Innowacyjny produkt turystyczny
UWARUNKOWANIA MAKROEKONOMICZNE I KULTUROWE TURYSTYKI
Johann Herder – pastor ewangelicki, filozof, pisarz. Rozpoczął zainteresowanie kulturą ludową. Jemu przypisuje się wprowadzenie do kultury pojęcia lud. Autor „Myśl o filozofii dziejów”.
Kultura
Obiekty materialne (k. materialna)
Idee, wartości (k. symboliczna, k. duchowa)
Normatywne lub oczekiwane wzorce zachowań, postawy (k. bytu, k. społeczna)
Krąg kulturowy – wspólnota kulturowo-historyczna zespołu kultur etnicznych, odznaczająca się wspólnym dla niej zestawem elementów tradycji i wzorców życia.
Etnos – zespół wzajemnie i silnie ze sobą powiązanych cech społeczno-kulturowych, określających odmienność i specyfikę konkretnej zbiorowości („swoich”) wobec narodowości innych („obcych”).
Etnos = wspólnota etniczna i jej cechy
Etnonim = nazwa grupy etnicznej
Etnogeneza = proces wyobrębniania etnosu
Etnocentryzm = ocena innych kultur przez pryzmat własnej
Wzór, wzorzec kulturowy – ustalony sposób zachowywania się i myślenia uznany w danej zbiorowości za godny...
Cywilizacja
Sposób organizacji życia zbiorowego.
Kryteria wyodrębniania cywilizacji F. Konecznego
Wzajemne relacje 1) etyki; 2) prawa; 3) religii
Cywilizacje wg F. Konecznego
Starożytne: bramińska, żydowska, chińska, turańska
Średniowieczne: bizantyjska, łacińska, arabska
Naród – stanowi zrzeszenie najwyższego rzędu, jest bowiem zorganizowaniem społeczeństwa do celów duchowych. Koneczny
Naród – wspólnota ludzie, skupionych wokół wyznawanej ideii narodowej, zorganizowana piolitycznie i posiadająca świadomość narodową. W zależności od celu i tradycju podmiotu definiującego, rzy identyfikacji narodu mogą byś uwzględniane czynniki: etniczny, historyczny, gospodarczy, polityczny, społeczny, kulturowy.
Jak stajemy się częścią jakiegoś narodu?
Warunki konieczne:
odrębność (przeciwstawianie innym);
sposób myślenia (system wartości i wzorców);
akceptacja innych członków grupy.
Katolicyzm
„(...) niósł ze sobą cztery podstawowe postulaty:
monogamię dożywotnią,
dążenie do zniesienia niewolnictwa,
wyrugowanie msty i zastąpienie jej sądownictwem publicznym,
niezawisłość Kościoła od władzy państwowej”.
Koneczny
Społeczeństwo – zbiorowość ludzka, zajmująca określone terytorium i tworzącą wspólnotę kulturową, oddzielona od innych określona zasadą odrębności.
Państwo
Monopol państwa
Broń
Zabijanie obywateli
Narkotyki
Spirytus
Pieniądze
Hazard
Rozwój cywilizacyjny – rozwój społeczno-gospodarczy społeczeństw. System sprzężonych ze sobą procesów społecznych, kulturowych i politycznych mających wpływ na osiągnięcia cywilizacyjne społeczeństwa.
3 grupy kultur wg Richarda D. Lewisa:
aktywne liniowo: zorientowania zadaniowo, doskonale zorganizowani planiści (Europa północna)
wieloaktywne: zorientowani na ludzi, gadatliwi sprawodawcy (Europa południowa, bliski wschód)
relatywne: introwertyczni, zorientowani na szacunek słuchacze (kultury wschodu)
POTENCJAŁ TURYSTYCZNY
Turystyka – dziedzina gospodarki, obejmująca zjawiska, struktury i procesy związane z czasowymi, niezarobkowymi przemieszczeniami ludzi.
