Egzamin 17.30 s.109 CE

3 pytania do wyboru – esej. + test; 1h 20 min;

Rynki wschodzące w Azji – NIC – państwa nowouprzemysłowione = dalekowschodnie tygrysy lub smoki.

‘Dalekowschodnie’ to rusycyzm. Powinno się mówić Azja wschodnia.

Azja wschodnia: Chiny (+Hongkong i Tajwan), Japonia, obydwie Koree i Mongolia.

Azja – ASEAN – 1967 w Bangkoku – Tajlandia, Filipiny, Indonezja, Malezja i Singapur.
Dołączyły później Laos, Kambodża i Wietnam. Później Myanmar LUB profesjonalnie po polsku Mjanma.

Stowarzyszenie Azji Pd-Wsch – 10 państw i więcej ludzi niż w UE. Jest to ugrupowanie niezwykle zróżnicowane pod względem rozwoju.

Na dzień dzisiejszy mamy do czynienia z fenomenem globalnym – Chiny jako wschodzący rynek.
To Japonia była wzorem i modelem dla wschodzących rynków. W latach 60. Cztery obszary poszły w ślady Japonii – Korea Pd, Singapur, Hongkong i Tajwan. Te dwa ostatnie trzeba już rozważać pod kątem Chin lądowych.

Korea jest półwyspem, który w wyniku wojny koreańskiej i rozmów pokojowych gdzieś tam, są narodem podzielonym. Są dwa państwa koreańskie, ale jeden naród. Tam zimna wojna się jeszcze nie skończyła. Nas nie interesuje Korea Pn. (książki Dziak i Levi).

Korea Pd zależana do dzisiaj od Amerykanów, kraj biedny. 92% poparcia, aby amerykanie nadal tam stacjonowali. Korea Pd niemal dosłownie przejęła model japoński, aczkolwiek z pewnymi modyfikacjami.

Model Koreański w Japonii model biurokratyczno-rynkowy. Korea ma dwa modele – biurokratyczny i rynkowy.
Wprowadzenie gospodarki planowa – wyznaczanie celi strategicznych. Najpierw celem była ekspansja materiałów tekstylnych, później zabawki, chemikalia i drobna technika użytkowa. A później wyłoniły się firmy samochodowe i technologiczne o dużym światowym zasięgu. Korea Pd tworzy przez państwo strategię rezwoju, a opiera się ona na filarach: 1) bezcłowy import na rzecz własnego eksportu; 2) podporządkowane eksportowi bodźce eksportowe – płacenie niższych podatków przez eksporterów eksport nade wszystko; 3) żeby rozruszać rynek – w Korei Pd jest najłatwiejszy na świecie dostęp do kredytów – łatwe procedury i ułatwienia dla klientów.
Korea Pd utrudnia dostęp do swojego rynku dla firm zagranicznych, czyli ograniczenie inwestycji zagranicznych. OECD uznaje Koree Pd za państwo najmniej autarkiczne, jest to bowiem państwo, które ma w konstytucji, że obcy kapitał nie może mieć pakietu kontrolnego, czyli powyżej 51%. Ze względu na takie proeksportowe i antyimportowe podejście, państwo odgrywa kluczowe podejście w kontrolowaniu kapitału, a także w mobilizowaniu siły roboczej. Państwo koreańskie nie tylko kontroluje import kapitału i wspiera własną produkcję, ale też planuje własną industrializację. Jedyne co wyróżnia Koree Pd z pośród innych tygrysów to to, że ma silne związki zawodowe! Są również najbardziej bojowe w całej Azji.

90% modelu japońskiego.

Singapur najciekawszy model.
Państwo powstało dopiero w 1965 roku. Jest to związane z osobą Lee Kuan-yeu. Był władcą, a teraz jest jego syn. Jest to państwo-miasto. 82-85% to Chińczycy, reszta to Indusi plus jacyś inni. Państwo nie pozwala na migracje. Migracja jest nielegalna i surowo ścigana.
Lee Kuan-yeu przejdzie do historii ze względu na stworzenie takiego fenomenu – nieskorumpowane miasto (co jest przeciwne naturze Chińczyków, uwielbiają korupcję). Koncepcja jednego narodu – nie ma żadnych napięć o charakterze etnicznym. Konceptualista wartości azjatyckich, że naród budowany w Singapurze z ludności napływowej muszą mieć wspólne wartości. 1) paternalizm – szacunek dla ludzi postawionych wyżej wiekowo i ważnościowo; 2) hierarchia społeczna – Kuba wojewódzki by kariery nie zrobił; 3) ład i kultura – nie można pluć na ulicy, ani palić papierosów; 4) harmonia społeczna, która ma wypierać chaos; 5) surowa dyscyplina – zakaz narkotyków – grozi za nie kara śmierci, a także za inne drobne przewinienia, surowe grzywny. Na to wszystko nałożyli jeden system polityczny – 2 partie. Nei ma dużej opozycji parlamentarnej, jest za to ogromny nacisk na przestrzeganie litery państwa prawnego, a chcąc to osiągnąć Singapur płaci grubą kasę urzędnikom państwowym aby nie dali się skorumpować.
Singapurski model rozwojowy: 1) bardzo małe terytorium – Singapur stawia na przyciąganie kapitału zagranicznego – podstawa rozwoju, do 20% rocznie PKB; 2) silna ingerencja państwa w procesy ekonomiczne – rządowe inwestycje w infrastrukture, a także inwestycje o charakterze socjalnym i społecznym. Chcąc te cele osiągnąć powołano instytucję nadrzędną – rządowy fundusz rozwoju – za każdym razem ¼ PKB jest ładowana w ten fundusz, obok tego funduszu zbudowano drugą instytucję – Central Provident Found (odpowiednik PZU). Wszyscy obywatele Singapuru mają gwarantowaną dużą rentę lub emeryturę. 3) Economic Developement … - Rada Rozwoju – ma przewidywać trendy rozwojowe i analizować rynki. Przez to Singapur jest jednym z najnowocześniejszych państw swiata. Nacisk na produkcję i montaż wysokich technologii. Rozwinięte usługi telekomunikacyjne i bankowe.
Obowiązkowy jest angielski i chiński.

