Wykład1
1.Rola i zadania nasiennictwa w gospodarce narodowej:
- wytwarzanie materiału siewnego
- zapotrzebowanie gospodarstw rolnych, ogrodniczych, leśnych w dobrej jakości materiał siewny
- zapewnienie dużej różnorodności odmian.
Inicjuje postęp w gospodarce rolnej
2. Postęp na przykładzie buraka cukrowego
| Odmiany wielokiełkowowe | Odmiany jednokiełkowe |
|---|---|
| Zawartość cukru 14-15% | Zawartość cukru 18% |
| Nierównomierne wschody | Wyrównywane wschody |
| Stosowanie przerywki | Szybki wzrost |
| Plon cukru 4-5 t/ha | Plon cukru 10-12 t/ha |
3. Nasiennictwo:
- nauka: produkcja nasienna, ocena nasion, sposób przechowywania, pożniwna poprawa jakości, dystrybucja, opracowanie norm i przepisów prawnych dotyczących produkcji i obrotu handlowego
4. (SCHEMAT) Hodowla roślin-> urzędowa cena-> nasiona kwalifikowane-> reprodukcja nasion-> zuprawa-> kwalifikacja polowa-> zbiór omłot-> przechowywanie-> magazyn nasienny-> próbobranie-> uszlachetnianie-> marketing (krótkotrwałe przechowywanie)-> urzędowe próbowanie-> ocena nasion-> przechowywanie nasion przeznaczonych do sprzedaży.
Wykład2
T: Powstawanie i budowana nasion
1.Nasiono- organ rozsiewania powstały z zalążka (botanika): zarodek, tkanka zapasowa (liścienie, bielmo, obielmo), okrywa nasienna
*każda część której można odtworzyć roślinę (nasiona) diasporę
- nasiona
* roślin strączkowych
- owoce
* ziarniaki zbóż
- bulwy (ziemniak, topinambur)
- łusko bulwy (mieczyk(
- cebule: osłonięte (cebula, por, czosnek), osłonięte (lilia)
- kłącza (imbir, chrzan)
- rozłogi (truskawka, poziomka)
- sadzonki
- rozmnóżki liściowe (żyworódka)
- odkłady (porzeczka)
- zarodki
2. Rozmnażanie wegetatywne
* + umożliwia rozmnażanie roślin niedających się rozmnażać generatywnie
*- długi okres użytkowania, szybsze starzenie się, wyradzanie
3. Rozmnażanie generatywne
*Zachodzi w organach płciowych- kwiatach
*Typy kwiatostanów:
Grono, kłos, wiecha, główka, kolba, koszyczek, baldach proste, baldachogrono, baldach zł.
*Kolejność rozwoju kwiatu:
Pączek wegetatywny-> zawiązek kwiatowy-> kwiat
*długość kwitnienia: gatunek rośliny, warunki zewnętrzne
* zapłodnienie:
- jądro plemnikowe I + komórka jajowa= zygota
- jądro komórkowe II + WJWZ= bielmo
WJWZ- wtórne jądro woreczka zalążkowego
4. Ontogeneza. Etapy:
- kształtowanie się zasadniczych części nasienia- formowanie (zarodka, bielma)
- dojrzewanie nasion (faza wypełniania nasion, faza dojrzewania)
5. Kształtowanie się zasadniczych części nasienia:
*kształtowanie zarodka
- podziały: zygota-> niezróżnicowanie komórki merystema tyczne-> prazarodek-> zarodek
*podział bielma: podziały mitotyczne jąder
* formowanie się łupiny nasiennej: cienkie osłonki-> twarda okrywa
* rozwój zarodka Arabidopsis thaliana
Zygota-> Acell-> 8 cell-> 16 cell-> Elary globular-> late globular-> transitian, late heart-> seedling
*położenie zarodków w nasionach: centralne, bazalne, proste, spiralne, zgięte, kuliste
6. Rozwój owocu:
*rozrost zalążni (lub/ i dna kwiatowego)-> owocnia
Budowa zalążni od typu zalążni, owoce mięsiste- silnie rozrośnięta tkanka miękiszowa, owoce niepękające- owocnia zrasta się z okrywą
*dojrzewanie owocni:
Owocnia niedojrzała- wysoka zawartość garbników i kwasów organicznych,
owocnia dojrzała- wysoka zawartość karotenoidów, cukrów i antocyjanów
*typy owoców: owoce pojedyncze pękające- łuszczyna, strąk, torebka
Owoce zamknięte-(niepękające) dzielimy na sztuczne: orzech, ziarniak, niełupka, rozłupniak strąk, oraz na mięsiste: pestkowiec, jagoda