Walory – zalety
Atrakcje – coś interesującego
Zasoby – wielkość możliwa do wykorzystania
Potencjał – możliwości
Potencjał = zasoby: walory + infrastruktura + dostępność
Piramida turystyki (Kaczmarek, Stasiak)
Potencjał turystyczny – wszystkie zasoby materialne i niematerialne, mogące być wykorzystane turystycznie.
Podział formalny:
zasoby strukturalne (walory, zagospodarowanie, dostępność)
zasoby funkcjonalne (ekonomiczne, polityczne, kulturowe, psychologiczne)
Schemat potencjału:
walory przyrodnicze okolicy
walory kulturowe
infrastruktura
dostępność
Metody określania
opis, inwentaryzacja (spis)
badania ankietowe i wywiady
tabela determinant, SWOT
bonitacja punktowa
mapa potencjału
metody taksonomiczne
PRODUKT TURYSTYCZNY
Produkt turystyczny to zbiór użyteczności związany z podróżami czyli dostępne na rynku dobra i usługi, umożliwiające ich planowanie, odbywanie, przeżywanie, gromadzenie doświadczeń (Kaczmarek, Stasiak).
Produkt wytwarza przedsiębiorstwo lub obszar.
Agent turystyki – sprzedaje pakiety
Touroperator – zbiera oferty, łączy produkty w pakiety
Produkt z punktu widzenia klienta:
Wyobrażony
Rzeczywisty
Zapamiętany
Cechy produktu:
Złożoność
Różnorodność
Elastyczność
Sezonowość
Podział ze względu na złożoność
Podstawowe (usługa, rzecz)
Zintegrowane
Organizacyjnie – impreza
Organizacyjno-przestrzennie – obiekt, szlak
Produkt – rzecz (dobro materialne)
Cechy: materialny, uzupełniający, przeniesienie prawa własności
Produkt – usługa – pojedyncza lub zbiór czynności niematerialnych
Cechy: niematerialny, pojedynczy, interakcja społeczna, uniwersalizm, jednoczesność wytwarzania i konsumpcji, lokalizacja warunkowana popytem, składowa produktu zintegrowanego
Produkt – wydarzenie – zaplanowane i zorganizowane, interesujące
Cechy: produkty proste i walory turystyczne, spójność tematyczna i organizacyjna, konkretna lokalizacja w czasie i przestrzeni, wyjątkowość, cykliczność
Kryteria podziału: ranga i skala, związek z dziedzictwem miejsca, cykliczność
Produkt – impreza (pakiet turystyczny)
Kombinacja dwóch lub więcej elementów sprzedawanych jako jeden produkt po zryczałtowanej cenie, koszty poszczególnie nie są wyodrębnione
Cechy: złożony, spójny koncepcyjnie, tematycznie i organizacyjnie, cena zryczałtowana, powtarzalny, standaryzowany
Pakiety: podstawowe, fakultatywne
Produkt – obiekt – zagospodarowany i skomercjalizowany walor turystyczny mający określoną lokalizację.
Atrakcja główna + usługi towarzyszące
Cechy: materialny, lokalizowany, kategoryzowany, wartościowany
Produkt – szlak – wytyczona w terenie trasa odbywania wycieczek
Kryteria podziałów: tematyka, cel, zasięg, okres wykorzystywania itd.
Cechy: bazuje na innych rodzajach produktów, ma wytyczony przebieg, prowadzi do lub łączy atrakcje, ma legendę
Produkt – obszar – produkt powierzchniowy, tworzony przez zasoby lub produkty proste danego obszaru, połączone nadrzędną ideą stanowiącą o jego oryginalności
Wymaga: zasoby, infrastruktura, wartość, dodana, organizacja i zarządzanie
Cechy: zdeterminowany geograficznie, złożony, komplementarny, możliwy do realizacji etapami, uzależniony od czynników psychospołecznych, nie ma jednej ceny i standardu
Innowacja – nowa kombinacja środków produktu, która może mieć miejsce w sytuacjach:
Wprowadzenia na rynek nowego towaru, nowej metody produkcji lub sprzedaży
Otwarcie nowego rynku zbytu
Nowe źródło surowców
Nowa organizacja jakiegoś przemysłu
Innowacje nie muszą dotyczyć wynalazków. Obejmują wykorzystywanie pracy w nowy sposób i nowymi technikami. Innowacje powinny być procesem otwartym i przejrzystym.
