Metody oceny typu rozmieszczenia osobników (zależy od wielkości, ruchliwości, charakteru i biologii osobnika):

-analiza prób losowych

Indeks Lexisa:

L = $\frac{S^{2}}{X_{sr}}$ L= 1 (losowe)
L >1 (skupiskowe)

L < 1 (równomierne)

$$S^{2} = \frac{\sum_{}^{}x^{2} - \ \frac{{(\sum_{}^{}x)}^{2}}{n}}{n - 1}$$

-metoda najbliższego sąsiada

$R = \frac{1}{2}\sqrt{D}$ D-liczba osobników na jednostkę powierzchni

r/R = od 0 do 1 (skupiskowe)

r/R = od 1 so 2,1496 (równomierne)

Metody oceny liczebności osobników w populacji

*możliwość kontaktu z liczonym obiektem:

-metody bezpośrednie (liczymy zwierzęta)

-metody pośrednie (liczymy ślady obecności zwierząt)

*charakter uzyskanego wyniku:

-metody względne (uzyskujemy wskaźniki związane z zagęszczeniem w sposób liniowy i nieliniowy);

Wskaźniki liniowo związane z zagęszczeniem:

- łowienie owadów na światło w jednostce czasu

- metoda liczenia śladów obecności

Wskaźniki nieliniowo związane z zagęszczeniem:

- odłów pułapkowy

- metody oparte o miary frekwencji (% odwiedzanych przez zwierzęta karmników)

-metoda ankietowa

-metody bezwzględne (liczba osobników na określoną jednostkę)

-spis całkowity

-metoda prób losowych (gdy niemożliwy jest spis całkowity)

-metody znakowania i ponownych złowień:

Indeks Petersena (Lincolna)

$$N = \frac{n1 n2}{n1,2}$$

N- liczebność populacji
n1- liczba zwierząt schwytanych w pierwszych odłowie, oznaczonych i wypuszczonych

n2- liczba wszystkich zwierząt schwytanych w drugim odłowie

n1,2- liczba zwierząt oznakowanych wśród powtórnie schwytanych

Błędy:

-systematyczne

-statystyczne

Metoda kartograficzna – chodzi się po lesie i słucha śpiewu ptaków. Gdy usłyszy się co najmniej 3 razy, to znaczy że występuje tam dany gatunek.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Demografia populacji.

Czynniki wpływające na dynamikę populacji:

-rozrodczość

-śmiertelność

-emigracja

-imigracja

Tabela przeżywania:

x- klasa wiekowa

lx- liczba osobników w danej klasie wiekowej

lx’- „wystandaryzowana” liczba osobników w danej klasie wiekowej (lx’=lx · 0.2)

dx- liczba osobników umierających w danej klasie wieku (dx=l’₀ - l’₁)

qx- prawdopodobieństwo wymarcia osobnika w danej klasie wieku (qx = dx/lx’)

Trzy okresy w życiu osobnika:

-przedrozrodczy

-rozrodczy

-porozrodczy

Piramidy wiekowe:

/\ -progresywna

() -regresywna

|| -zastojowa

Liczebność populacji to wypadkowa:

-rekrutacji (rozrodczość + imigracja)

-eliminacji (śmiertelność + emigracja)

Fazy dynamiki populacji:

-wzrost

-spadek

-równowaga

-oscylacje

-fluktuacje

Modele wzrostu populacji:

-wykładniczy

„Nieograniczone” zasoby środowiska, wzrost niezależny od zagęszczenia.

dN/dt =N · r

dN/dt- zmiana liczebności w czasie

N- liczebność

r- przyrost naturalny

r= b-d

przyrost naturalny-różnica między rozrodczością, a śmiertelnością

gdy r >0 –wzrost populacji, gdy r<0 – zahamowanie wzrostu populacji

-logistyczny

„Ograniczone” zasoby środowiska, wzrost zależny od zagęszczenia.

dN/dt = N · r · (1-N/K)

K- pojemność siedliska

Gdy N<K | N/K=0 | 1-N/K=1 –wykładniczy wzrost populacji

Gdy N=K | 1-N/K=0 –wzrost populacji ustaje

Współczynnik reprodukcji netto

R₀ – przeciętna liczba potomstwa żeńskiego w pokoleniu T+1 przypadająca na jedną samicę z pokolenia T

R₀ = LFP

L- prawdopodobieństwo, że osobnik nowo urodzony przeżyje do osiągnięcia dojrzałości

F- przeciętna liczba potomstwa wydawanego przez jedną matkę

P- frakcja samic w potomstwie

N_T+1 = N_TR₀ N_T = N₀R₀^T

Współczynnik reprodukcji netto, c.d.

N_T+1 = N_TR₀ N_T = N₀R₀^T

Gdy:

R₀ = 1 –populacja ustabilizowana

R₀ > 1 –liczebność populacji rośnie (wykładniczo)

0 < R₀ < 1 –liczebność populacji maleje (wykładniczo)

Cechy demograficzne populacji w fazie wzrostu:

-duży przyrost naturalny

-wysoka średnia długość życia

-wysoka przeżywalność

-niska średnia wieku

-często liczba samic większa od liczby samców

Cechy demograficzne populacji w fazie spadku:

-spadek przyrostu naturalnego

-wysoka śmiertelność

-wysoka średnia wieku

-niska średnia długość życia

-często liczba samic mniejsza od liczby samców

Energetyka ekologiczna.

Składowe budżetu energetycznego:

respiracja + produkcja lub koszty utrzymania + koszty wzrostu i reprodukcji

Metabolizm podstawowy (BMR) to najmniejsza ilość energii potrzebna do utrzymania organizmu przy życiu (u stałocieplnych ¼ - $\frac{1}{3}$ całkowitego budżetu)
Gryzonie - 2,99 W^0,65
Wróblowate - 3,73 W^0,69
Owadożerne - 11,26 W^0,88
Niewróblowate - 2,18 W^0,73
Kopytne - 0,96 W^0,83
Drapieżne - 3,39 W^0,70

Koszty przetwarzania i trawienia spożytego pokarmu (SDA) - do 30% całkowitego budżetu

Aktywność ruchowa – ssaki w biegu - metabolizm 3 do 5 razy wyższy

- ptaki w locie - metabolizm do 10 razy wyższy

Wpływ temperatury na metabolizm i koszty regulacji:

M_(t) = c (t_b – t_a) – metabolizm w danej temperaturze

(M_(t) – BMR) – koszty termoregulacji w danej temperaturze

c - współczynnik całkowitej przewodności cieplnej

t_b – temperatura ciała

t_a – temperatura otoczenia

Wartość współczynnika przewodności cieplnej c (w zależności od ciężaru ciała W)
Gryzonie - 0,43 W^0,58
Wróblowate - 0,33 W^0,54
Owadożerne - 0,41 W^0,54
Niewróblowate - 0,73 W^0,58
Kopytne - 0,59 W^0,56
Drapieżne - 1,00 W^0,34

Średni budżet energetyczny wynosi:
ptaki - 12,06W^0,68 (3 x BMR)
ssaki - 7,01W^0,71 (2 x BMR)

Dzienny budżet energetyczny:

$$DEB = \sum_{i}^{}{(T_{i} \bullet E_{i})}$$

T_i – czas spędzony przy i-tej czynności

E_i – energetyczny koszt wykonywania i-tej czynności w jednostce czasu

$$DEB = BMR/100 \bullet \sum_{i}^{}{(p_{i}k_{i}}$$

p_i –procent doby spędzany na i-tej czynności

k_i – współczynnik przyrostu metabolizmu w stosunku do BMR dla i-tej czynności