*rozwój korka między owocem a szypułką
* wielkość nasion:
- duże: palmy, orzech kokosowy (30 cm 2kg)
-średniej wielkości: kasztanowiec zwyczajny, dynia, fasola
- drobne: storczykowate, zrazowate
*kształt: kuliste, owalne, nerkowate
* barwa: szara, brązowa, czerwona, zielona
*ilość wytwarzanych nasion przez i roślinę (przykłady:
- synopsis 2000- gorczyca
- polygonism auculore 3000- rdest
- matricare chamonilla 48000- rumian
- erigeron canadensis 110000- przymiotło kanadyjskie
*sposoby rozsiewania nasion: pękanie owoców, anemochoria (przez wiatr), hydrochoria (przez wodę), zoochoria (przez zwierzęta), Antropochoria (przez człowieka)
7. Charakterystyczne cechy budowy diaspor roślin motylkowych:
*rodzina Brassicaceae (cruaferae) kapusty (krzyżowe)
- materiał siewny- nasiona kształtu kilistego
- zbudowane z zarodka wypełniającego całe wnętrze i okrywy nasiennej
- substancja zapasowa w liścieniach- olej
* rodzina Chenopodaiaceae komosowate:
- materiał siewny- twardy owocostan jedno- lub wielonasienny (do 5 owoców)
- owoc- jednokomorowa kulista torebka, spłaszczona u góry i zakryta wieczkiem,
Wewnątrz- nasienie nerkowate, brunatne, błyszczące
*rodzina Fabaceae (Leguminoseae) bobowate (strączkowa te):
- nasienie ze znaczkiem
- lub człony strąka
- znaczek, kształt i barwa są charakterystyczne dla danego gatunki
* rodzina Poacae (Graminae) wiechlinowate (trawy):
- materiał siewny- jednonasienny owoc (ziarniak) nagi, oplewiony lub owocostan (kłosek)
- kształt- wrzecionowaty, baryłkowaty, szydełkowaty, eliptyczny, kulisty
-ziarniaki oplewione z ością lub bez
- ziarniaki nagie z bródką lub bez
Wykład2
1.dojrzewanie nasion
• całokształt przemian fizjologicznych mających ba celu osiągnięcia zdolności rozsiewania i kiełkowania
- dojrzałość morfologiczna- osiągnięcie właściwej wielkości, kształtu , masy
- dojrzałość fizjologiczna- osiągnięcie pełnej zdolności kiełkowania
• wpływ warunków atmosferycznych
- dostępność wody w fazie wypełniania
* wpływa na skład chemiczny, sprzyja syntezie skrobi
• faza wypełniania nasion (powiększania nasion)
- 15- 30 dni
- gromadzenie substancji zapasowych
*białka (ziarna aleuronowe), lipidy, węglowodany (ziarna skrobi)
- utrata wody
- zmniejszanie intensywności oddychania
• gatunki gromadzenia białka
- słonecznik 50%, soja i soczewica 30%, groch 25%, fasola 23%
• gatunki gromadzące węglowodany (głównie skrobie)
- jęczmień 74%, kukurydza 71%, pszenica i Zyto 63%
• gatunki gromadzące lipidy
- rącznik 64%, soja 50-68%, słonecznik 18%
• białka
- proste: albuminy (obecne we wszystkich komórkach roślinnych), globuliny (białka zapasowe w liścieniach motylkowych i aleuronie zbóż, występują w tkankach merystematycznych. Prolaminy- ( w bielmie zbóż, wysoka zawartość proliny i glutaminy), gluteliny- ( w bielmie zbóż, wchodzą w skład glutenu), histony( w chromosomach)
- złożone: glikoproteidy (zawierają w cząstkach reszty cukru, błonach komórkowych i śluzach roślinnych), lipoproteidy- (zasadniczy składnik budulcowy błony komórkowej), chromoproteidy- ( warunkują oddychanie, fotosyntezę transport i magazynowanie jonów metali >> karatenoidy, związki flawomowe, porfiryny, magnezoporfiryny->> chlorofil)
Nukleoproteidy- (występują w jądrze i plastydach, biorą udział w biosyntezie białka, przekazywaniu cech, wzroście i rozwoju)
- cukry proste (ksyloza, glikoza, fruktoza, sacharoza, prineweroza,rafinoza, stachioza, w bielmie i liścieniach, w nasionach kiełkujących)
