w określonych miejscach lub środowiskach
sąd musi sprecyzować o jakie miejsca i środowiska chodzi
OBOWIĄZEK POWSTRZYMYWANIA SIĘ OD KONTAKTOWANIA SIĘ Z POKRZYWDZONYM LUB INNYMI OSOBAMI W OKREŚLONY SPOSÓB LUB ZBLIŻANIA SIĘ DO POKRZYWDZONEGO I INNYCH OSÓB
ma na celu ochronę pokrzywdzonego w okresie próby oraz unikanie sytuacji konfliktowych
może być orzekany tylko przy akceptacji osób pokrzywdzonych – pokrzywdzony może nie chcieć ograniczenia tego kontaktu
OBOWIĄZEK OPUSZCZENIA LOKALU ZAJMOWANEGO WSPÓLNIE Z POKRZYWDZONYM
celem jest ochrona pokrzywdzonych, z reguły członków rodziny sprawcy
z tego względu, że znacznie ingeruje w prawa sprawcy, musi być motywowany wyłącznie popełnieniem przestępstwa na szkodę osób, z którymi sprawca zajmuje wspólnie lokal mieszkalny i przy akceptacji pokrzywdzonych
może być nałożony na sprawcę będącego właścicielem lokalu ale w żadnym wypadku nie ingeruje ono w przysługujące mu prawo własności lub inne prawo obligacyjne ALE ogranicza możliwość jego wykonywania w okresie próby
OBOWIĄZEK INNEGO STOSOWNEGO POSTĘPOWANIA W OKRESIE PRÓBY, JEŻELI MOŻE TO ZAPOBIEC POPEŁNIENIU PONOWNIE PRZESTĘPSTWA
generalna klauzula dająca sądowi możliwość określenia takiego zakresu obowiązków nałożonych na sprawcę w okresie próby, by najefektywniej osiągnąć jej cele
nie może być formą „ukrytej kary” ani ingerować nadmiernie w sferę praw i wolności obywatelskich
musi pozostawać z bezpośrednim związku z założonym celem probacji
WARUNKOWE ZAWIESZENIE WYKONANIA KARY
jego istota polega na wstrzymaniu wykonania kary orzeczonej już w wyroku skazującym na okres próby, w trakcie którego weryfikacji ulega pozytywna prognoza dotycząca sprawcy
głównym jej celem jest powstrzymywanie sprawcy od ponownego popełnienia przestępstwa
by nie zrodziło się przekonanie, że sprawca wobec którego sąd warunkowo zawiesił wykonanie kary pozostaje bezkarny, ustawodawca przy zastosowaniu tego środka probacyjnego przewidział możliwość orzeczenia grzywny chociażby jej orzeczenie na innej podstawie byłoby niemożliwe
PRZESŁANKI ZASTOSOWANIA WARUNKOWEGO ZAWIESZENIA WYKONANIA KARY
pozytywna prognoza kryminologiczna, że zastosowanie środka probacyjnego jest wystarczające do osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa
w przypadku grzywny można warunkowo zawiesić jej wykonanie, gdy jest orzeczona jako kara samoistna, a nie kumulatywna – nie jest istotna wysokość orzeczonej grzywny, może być ona nawet nadzwyczajnie obostrzona
można zastosować tą instytucję przy karze ograniczenia wolności, przy czym nie jest istotny okres na jaki ją orzeczono
w przypadku kary pozbawienia wolności, instytucję tą można zastosować tylko do kary nieprzekraczającej 2 lat pozbawienia wolności, przy czym zawsze będzie tutaj chodzić o karę orzeczoną a nie tą, jaka jest przewidziana za dane przestępstwo, co daje możliwość warunkowego zawieszenia kary w przypadku popełnienia zbrodni, jeżeli sąd nadzwyczajnie złagodził karę w skutek czego nie przekracza ona 2 lat pozbawienia wolności
w przypadku kary pozbawienia wolności sąd może warunkowo zawiesić jej wykonanie jeżeli została ona orzeczona w wymiarze nieprzekraczającym roku a sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności a jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa
w przeciwieństwie do warunkowego umorzenia postępowania, fakt uprzedniego skazania sprawcy nie stanowi bezwzględnie negatywnej przesłanki stosowania warunkowego zawieszenia. Muszą jednak za tym przemawiać szczególne względy.