Podział innowacji: produktowe, procesowe, marketingowe, organizacyjne
Typy przestrzeni turystycznej
Eksploracji turystycznej (dominuje przyroda);
Penetracji (niewielkie zagospodarowanie);
Asymilacji (oszary wiejskie, zagospodarowanie półtrwałe);
Kolonizacji (trwałe zagospodarowanie: drugie domu i ośrodki wypoczynkowe);
Urbanizacji (stałe osadnictwo).
STRATEGIE PRODUKTU TURYSTYCZNEGO
Strategia wzrostu:
Ekspansja w obrębie łańcucha wartości
Rozwój nowych produktów
Wykorzystanie nowych kanałów dystrybucji
Wejście na nowe rynku geograficzne
Etapy strategii biznesowej:
Plan ramowy
Wyszukanie klientów
Budowa przewagi
Sprzedaż
Obsługa klienta
Przewaga konkurencyjna
- Niska cena - Wysoka innowacyjność - Duża wartość dla klienta - Wąska specjalizacja, nisza rynkowa
- Doskonała obsługa klienta - Trwałe więzi z klientem |
- Wykształcenie kultury organizacji - Szybkość podejmowania decyzji - Podnoszenie jakości i wydajności - Budowanie niepowtarzalnych zdolności kluczowych
- Zdobycie nieznanej drogi dostępu na rynek oraz unikatowych kanałów dystrybucji - Wprowadzenie na rynek firmowego know-how - Utrudnianie dostępu do rynku dla konkurencji |
---|
KOSZTORYS PRODUKTU
1. Sprawozdania finansowe
Rachunek przepływów finansowych (kasa)
Rachunek zysków i strat (wynik)
Analiza progu rentowności (analiza wskaźnikowa)
Zestawienie finansowe (bilans)
2. Ustawienie bilansu
Rachunek zysków i strat (wynik finansowy) – ukazuje wynik z działalności firmy
wpływy – wydatki = SALDO środków pieniężnych (bez zobowiązań i należności)
przychody całkowite – koszt sprzedaży = marża zysku (brutto)
(zysk brutto) – koszty operacyjne = zysk operacyjny (EBIT)
Przykładowe koszty operacyjne: czynsz, ubezpieczenia, płace pracowników, telefon, ogrzewanie, prąd, prawnik, księgowy, artykuły biurowe, Internet, konserwacja, naprawy, poczta, auto, delegacja.
3. Analiza progu rentowności
Próg rentowności = całkowite koszty operacyjne + koszt własny sprzedaży
4. Zestawienie finansowe :
Aktywa (mam 100 zł)
Pasywa (100 zł jest moje lub jestem winien 100zł)
Aktywa i Pasywa
Aktywa - ogół składników majątkowych przedsiębiorstwa w ujęciu wartościowym. Zasoby, które przynoszą korzyści, dają pieniądze. Aktywa dzielimy na : majątek trwały i majątek obrotowy.
Pasywa - kapitały własne, kapitały obce - źródła finansowania zasobów (kapitały)
Pasywa wskazują :
Kto wypożyczył jednostkę w środki gospodarcze
Na jakich warunkach oraz na jaki okres
Wartość księgowa firmy
Aktywa – zobowiązania = wartość aktywów netto
BILANS
Bilans – jest dokumentem, zawierającym zestawienie stanu majątku (aktywów) oraz źródeł jego pochodzenia (pasywów) sporządzonym na określony moment w określonej firmie
Zestawienie bilansowe jest obrazem kondycji finansowej firmy w danym momencie
Zasada równowagi bilansowej.
