Skolioza definiowana jest jako deformacja tr贸jp艂aszczyznowa, dotycz膮ca p艂aszczyzny czo艂owej (dominuj膮cym typem jest prawostronne skrzywienie piersiowe), p艂aszczyzny strza艂kowej (nieprawid艂owo艣ci fizjologicznych krzywizn kr臋gos艂upa tj. kyfozy piersiowej i lordozy l臋d藕wiowej oraz p艂aszczyzny horyzontalnej (wynik skr臋cenia ca艂ego kr臋gos艂upa tj. rotacji oraz zniekszta艂cenia w obr臋bie kr臋gu tj. torsji - klinicznie deformacja ta manifestuje si臋 jako garb 偶ebrowy w skrzywieniach piersiowych oraz wa艂 l臋d藕wiowy w skrzywieniach l臋d藕wiowych). W praktyce klinicznej skolioz臋 rozpoznaje si臋 na podstawie zdj臋cia RTG wykonanego w projekcji prz贸d-ty艂 w pozycji stoj膮cej stwierdzaj膮c obecno艣膰 krzywizny o warto艣ci liczbowej powy偶ej 10掳 wg Cobba.
Badanie kliniczne dziecka powinno obejmowa膰:
*og贸ln膮 ocen臋 symetrii sylwetki
*ocen臋 symetrii klatki piersiowej w pozycji stoj膮cej
*ocen臋 krzywizn fizjologicznych kr臋gos艂upa tj. kyfozy piersiowej i lordozy l臋d藕wiowej
*ocen臋 symetrii talii przy swobodnie opuszczonych ko艅czynach g贸rnych
*ocen臋 symetrii bark贸w przy swobodnie opuszczonych ko艅czynach g贸rnych
*ocen臋 d艂ugo艣ci ko艅czyn dolnych: w pozycji stoj膮cej ocena wysoko艣ci kolc贸w biodrowych przednich g贸rnych oraz ocena wysoko艣ci kolc贸w biodrowych tylnych g贸rnych.
ocen臋 linii wyrostk贸w kolczystych kr臋g贸w
*tzw. test zgi臋ciowy tj. wizualn膮 ocen臋 symetrii okolic przykr臋gos艂upowych w odcinku piersiowym i l臋d藕wiowym kr臋gos艂upa podczas sk艂onu do przodu - w kierunku obecno艣ci garbu 偶ebrowego oraz wa艂u l臋d藕wiowego
Og贸lnie ze wzgl臋du na przyczyn臋 skoliozy podzielono na:
1)skoliozy czynno艣ciowe - nie maj膮 charakteru zmian utrwalonych - s膮 wynikiem np. r贸偶nicy d艂ugo艣ci ko艅czyn, przykurcz贸w staw贸w biodrowych, podra偶nienia korzeni rdzeniowych np. procesem zapalnym lub nowotworowym. Usuni臋cie przyczyny eliminuje skrzywienie.
2)skoliozy strukturalne - maj膮 charakter zmian utrwalonych. Dzieli si臋 je na:
*wrodzone skoliozy kostnopochodne: np. kr臋gi klinowe, zrosty 偶eber, p贸艂kr臋gi. Cz臋sto艣膰 wyst臋powania - poni偶ej 0,5%.
*nerwowomi臋艣niowe: np. w przebiegu przepukliny oponowo rdzeniowej, m贸zgowego pora偶enia dzieci臋cego, artrogrypozy, pourazowych niedow艂ad贸w wiotkich i spastycznych, ataksji Friedreicha, dystrofii mi臋艣niowych itp. Odsetek wyst臋powania skolioz w tych schorzeniach si臋ga od 20 (np. w MPDz) do 90% (np. w dystrofii mi臋艣niowej Duchenne). S膮 skrzywienia cechuj膮ce si臋 wysok膮 cz臋sto艣ci膮 progresji (progresja skrzywienia - post臋p skrzywienia o co najmniej 10掳 w ci膮gu ostatniego roku w skoliozach poni偶ej 20掳 lub o 5掳 w skoliozach powy偶ej 20掳), kt贸ra jest szybka i trwa praktycznie przez ca艂e 偶ycie pacjenta i prowadzi do ci臋偶kich deformacji kr臋gos艂upa klatki piersiowej i miednicy
*skoliozy idiopatyczne(ok. 80 - 90% wszystkich skolioz) - przyczyna nieznana. Odsetek wyst臋powania - ok. 2-3% populacji. Cz臋sto艣膰 szybkiej progresji jest ni偶sza ni偶 w przypadku skolioz nerwowomi臋艣niowych. W skoliozach do 30掳 progresja wyst臋puje praktycznie do momentu osi膮gni臋cia dojrza艂o艣ci kostnej. Skoliozy o warto艣ci k膮towej skrzywienia ponad 30掳 mog膮 pogarsza膰 si臋 przez ca艂e 偶ycie.