Do głównych procesów geologicznych, mających wpływ na kształtowanie się rzeźby ternu jak również utworów macierzystych, z których tworzy się gleba jest m.in. działalność wiatru, działalność lodowców oraz wód płynących.

Woda jest to główny czynnik życia nie tylko człowieka ale również dla organizmów roślinnych. Wypełniając morza, rzeki, oceany, jeziora czy sztuczne zbiorniki jest miejscem powstawania utworów skalnych, które po wynurzeniu stają się skałą macierzystą dla tworzących się gleb.

Wyróżniamy również czynniki glebotwórcze o niszcząco- budującym działaniu. Należą do nich opady atmosferyczne czyli grad, śnieg oraz lodowce. W wyniku tych czynników następuje powierzchniowa erozja wodna czyli spłukiwanie materiału skalanego i glebowego.

Intensywność erozji zależy głównie od: nachylenia ternu, ilości i intensywności opadów, zwięzłości i przepuszczalności podłoża oraz szaty roślinnej, która ogranicza lub uniemożliwia spłukiwanie.

Utwory o tym samym uziarnieniu są bardziej podatne na erozję od utworów zróżnicowanych.

Gleby lessowe zbudowane głownie z cząstek pyłowych oraz skały są najbardziej podatne na erozję wodną. Przykładem erozji powierzchniowej gleby może być powódź, z którą w maju walczyła południowa Polska.

Woda zalewając pola uprawne spłukiwała znajdujący się tam materiał glebowy i skalny, powodując jego przemieszczanie się .

Poza powierzchniowa erozja wodną mamy również do czynienia z tzw. erozją wgłębną. To zjawisko spowodowane jest przez rzeki i potoki. Najintensywniejszą działalność obserwujemy w górach, ponieważ przeważa tam transport i akumulacja. Materiał skalny odkładany w postaci piasku czy żwiru tworzy osady rzeczne.

Jedne z najlepszych gleb to właśnie gleby powstałe w dolinach rzecznych tzw. mady. Są to utwory drobnoziarniste transportowane przez rzeki i złożone na rozległych płaskich obszarach- deltach. Przykładem są Żuławy.

Glebotwórcza rola wody podkreślana jest w systematykach gleb przez nazwę: gleby hydrogeniczne i hydromorficzne. Gleby hydrogeniczne- są to gleby powstałe z utworów kształtowanych pod wpływem wody stojącej lub przepływowej. Obejmują one gleby bagienne lub pobagienne. Natomiast gleby hudromorficzne to gleby przenoszone przez wodę.

Typowym przykładem są gleby wytworzone z torfowisk. Woda była tu czynnikiem decydującym w powstaniu skał macierzystych jak i samych gleb.

Szczególne znaczenie w kształtowaniu się gleb ma woda znajdująca się w samej glebie. Polska znajduje się w klimacie, który powoduje zstępujące kierunki ruchu wody. Kierunek ten jest przyczyną procesów wypłukiwania i przemieszczania w głąb gleby drobnych części mineralnych i organicznych oraz roztworów glebowych. Ma to ogromne znaczenie w kształtowaniu się profili glebowych, ich cech morfologicznych jak i właściwości chemicznych i fizycznych.

Jednak woda może również działać niezależnie od klimatu w pewnych określonych warunkach. Gdy profil glebowy posiada warstwę nieprzepuszczalną lub słabo przepuszczalną to wody opadowe czy roztopowe utrzymują się na powierzchni gleby. W okresach suchych woda ta zużywana jest przez organizmy roślinne i częściowo odparowuje. Obserwujemy pewien rytm przebiegających procesów. Okresowe, nadmierne uwilgocenie sprzyja procesom redukującym. Natomiast w okresach suchych zachodzą procesy utleniania. Jako przykład podajemy tu gleby zaliczane do pseudoglejowych.

Każda gleba nawet ta najbardziej sucha zawiera w swoim składzie pewne ilości wody glebowej, która pochodzi głównie z opadów atmosferycznych oraz gruntów.

Można wyróżnić dwa rodzaje wody glebowej: wodę kapilarną oraz wodę molekularną dzielącą się na higroskopową i błonkową.

Woda kapilarna posiada zdolność poruszania się w glebie we wszystkich kierunkach. Znajduje się ona w najdrobniejszych kanalikach glebowych. Jest łatwo przyswajalna przez rośliny. Woda, która występuje w glebie w postaci błonek otaczających pojedyncze grudki to woda błonkowa. Częściowo dostępna dla roślin . Natomiast woda higroskopowa jest najbardziej związana z glebą. Nie może być ona wykorzystywana przez rośliny, gdyż siłą ssąca korzeni nie jest w stanie przezwyciężyć siły przyciągania wody przez cząsteczki glebowe.

Woda odgrywa bardzo ważną rolę w procesie kształtowania się gleby jak i rozwoju roślin. Nie jest nigdy zupełnie czysta, ponieważ rozproszone są w niej pewne ilości soli. Zawiera także powietrze oraz inne składniki organiczne.