Czerwona kartka:

1.Efebia – wychowanie wojskowe; forma przygotowania wojskowego w starożytnej Grecji; dla synów pełnoprawnych obywateli wprowadzona w Ateny w V p.n.e. , przyjęcie do efebii = wpis na liste obywateli; program wychowania obejmowal wychowanie fizyczne i wojskowe, naukę poezji i muzyki

2.Wychowanie ateńskie – o życiu lub śmierci dzieci decydował ojciec;

-do 7. R. ż. Opieka matki w domu

-potem do szkoły uczęszczał prawie każdy wolny Ateńczyk

-cel : mądry obywatel, sprawny mężczyzna, wszechstronny

3.Plaon – lata życia i jego dzieła - 427-347 p.n.e. – „ O państwie”, „O prawach”, „Obrona Sokratesa”, „Rzeczypospolita”

4.Literator i kalkulator – uczyli biedne dzieci w starożytnym Rzymie – literatura i matematyla

5.Quadrivium – stopień wyższy od trivium, dział tzw. Sztuk wyzwolonych czyli nauk przygotowywujących do studiów wyższych, arytmetyka, geometria, astronomia i muzyka

6.Tradycja i obyczaj w wychowaniu rzymskim – obyczaj wymagał aby to ojciec przygotowywał syna do pełnienia przyszłych ról społecznych na zasadzie żywego przykładu

7.Akt odnowienia Akademii Krakowskiej – 15 lipca 1400, Władysław II Jagięłłó

8.Renesans karoliński – zapoczątkowany przez Karola Wielkiego; dążył on do zjednoczenia Europy i stworzenia imperium, próbował odnowić upadłą kulturę starożytną oraz nawiązać do kulturalnych zdobyczy starożytnych

9.Dysputa w średniowiecznych uniwersytetach – dysputa – postanowienie problemu, gromadzenie argumentów za i przeciw, kończyła się wyjaśnieniem danego zagadnienia; z tej metody dyskutowania bierze swoją formę wiele średniowiecznych dzieł filozoficznych i teologicznych

10. Dzieła Erazma z Rotterdamu – „Pochwała dla głupoty”; „O wczesnym rozpoczynaniu kształcenia chłopców”; „O sposobie studiów”

11. Ideał wychowania jezuitów – uczyli za darmo, nie pobierali opłat

-głównie szkolnictwo średnie (by mieć dobrych przedstawicieli)

-uwaga skupiona na przygotowaniu nauczycielu

-zyskali sobie zaufanie dzięki p;orządkowi, systematyczności, karności i zgodności z panującym duchem Europy

12. Akademia Wileńska – założyciel i data – król PL Stefan Batory 1579 – zatwierdzony przez papieża (akt fundacyjny 1578)

13.Komeński – na czym polegało wychowanie zgodne z naturą – wszyscy ludzie są równi wobec Boga, mają takie same możności rozwoju, kształcenie ma przekazać obraz całości ludzkiego poznania (wychowanie zgodne z naturą i rozwojem, psychicznie i fizycznie rozwija naturalną dla człowieka ciekawość świata (oświecenie J.J.Rosseau) )

14.”Wiedza to potęga”; „Tyle mamy władzy ile mamy wiedzy” – kto to powiedział i co to znaczy

15.Okresy w wychowaniu chłopców – J.J.Rosseau – I niemowlęctwo 0-2 r.ż.

II dzieciństwo 2-12 r.ż.

III chłopięctwo – 12-15 r.ż.

IV młodzieńczość – 15/16-20 r.ż.

16.Konarski – ustawy szkolne wizytacji apostolskiej – wiele wątków praktycznych (15.02.1754 – zatwierdzone przez papieża Benedykta XIV) : - nowe programy nauczania i nową organizacja tych szkół

-określił całą pragmatykę nauczycielską

-określił zakres wykształcenia pedagogicznego

-określił nadzór pedagogiczny (kontrole)

17.Towarzystwo Ksiąg Elementarnych – kiedy, czym, co to księgi elementarne – Towarzystwo utworzone w ramach reformy edukacji podstawowej KEN; opracowano pionierskie podręczniki wymagające często tworzenie polskiej terminologii(szczególnie nauki przyrodnicze i ścisłe), która do dzisiaj jest podstawą terminologii chemicznej, fizycznej i matematycznej w Polsce

18.System wzajemnego nauczania – XIX Anglia, inne nazwy – system monitoralny lub Bella-Lancaster’a system – uczniowie zdolniejsi (monitorzy) mieli pod swoją opieką małe grupy (ok. 10 osób) i uczyli tego, co nauczył ich nauczyciel