•węglowodany – wielocukry: celuloza ( kilkadziesiąt tys. Resztek glukozy- łańcuch prosty, główny składnik ścian komórkowych- kilka % masy nasion), hemiceluloza- okrywa nasienna, pektyny- (krótkie i długie proste łańcuchy, mają zdolność pęcznienia i żelowania wody, ściana komórkowa gumy i śluzy (tworzą w wodzie śluzowate roztwory >> karaban Szarańczyn strąkowy, ułatwiają kiełkowanie)
- skrobia (łańcuchy rozgałęzione- amylopektyna + amylaza, w bielmie- trawy, liścieniach- motylkowate)
•lipidy - estry kwasów tłuszczowych z glicerolem
• kwas oleinowym linolowy, linolenowy
- bielmo (palma olejowa), liścienie (słonecznik, rzepak), - zawieszone w cytoplazmie kroplą
- estry kwasów tłuszczowych z alkoholem długołańcuchowym
• woski (warstwa ochronna na powierzchni nasion, materiał zapasowy- jojoba)
- fosfolipidy (składnik błon komórkowych, składnik chloroplastów, w zarodkach)
- glikolipidy- w zarodkach
•substancje mineralne: zapewniają zarodkowi dostępności pierwiastków wykorzystywanych do syntezy enzymów, najwięcej w nasionach oleistych
• substancje biologicznie czynne: enzymy ( w zarodku i warstwie aleuronowej, nieczynne w nasionach suchych, decydują o długości i przechowywania nasion), witaminy(składniki enzymów, niewielka ilość w dojrzałych suchych nasionach, wzrost podczas kiełkowania)
Fitohormony- (auksyny, gibereliny, cytokininy, uwalniany podczas kiełkowania, niedobór- utrata żywotności) inhibitory kiełkowania- (związki fenolowe, kwas absyscynowy (ABA), JASMONIDY, ETYLEN, W OKRYWIE NASIENNEJ
•stopień zawiązania wody: początkowo z całej powierzchni, po obniżeniu wilgotności do 25% coraz wolniejsze parowanie, przy wilgotności 14%- tylko przez szczeliną znaczka, poniżej 14% zredukowana aktywność metaboliczna
•czynniki wpływająca na skład chemiczny i budowę nasion
- woda (niska dostępność- wzrost związków azotowych i substancji mineralnych, Wysoka dostępność- wymywanie z nasion związków drobnocząsteczkowych
- temperatura ( wysoka- przyspiesza proces dojrzewania, nasiona są drobne pszenica- lepsza wartość wypiekowa, niska- zahamowanie procesu dojrzewania)
- światło( niedostateczna ilość- nisko wigor i małe nasiona)
- zasobność gleby ( P i K- wysoka zawartość- gromadzenia węglowodorów i tłuszczów, nadmiar K i Ca- nasiona trwałe, N- wysoka zawartość- gromadzenia białek, nadmiar N- wyleganie roślin, osłabienie okrywy nasiennej)
Wykład3 T:spoczynek nasion
1.Spoczynek diaspor generatywnych
Spoczynek- wszystkie formy zahamowania wzrostu zarodka i wstrzymanie kiełkowania
- względny (wymuszony)
* w wyniku braku odpowiednich warunków zewnętrznych tj. woda, powietrze, ciepło
* zostaje przerwany gdy stopień uwodnienia diaspor przekracza 28-45%
- bezwzględny (rzeczywisty, głęboki, organiczny)
*uwarunkowany genetycznie, czynniki natury anatomicznej, czynniki natury fizjologicznej, czynniki natury ekologicznej
I spoczynek wywołany czynnikami natury anatomicznej
• nieprzepuszczalność okryw nasiennych dla wody
- rodziny Fabaceae, Solanaceae, Polygonaceae
- nasiona „twarde” nie pęcznieją i nie kiełkują w przyjętych do testowania warunkach
- woda nie przenika przez okrywy, inhibitory wzrostu hamują dodatkowo rozwój zarodka
- spoczynek ustępuje pod wpływem uszkodzenia okrywy owocowo-nasiennej np.: skaryfikacji
•nieprzepuszczalność okryw nasiennych dla gazów
- trawy, tytonie, sałaty
- okrywy nasienne ograniczają dostęp tlenu do zarodka lub utrudniają uwolnienie do atmosfery dwutlenku węgla
- często jest wspomagany inhibitorami wzrostu