Wartość majątku musi równać się wartości zaangażowanych kapitałów, czyli suma aktywów = sumie pasywów (A=P).
Układ bilansu nie może być dowolny.
Pozycje aktywów i pasywów są ujęte w określonej, logicznej kolejności i łączone w grupy o zbliżonej treści ekonomicznej.
Aktywa uszeregowane są w kolejności według stopnia ich płynności, to znaczy możliwości zamiany danego środka na gotówkę (od najtrudniej do najłatwiej zbywalnych).
Pasywa zestawione są według kryterium wymagalności, tzw. terminowości.
Aktywa trwałe
Na aktywa trwałe składają się zasoby rzeczowe, których zużycie następuje stopniowo, w wielu cyklach gospodarczych oraz inne niż rzeczowe składniki majątkowe, których przekształcenie w środki pieniężne następuje w okresie dłużnym niż rok.
Inwestycje – to aktywa nabyte, w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych wynikających z przyrostu wartości tych aktywów w formie odsetek, dywidend (udziału w zyskach) lub innych pożytków.
WARTOŚĆ FIRMY
Wartość firmy można określić jako różnicę między ceną nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością rynkową składników majątkowych. Wartość rynkową tych składników sumuje się a następnie pomniejsza o przyjęte zobowiązania.
Należności – wszystko, co firmie są winne inne podmioty. Należności długoterminowe obejmują wynikające z kontraktu prawa do otrzymania aktywów pieniężnych od innej jednostki.
Zobowiązania – wszystko, co firma jest winna innym podmiotom
Istota zobowiązań – jest to wynikające z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń, o wiarygodnie określonej wartości, który powoduje wykorzystanie już posiadanych przyszłych aktywów jednostki.
Zobowiązania długoterminowe – to takie, których okres spłaty jest dłuższy niż rok (licząc od dnia, na który sporządzany jest bilans).
Zobowiązania krótkoterminowe – nazywane bieżącymi obejmują zadłużenie, którego spłata dotyczy okresu krótszego niż rok
Kosztorys produktu
Plan inwestycyjno-finansowy
Przychody i koszty
Rachunek zysków i strat
Bilans
Analiza progu rentowności
MARKETING
Marketing wg. Ph. Kotlera
„system osiągania sukcesów na rynku dzięki orientacji na nabywców ciągłemu badaniu i poznawaniu ich potrzeb, wytwarzaniu produktów najlepiej zaspokajających istniejące i pobudzone potrzeby oraz dostarczaniu produktów nabywcom – wraz z informacją i promocją – we właściwym czasie, właściwych miejscach i po właściwych cenach”.
Według definicji Amerykańskiego Stowarzyszenia Marketingu (1985 rok) „Marketing jest to proces planowania i wdrażania koncepcji produktu (idei, dóbr i usług), cen, promocji oraz dystrybucji, prowadzącej do wymiany, dzięki której osiągane są cele jednostek i organizacji”.
Proces kreowania wartości na rynku
Klient kupuje to co stanowi dla niego wartość
Wartość rynkową tworzy się na każdym etapie powstawania produktu i jego sprzedaży
Kategoriami wyjściowymi są: po stronie nabywców – potrzeby a po stronie przedsiębiorcy – zasoby
Marketing zaleca aktywne podejście do rynku, tzn. nie tylko dostosowanie się do wymogów danego segmentu rynku (nabywców), ale również... ...(???)
Koncepcja marketingu zakłada, że firma przetrwa na rynku tylko wtedy gdy zaspokoi potrzeby swoich klientów skuteczniej niż jej konkurenci. Oznacza to, że klient jest centralnym i wyjściowym punktem każdego przedsięwzięcia.