19. Polityka Bismarcka – prowadził restrykcyjną politykę; chciał zjednoczenia Niemiec, by stały się potęgą; germanizacja polskiej ludności ( ziem polskich – kulturkampf 1872); był wrogi wobec kościołów katolickich

20.Rada szkolna, krajowa – Galicja – rodzaj organu szkolnego 1867-1921 na terenie Galicji, zajmowała się szkolnictwem podstawowym oraz średnim; przewodniczący z urzędu był namiestnik Galicji, rada ta przyczyniłła się do wprowadzenia do szkół języka polskiego oraz ukraińskiego we wschodniej Galicji

21. Typy szkół średnich, epoka autonomiczna w Galicji

22. Liceum Krzemienickiego – dzieło Tadeusza Czackiego (Wizytator) i Hugo Kołłątaja

23. Postulaty pozytywistów warszawskich co do wychowania – wychowanie przesycić zasadami „trzeźwości” i „utylitaryzmu”

-propagowano szkoły zawodowe, techniczne, rzemieślnicze i handlowe

24. Ochronki – pierwowzór przedszkola (miejsce, gdzie dziecko przebywa przez pewien czas, ma opiekę, wyżywienie, ubranie, bezpieczeństwo); 1. Ochronkę założył pastor Oberlin (koniec XVIII w.), 1816r. – R. Owen otwiera oficjalną ochronkę w Londynie dla dzieci swoich pracownic (był właścicielem fabryki), zatrudnił opiekunki, zapewnił wyżywienie i ubranie, wprowadził podstawy edukacji.

25. Cel wychowania Herbarta – nauczanie powinno mieć charakter wychowywujący, CEL : ukształtowanie silnych moralnie charakterów, ŚRODKI : kierowanie dziećmi, karność, dyscyplina jest niezbędna do pobudzenia zainteresowań

26.Maria Montessori – 1907 Casa dei Bambini – dom dziecka, 1. Instytucja otwarta

27. Ustawa jędrzejewiczowska z 11.03.1932 w odniesieniu do szkół powszechnych – jednolity system szkolnictwa ( przedszkole – szkoła wyższa), 7letni obowiązek szkolny; 4 lata gimnazjum, 2 lata liceum, egzamin wstępny do gimnazjum, mała matura, liceum

Zielona kartka:

1.Liceum – z łac. „licaeum” – nazwa starożytnej szkoły, założone przez Arystotelesa w IV w. p.n.e., szkoła filozoficzna w Atenach, szkołę nazywano również perypatetycką (od zwyczaju przechadzania się w czasie wykładów), Arystoteles uczynił ją instytutem zespołowych i planowych badań naukowych w dziecinie humanistyki i przyrodoznastwa

2.Wychowanie greckie, ateńskie i spartańskie

Greckie – ideał kultury ciała, etyka honoru, etyka rycerska, cel : wychowanie dobrego obywatela

Ateńskie – wolny człowiek, nihilizm poznawczy, obowiązek kształcenia dzieci

Spartańskie – wychowanie moralne, najważniejsza potrzeba zbiorowości, lakoniczne wypowiedzi, sprawność fizyczna

3.Wychowanie przedszkolne – kto z greckich myślicieli zapoczątkował, co o tym uważał – Arystoteles; na okres wychowania przedszkolnego przypada wychowanie fizyczne i moralne; do 7 r.ż. w domu, pod opieką rodziców, ponieważ nie nie zastąpi miłości rodzicielskiej, do 5 r.ż. swobodnie zabawy, lekie ćwiczenia fizyczne, dzieci nie mogą przebywać w towarzystwie niewolników

4.Arystoteles – druga natura natura to przyzwyczajenie

5. Sztuki wyzwolone : podstawa wykształcenia w okresie późnej starożytności opraz średniowiecza, trivium : gramatyka, dialektyka i retoryka i quadrivium : geometria, arytmetyka, astronomia, muzyka

6.”O kształceniu mówcy” – Kwintylian – wszechwykształcony człowiek to idealny mówca

7.Akademia Krakowska za czasów Kazimierza Wielkiego – jakie wydziały : 1364, Wydział Prawa (3 katedry), Medycyny (2 katedry), 7 sztuk wyzwolonych (1 katedra)

8.Etapy wychowania mieszczańskiego – każdy musiał nauczyć się jakiegoś zawodu; szkoły parafialne, miasto utrzymywało budynek, nauczyciela; czas nauki 3-4-lata – etyka,, termino – udział ucznia w pracy produktywnej