by zastosować warunkowe zawieszenie wobec multirecydywisty, sprawcy którzy z popełnienia przestępstwa uczynili sobie stałe źródło dochodów (......) muszą za tym przemawiać szczególne względy
po nowelizacji art. 69 § 3 zostanie uchylony
WYJĄTKI STOSOWANIA WARUNKOWEGO ZAWIESZENIA PRZY WYŻSZYM WYMARZE KARY:
w odniesieniu do małego świadka koronnego możliwe jest zastosowanie na wniosek prokuratora warunkowego zawieszenia kary nieprzekraczającej 5 lat pozbawienia wolności- art. 60 § 5 kk
kara zostaje zawieszona na okres 2- 10 lat
w takiej sytuacji stosuje się przepisy art. 71-76
PRZEPISU ART. 69 § 1 NIE STOSUJE SIĘ
orzeczenie kary w ramach tzw. trybu konsensualnego, polegającego na zaakceptowaniu wniosku prokuratora o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie kary uzgodnionej ze sprawcą bez przeprowadzania rozprawy (art. 335 kpk) W tym przypadku również możliwe jest zawieszenie wykonania kary orzeczonej na okres do 5 lat pozbawienia wolności (art. 343 § 2 pkt 2 kpk)
KONSEKWENCJE PRAWNE ZASTOSOWANIA WARYNKOWEGO ZAWIESZENIA:
Art. 70 kk - Zawieszenie wykonania kary na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się wyroku i trwa:
od 2 do 5 lat- przy zawieszeniu kary pozbawienia wolności
od roku do lat 3 przy warunkowym zawieszeniu grzywny i kary ograniczenia wolności
od 3 do 5 lat- wobec młodocianego i multirecydywisty
od 2 do 10 lat – wobec sprawcy spełniającego przesłanki małego świadka koronnego
od 2 do 10 lat- w przypadku trybu konsensualnego
PO NOWELIZACJI 1 LIPCA 2015
od roku do 3 lat – zawieszenie wykonania KARY
od 2 do 5 lat – przy młodocianym i sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej
Art. 71 § 1 – sąd może nałożyć grzywnę zawieszając wykonanie kary:
pozbawienia wolności – do 270 stawek dziennych grzywny jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe
ograniczenia wolności – do 135 stawek dziennych grzywny jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe
§ 2 – w przypadku zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności, orzeczonej grzywny nie wykonuje się / zarządzona kara ulega skróceniu o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych grzywny
PO NOWELIZACJI 1 LIPCA 2015
zawieszając wykonanie KARY sąd może orzec grzywnę, jeżeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest możliwe
w razie zarządzenia wykonania kary grzywna nie podlega wykonaniu
kara pozbawienia wolności ulega skróceniu o okres równy połowie uiszczonych stawek dziennych grzywny
Art. 73 – oddanie pod dozór
fakultatywne przy zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności
obligatoryjne wobec młodocianego sprawy przestępstwa umyślnego, z art 64 § 2 oraz 65 § 1 , sprawcy przestępstwa popełnionego w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych
PO NOWELIZACJI 1 LIPCA 2015
fakultatywne oddanie pod dozór skazanego przy zawieszeniu wykonania KARY
pry obligatoryjnym oddaniu po dozór dodano przypadek sprawcy, który popełnił przestępstwo z użyciem przemocy na szkodę osoby wspólnie zamieszkującej
KONSEKWENCJE POZYTYWNEGO UPŁYWU OKRESU PRÓBY – art. 76 kk:
skazanie ulega zatarciu z mocy prawa po 6 miesiącach od zakończenia okresu próby
jeżeli na sprawcę nałożono grzywnę lub środek karny, zatarcie nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem (nie dotyczy to naprawienia szkody lub zadośćuczynienia)
wraz z zatarciem skazania, sprawca zostaje zwolniony spod nałożonych na niego obowiązków probacyjnych poza naprawieniem szkody
PO NOWELIZACJI 1 LIPCA 2015
dodane : w wypadku, o którym mowa w art 75a, zatarcie skazania następuje z upływem okresów przewidzianych w art. 107 § 4 i 4a a art 108 stosuje się
107 § 4 – w razie skazania na grzywnę lub ograniczenie wolności zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 5 lat od wykonania, darowania kary lub przedawnienia jej wykonania a na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatracie skazania już po upływie 3 lat
OBOWIĄZKI W CZASIE PRÓBY:
w okresie próby sąd może ustanawiać, rozszerzać lub zmieniać obowiązki z art. 72 § 1 pkt 3-8 albo od nich zwolnić, oprócz pkt 2.