Kluczowe pytania dot. Klienta:
Kto jest potencjalnym klientem?
Jakie ma potrzeby?
Czy jesteśmy w stanie lepiej je zaspokoić niż konkurenci?
Co najczęściej kupują nabywcy indywidualni?
Maksymalizację korzyści osobistych, satysfakcję osobistą – produkty tanie, trwałe, estetyczne, opakowane, używki
Rozwiązanie problemu – usługi budowlane, lekarskie, prezenty
Zdrowie – markowa i zdrowa żywność, wczasy, sprzęt sportowy, paraleki
Zabezpieczenie przyszłości, nadzieję – ubezpieczenie, usługi bankowe, studia
Bezpieczeństwo – dom, mieszkanie, studia, system alarmowy
Własne miejsce w otoczeniu społecznym (status społeczny, prestiż, podziw otoczenia) – samochód, wyposażenie domu, ubranie, kosmetyki, dobra luksusowe, znane marki
Potrzeby klientów
Potrzeby deklarowane, np.: klient chce kupić tanią zmywarkę.
Potrzeby realne, np.: klient chce kupić zmywarkę, która jest energo- i wodo oszczędna, a niekoniecznie tania.
Potrzeby nie zgłaszane, np.: klient spodziewa się, że sprzedawca będzie się znał na zmywarkach i potrafi doradzić przy wyborze sprzętu.
Potrzeby przyjemne, np.: klient chciałby dostać dodatkowo zestaw środków do zmywarek.
Potrzeby dyskretne, np.: klient chciałby aby znajomi postrzegali go jako osobę, która wybrała zmywarkę ze względu na jej walory (świadomy klient).
Marketing zintegrowany...
...
Dwie koncepcje zarządzania
Orientacja > pkt wyjścia > cel > działanie > wynik
Sprzedażowa > firma > produkty >...
...
5 zasad rynkowych
Produkcja jest procesem zaspokajania potrzeb a nie wytwarzaniem towarów.
Produkcja powinna być dostosowana do potrzeb ściśle określonego nabywcy. Przeciętny nabywca nie istnieje.
Na rynku nasyconym nie wystarczy biernie dostosować się do potrzeb. Trzeba aktywnie oddziaływać na rynek, w celu kształtowania go zgodnie z własnymi interesami.
Konkurentem jest każdy, kto zaspokaja te same potrzeby, kto walczy o te same pieniądze. Nie tylko ten, kto produkuje podobny towar.
Wszystkie działania należy podporządkować długofalowej strategii marketingowej, opartej o znajomość sytuacji rynkowej i własne mocne strony.
Istota marketingu
Identyfikacja potrzeb klienta
Identyfikacja konkurentów
Określenie własnych przewag konkurencyjnych
Dobór optymalnych strategii marketingowych
Kreatywność
Aktywne tworzenie potrzeb
Zaspokajanie potrzeb = sprzedaż korzyści = satysfakcja klienta
Tworzenie lojalności klienta
i...
...
Elementy marketingu: badania marketingowe, kształtowanie produktu, komunikacja marketingowa, sprzedaż.
Marketing Mix – Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu: mix dających się kontrolować zmiennych marketingowych, które firma używa, aby osiągnąć pożądany poziom sprzedaży na rynku docelowym.
Koncepcja 4P (E. J. McCarthy) – product, place, promotion, price (produkt, dystrybucja, promocja, cena)
Koncepcja 5P = 4P + people (ludzie)
Koncepcja 7P = 5P + procedur es + packaging (serwis + opakowanie)
Rynek docelowy – jednym z zadaniem marketingu jest wskazanie grupy konsumentów, którym przedsiębiorstwo będzie służyło.
PRODUKT
Zbiór atrybutów (cech, funkcji, korzyści, zastosowań), które można wymienić lub użyć; zazwyczaj jest mieszaniną składników materialnych i niematerialnych.