9.Uniwersytet Boloński – wzór organizacyjny, na czym polegał – najstarszy uniwersytet na świecie w Bolonii 1158, wokół prawa i medycyny, własny statut, rektor, władza sędziowska, rektorzy pełnili funkcje honorowe, 4 wydziały (teologia, prawo kościelne, medycyna, 7 sztuk wyzwolonych), ścisły nadzór biskupa, zachęcali swoim majątkiem

10.”O prawie Rzeczypospolitej” – A. Frycz-Modrzewski, obejmuje całość najważniejszych reform ustrojowych koniecznych do wprowadzenia (by zostały wykonane historyczne zadania pokolenia)

11.Gimnazjum Sturma w Strasburgu 1536r. – cel wychowania Sturma : pobożność rozumu i wymowy, wykształcenie młodzieży pod względem religijnym, w znajomości nauki, w językach; 10 lat nauki nauki w gimnazjum, później wersja skrócona o 5 lat, podział na przedmioty i klasy, lekcja i przerwa, egzaminy i sprawdziany aby zdać do najlepszej klasy

12.”Radio Studiorum” – 1599, program nauczania do szkół jezuickich

13.Reforma Konarskiego – „O skutecznym rad sposobie” – poglądy polityczne w reformie proponował nowy program nauczania i nową organizację tych szkół określił cala pragmatykę nauczycielską, zakres wykształcenia nauczycielskiego, nadzór pedagogiczny (kontrole)

14. Kolonie akademickie – szkoły tworzone na terenie Rzeczypospolitej XVI-XVIII w. Pod bezpośrednim nadzorem i opieką naukową Akademii Krakowskiej

15.Szkoła rycerska Korpusu Kadetów 1765, szkoła dla dzieci i młodzieży, współcześnie zwykle na poziomie szkoły średniej, mająca w programie nauczania różnego typu szkolenie wojskowe oprócz kształcenia ogólnego

16.Grzegorz Piranowicz – kim był w czasach KEN – profesor filozofii w kolegium jezuickim we Lwowie, uczestniczył w pracach KEN, jednocześnie sekretarz Towarzystwa do Księg Elementarnych

17.J.J.Rosseau – wychowanie negatywne – odrzuca wszelkie środki, które mają na celu urabianie wychowanka do realizacji celów narzconych z zewnątrz na rzecz nabywania umiejętności życia, tzn. używania wszystkich swoich organów, zmysłów i zdolności – takie wychowanie ma uformować jednostkę społeczną

18.Dwutypowość szkół w Galicji – podział seminariów nauczycielskich na męskie i żeńskie

19.Galicja doby autonomicznej – Polacy mogli swobodnie obchodzić swoje święta, posługiwać się j. polskim, studiować na polskich wyższych uczelniach – uniwersytetach : krakowskim i lwowskim oraz Politechnice Lwowskiej, kontrola nad administracją rządową i samorządową, wybór wydziału krajowego, uchwalenie budżetu krajowego (wybieranego na 6 lat), wznoszenie budowli publicznych oraz dróg na koszt państwa

20.Obowiązek szkolny XIX w. – jaki zabór – 1825 – Wielkopolska i Pomorze, 1873 - Galicja

21. Ochronki - poprzednio

22.System monitoralny - poprzednio

23.Herbartyzm – jakie kraje : Niemcy, Austria i część USA, kraje romańskie go odrzuciły

24.Rewolucja 1905 – pozytywne skutki dla oświaty : możliwość tworzenia polskich instytucji

-używanie języka polskiego w urzędach gminnych

25.1900 Ellen Key – manifest nowego wychowania, tytuł książki – „Stulecie dziecka”

26.Maria Montessori – zakład wychowawczy - poprzednio

27.Ustawa Jędrzejewicza – typy szkół średnich – 2 letnie liceum ogólnokształcące, 2letnie liceum zawodowe, 3letnie liceum pedagogiczne

Biała kartka:

1.Kolageta

2.Wychowanie wg Arystotelesa

3.Collegium Nobilum

4.Stan rycerski

5.ABCD

6.”Wielka dyktanda” Komeńskiego

7.Dzieła J.J.Rosseau

8.Ochronki

9. 4 z pedagogiki starożytnej

10. 4 cechy wychowania rzymskiego

11. Funkcje KEN

12.Systemy formalne wg Herberta

13.”Tabula rasa”

14.System szkolny KEN

15. Ustawy KEN

16. Rada Szkolna Galicji

17.XX w. wychowanie państwowe

18.4 myślisciele greccy o wychowaniu