nałożenie obowiązku z art. 72 § 1 pkt 6 wymaga zgody skazanego
sąd może oddać skazanego pod dozór albo go z niego zwolnić
PO NOWELIZACJI:
nałożenie obowiązku z pkt 6 , 6a wymaga zgody skazanego
sąd może oddać skazanego pod dozór lub go od niego zwolnić, przy czym zwolnienie z dozoru możliwe jest również wtedy, gdy jego sprawowanie jest niemożliwe lub znacznie utrudnione z przyczyn niezależnych od skazanego
ZARZĄDZENIE WYKONANIA KARY art. 75 kk:
OBLIGATORYJNIE:
§ 1 - w przypadku popełnienia przez sprawy w okresie próby podobnego przestępstwa umyślnego, za który został prawomocnie skazany na karę pozbawienia wolności
OBLIGATORYJNIE : podobnie jak wyżej, ale musi być to prawomocne skazanie na karę pozbawienia wolności bez warunkowego jej zawieszenia
gdy sprawca skazany za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub osoby małoletniej zamieszkującej wspólnie ze sprawcą, w okresie próby rażąco naruszył porządek prawny, ponownie używając przemocy lub groźby bezprawnej wobec osoby najbliższej lub innej osoby małoletniej zamieszkujących wspólnie ze sprawcą.
jeżeli okoliczności z § 2 zaistnieją po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez kuratora sądowego zawodowego, chyba że przemawiają przeciwko temu szczególne względy
FAKULTATYWNIE :
§ 2 - gdy skazany w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy popełnił przestępstwo inne niż w § 1, lub jeżeli uchyla się od uiszczenia grzywny, dozoru, obowiązków lub środków karnych, środków kompensacyjnych , przepadku
§ 3 jeżeli po wydaniu wyroku a przed jego uprawomocnieniem się skazany rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności gdy popełnił przestępstwo
zarządzenie wykonania kary nie może nastąpić później niż 6 miesięcy od wykonania okresu próby
wniosek o zarządzenie wykonania kary może złożyć również sądowy kurator zawodowy a także osoba godna zaufania (...) , jeżeli sprawca był poddany dozorowi lub obowiązkowi - UCHYLONY
§ 3a – zarządzając wykonanie kary w przypadkach z § 2 i 3 sąd może, uwzględniając dotychczasowy przebieg próby, skrócić orzeczoną karę ale nie więcej niż o połowę
WAŻNE PO NOWELIZACJI NOWY art. 75 a !!!
zarządzając wykonanie kary, sąd może zamienić ją na karę ograniczenia wolności polegającą na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne, przyjmując że:
1 dzień pozbawienia wolności = 2 dniom ograniczenia wolności lub 2 stawkom dziennym grzywny
przy czym ograniczenie wolności nie może trwać dłużej niż 2 lata a grzywna nie może przewyższać 810 stawek dziennych.