- uszkadzanie, wysychanie diaspor, utlenianie fenoli w okrywach, chłodną stratyfikację, zmienna temperaturę
•mechaniczne powstrzymywanie wzrostu zarodka przez otaczające tkanki
- u Rosaceae, sprężone z działaniem inhibitorów wzrostu
- występuje dość rzadko
- uszkodzenie tkanek przeszkadzających umożliwia i ułatwia kiełkowanie
•niedorozwój zarodka
- Palmaceae, Magnoliaceae, Paeoniaceae, Orchidaceae
- nasiona dojrzałe morfologicznie z zarodkami w stadium prazarodka lub początkowego różnicowania organów
- ciepło lub zmiennocieplna stratyfikacja, hormonizacja, wydzieliny korzeniowe
II spoczynek wywołany czynnikami fizjologicznymi
• wywołany pojedynczym mechanizmem przyhamowania wzrostu zarodka (osi zarodkowej) (PD non- deep)
- dość powszechny, zarodek znajduje się w słabym uśpieniu
- czynnik hamujący znajduje się w samym zarodku, okrywach nasiennych, bielmie
- niska lub zmienna temperatura, suche przechowywanie, napowietrzanie
• wywołany podwójnym mechanizmem hamowania wzrostu zarodka
- niektóre krzewy, konwalia
- tzw „nasiona dwuletnie”
- spoczynek epikotyla wywołany jest innymi inhibitorami niż spoczynek korzeni zarodkowych
- przemienna stratyfikacja: ciepło/chłodno/ zimno
• spoczynek wtórny, indukowany
- zdolne do kiełkowania, napęczniałe nasiona popadają w stan głębokiego uśpienia
- wywołany jest przez niesprzyjające czynniki ekologiczne, chemiczne, fizyczne
-pogorszenie wymiany gazowej, pojawienie się inhibitorów i blokowanie odcinka metabolicz.
- stratyfikacja
IIIspoczynek wywołany jednoczesnym działaniem czynników anatomicznych i fizjologiczny.
•wywołany obecnością grubych, zwartych okryw nasiennych oraz uśpienia zarodka
- drzewa owocowe pestkowe, śnieguliczka
- kilka lat spoczynku
- skaryfikacja i ciepła lub ciepło- chłodna stratyfikacja
•wywołany jednoczesnym niedorozwojem zarodka i jego uśpienie
- występuje rzadko, jesion, lipa, cis
- długa stratyfikacja ciepła (wzrost zarodka) a następnie długa stratyfikacja chłodna (ustępuje uśpienie zarodka)
•mechanizm spoczynku
•czynniki indukujące spoczynek nasion
- temperatura
* od niej zależy szybkość dojrzewania i stopień dojrzałości nasion w okresie zbioru
* nasiona pochodzące z rejonów o dużych wahaniach termicznych cechuje wyraźny termoperiodyzm kiełkowania
- wilgotność klimatu
* dla traw i innych roślin zielnych diaspory kształtujące się w warunkach suchych, mają skrócony okres spoczynku
*u roślin wytwarzających nasiona twarde-liczba nasion twardych zwiększa się w war. suchych
- światło
* dostęp światła do roślin macierzystych, długość dnia
* skład spektralny światła
- hormony roślinne ABA (kwas abscynowy) i GA (geberaliny są ważne dla spoczynku i wzrostu
•długość życia i starzenie się nasion
*Długość życia( długowieczność)- czas podczas którego dojrzałe morfologicznie zachowują zdolność kiełkowania. Wyróżniamy: genetyczną i gospodarczą
* długość nasion przechowywanych w dobrych warunkach przechowalniczych: zboża 5-11 lat, kapusta 4-5 lat, cebulowe 4-6 lat, strączkowe 3-4 lata
2.klasyfikacja poglądów na starzenie się nasion
•czynniki zewnętrzne
-promieniowanie jonizujące-> DNA, grzyby
* efekt patogeniczny, miko toksyny (inhibitory wzrostu, mutageny)
•czynniki wewnętrzne
- akumulacja metabolitów toksycznych
*inhibitory wzrostu: fenole, LAA, ABA
* mutageny
- denaturacja makrocząsteczkowa
* kwasy nukleinowe, białka, błony lipidowe
- wyczerpanie zapasów pokarmowych
* substancji zapasowych wskutek oddychanie, zanik witamin, hormonów itp.