Zbiór cech materialnych i niematerialnych, służących właściwemu zaspokajaniu określonych potrzeb i preferencji, mogących być przedmiotem wymiany rynkowej.
Rdzeń: produkt fizyczny, cechy funkcjonalne, rozwiązania techniczne
Pozostałe cechy widzialne: jakość, marka, opakowanie, moda, obsługa/kontakt z klientem
Wartość dodana: dostawa, montaż, gwarancja/rękojmia, serwis, dostępność punktów usługowych
rdzeń = ISTOTA PRODUKTU
istota + pozostałe cechy widzialne = PRODUKT RZECZYWISTY
produkt rzeczywisty + wartość dodana = PRODUKT POSZERZONY
Produkt mix – „Zbiór wszystkich produktów i wyrobów, które oferuje na sprzedaż konkretny producent” (Kotler: 415). Produkt mix to asortyment produktów, który ma określoną szerokość, długość, głębokość i spójność.
Szerokość asortymentu określa, ile różnych linii produktów prowadzi przedsiębiorstwo
…???
Cykl życia produktu
Produkty mają ograniczony czas życia (przydatność).
Sprzedaż produktu przechodzi różne fazy, które stawiają przed dostawcą różne wyzwania, możliwości i problemy.
Zysk rośnie i spada w różnych fazach życia produktu.
W każdej fazie cyklu życia produktu konieczne jest zastosowanie innych strategii marketingu, finansowania, produkcji, zakupów i zarządzania zasobami ludzkimi.
Fazy cyklu życia produktu
Wprowadzenie – sprzedaż rośnie wolno, brak zysku w związku z dużymi nakładami finansowymi związanymi z wprowadzeniem nowego produktu na rynek.
Wzrost – gwałtowny wzrost sprzedaży produktu jak i pierwsze zyski.
Dojrzałość – okres spowolnienia wzrostu sprzedaży, zysk stabilizuje się.
Spadek – maleją zarówno sprzedaż jak i zysk ze sprzedaży produktu.
Trudne dziecko (znak zapytania) Produkt w fazie eksperymentów i sprawdzania na rynku. Jego żywot zależy od zadbania o niego w firmie. Często wymaga dalszego doskonalenia. Jeśli nie zadbamy o jego przyszłość, z dziecka wyrośnie chuligan i popsuje nam markę. Ale bez dzieci (również trudnych) nie ma przyszłości. |
Gwiazda Produkt bestseller, najczęściej powstający dzięki wykorzystaniu nadzwyczajnych okazji. Szybko osiąga wysoką sprzedaż, ale trwa na rynku krótko. |
---|---|
Wściekły pies (kula u nogi) Produkt nieudany. Trzeba się go szybko pozbyć – jak wściekłego psa, by nie pokąsał własnego pana. Takie produkty są rynkowo bardzo niebezpieczne dla reputacji firmy. |
Dojna krowa Produkt dający stałe, pewne dochody. Sprzedaż nie osiąga wielkości sprzedaży gwiazdy, ale jego żywot jest dłuższy. Jest to podstawa długofalowej egzystencji firmy. |
ANALIZA POMYSŁU
Wprowadzam całkowicie nowy produkt, którego jeszcze nikt nie produkował lub usługę, której jeszcze nikt nie wykonywał.
Zrobię coś lepiej, ulepszę istniejący produkt, lepiej wykonam dotychczas świadczone usługi.
Wykorzystam lukę na rynku – ilościową, jakościową, asortymentową.
Skopiuję pomysł, który sprawdził się na innym terenie, w innym środowisku.
ANALIZA RYNKU
Gdzie będzie lub gdzie znajduje się siedziba podmiotu gospodarczego oraz miejsce wykonywania planowanej lub prowadzonej działalności, jak również na jakim obszarze oferowany będzie (jest) produkt i/lub usługa (miejscowości, gminy, powiaty, dzielnice itp.)?
