Lekcja: 2 godziny	Data: 17 grudnia 2009	Klasa: IIa/ IIc

Temat: Nie masz cię, Orszulo moja! Rozpacz ojca po stracie córki. „Treny” Jana Kochanowskiego.

Uzasadnienie w podstawie programowej: uczenie istnienia w kulturze, przede wszystkim w jej wymiarze symbolicznym i aksjologicznym, dokonywanie celowych zabiegów redakcyjnych w zakresie poprawiania i parafrazowania tekstów własnych i cudzych, dostrzeganie i komentowanie swoistych właściwości poznawanych utworów literackich i tekstów kultury oraz określanie funkcji zaobserwowanych środków wyrazu, dostrzeganie uniwersalności doświadczeń, przemyśleń, uczuć i aspiracji wpisanych w dzieła z różnych okresów i kręgów kulturowych, dostrzeganie związku utworów z biografiami twórców i czasem historycznym.

Powiązanie z wcześniejszą wiedzą [uczeń]: Wie, czym są archaizmy. Zna podstawowe wiadomości o Janie Kochanowskim i jego twórczości.

Cele lekcji: Poznaje nowy gatunek literacki, jakim jest tren. Potrafi nazwać emocje towarzyszące czyjejś śmierci. Wie, jak przeredagować tekst staropolski na język współczesny.

Metody i formy pracy: praca z tekstem praca indywidualna praca zbiorowa
Przebieg lekcji: Czynności organizacyjne. Pytanie kluczowe: Co się dzieje w nas, gdy umiera ktoś bliski? Nauczyciel puszcza uczniom jeden z Nokturnów Chopina. Uczniowie starają się rozpoznać utwór i opisać, jakie słyszą dźwięki i jakie uczucia temu towarzyszą. Zapisanie tematu lekcji. Uczniowie zapoznają się z dedykacją poprzedzającą „Treny” i na jej podstawie próbują scharakteryzować autora. Pod koniec lekcji zweryfikują swoje hipotezy. Nauczyciel głośno czyta „Tren V”. Następnie uczniowie czytają go w ciszy. (W tle Nokturn Chopina.) Wyjaśnienie niezrozumiałych wyrazów. Przypomnienie definicji archaizmów. Dwoje uczniów czyta jeszcze raz tekst głośno. Pierwsze wrażenia po wysłuchaniu wiersza. Każdy uczeń, na małej kartce, zapisuje po 2 pytania do wiersza. Zapisanie do zeszytu najciekawszych i próba udzielenia na nie odpowiedzi. Możliwe pytania uczniów: Jak czuje się ojciec po stracie córki? Co się stało z matką Orszulki? Czy rodzice kochali Orszulkę? Dlaczego Kochanowski przywołuje Persefonę, a nie zwraca się do Boga, jak w „Hymnie”? Dlaczego Kochanowski napisał „Treny”? Dlaczego porównuje córkę właśnie do oliwki? Nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów o pojęcia tren, pytanie retoryczne, porównanie homeryckie. Następnie je wyjaśnia i rozdaje notatkę. CZĘŚĆ DRUGA: Próba przeredagowania trenu na język współczesny. Podział uczniów na pary. Każda para pracuje nad jednym wersem. Pary odczytują kolejno swoje wersy. Wspólna korekta. Zapisanie jednej wersji utworu. Podsumowanie pracy. Wstawienie plusów/ ocen.
Kluczowe pytania dla uczniów: Co się dzieje w nas, gdy umiera ktoś bliski?
Pojęcia: - tren - pytanie retoryczne
Praca domowa: Zredaguj krótką notatkę na temat postawy i uczuć ojca, po stracie córki. Przeczytaj „Tren VIII”
Materiały i pomoce dydaktyczne: - wyjaśnione pojęcia: tren, pytanie retoryczne, porównanie homeryckie - „Nokturn” Chopina - Słownik symboli

KARTA PRACY

(dla ucznia z upośledzeniem lekkim)

Imię i nazwisko………………………………………………..

1. Wypisz z wiersza Jana Kochanowskiego wszystkie rzeczowniki.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1. Na podstawie tekstu uzupełnij brakujące wyrazy.

oliwka ………………

……………. ciernie

rodne ………………..

sroga ……………………..

………….. Persefona

matka …………………

1. Jan Kochanowski porównuje swoją córkę do wzrastającej oliwki. Do czego Ty, porównałbyś członków swojej rodziny? Zapisz swoje skojarzenia lub narysuj. Jeżeli wybrałeś rysowanie pamiętaj, aby w każdym okienku zapisać, kogo dotyczy rysunek.

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………