1978 – Deng Xiaoping z wizytą. Postawił po wizycie cel, że całe Chiny mają wyglądać tak jak Singapur. Model dla Chin – cel dalekosiężny dla Chin.

Hongkong i Tajwan – są już w 100% chińskie – ich modele rozwojowe trzeba rozpatrywać na tle tego co się dzieje na terenie Chin.

1997 – Hongkong powrócił do Chin po ponad stuletnich rządach Brytyjczyków. Kwitnie teraz bardziej niż kiedykolwiek indziej. Jednakże się bali, kiedy nadchodziły zmiany, że ucieknie kapitał itd.

ASEAN – 1967 rok – od 2003 roku zaczął funkcjonować w formule ASEAN + 3 (Chiny, Japonia i Korea Pd.). ASEAN ma szczyt w listopadzie.
W ramach ASEAN +3 powołano EAS – Szczyt Azji Wschodniej. + doproszone Indie i Rosję.
Tymczasem równolegle w 1989 z inicjatywy Japoniii i Australii powstało APEC – Asia Pacific Economic Cooperation. APEC czybko dostał wsparcie Amerykanów. Są to doroczne szczyty głów tych państw – ASEAN + 3 + USA, Kanada, Chile, Australia, Nowa Zelandia. Jest to największe ugrupowanie gospodarcze na świecie. Jego cechą charakterystyczną jest to, że głowy państw nie reprezentują swoich państw, ale SWOJE GOSPODARKI. Chiny są reprezentowane przez 3 podmioty: ChRL, Hongkong i Tajwan.
W ramach EAS co raz bardziej stawało się jasne, ze rządzą Chiny i chcą wywalić USA z układu.

W 2008 roku (kryzys) nastąpiło scalenie EASu i APECu. Chińczycy wyszli w końcu z dwoma inicjatywami:

1. CAFTA – China Asean Free Trade Agreement - inicjatywa chińska, przez nich napędzana I wprowadzana w życie od 1 stycznia 2010 roku. Do 2014 roku ma być ustabilizowana struktura

2. ECFA – ChRL i Tajwan – połączono gospodarki Chin i Tajwanu – stworzono jeden wspólny rynek.

Obama w Kambodży – ASEAN + 6 (Indie, USA, Rosja). Amerykanie postanowili wchodzic w proces integracyjny. Amerykanie zdefiniowali nową strategię państwa – wiek XXI będzie wiekiem Pacyfiku. Ameryka była i jest mocarstwem nad Pacyfikiem. Powiedziała to Hilary a potwierdził Obama.

Amerykanie pogodzili się z Tajwanem w Chinach.

Co raz bardziej rysyuje się zderzenie chińsko-amerykańskie. „Death by China” – opisane zagrożenia ze strony Chin.
Chiny postawiły sobie na cel zbudowanie nowego modelu rozwojowego patrząc na Japonię itd.

Jak się mają stosunki PL z ASEANEM i Azją Wsch:
- 3 największy partner po stanach zjednoczonych i Chinach; w 2011 206 mld EUR w obie strony z ASEANem. Ue Jest drugim największym partnerem po Chinach. Chiny ASEANowi 50% a UE 11%. Unia Europejska jest największym inwestorem w państwach ASEANu, zainwestowała ok 9,5 mld EUR (2009?).

Mamy nowe wschodzące rynki, które są fenomenem i jest to największy sukces po IIWŚ. Żadne inne państwa nie odniosły tak spektakularny sukces jak Tajwan, Korea Pd, Singapur.

Stawka rozgrywa się o 3 podstawowe rzeczy:
1) w ramach ECFA nastąpi renesans narodu chińskiego („China Wave” – Chiny jako wyższa cywilizacja). W ramach tego procesu preparują nam wyzwania technologiczne – chcą wyprzedzić świat w tym sensie.
2) to nie UE, a USA I Chiny.