Dla jakich odbiorców skierowany będzie (jest) produkt (usługa) – kim są potencjalni klienci?
Jaka konkurencja działa na rynku?
…
UNIKANIE ZAGROŻEŃ
Przynajmniej w zakresie ogólnym znajomość przepisów prawnych.
Rozumienie zasad funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz podstaw ekonomii, finansów, rachunkowości i zarządzania.
Przygotowanie merytoryczne w dziedzinie związanej z prowadzoną działalnością.
Umiejętność podejmowania decyzji i zdolności organizatorskie.
Silna motywacja i wytrwałość.
10 porad dla debiutantów w biznesie wg tygodnika Business Week
Trzymaj się z daleka od branż, o których nie masz pojęcia.
Ciężko pracuj nad jakością usług i produktów.
Naucz się kierować popyt. Kluczem do sukcesu jest przekonanie klienta, że twoja oferta jest mu rzeczywiście potrzebna.
Zorganizuj profesjonalny marketing, stałym klientom zaoferuj coś ekstra, to oni generują 80% przychodów firmy.
Nie bój się wejść na zatłoczony rynek – niższe marże lub innowacyjne drobiazgi mogą dać ci przewagę konkurencyjną.
Pilnuj kosztów, ale nie wpadnij w pułapkę sknerstwa. Zbyt małe inwestycje mogą zaważyć na jakości usług.
Nieustannie szukaj sposobów na wzbogacenie swojej oferty.
Obserwuj trendy, przenoś je na lokalny rynek.
Nie kopiuj bezkrytycznie pomysłów, nawet jeśli sprawdziły się na innych rynkach.
Zawsze miej w zanadrzu następny dobry pomysł. Gdy pierwszy nie wyjdzie, nie powinieneś tracić nadziei.
WYMIARY PRODUKTU TURYSTYCZNEGO
Postrzeganie produktu turystycznego
Percepcja – odbieranie zjawisk za pomocą zmysłów
Postrzeganie produktu to ważny element jego oceny, zależny od kombinacji indywidualnych doświadczeń, norm kulturowych grupy i zasad ogólnoludzkich.
Postrzeganie: producent – pośrednik – konsument
…..???????????
Motywy zakupu produktów turystycznych
Emocjonalne. Czynniki: moda, naśladownictwo, ambicja, marzenia, obawa, sentyment.
Racjonalne. Czynniki: potrzeba, przyjemność, komfort, relacja cena – jakość, wygoda, obsługa.
Segmentacja rynku – podział rynku na względnie jednorodne grupy konsumentów (segmenty rynku, rynki cząstkowe), które z uwagi na podobieństwo cech ujawniają podobny popyt (Altkorn, 1994).
Proces segmentacji rynku
Zdefiniowanie geograficzne rynku (obszar)
Określenie kryteriów segmentacji (cechy)
Podział rynku na segmenty (grupy)
Wybór segmentu docelowego (rachunek)
Pozycjonowanie produktu – „identyfikacja, tworzenie i komunikowanie przez firmę korzystnych cech, wyróżniających dobro materialne czy usługę, dzięki którym produkt jest postrzegany przez klientów jako lepszy i wyróżniający się spośród oferowanych przez konkurentów” (Payne 1996).
Problemy segmentacji
Ten sam rynek można dzielić wg różnych zmiennych.
Żadne kryterium nie gwarantuje sukcesu.
Kryterium właściwe dla jednego produktu może być bezużyteczne w przypadku innego.
Kryteria najlepsze mogą być niemierzalne (np. percepcja).
Cechy mierzalne nie zawsze odzwierciedlają zachowania rynkowe.
Ten sam konsument może być utożsamiany z różnymi segmentami.
Rynek jest strukturą dynamiczną – segmenty podobnie.
Różni producenci oceniają ten sam segment w różny sposób.