Wykład4
T: kiełkowanie nasion
1.Kiełkowanie wzrostu zarodka
• fazy: fizyczna, biochemiczna, morfologiczna
• faza fizyczna- pobieranie wody
- rozpuszczanie się po przekroczeniu tzw. Poziomu krytycznego
Przykłady nasion: oleiste 54-68%, burak cukrowy 66%, strączkowe 47-59%, zboża 28-47%
- proces imbibicji (pęcznienia)
• pobieranie wody zachodzi przez: okienko, znaczek, całą powierzchnie pokrywy nasiennej
•dyfuzja i hydratacyjne ssanie wody przez koloidy
- siła maleje ze wzrostem uwodnienia
- faza odwracalna, trwa przez ok. 1 godzinę
- brak zmiany objętości
•pobieranie wody z udziałem energii:
- wzrost potencjału osmotycznego, hydroliza związków zapasowych, aktywacja metabolizmu
- faza odwracalna z uszczerbkiem żywotności
•pojawienie się korzenia zarodkowego
- zanik potencjału matrycowego, obecność bardzo dużego potencjału osmotycznego
- faza nieodwracalna
•początek wzrostu zarodka
- nasiona o dużej zawartości białka 50-60% wody
- pozostałe 20-40%
•kiełkowanie pełne
- uwodnienie nasion do 85-95%
•faza biochemiczna- przejście nierozpuszczalnych związków zapasowych w rozpuszczalne
- aktywizacja enzymów hydrolitycznych w zarodku
- rozkład substancji zapasowych
- powiększenie strefy hydrolizy w bielmie i liścieniach
- wzrost masy hipokotylu, epiko tylu i korzenia zarodkowego
- wzrost natężenia oddychania
- zmniejszenie suchej masy o 20%
• faza morfologiczna- wzrost zarodka
↙podziały i wydłużanie komórek
* kiełkowanie epigeniczne (nadziemne)
- szybki rozwój hipokotylu, następnie epiko tylu
*kiełkowanie hypogeniczne (podziemne)
- szybki wzrost epiko tylu, powolny hipokotylu
↙ pojawienie się pierwszych liści i samożywnej siewki
2. Typy kiełkowania nasion
•kiełkowanie jednostopniowe (one-step)
- u nasion bezbielmowych (Brassica ssp., Pisum)
- pobieranie wody trójfazowe
- ABA hamuje pobieranie wody podczas III fazy oraz podział komórek korzenia zarodkowego
•kiełkowanie dwustopniowe
- u nasion bielmowych (L. eipidium, Arabidopsis, Nicotiana)
- I etap- pęknięcie okrywy nasiennej
- II etap- pęknięcie bielma mikropylarnego
- ABA nie wpływa na etap I hamuje rozkład bielma. Jest kontrolowany przez GA oraz/ lub etylen
C- kontola nasion F- pojawia się kwas abscynowy
Absym hamuje rozsiewaie komórek bielma. Giberaliny- indukcja rozkład ścian komórkowych bielma i może przebić i kiełkować
3. Czynniki wpływające na kiełkowanie nasion
•dostępność wody
- ilość wody pobieranej nie przekracza 2-3 razy suchej masy nasion
•dostęp tlenu
- niedobór tlenu wywołuje spoczynek głęboki
- wyjątek ryż
•odpowiednia temperatura
- minimalna (żyto- 1-4 C, pszenica 3-5 C, ryż 10-12 C)
- maksymalna (powyżej 30-40 obniżenie zdolności kiełkowania
•inne (obecność lub brak światła, substancje chemiczne- etylen, allelopatia)
4. Morfologia siewek
•siewki normalne kiełkujące
- dobrze rozwinięty system korzeniowy
- dobrze rozwinięty hipokotyl
- dobrze rozwinięty zielony liść wychodzący z (lub znajdujący się wewnątrz) koleptylu
- nieuszkodzony epikotyl o normalnie rozwiniętym pączku wierzchołkowym
- dobrze rozwiniętym jednym lub dwoma liścieniami
•siewki nienormalne kiełkujące
- z ujemnym geotropizmem
- z infekcja pierwotną
- o zrośniętych zarodkach niedających się rozdzielić
- albinotyczne
- o skręconym, pękniętym koleptylu na długości większej niż 13
- o zdeformowanych liścieniach