możliwe do zastosowanie wobec sprawcy, który w okresie próby rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności który popełnił inne przestępstwo niż w art. 75 § 1 lub jeżeli uchyla się od grzywny, dozoru, obowiązków, środków karnych, środków kompensacyjnych, przepadku
nie stosuje się tego wobec sprawy, który nie wykonał obowiązku z art. 72 § 1 pkt 7b lub § 2
pkt 7 b – opuszczenie lokalu wspólnie zajmowanego z pokrzywdzonym
§ 2 – świadczenie pieniężne / naprawienie szkody w całości lub części lub miast nich środek kompensacyjny
nie stosuje się jeżeli kara pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem została orzeczona na podstawie art. 60 § 5 (mały świadek koronny) albo 60a (wniosek przy trybie konsensualnym)
zamiana nie zwalnia skazanego od wykonania nałożonych obowiązków, orzeczonych środków karnych, kompensacyjnych lub zabezpieczających, chociażby później orzeczono karę łączną
sąd uchyla zmianę i zarządza wykonanie kary pozbawienia wolności, jeżeli skazany uchyla się od wykonania kary ograniczenia wolności lub grzywny, obowiązków, środków. Przy uchyleniu zmiany na poczet zarządzonej kary pozbawienia wolności zalicza się okres odbytej kary ograniczenia wolności lub uiszczonej grzywny przyjmując przelicznik podany wyżej
WARUNKOWE PRZEDTERMINOWE ZWOLNIENIE
dotyczy etapu wykonywania kary
jego istota polega na warunkowej rezygnacji z wykonania kary na okres próby, który sprawca spędza już na wolności
nie jest prawem podmiotowym lecz przywilejem
odnosi się tylko i wyłącznie do kary pozbawienia wolności!
w przypadku kary ograniczenia wolności ustawodawca posługuje się instytucją uznania kary za wykonaną (art. 83 kk) , tzn. jeżeli skazany odbył co najmniej połowę orzeczonej kary ograniczenia wolności, przy czym nie naruszał porządku prawnego i sumiennie wykonywał wskazaną pracę, wywiązywał się z nałożonych obowiązków o środków karnych, środków kompensacyjnych lub przepadku , sąd może zwolnić go z reszty kary uznając ją za wykonaną
nie można warunkowo zwolnić z odbywania kary pozbawienia wolności w stosunku do kary zastępczej pozbawienia wolności orzeczonej za niewykonaną grzywnę lub karę ograniczenia wolności
PRZESŁANKI:
art. 77 § 1 postawa, właściwości, warunki osobiste sprawcy, okoliczności popełnienia przestępstwa jak również zachowanie po popełnieniu i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, że sprawca po zwolnieniu będzie stosował się do orzeczonego środka karnego lub zabezpieczającego i będzie przestrzegać porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa
art. 78:
1/2 – co do zasady
2/3 – recydywa specjalna podstawowa
3/4- multirecydywa i sprawcy z art. 65 § 1
po 15 latach – przy 25 lat pozbawienia wolności
po 25 latach – przy dożywotnim pozbawieniu wolności
!!! art. 77 § 2 – niezależnie od w/w progów sąd może wyznaczyć surowsze ograniczenia w szczególnie uzasadnionych przypadkach !!
!!!! art. 77 § 2 – w szczególnie uzasadnionych wypadkach, niezależnie od w/w progów sąd wymierzając karę z art. 32 pkt 3-5 wyznaczyć surowsze ograniczenia !!!!
WARUNKOWE PRZEDTERMINOWE ZWOLNIENIE PRZY SUMIE KAR – art. 79 kk:
progi minimalne z art. 78 § 1 i 2 stosuje się do sumy dwóch lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno
Jeżeli chociażby w stosunku do jednej z tych kar obowiązywał wyższy próg minimalny, to ma on zastosowanie do całej sumy kar.
niezależnie od tych progów, zawsze sąd będzie mógł zastosować wobec sprawcy, któremu wymierzono kilka niełączących się kar pozbawienia wolności, przedterminowe zwolnienie po odbyciu łącznie 15 lat kary pozbawienia wolności
jeżeli chociażby jedna z niepodlegających łączeniu kar, które skazany ma odbyć po kolei, była karą 25 lat pozbawienia wolności lub dożywotniego pozbawienia wolności, stosuje się progi z art. 78 § 3 , tj. jeżeli wśród niepodlegających łączeniu kar jest chociażby jednak kara 25 lat pozbawienia wolności (a nie ma wśród nich dożywocia), to sprawcę można zwolnić po minimum 15 latach.