Podstawowe grupy kryteriów segmentacji
Dotyczące cech konsumentów
Geograficzne (miejsce, obszar)
Demograficzne (wiek, rodzina)
Ekonomiczne (dochody)
Społeczne (grupa, kultura)
Kryteria mieszane (np. geodemograficzne – obszar lub miejsce zamieszkania i cechy demograficzne; etapy życia – geo-demo-ekono-społeczne)
Etapy życia jako kryterium segmentacji rynku (podział wg stadium cyklu życia, stanu matrymonialnego, sytuacji materialnej i typowych zachowań turystycznych)
Okres przedmałżeński: niezamożny singiel, tur. niekonwencjonalna, łączona z pracą
Młode małżeństwo: bez dzieci, duże potrzeby finansowe, ograniczone wyjazdy, moda
Pierwsze stadium pełnej rodziny: dzieci < 4 lat, potrzeby > dochody, morze, rodzina, agroturystyka
Drugie stadium pełnej rodziny: dzieci 4-8 lat, wzrost wydatków i dochodów, kolonie, obozy, działka – domek letniskowy, wyjazdy krajowe
Trzecie stadium pełnej rodziny: ???????????
Czwarte stadium pełnej rodziny: dziecko dorosłe mieszka z rodzicami, rozdzielenie terminów, form i kierunków wyjazdów, realizacja odkładanych planów
Stadium powrotu do rodziny jednopokoleniowej: dzieci samodzielne, poza domem, dobra sytuacja finansowa, rekreacja i opieka zdrowotna, działka letniskowa
Stadium małżeństwa w wieku emerytalnym: dzieci poza domem, pogorszenie sytuacji finansowej, skłonność do oszczędzania, wizyty u rodziny, działka
Samotna starsza osoba pracująca, mieszk. z dziećmi: dzielenie się dochodami, pielgrzymki, uzdrowiska, wyjazdy krajoznawcze, poza sezonem
Samotna starsza osoba pracująca, nie mieszkająca z dziećmi: finanse dobre, oszczędzanie, podróże z wnukami, sentymentalne
Samotna starsza osoba niepracująca, mieszk. z dziećmi: ograniczone finanse, wyjazdy organizowane przez związki zawodowe itp.
Samotna starsza osoba niepracująca, nie mieszk. z dziećmi: nie korzystna sytuacja finansowa, ograniczenie wydatków, możliwe „wioski emerytów”
????
Dotyczące zachować rynkowych konsumentów
Motywy (podejmowania podróży i/lub zakupu produktu)
Okres zakupów (early bookers, last minute)
Częstotliwość zakupów (typ i powtarzalność)
Reakcja na promocję (podatność)
Lojalność (przywiązanie do produktu lub producenta)
Wydatki turystyczne (zamożniejsi mniej rozrzutni)
Cechy psychologiczne (psychologiczne)
Zasady segmentacji
Segment powinien być wyodrębniony dokładnie, jednoznacznie.
Segment powinien być opłacalny ekonomicznie.
Liczy się liczba i zdolność nabywcza konsumentów (zasobność, skłonność, częstotliwość).
Ważne są koszty wprowadzenia produktu na rynek.
????
Poziomy postrzegania – wymiary produktu turystycznego
Uniwersalne wymiary produktu: istota, produkt rzeczywisty, produkt poszerzony.
Szczególny wymiar produktu turystycznego z punktu widzenia producenta: produkt potencjalny.
Szczególne wymiary produktu turystycznego z punktu widzenia klienta (turysty): produkt oczekiwany, produkt psychologiczny.
Kategorie producentów i konsumentów produktu turystycznego
Producenci:
Przypadkowy (nie poznaje potrzeb turystów, zbieżność własnych preferencji z oczekiwaniami klienta);
Spontaniczny (poznaje potrzeby turystów);
Kalkulujący (kieruje się rachunkiem ekonomicznym);
Megaloman (produkt na miarę własnych zainteresowań).