- bez lub o skróconym korzeniu pierwotnym
Wykład5
T: wigor nasion
1.Wigor nasion- zdolność nasion do kiełkowania i wzrostu roślin w szerokim zakresie warunków agrotechnicznych
- określa przyszłą wartość plonotwórczą
- nasiona z wysokim wigorem charakteryzują się szybkimi i równomiernymi wschodami, mniejszą wrażliwością na niekorzystne zmiany temperatury i wilgotności, wyrównaniem morfologicznym
2. Wigor genetyczny
• powstaje w procesie zapylenia i zapłodnienia
•wpływa na aktywność fizjologiczną tkanek zarodka (2n=1n żeńskie + 1n męskie) oraz okrywę nasienną (2n żeńskie)
- nasiona o dużym zarodku i znacznym bielmie-> wysoki wigor
- nasiona mieszańcowe (zwłaszcza heterozyjne)
•sprawna biosynteza kwasów nukleinowych i białek
•zwiększona masa i rozmiary zarodka, większa szybkość i siła kiełkowania, lepszy rozwój siewek
3. Wigor fizjologiczny
•kształtuje się podczas procesu formowania i dojrzewania, często także w trakcie przechowywania i uszlachetniania nasion
•jego powstawanie regulowane jest przez:
-ekspresję genomu
- wpływ czynników siedliskowych
* nasiona zbierane systemem dwuetapowym mają wyższy wigor niż zbierane jednoetapowo
•niski wigor nie całkowicie dojrzałych nasion może być wywołane: ( niepełnym sformowaniem zarodka, niepełną sprawnością organelli, obecnością inhibitorów kiełkowania, uszkodzeniami dedykacyjnymi, dużą wrażliwością na patogeny grzybowe i bakteryjne, niepełnym nagromadzeniem materiałów troficznych
4. Wigor ekologiczne
•istnieje w niektórych partiach nasion, które reagują na czynniki środowiska (np.: mikroklimat przechowalniczy)
- nasiona tych samych gatunków i odmian, przechodzące z różnych stref geograficzno- klimatycznych i geograficzno- ekologicznych mają różny wigor wyjściowy
- nasiona o dużej „długowieczności” mają z reguły wysoki wigor
- nasiona typowe (orthodox seeds) starzeją się powoli, gdy mają wysoki wigor
5. Kształtowanie wigoru nasion
•czynniki wpływające na poziom wigoru
- właściwości genetyczne, warunki wzrostu i rozwoju roślin, stan dojrzałości nasion w czasie zbioru, cechy morfologiczne nasion, uszkodzenia, patogeny
•czynniki obniżające wigor nasion
- niewłaściwa agrotechnika, niekorzystne warunki pogodowe (zwłaszcza w czasie zbioru), zbyt wczesna lub zbyt późny termin zbioru, przechowywanie w niewłaściwych warunkach
6. badanie wigoru nasion
a) testy bezpośrednie
- test Hiltnera
•przeprowadzenie kiełkowania nasion w trudnych warunkach
•wykonanie: nasiona przykrywamy 3-4 cm warstwą żwiru, małych kamyków,
- odstawienie na 10-14 dni temp ok. 20 st.C, brak światła
- oznaczanie liczby siewek normalnych i nienormalnych które przebiły warstwę gruntu
- dla roślin jednoliściennych
- Cold test
• określa możliwości kiełkowania i wzrostu siewek w niskiej temp. I glebie z patogenami
•wykonanie: pobranie zainfekowanej gleby z pola,
- wysianie i przykrycie nasion
- umieszczenie prób w temp 10 st. C na 6 dni, następnie w temp 20 st. C na 7 dni
- ocena siewek
•dobra korelacja ze wschodami polowymi
•trudności w standaryzacji gleby
- test przyspieszonego starzenia AA
•wykorzystuje sztuczne starzenie nasion
•wykonanie: poddanie części partii nasion działaniu temp 40-45 st C przez 72 godz. Przy wysokiej wilgotności
- przeprowadzenie standardowej oceny kiełkowania
- ocena siewek i porównanie z kontrolą
