Podstawy prawne ochrony dziedzictwa archeologicznego w Europie i na świecie.

24.02.2015

Zaliczenie: esej do 2.04, napisany w sposób naukowy, z przypisami itd. Temat: „Zastosowanie wybranej konwencji międzynarodowej w praktyce konserwatorskiej wybranego kraju europejskiego”. Cele pracy, wybór konwencji, opis krajowych regulacji prawnych, ocena sytuacji. Maks. 6 stron.

Konwencja ICOMOS, 1972. Dziedzictwo archeologiczne – część dziedzictwa narodowego, pozyskiwana za pomocą metod archeologicznych. Są to zasoby nieodnawialne, będące dobrem całej ludzkości.

Internation Council of Monuments and Sites – ICONOS – agenda ONZ zajmująca się dziedzictwem kulturowym, powstała w 1972 roku.

ICAHM – Internation Comitee of Archeological Heritage Managment – działający w ramach ICONOS’u komitet zajmujący się zarządzaniem informacją archeologiczną. Zadania:

• Ciało doradcze ws. wniosków o umieszczenie na liście światowego dziedzictwa

• Wsparcie rządów krajowych w zakresie zintegrowanej polityki ochrony dziedzictwa

• Współpraca z „multinationals” – korporacjami globalnymi.

3.03.2015

Ochrona zabytków a konwencje ONZ i UNESCO

Konwencje ratyfikowane przez Polskę można ściągnąć ze strony NIDu. Rozporządzenia niższego rzędu nie były tłumaczone.

Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego (konwencja haska)

• Haga, 1954

• Kontekst powojenny

• Pierwsza konwencja ONZ ws. ochrony dóbr kultury

• Dobra kultury jako konwencja ludzkości

• Definicja dóbr kultury:

  • Ruchome

  • Nieruchome

• Zobowiązania:

  • Zminimalizowanie zagrożenia dla dziedzictwa kulturowego

  • Ochrony w trakcie bezpośrednich działań wojennych i w czasie pokoju

  • Powstrzymanie wszelkich form kradzieży, rabunku, sprzeniewierzania oraz wandalizmu

  • Powstrzymanie przed rekwizycją ruchomych dóbr kultury

  • Objąć ochroną dobra kultury uszkodzone podczas działań wojennych

Międzynarodowa karta konserwacji i restauracji zabytków i miejsc zabytkowych (karta wenecka)

• Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków (ICOMOS), Wenecja, 1964

• Dotyczy architektury i miejsc zabytkowych

• Kodyfikuje przyjęte międzynarodowe standardy konserwacji związane z architekturą

• Określa zasady konserwacji w oparciu o pojęcie autentyczności (sumy elementów składających się na zabytek) oraz nienaruszalności historycznego i fizycznego kontekst obiektu

• Odpowiedzialność poszczególnych narodów w kwestii zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń

• Formowanie się wspólnego dziedzictwa

Treści:

• Przedmiot zainteresowania:

  • Pojedyncze obiekty i kompleksy

  • Wielka i nieduża

• Badania archeologiczne jako integralny element konserwacji

• Sprzeciwianie się rekonstrukcjom

Obowiązki:

• Zapewnienie jej trwałości w czasie

• Przeznaczenie obiekt udo celów społecznie użytecznych

• Zachowanie stanu oryginalnego obiektu

• Zachowanie otoczenia, w którym obiekt się znajduje

Konwencja dotycząca środków zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu dóbr kultury (karta paryska)

• UNESCO, Paryż, 1970

• Definicja: Nielegalny handel można określić jako obrót przedmiotami skradzionymi ze stanowisk lub obiektów historycznych, jak również obrót obiektami skradzionymi ich prawowitym właścicielom, takim jak osoby prywatne

Obowiązki:

• Sprzeciwianie się nielegalnemu importowi, eksportowi transferowi własności dóbr kultury

• Utworzenie krajowego urzędu w celu ochrony dziedzictwa kulturowego

• Utworzenie i utrzymywanie aktualizowanego na bieżąco krajowego wykazu chronionych własności

• Organizowanie nadzoru prac archeologicznych

Konwencja dotycząca ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego

• UNESCO, 1972

• Konieczność wydzielenia wartości uniwersalnych

• Ma na celu zdefiniowanie, opiekę i ochronę światowego dziedzictwa kultury i przyrody

• Integralne podejście do dziedzictwa kulturalnego i naturalnego

• Zajmuje się najwybitniejszymi obiektami dziedzictwa

Definicje

1. Kulturowe: zabytki, zespoły architektoniczne, miejsca o wyjątkowym znaczeniu historycznym, estetycznym, etnologicznych oraz stanowiska archeologiczne

2. Naturalne

Dokument z Nara o Autentyźmie

• 1994

• Jest dokumentem uzupełniającym kartę wenecką

• Odnosi się do poszerzenia świadomości o ważności dziedzictwa kulturowego dla współczesnego świata.

• Kategoria autentyczności odnosi się do splotu wartości społecznych i kulturowych podzielanych przez wszystkie społeczeństwa. Należy uwzględnić odmienne rozumienie wiarygodności oraz reżimów wartości

• Ocena autentyczności wymaga szeregu źródeł informacji: forma, surowiec i materiał, tradycja, techniki, lokalizacja, odczucia i szereg innych cech jakościowych i ilościowych.

• Warunki te pozwalają na zdefiniowanie dziedzictwa we wszystkich możliwych wymiarach.

• 3 strony do ściągnięcia ze strony NIDu!

10.03.2015

Konwencje międzynarodowe – UE i Rada Europy

Europejska konwencja kulturalna – wygenerowanie programów poszerzających wiedzę kulturalną

Międzynarodowa Karta Ochrony i Zarządzania Dziedzictwem Archeologicznym (Karta Lozańska) – ustanowienie, że muszą być prowadzone wyprzedzające przy inwestycjach.

Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego

Europejska konwencja krajobrazowa

Europae Archaelogiae Consilium

European Association of Archeologists

EAA Code of Practice

• Kodeks etyczny

• Związki archeologów ze społeczeństwem

• Archeolodzy jako grupa zawodowa

14.04.2015

Zmiany po 1989 roku:

• ochrona zabytków vs zarządzanie dziedzictwem archeologicznym

• odejście odczterosegmentowej struktury polskiej archeologii

• public archeology

• ciągłe zmiany organizacyjne

• zmiany w finansowaniu badań archeologicznych

• powstanie archeologii kontraktowej

• komercjalizacja badań vs dziedzictwo kulturowe

• zwiększenie liczby archeologów (trzykrotnie)

• jakość pracy &etyka

• magazynowanie zabytków i udostępnianie zbiorów

• zarządzanie dziedzictwem vs archeologia akademicka