tu w tym przypadku zastosowanie w dalszym ciągu ma art. 77 § 2 !
art. 79 nie ma zastosowania, gdy sąd penitencjarny zastosuje art. 155 kkkw, czyli zwolni skazanego z odbycia reszty kary, gdy przerwa w jej wykonaniu trwała minimum rok a sprawca odbył minimum 6 miesięcy kar , przy czym nie stosuje się tego trybu gdy suma kar przekracza 3 lata pozbawienia wolności
OKRES PRÓBY
co do zasady jest to okres, jaki pozostał do końca odbycia kary, jednakże nie może być krótszy niż 2 lata i dłuższy niż 5 lat
w przypadku multirecydywisty a sprawcy z art. 65 § 1 – nie krótszy niż 3 lata
przy warunkowym zwolnieniu z kary 25 lat lub dożywocia – 10 lat
DOZÓR KURATORA W OKRESIE PRÓBY:
co do zasady fakultatywny
obligatoryjny w stosunku do skazanych za przestępstwo z art. 197-203 kk
197 – zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej
198 – seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności
199 – seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia
200- seksualne wykorzystanie małoletniego
200 a – elektroniczna korupcja seksualna małoletniego
200 b – propagowanie pedofilii
201 – kazirodztwo
202- publiczne prezentowanie treści pornograficznych
203 – zmuszenie do uprawiania prostytucji
przestępstwo popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych
młodocianego, który został skazany za przestępstwo umyślne
skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności
sprawcy z art. 64 § 2 oraz 65 § 1
OBOWIĄZKI W OKRESIE PRÓBY
fakultatywne z całego katalogu art 72 § 1 , które w okresie próby można ustanawiać, uchylać i zmieniać
fakultatywne świadczenie pieniężne z art. 72 § 2 w sytuacji, gdy sprawca nie naprawił szkody
PONOWNE WARUNKOWE ZWOLNIENIE art. 81:
w sytuacji, gdy warunkowe zwolnienie zostanie odwołane, ponowne warunkowe zwolnienie nie może nastąpić przed upływem roku od osadzenie skazanego w zakładzie karnym
w przypadku kary 25 lat pozbawienia wolności lub dożywocia, nie może to nastąpić przed upływem 5 lat
PO NOWELIZACJI: ponowne warunkowe zwolnienie nie może nastąpić przed odbyciem, po ponownym osadzeniu, przynajmniej roku pozbawienia wolności a w przypadku kary 25 lat pozbawienia wolności lub dożywocia – przynajmniej 5 lat
UZNANIE KARY ZA ODBYTĄ art. 82
jeżeli w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od jej zakończenia nie odwołano warunkowego zwolnienia (SN : prawomocnym postanowieniem) , karę uważa się za odbytą z chwilą warunkowego zwolnienia
jeżeli w stosunku do sprawcy został wydany wyrok łączny obejmujący karę już orzeczoną za przestępstwo pozostające w zbiegu realnym z innymi lub innymi przestępstwami, z której to sprawca jeszcze przed wydaniem wyroku łącznego został warunkowo przedterminowo zwolniony , wówczas na poczet tak orzeczonej kary łącznej zalicza się nie całą orzeczoną wcześniej karę lecz tylko tyle, ile faktycznie jej odbył
WAŻNE: określenie daty, w której uważa się karę za odbytą ma znaczenie przy liczeniu terminów określonych w przepisach o recydywie . Jeżeli sprawca został skazany na karę roku pozbawienia wolności ale został z niej warunkowo, przedterminowo zwolniony i okres próby upłynął pozytywnie, to karę uważa się za odbytą z chwilą wydania prawomocnego postanowienia o warunkowym przedterminowym zwolnieniu , tzn. że w tym przypadku sprawca faktycznie odbył tylko 6 miesięcy pozbawienia wolności więc może jedynie kwalifikować się do recydywy podstawowej zwykłej.