- jeśli wyniki są zbliżone- nasiona cechują się wysokim wigorem
- test kontrolowanego starzenie CD
•wykonanie: poddanie nasion działaniu wysokiej temp 40-45 przez 24-48 h, przy wysokiej wilgotności
- obniżenie wilgotności nasion do 20%
- kiełkowanie nasion na podłożu bibułowym
- oznaczanie procentu nasion kiełkujących
•im wyższy wynik tym wyższy wigor nasion
- test wigorowy kompleksowego stresu
•wykonanie: moczenie nasion w wodzie przez 48h w temp 2-5 st. C
- kiełkowanie nasion w warunkach optymalnych
-określenie wigoru na podstawie zdolności kiełkowania i długości siewek
b) testy pośrednie
- test długości siewek
•standardowe kiełkowanie w rulonach bibułowych przez 10-14 dni
- obliczanie liczby różnej długości siewek
- metoda rentgenograficzna ( prześwietlanie nasion promieniami X, pozwala wykryć anomalie w budowie wewnętrznej, do oceny jakości nasion drzew
- test elektroprzewodnictwa ( moczenie nasion przez 24 h w wodzie destylowanej, wykonanie konduktometrycznego pomiaru przewodnictwa uzyskanego r-r , im niższe przewodnictwo elektryczne tym większy wigor nasion
Wykład6
1.Uszlachetnianie nasion:
- poprawa wigoru na różnych etapach homogenezy
- poprawa homogenności i różnych cech nasion (kształt, wielkość)
2. uszlachetnianie nasion na roślinach macierzystych
•prawidłowa agrotechnika
- ochrona przed chorobami i szkodnikami
- optymalne odżywianie
* dobre zaopatrzenie w P i K-> gromadzenie węglowodanów
* N-> gromadzenie białek
- stosowanie regulatorów wzrostu
* regulacja rozwoju owoców i nasion
* regulacja przepływu asymilatów do nasion
* akumulacja fitohormonów i ich późniejszy udział w kontroli spoczynku,kiełkowania i wzrostu siewek
- termin zbioru *przebieg pogody
3. Pożniwna wilgotność nasion
- zbyt wysoka nie pozwala na przechowywanie
* inicjuje kiełkowanie
* rozwój pleśni
* samozapłon
•oznaczanie wilgotności
- metoda suszarkowa
W= 100)M-Ms)/ M [%]
- metoda suszenie (naturalne i sztuczne)
•suszenie naturalne:
- na polu przed omłotem
W cienkich warstwach w budynkach gospodarczych
- metoda najstarsza i najtańsza
- zależna od warunków atmosferycznych
•suszenie sztuczne
-suszenie powietrzem niepogrzanym, suszenie niskotemperaturowe, suszenie termiczne
•grupy urządzeń suszarniczych
- suszarki podłogowo- kanałowe, podłogowo- rusztowe, podłogowo-sitowe, komorowo sitowe, w silosach zbożowych
* powietrzem niepodgrzanym
* suszenie w grubych, nieruchomych warstwach-> nierównomiernie porcjowanie, utrudniony załadunek i rozładunek
- suszarki komorowo- daszkowe, komorowo-sitowe, fluidyzacyjne, stacjonarne i przewoźne
•zastosowanie wysokich temperatur
4. Czyszczenie nasion
•wydzielanie z materiału surowego (masy omłotowej) wszystkich domieszek w celu uzyskania dokładnie oczyszczonych nasion
•sortowanie nasion- wydzielenie z materiału oczyszczonego nasion uszkodzonych, niedojrzałych oraz podział na gatunki
•wykorzystywane są różnice we właściwościach fizykochemicznych nasion
- właściwości aerodynamiczne
•na pojedynczą cząstkę nasienia działa-> strumień przepływającego powietrza, siła ciężkości
•zdolność stawiania oporów (lotność nasion)
•prędkość krytyczne (prędkość przy której nasienie utrzymuje się w stanie zawieszonym, np.: lucerna 3-8 m/s, żyto pszenica 8-10m/s, groch 15-18 m/s, nasiona chwastów 2-7 m/s
•właściwości powierzchniowe
Wyszukiwarka